تحقیق در مورد تربت حیدریه 7 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .DOC ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 8 صفحه

 قسمتی از متن .DOC : 

تربت حیدریه

شهرستان تربت حیدریه با مساحت حدود 6319 کیلومتر مربع از شمال به مشهد، از شمال غرب به نیشابور، از مشرق به تایباد و رشتخوار، شمال شرق به فریمان و تربت جام، از جنوب شرق به خواف، از مغرب به کاشمر و از جنوب به مه ولات محدود می شود. ارتفاع این ناحیه از سطح دریاهای آزاد 1323 متر است. مرکز این شهرستان تربت حیدریه و بر اساس آخرین تقسیمات کشوری دارای 6 بخش و 11 دهستان و 225 آبادی دارای سکنه است. وجود کوههای متعدد که جلگه های پی در پی وسیعی را در برگرفته از عوامل تنوع آب و هوایی و در نتیجه گوناگونی محصولات کشاورزی در این ناحیه شده است. حوضه کالشور در این ناحیه در جنوب ناحیه تربت و جلگه زوزن در بخش شرقی کوه خیبر یا کبیر، از سوی دیگر دره بایگ که در سراسر بخش غربی شهرستان به طرف کوه سرخ ادامه یافته از آب و هوایی ییلاقی بهره مند است. از میان پوشش گیاهی این ناحیه می‌توان به کنگر، گوینه، سوسن، بورزه، لاله و کما اشاره کرد.

SITUATION AND

GEOGRAPHICAL SPECIRCATIONS

Torbat Heidarieh, 1358 1.9Sqm is restricted to Mashhad from the north, Neyshaboor from the west, Taybad from the east, Gonabad from the south. The height of this area is 1233m from the sea. The center of this city is Torbat Heidarieh and on the basis of the last divisions of the country has 6 districts named central, Bayg, Kadkan, Rokh, Zaveh and Feizabad. There are many mountains that surrounded large plain that cause to various weather and various agricultural productions. Kalshoor in the south of Torbat and Zozan plain in the east of Khabir Mountain is hot but Bayk valley across the west has temporary weather. Vegetations include prickly artichoke, lily and tulip.

پیشینه تاریخی

از پیشینه تربت حیدریه در اعصار قبل از اسلام و دوره تاریخی آگاهی چندانی وجود ندارد، اما شواهد و آثار بر جای مانده موید این مسئله است که ولایت زاوه بخشی از خراسان میانی محسوب می شده و از جمله مناطق آباد و پرونق بوده، روزگاری نیز جزء ولایت اشکانیان به شماره می آمده است. مولف فتوح البلدان فتح زاوه را در حدود سال 28-29 هجری به دست عبدا... بن عامر در زمان خلافت عثمان ذکر کرده است. گویا زاوه در قرن 3 هجری و همچنین در اوایل سده هفتم هجری نیز از شهرهای تابع نیشابور به شمار می آمده که در برابر فتنه مغول مقاومت دلیرانه ای کردند. این ناحیه در عصر تیموری نیز از توابع هرات شمرده می شده و در اواخر همین دوران است که به جای زاوه نام تربت به سبب وجود آرامگاه عارف بزرگ سده هشتم هجری قطب الدین حیدر بر آن نهاده شد. تربت حیدریه در عصر صفوی به علت موقعیت استقرار در مسیر جاده هرات نقش حساس و مهمی را برای حکمرانان صفوی ایفا کرده است. و پس از این دوران در اندک مدتی قلعه ای محکم و استوار به دست خان قرایی از رجال عصر قاجار پیرامون شهر ایجاد شد.

TOR BAT HEIDAIUEH BACKGROUND

The evidences show that Zaveh is a district of Middle Khorassan. A commander of Islamic Army, Abdullah Ibn Amer, has conquered Zaveh in 28-29 Hejria. This area is a part of Harat in Teymoori period and at the end of this period, Zaveh changed to Torbat in historical texts because there was Ghotboddin Heydarieh’s tomb who was a learned person of sixth century.

مجموعه تاریخی مزار قطب الدین حیدر

مجموعه معماری این ابنیه شامل آرامگاه قطب الدین حیدر و ایوانی از یک مسجد بزرگ در مجاورت آن است.

OLD COMPREHENSIVE MOSQUE

This place locates on western side of Ghotboddin Heydar’s tomb of the poith of Old Compiehensive Mosque. The height of this porch is 11 .5m and a length of entrance is l0.5m. Internal space of this porch is 200m that includes chamber and an altar that decorated with paintings .The date of construction of this brick building has been engraved on the black stone that shows 1045 Hejria coincide to Saffi king period.

مسجد جامع قدیم

در ضلع غربی مقبره الدین حیدر ایوان مسجد جامع قدیم تربت حیدریه جلب نظر می کند. ارتفاع ایوان مذکور 5/11 و طول دهانه آن حدود 05/1 متر است. فضای داخلی ایوان مقصوره یا گنبدخانه مسجد با وسعت بیش از 200 متر شامل غرفه و محرابی مزین به مقرنس و نیز تزئیناتی به شیوه کاربندی در بخش زیرین گنبد است. بنای مسجد جامع آجری است و تاریخ بنای آن که نام بانی را نیز شامل می شود بر سنگ سیاه و لوح مانندی حکی شده است که نشان دهنده سال 1045 ه.ق زمان شاه صفی و به نام خواجه عبدا... فرزند دوریش علی تربتی است.

بنای آرامگاه

تحقیق در مورد تربت جام 8 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 8 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

تربت جام

شهرستان تربت جام با مساحت تقریبی 8166 کیلومتر مربع در شرق خراسان قرار دارد. این شهرستان از شمال به مشهد از مشرق به رودخانه هریرود و ادامه آن در جنوب مرز افغانستان و شهرستان تایباد و از مغرب به شهرستان تربت حیدریه و فریمان منتهی می شود. ارتفاع این ناحیه از سطح دریاهای آزاد 928 متر است. فاصله تربت جام تا مرز افغانستان 66 کیلومتر است. که در مسیر جاده آسفالته مشهد- فریمان- تایباد به فاصله 161 کیلومتر در جنوب شرقی شهر مشهد قرار گرفته است. مرکز این دهستان شهر تربت جام و بر اساس آخرین تقسیمات دارای سه بخش به نام های: مرکزی- صالح آباد- نصرآباد و 10 دهستان و 447 آبادی دارای سکنه می باشد. چهره اقلیمی شهرستان تربت جام در بخش شمالی، کوهستانی است و رشته کوههای معروف شاه نشین بر آن تکیه زده اند، در جنوب و مغرب نیز کوههای باخرز و بزد واقع است. کوههای شاه نشین با ارتفاع تقریبی 2080 متر و عرض 48 کیلومتر به صورت پدیده ای طبیعی در امتداد شمال غربی و جنوب شرقی بین تربت جام و بخش جنت آباد قرار گرفته اند. این رشته کوه دارای جنگل های طبیعی پسته بوده و پر آب ترین کوهستان منطقه تربت جام محسوب می شود.

SITUATION AND

GEOGRAPHICAL SPECIFiCATIONS

Torbat Jam is 81 84Sqm that locates on the east of Khorassan. This city is restricted with Mashad from the north, Harir Rood River from the east, Afghanistan and Taybad from the south and Torbat Heidarieh and Fariman from the west. The height of this area is 92 8km from the sea. The distance of Torbat Jam from Afghanistan border is 66km.The center of this city is Tothat Jam and on the basis of the last divisions of the country has 3 districts named cential, Salehabad, Nasrabad and 10 villages. Ecological condition of Torbat Jam is mountain named Shahneshin in the north. Shahneshin castle is about 2080m in high and 48km in width that locates between Torbat Jam and Janatabad. This mountain has a closed frost and the fullest river in this area.

مجموعه معماری مزار شیخ احمد جامی

این مجموعه از فضای معماری بر گرد یک صحن وسیع مرکزی شکل گرفته است. مهمترین و با شکوه ترین فضاهای معماری این مکان در مجاورت آرانگاه شیخ بنا شده که شامل گنبد خانه، ایوان، مسجد کرمانی، گنبد سبز و سفید، مسجد عتیق، آب انبار و ملحقاتش می باشد.

ARCHITECTURAL COMPLEX OF SHEIKH AHMAD JAM’S TOMB

This architectuml complex is around of a big yard. The most important of architectural space has been built near to Sheikh’s tomb that includes domed house, porch, Kermani mosque, green and white dome, Atigh mosque and water reservoir.

گنبدخانه

به استناد متون کهن تاریخی و بررسی های انجام شده گنبدخانه پیش از ابنیه دیگر توسط اعقاب سلطان سنجر سلجوقی به سال 633 ه.ق پایه ریزی شده و به همت غیاث الدین محمد بن ابوبکر کرت (متوفی 643 ه.ق) توسعه یافت. فضای داخلی گنبدخانه با نقاشی های رنگارنگ و زیبا روی گچ زینت یافته و تاریخ 763 و 771 ه.ق بر انتهای کتیبه ها حکایت از مرمت و بازسازی بنا دارد. ساختار معماری گنبدخانه یادآور طرح مقبره سلطان سنجر در مرو است. گنبد بنا نیز با تلفیقی موزون از سه کنج و چهار تاقنمای هشت ضلعی ایجاد شده که سطح زرین آن با تزئینات کاربندی پوشش یافته است.

GONBAD KHANEH

(DOMED HOUSE)

By virtue of historical texts, Gonbad Khaneh was founded by Sanjar Saijooghi King’s descendants in 623 Hejria. The inside of Gonbad Khaneh is decorated by beautiful drawing on the plaster and it has been repaired in 763,771 Hejria. This architecture is similar to design of Saiar Saijooghi King’s tomb. Its dome has been made by three corners and four octagon arches.

مدرسه امیر جلال الدین فیروزشاه

از ابنیه مشرف بر صحن مزار جام (گنبد فیروز شاهی یا گنبد سبز) است. این بنا در شمال غربی واقع شده و از سمت جنوب شرقی آن به مجموعه متصل است، بنا دارای چلپایی شکل (صلیبی) و چهار ایوانی است که بر فراز آن گنبدی شکل قرار گرفته است. همچنین گنبدخانه ای چهار تاقی شکل با چهار فضای شاه نشین و دو تاق نما در بخش های شرقی و غربی آن وجود داشته است.

این بنا دارای تزئینات زیبای کاشی کاری و مدرسه ای که توسط جلال الدین فیروزشاه در سال 844 ه.ق بنا شده می باشد. برخی گنبد فیروزشاهی یا گنبد سبز را بقعه ای می دانند که بر روی سردابه ای بر پا شده است. در حال حاضر در اطراف مزار شیخ محجری سفید به طول

تحقیق در مورد تربت حیدریه 7 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .DOC ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 7 صفحه

 قسمتی از متن .DOC : 

تربت حیدریه

شهرستان تربت حیدریه با مساحت حدود 6319 کیلومتر مربع از شمال به مشهد، از شمال غرب به نیشابور، از مشرق به تایباد و رشتخوار، شمال شرق به فریمان و تربت جام، از جنوب شرق به خواف، از مغرب به کاشمر و از جنوب به مه ولات محدود می شود. ارتفاع این ناحیه از سطح دریاهای آزاد 1323 متر است. مرکز این شهرستان تربت حیدریه و بر اساس آخرین تقسیمات کشوری دارای 6 بخش و 11 دهستان و 225 آبادی دارای سکنه است. وجود کوههای متعدد که جلگه های پی در پی وسیعی را در برگرفته از عوامل تنوع آب و هوایی و در نتیجه گوناگونی محصولات کشاورزی در این ناحیه شده است. حوضه کالشور در این ناحیه در جنوب ناحیه تربت و جلگه زوزن در بخش شرقی کوه خیبر یا کبیر، از سوی دیگر دره بایگ که در سراسر بخش غربی شهرستان به طرف کوه سرخ ادامه یافته از آب و هوایی ییلاقی بهره مند است. از میان پوشش گیاهی این ناحیه می‌توان به کنگر، گوینه، سوسن، بورزه، لاله و کما اشاره کرد.

SITUATION AND

GEOGRAPHICAL SPECIRCATIONS

Torbat Heidarieh, 1358 1.9Sqm is restricted to Mashhad from the north, Neyshaboor from the west, Taybad from the east, Gonabad from the south. The height of this area is 1233m from the sea. The center of this city is Torbat Heidarieh and on the basis of the last divisions of the country has 6 districts named central, Bayg, Kadkan, Rokh, Zaveh and Feizabad. There are many mountains that surrounded large plain that cause to various weather and various agricultural productions. Kalshoor in the south of Torbat and Zozan plain in the east of Khabir Mountain is hot but Bayk valley across the west has temporary weather. Vegetations include prickly artichoke, lily and tulip.

پیشینه تاریخی

از پیشینه تربت حیدریه در اعصار قبل از اسلام و دوره تاریخی آگاهی چندانی وجود ندارد، اما شواهد و آثار بر جای مانده موید این مسئله است که ولایت زاوه بخشی از خراسان میانی محسوب می شده و از جمله مناطق آباد و پرونق بوده، روزگاری نیز جزء ولایت اشکانیان به شماره می آمده است. مولف فتوح البلدان فتح زاوه را در حدود سال 28-29 هجری به دست عبدا... بن عامر در زمان خلافت عثمان ذکر کرده است. گویا زاوه در قرن 3 هجری و همچنین در اوایل سده هفتم هجری نیز از شهرهای تابع نیشابور به شمار می آمده که در برابر فتنه مغول مقاومت دلیرانه ای کردند. این ناحیه در عصر تیموری نیز از توابع هرات شمرده می شده و در اواخر همین دوران است که به جای زاوه نام تربت به سبب وجود آرامگاه عارف بزرگ سده هشتم هجری قطب الدین حیدر بر آن نهاده شد. تربت حیدریه در عصر صفوی به علت موقعیت استقرار در مسیر جاده هرات نقش حساس و مهمی را برای حکمرانان صفوی ایفا کرده است. و پس از این دوران در اندک مدتی قلعه ای محکم و استوار به دست خان قرایی از رجال عصر قاجار پیرامون شهر ایجاد شد.

TOR BAT HEIDAIUEH BACKGROUND

The evidences show that Zaveh is a district of Middle Khorassan. A commander of Islamic Army, Abdullah Ibn Amer, has conquered Zaveh in 28-29 Hejria. This area is a part of Harat in Teymoori period and at the end of this period, Zaveh changed to Torbat in historical texts because there was Ghotboddin Heydarieh’s tomb who was a learned person of sixth century.

مجموعه تاریخی مزار قطب الدین حیدر

مجموعه معماری این ابنیه شامل آرامگاه قطب الدین حیدر و ایوانی از یک مسجد بزرگ در مجاورت آن است.

OLD COMPREHENSIVE MOSQUE

This place locates on western side of Ghotboddin Heydar’s tomb of the poith of Old Compiehensive Mosque. The height of this porch is 11 .5m and a length of entrance is l0.5m. Internal space of this porch is 200m that includes chamber and an altar that decorated with paintings .The date of construction of this brick building has been engraved on the black stone that shows 1045 Hejria coincide to Saffi king period.

مسجد جامع قدیم

در ضلع غربی مقبره الدین حیدر ایوان مسجد جامع قدیم تربت حیدریه جلب نظر می کند. ارتفاع ایوان مذکور 5/11 و طول دهانه آن حدود 05/1 متر است. فضای داخلی ایوان مقصوره یا گنبدخانه مسجد با وسعت بیش از 200 متر شامل غرفه و محرابی مزین به مقرنس و نیز تزئیناتی به شیوه کاربندی در بخش زیرین گنبد است. بنای مسجد جامع آجری است و تاریخ بنای آن که نام بانی را نیز شامل می شود بر سنگ سیاه و لوح مانندی حکی شده است که نشان دهنده سال 1045 ه.ق زمان شاه صفی و به نام خواجه عبدا... فرزند دوریش علی تربتی است.

بنای آرامگاه

مقبره قطب الدین حیدر مشتمل بر ایوانی مرتفع، ورودی و محوطه زیر گنبد است که فضایی به صورت گنبد خانه با وسعت حدود 100 متر شکل گرفته که شکل نقشه آن در نمای خارجی به شکل چلیپایی است. مدفن شیخ در میان محوطه زیر گنبد قرار گرفته و ضریح چوبی آن دارای تاریخ 987 ه.ق است. در امتداد فضای ورودی نیز محرابی تعبیه شده است. بنای موجود در چندین دوره تاریخی مورد توجه قرار گرفته است. به نحوی شالوده آرامگاه احتمالا در دوره تیموری با گنبد دو پوسته گسسته استوار بر تاقنماهای

تحقیق در مورد تربت جام 8 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 8 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

تربت جام

شهرستان تربت جام با مساحت تقریبی 8166 کیلومتر مربع در شرق خراسان قرار دارد. این شهرستان از شمال به مشهد از مشرق به رودخانه هریرود و ادامه آن در جنوب مرز افغانستان و شهرستان تایباد و از مغرب به شهرستان تربت حیدریه و فریمان منتهی می شود. ارتفاع این ناحیه از سطح دریاهای آزاد 928 متر است. فاصله تربت جام تا مرز افغانستان 66 کیلومتر است. که در مسیر جاده آسفالته مشهد- فریمان- تایباد به فاصله 161 کیلومتر در جنوب شرقی شهر مشهد قرار گرفته است. مرکز این دهستان شهر تربت جام و بر اساس آخرین تقسیمات دارای سه بخش به نام های: مرکزی- صالح آباد- نصرآباد و 10 دهستان و 447 آبادی دارای سکنه می باشد. چهره اقلیمی شهرستان تربت جام در بخش شمالی، کوهستانی است و رشته کوههای معروف شاه نشین بر آن تکیه زده اند، در جنوب و مغرب نیز کوههای باخرز و بزد واقع است. کوههای شاه نشین با ارتفاع تقریبی 2080 متر و عرض 48 کیلومتر به صورت پدیده ای طبیعی در امتداد شمال غربی و جنوب شرقی بین تربت جام و بخش جنت آباد قرار گرفته اند. این رشته کوه دارای جنگل های طبیعی پسته بوده و پر آب ترین کوهستان منطقه تربت جام محسوب می شود.

SITUATION AND

GEOGRAPHICAL SPECIFiCATIONS

Torbat Jam is 81 84Sqm that locates on the east of Khorassan. This city is restricted with Mashad from the north, Harir Rood River from the east, Afghanistan and Taybad from the south and Torbat Heidarieh and Fariman from the west. The height of this area is 92 8km from the sea. The distance of Torbat Jam from Afghanistan border is 66km.The center of this city is Tothat Jam and on the basis of the last divisions of the country has 3 districts named cential, Salehabad, Nasrabad and 10 villages. Ecological condition of Torbat Jam is mountain named Shahneshin in the north. Shahneshin castle is about 2080m in high and 48km in width that locates between Torbat Jam and Janatabad. This mountain has a closed frost and the fullest river in this area.

مجموعه معماری مزار شیخ احمد جامی

این مجموعه از فضای معماری بر گرد یک صحن وسیع مرکزی شکل گرفته است. مهمترین و با شکوه ترین فضاهای معماری این مکان در مجاورت آرانگاه شیخ بنا شده که شامل گنبد خانه، ایوان، مسجد کرمانی، گنبد سبز و سفید، مسجد عتیق، آب انبار و ملحقاتش می باشد.

ARCHITECTURAL COMPLEX OF SHEIKH AHMAD JAM’S TOMB

This architectuml complex is around of a big yard. The most important of architectural space has been built near to Sheikh’s tomb that includes domed house, porch, Kermani mosque, green and white dome, Atigh mosque and water reservoir.

گنبدخانه

به استناد متون کهن تاریخی و بررسی های انجام شده گنبدخانه پیش از ابنیه دیگر توسط اعقاب سلطان سنجر سلجوقی به سال 633 ه.ق پایه ریزی شده و به همت غیاث الدین محمد بن ابوبکر کرت (متوفی 643 ه.ق) توسعه یافت. فضای داخلی گنبدخانه با نقاشی های رنگارنگ و زیبا روی گچ زینت یافته و تاریخ 763 و 771 ه.ق بر انتهای کتیبه ها حکایت از مرمت و بازسازی بنا دارد. ساختار معماری گنبدخانه یادآور طرح مقبره سلطان سنجر در مرو است. گنبد بنا نیز با تلفیقی موزون از سه کنج و چهار تاقنمای هشت ضلعی ایجاد شده که سطح زرین آن با تزئینات کاربندی پوشش یافته است.

GONBAD KHANEH

(DOMED HOUSE)

By virtue of historical texts, Gonbad Khaneh was founded by Sanjar Saijooghi King’s descendants in 623 Hejria. The inside of Gonbad Khaneh is decorated by beautiful drawing on the plaster and it has been repaired in 763,771 Hejria. This architecture is similar to design of Saiar Saijooghi King’s tomb. Its dome has been made by three corners and four octagon arches.

مدرسه امیر جلال الدین فیروزشاه

از ابنیه مشرف بر صحن مزار جام (گنبد فیروز شاهی یا گنبد سبز) است. این بنا در شمال غربی واقع شده و از سمت جنوب شرقی آن به مجموعه متصل است، بنا دارای چلپایی شکل (صلیبی) و چهار ایوانی است که بر فراز آن گنبدی شکل قرار گرفته است. همچنین گنبدخانه ای چهار تاقی شکل با چهار فضای شاه نشین و دو تاق نما در بخش های شرقی و غربی آن وجود داشته است.

این بنا دارای تزئینات زیبای کاشی کاری و مدرسه ای که توسط جلال الدین فیروزشاه در سال 844 ه.ق بنا شده می باشد. برخی گنبد فیروزشاهی یا گنبد سبز را بقعه ای می دانند که بر روی سردابه ای بر پا شده است. در حال حاضر در اطراف مزار شیخ محجری سفید به طول هشت متر و به ارتفاع 50 سانتی متر ایجاد شده که به فاصله هر یک متر آن ستونی سنگی به رنگ سیاه با کتیبه هایی به خط ثلث و نستعلیق تعبیه شده است. قبر شیخ احمد جام نیز با طول 20/5 و عرض 2 متر به صورت سکو مشخص شده است.

AMIR JALALLODDIN

FIROOZ SHAH SCHOOL

This building is near to Jam tomb. It locates on northwestern and link to it on southeastern side. It has four porches that there is a red dome top of it. Also, there are a domed house on four

نگاهی کوتاه به تربت شیخ احمد جام 13 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 13

نگاهی کوتاه به تربت شیخ احمد جام

تربت جامی ها، مردمی خون گرم، مهمان نواز، متدین، سخت کوش، وطن دوست و مرز دارند. تبار آنان آریایی و زبانشان فارسی با گویش شیرین محلی تربتی است. بیش‌تر مردم این شهر مسلمان و پیرو مذاهب شیعه جعفری و سنی هستند. شهرستان تربت جام در سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1375 هـ . ش، 210.349 نفر جمعیت داشته است. صنایع دستی شهرستان تربت جام را قالی و قالیچه بافی، کرباس بافی، پلاس بافی، جوال و خورجین بافی، بافتن دستمال و چادرشب و ظروف سفالین تشکیل می دهد. از روزگار کهن صنعت فرش بافی در این شهرستان رواج داشته است و جنبه صادراتی دارد. دار قالی ها معمولا در خانه ها برپا می شود و کارگاه‌های قالی بافی نیز در این شهرستان به فراوانی وجود دارند. قالی‌ها با طرح قالی مشهد در رنگ های لاکی، قرمز دانه و قهوه ای نیز به بازار عرضه می‌شود. آرامگاه شیخ جام، پل خاتون، تپه جهانگیر آباد، تپه سراب، تپه شور قلعه، تپه صدر آباد، تپه طلایی، تپه قشه توت، تپه گرماب، تپه گلارچه، تپه گنج آباد، خواجه حسام، قلعه استای، قلعه زور آباد، قلعه فیض آباد، قلعه گبری، قلعه گوش لاغر، قنقر، کاریز دیوان، گلار صارم و مسجد خواجه عزیزالله مکان های دیدنی و تاریخی این منطقه را تشکیل می‌دهند.

مشخصات جغرافیاییشهرستان تربت جام، با پهنه ای حدود 8362 کیلومتر مربع، در شمال خاوری استان خراسان رضوی، در کنار مرز ایران و افغانستان، در مسیر راه مشهد – اسلام قلعه، از نظر جغرافیایی در 35 درجه و 14 دقیقه پهنای شمالی و 60 درجه و 38 دقیقه درازای خاوری و بلندی 928 متر از سطح دریا قرار دارد. این شهرستان از شمال به شهرستان سرخس، از باختر به شهرستان های مشهد، فریمان و تربت حیدریه، از جنوب به شهرستان تایباد و از خاور به افغانستان محدود است. هوای تربت جام معتدل است و بیش ترین درجه حرارت در تابستان ها به 40 درجه بالای صفر و کم‌ترین آن در زمستان ها به 13 درجه زیر صفر می رسد. میانگین باران سالیانه آن، حدود 254 میلی‌متر است. تربت جام در مسیر راه آسفالته مشهد – تایباد قرار گرفته و به درازای 162 کیلومتر به سوی شمال باختری به مشهد و به درازای 62 کیلومتر به سوی جنوب به شهر تایباد می‌پیوندد. دو راه شنی نیز از این شهر به سوی شمال خاوری، به درازای 171 کیلومتر به صالح آباد و دیگری به سوی جنوب خاوری، به درازای 35 کیلومتر به قلعه حمام کشیده شده است.وجه تسمیه و پیشینه تاریخی تربت جام از روزگار باستان تاکنون به نام های گوناگونی چون «بوزگان»، «بوزیگان»، «بوزجان»، «پوچکان»، «زام»، «سام»، «جام»، «تربت شیخ جام» و «تربت جام» خوانده شده است. شهری باستانی به نام «بوزیگان» و یا « بوزگان» از سده 3 پ. م تا سده 2 هـ . ق، در کنار شهر کنونی وجود داشته که ظاهرا در اثر زلزله از بین رفته است. شهر کنونی از حدود سده 3 هـ . ق، ایجاد و اندک اندک گسترش یافته است. این شهر پس از باز سازی و آبادی دوباره، «بوزجان» یا «پوچکان» نامیده شده و کرسی ناحیه جام، (به گویش شمالی قهستان «زام» یا «سام») گردیده است. شهر تربت جام نیز مانند شهر تربت حیدریه به نام شیخ بزرگی که در آن به خاک سپرده شده سرشناس است. شیخ احمد جام، مقلب به ژنده پیل، از عارفان نامی سده 5 هـ . ق، بود و نام کنونی شهر به مناسبت تربت یا آرامگاه وی «تربت شیخ جام» و «تربت جام» نامیده شده است. تربت جام از روزگاران کهن از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. اهمیت تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و بازرگانی آن، از سده 3-4 هـ . ق، نمایان گشته، و در زمان زندگی شیخ احمد جام (44- 536 هـ . ق) یعنی سده های 5 و 6 هـ . ق، شکوفا شده است.تربت جام در سده های 7 و 8 هـ . ق، هم زمان با یورش مغول و تیمور لنگ آسیب زیادی دید. تربت جام در دوران صفوی به ویژه شاه عباس بزرگ، اهمیت نظامی یافته و در آن، امنیت و آرامش برقرار بوده است. اما در اواخر این دوران و در زمان شاه ساطان حسین صفوی (1105- 1135 هـ . ق) اوزبک ها و افغان ها به مرزهای خاوری ایران، از جمله ناحیه تربت جام، دست اندازی کردند. سرانجام سرداری از خاور ایران، به نام نادر قلی افشار برخاست و افغان ها را از ایران راند و خود در 1148 هـ . ق، پادشاه ایران شد. در زمان نادر شاه افشار، ایران بار دیگر توانمند شد و نه تنها مرزهای خاوری آن، از یورش اوزبک ها، افغان ها و ترکمانان در امان ماند، بلکه به سال 1153 هـ . ق / 1740 م، آن سوی رود جیحون یا آمودریا و قلمرو اوزبک ها، یعنی خوارزم و بخارا هم مطیع نادر شاه و حکومت ایران شد. با درگذشت نادر شاه در سال 1160 هـ . ق، بار دیگر نا آرامی در خراسان آغاز گشت و تا اوایل سده 13 هـ . ق، ادامه یافت.کریم خان زند، که در شیراز بر ایران حکومت می کرد، به احترام نادر شاه افشار، خراسان را هم چنان در دست فرزندان نادرشاه باقی گذاشت. بعدها آقا محمد خان قاجار خراسان، از جمله تربت جام را، در 1210 هـ . ق گشود. فتحعلی شاه قاجار (1212- 1250 هـ . ق) حقوق متحدان نخستین خویش، یعنی ترکمانان که برای دستیابی به حکومت ایران، به قاجاریه کمک کرده بودند، نادیده گرفت و در نتیجه سرکشی ترکمانان آغاز شد و در دوران ناصرالدین شاه (1264 – 1313 هـ . ق) شدت یافت و یکی از شوم ترین دوران های تاریخی را برای مردم خراسان، از جمله ناحیه تربت جام و دیگر شهرهای خراسان خاوری، پدید آورد.

مساجد در شهرستان تربت جام

مسجد مولانا تربت جامدر تایباد تربت جام ، نزدیکی مرز کنونی ایران و افغانستان ، بنایی زیبایی از دوره تیموری به نام مسجد و مزار مولانا شیخ زین الدین واقع شده است . بانی این مسجد پیر احمد خوافی وزیر شاهرخ بهادر تیموری می‌باشد و مسجد در سال 848 هجری قمری به دستور وی ساخته شده است. اهمیت این بنا بیش‌تر از لحاظ دارا بودن کتیبه‌های زیبای سر در ، کاشی کاری معرق و حواشی آن است که از هر جهت ، شامل نکات ظریف هنری و ویژگی‌های دوره تیموری است . در کتیبه کاشی معرق تاریخی مسجد ، نام شاهرخ و پیر احمد خوافی خوانده می‌شود.گذشته از کتیبه تاریخی ایوان و حواشی آن ، کتیبه‌ای بر روی سنگ نقر شده است و در بالای سر قبر قرار دارد . این کتیبه منظوم که به خط نستعلیق نوشته شده ، حاکی از این است که معجر مشبکی از سنگ رخام در سال 1030 هجری قمری از طرف خواجه درویش نامی برای قبر شیخ زین الدین علی ساخته شده است . این معجر هم اینک در خارج مسجد و جلو ایوان نصب شده است . بنا تحت شماره 309، در زمره آثار تاریخی به ثبت رسیده است.مسجد خواجه عزیز الله تربت جامدر شهر تربت جام و در شمال آرامگاه شیخ جام قرار دارد . در حال حاضر به صورت نیمه ویران درآمده است و از سده 5 هـ.ق. بر جای مانده است.مسجد عتیق تربت جام این بنا در جنوب غربی گنبدخانه قرار دارد و مسجد جامعی به سبک شبستانی گنبددار شامل پنج رواق است که رواق‌های محوری آن ، عریض‌تر از رواق‌های کناری است . در مرکز بنا ،‌ گنبدی بر روی چهار تویزه زده شده بوده که بعداً ویران شده است . ابعاد کل بنا 50/25 * 19 متر است.گچ‌بری‌ها ، نقش اندازی آجری روی بدنه گچی و نوع کاشی بنبا ،‌از نقطه نظر سبک ، متعلق به قرن هشتم هجری است و از نظر مطالعه تطبیقی ، مشابه آن را می‌توان در بسطام (692 هـ.ق.) ،‌سلطانیه (684 هـ.ق.) و