پاورپوینت در مورد نرم افزار تغذیه دانشجویی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل :  .ppt ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید : 13 اسلاید

 قسمتی از متن .ppt : 

به نام خدانرم افزار تغذیه دانشجویی

صفحه ورود به سایت

در این صفحه نام کاربری و رمز عبور خود را وارد نموده تا وارد سایت شوید.

نام کاربری شما شماره دانشجویی شما و رمز عبور شما کد ملی شما می باشد.

صفحه رزرو

شما بعد از ورود به نرم افزار به صورت پیش فرض در صفحه رزرو می باشید که می توانید با انتخاب لیست باکس ها ابتدا سلف مورد نظر خود و سپس وعده و تغذیه مورد نظر خود و دسر مورد نظر خود را انتخاب نمایید

تغذیه گاو

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 9

مقدمه :

یک راهنما برای تولید موفق، غذای مناسب برای گاو است. هزینه غذا بیشترین بهایی است که برای نگهداری گاو باید پرداخت. فهم مراحل هضم نشخوارکنندگان و غذای اصلی آن ها، نیازمند غذا دادن و مدیریت خوب است.

در سال شش زمان کلیدی وجود دارد که وضعیت بدن دام مورد ارزیابی قرار گیرد . این زمان ها عبارتند از: اواسط دوره خشکی، زایمان، و تقریبا 45، 90، 180،270 روز بعد از شروع شیرواری.

آنچه در زیر می آید به شرح اهداف معین در خصوص وضعیت بدن دردوره خشکی می پردازد.

تغذیه گاو در دوران خشکی و تعادل کاتیون و آنیون در جیره گاو

دوره خشکی

نمرة ایده آل وضعیت بدن برای یک گاو خشک 5 و3 می باشد. برای حصول عملکرد و سلامتی مطلوب در مراحل اولیه شیرواری که درپی دورة خشکی می آید، وضعیت بدن باید حداقل 3 و حداکثر 4 باشد.

اثبات شده است که یک گاو در طی دوره شیرواری چربی بدن را با بازده بیشتری نسبت به دوره خشکی ذخیره می کند. گاهاً یک گاو قبل از اینکه به نمرة وضعیت قابل قبولی برسد، باید خشک گردد. از این رو یک مدیر باید گاوهای خشک را به منظور اضافه وزن و حصول نمرة وضعیت مطلوب تغذیه کند. بدیهی است که یک برنامه تغذیه ای حساب شده همراه با بازدیدهای مکرر برای بالا رفتن وضعیت بدن گاوهای خشک( البته بدون چاق شدن گاو) ضروری است.

یک دوره خشکی 8 تا 6 هفتگی برای گاوها، به طور قابل توجهی باعث افزایش تولید شیر در دوره های بعدی نسبت به زمانی که دورة خشکی داده نشود، می گردد. اساساً مدت طولانی تر دوره خشکی، کل تولید شیر را برای هر دو دوره شیردهی کاهش می دهد . دلایل مختلفی برای تشریح اثرات سودمند دوره خشکی از جمله نیاز به جایگزین کردن ذخایر مواد مغذی بدن برای و احتیاجات جهت ساختن بافت ترشحی در پستان پیشنهاد شده است. بیشتر نتایج پژوهشی نشان می دهند که ذخیره دوباره مواد مغذی در بافت ها با وجود این که مهم است. ولی احتمالاً دلیل اصلی برای اثرات سودمند دوره خشکی نیست. برای مثال وقتی فقط به نصف پستان دورة خشکی داده می شود، این نیمه پستان به طور قابل توجهی شیر بیشتری در شیردهی بعدی تولید می کند گاو خشک باید به اندازه کافی تغذیه شود تا در یک وضعیت خوبی باشد. ولی نه به اندازه ای که در زمان زایش چاق شود.

گاوهای خیلی چاق در زمان زایش، نسبت به گاوهایی که درشرایط خوب هستند، بیماری و مشکلات زیادتری دارند. مشکلات گاوهای بیش از حد چاق به سندرم گاو چاق نامیده می شود. گاوهایی که جیره پرانرژی دریافت کرده اند ودوره خشکی طولانی تری داشته اند اکثراً به سندرم گاو چاق مبتلا می شوند بعضی از مشکلات دیگر از جمله بروز تب شیر، کتوز، پیچ خوردگی شیردان، جفت ماندگی، ادم پستان، ورم پستان و مرگ همراه با این سندرم دیده می شود اگر گاو خوب تغذیه شده باشد . ممکن است به طور قابل توجهی طی نیمه دوم دورة شیردهی افزایش وزن داشته باشد. از این رومیزان بالای افزایش وزن در دوره خشکی مورد نیاز نیست گاو خشک باشد شرایط خوب بدنی در اواخر دوره شیردهی، قادر به تأمین انرژی مورد نیازش از علوفه با کیفیت مناسب می باشد. اگر گاو در ابتدای دوره خشکی تحت شرایط ضعیفی به سر برده باشد و یا کیفیت علوفه خیلی پایین باشد کنسانتره کمی مورد نیاز است. مهم است که گاو خشک پروتئین، مواد معدنی، ویتامین و سایرمواد مغزی مورد نیازش را دریافت کند. اگر هر کدام از این مواد مغزی در علوفه کم باشد آن ها باید به صورت کنسانتره و یا مکمل تأمین شود. به غیر از انرژی، سایر مواد مغزی نیز برای گاو جهت تأمین حد مطلوب سلامت و برای تجدید ذخایر بدن مورد نیاز هستند. ازلحاظ اهمیت نسبی، تمام مواد مغذی برای توسعه یک جنین سالم مورد نیاز هستند. وقتی که گاو خشک به مقادیر کافی از هر یک از این مواد مغذی ضروری دریافت نکند، گوساله ممکن است ضعیف شود درصد پروتئین و چند ماده معدنی مورد نیاز جیره گاوهای خشک در مقایسه با گاوهای شیرده، کمی پایین تر است. اکثر جیره ای عملی برای گاوهای خشک باید حاوی مکمل نمک بوده و معمولاً به وسیله مواد معدنی کم مصرف غنی شده باشند به همین ترتیب، مکمل فسفر و کلسیم اغلب مورد نیاز است. در گاوهای خشک حدود دو هفته قبل از زایش، دادن کنسانتره شروع شود این عمل اجازه می دهد که میکروبهای شکمبه و بسته های متابولیکی گاو قبلاً به خوردن مقادیر قابل توجهی از کنسانتره که در اوایل دوره شیردهی مورد نیاز می باشد، عادت کنند. گاو خشک باید گوساله خود را در یک محیط تمیز و راحت به دنیا بیاورد.

علوفه خشک ساقه بلند و دارای کیفیت متوسط، بهترین خوراک علوفه ای برای گاوهای خشک به شمار می رود علوفه با کیفیت بالاتر ( از نظر انرژی و پروتئین ) از قبیل سیلوی ذرت و هیلاژ یونجه باید با احتیاط و محدودیت بیشتری مصرف شوند تا از افزایش بیش از حد نمرة وضعیت جلوگیری به عمل آید.

استفاده از علوفه با کمیت و کیفیت مناسب، مکملهای با انرژی پایین و فیبربالا که حاوی مقدار کافی پروتئین، مواد معدنی و ویتامین ها باشد می تواند در مقادیر کنترل شده به منظور دسترسی به افزایش نمره وضعیت به کار رود. حذف چربی اضافه در گاوهای خشک هم با استفاده از محدودکردن انرژی دریافتی طی دوره خشکی، عملکرد بعد ازآن را با مشکل مواجه نخواهد کرد.

طریقه خشک نمودن گاوهای شیرده

هدف از خشک کردن گاوها و فراهم کردن یک دوره استراحت بعد از دوره شیردهی بعدی است تا گاوها بتوانند حداکثر تولید را دردوره شیردهی بعدی داشته باشند. دورة خشک به غدد پستانی امکان استراحت بین دو دوره شیرواری را داده و به گاو اجازه می دهد تا مقداری از احتیاجات بدنش را ذخیره کند. مرحله خشک کردن باید تا حد امکان سریع و بدون آسیب به پستان انجام گیرد. غالباً نحوة عمل بدین صورت است که اجازه داده می شود فشار داخل پستان به حدی برسد که ترشح شیر متوقف شده و در نهایت شیر باقی مانده در پستان جذب خون گردد. بهترین روش خشک کردن برای اغلب گاوها توقف یکباره دوشش و اجازه جذب هر چه سریعتر شیر است. دوشیدن دوره ای گاوها به دلیل کاهش فشار درون پستان، مرحله خشک کردن را طولانی تر می نماید. توقف کامل دو شش، روش مناسبی برای گاوهایی که ورم پستان ندارند ویا گاوهای مبتلایی است که در طی دورة خشکی تحت درمان قرار خواهد گرفت. برای گاوهای پر تولید یا گاوهایی که سابقه شدید ورم کلینیکی پستان دارند، حذف تدریجی دوشش تا زمان خشک شدن کامل گاو مطلوب است. دوشش ناکامل بدلیل کاهش فشار پستان در دوشش موجب ترشح شیر بیشتر و طولانی شدن زمان خشک کردن گاو شده، لذا توصیه نمی شود. کاهش مصرف خوراک و محدودکردن آب تأثیر عمده ای در خشک کردن گاوها دارد. بعد از آخرین دوشش باید پستانک ها را کاملاً تمیز و در محلول ضد عفونی وارد و با آنتی بیوتیک مؤثر درمان نمود تا میزان عفونت های جدید ورم پستان طی دوره خشک کاهش یابند. گاوهای خشک باید به تریج از جیره گاوهای خشک به شیرده انتقال یابند.برای داشتن شکمبه پروفعال لازم است علوفه بلند مصرف شود. دراین صورت تغذیه کنسانتره، مقدار کنسانتره نباید بیشتر از این1% وزن بدن گاو باشد. برای پیشگیری از تمام اختلالات و بیماریهای متابولیکی و تحریک مصرف غذای خشک ضروری است. از چاق شدن گاو باید به شدت جلوگیری نمود، زیرا این گاوها کم اشتها هستند و نمی توانند تنش ناشی اززایمان را تحمل کنند.

انرژی در جیره گاو خشک

تحقیقاتی روی 74 گاو جهت بررسی اثر سطوح مختلف انرژی در دوره خشکی صورت گرفت

تغذیه کاربردی5ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 5

تغذیه کاربردی

اصول تغذیه کاربردی در قلب و عروق ، فشار خون ، چربی خون ، دیابت و یبوست

تجویز رژیم غذایی همیشه به معنای کاهش میزان غذای دریافتی نمی باشد . بلکه در حقیقت اصلاح برنامه غذایی افرادی است که مبتلا به چربی خون ، دیابت ، فشار خون ، یبوست ،و مشکلات قلب و عروق شده اند .

بنابر این افرادی که مبتلا به یکی از موارد ذکر شده می باشند بیمار نبوده بلکه باید در تغذیه و روش زندگیlife style خود تغییراتی ایجاد کند.

تغییر در روش زندگی و تغذیه

امروزه بدلیل حجم بالای کار، زندگی ماشینی نظیر استفاده از کامپیوتر ، تماشای تلویزیون ، عدم تحرک و عدم انجام حرکات ورزشی منظم و تغذیه مناسب ، بروز بیماری های مزمن شایع می باشد .

توصیه های برای تغییر در روش زندگی

•حداقل روزانه نیم ساعت پیاده روی کنید

•چنانچه از اتومبیل استفاده می کنید آن را دورتر از مقصد خودتان پارک کنید تا مجبور شوید پیاده روی کنید

•اگر از اتوبوس استفاده می کنید سعی کنید یک ایستگاه جلوتر پیاده شود

•هنگام خرید پول اضافه با خود نبرید تا همان قدر که مورد نیازتان می باشد خرید کنید

•هنگامی که گرسنه هستید به خرید نروید

توصیه های برای تغییر در تغذیه

•از برشته کردن نان خودداری کنید

•ماکارونی را به روش ایتالیایی مورد مصرف قرار دهید ( پس از آبکش کردن بدون دم کردن مصرف کنید)

•برای نوشیدن چای به جای مصرف قند ، رطب و خرما : از توت ، کشمش قرمز و خرما زرد خشک (زاهدی) به مقدار کم استفاده کنید

•از مصرف پوره سیب زمینی و پوره هویج خودداری کنید . زیرا چربی و قند خون شما را بالا می برد

از مصرف بیش از اندازه توصیه شده روغن و چربی ها حتی روغن زیتون و سایر روغن های مایع و گوشت های پر چرب خودداری کنید .

•سعی کنید غذا های خودتان را به صورت آب پز ، کبابی ، فر پز ، بخار پز طبخ کنید

•قبل از پخت مرغ پوست و در مورد گوشت چربی های اضافه را بگیرید . همچنین پس از طبخ چربی های اضافه را بگیرید .

•از مصرف بیش از اندازه نمک و مواد غذایی شور ( شور ها و خیار شور ،) ، و پر نمک ( چیپس ،

سوسیس و کالباس ، انواع ترشی ...) خودداری کنید

•از مصرف بیش از 3 عدد تخم مرغ در هفته خودداری کنید . یا چنانچه مایلد هر روز خوردن تخم مرغ

میل کنید به جای 1 عدد تخم مرغ کامل از 2 عدد سفیده استفاده کنید

•روزانه 6تا 8 لیوان (1 تا 2 لیتر) آب و مایعات بنوشید

•از مصرف بیش اندازه آجیل به دلیل به دلیل افزایش چربی خون و میوه های خشک شده مثل برگه ها ( مثلا برگه زرد آلو ) بدلیل داشتن قند فراوان پرهیز کنید

•میتوانید از چای و قهوه به دلخواه استفاده کنید ، اما 2 نکته را باید رعایت کنید :

•اول اینکه هر چه کم شیرین تر باشد بهتر و سالم تر است ، یا با مقدار کمی توت خشک یا کشمش

قرمز و یا خرما خشک زرد زاهدی بنوشید .

•دوم اینکه هرچه کم رنگ تر باشد خاصیت دارویی آنها بهتر اثر می کند.

•برای تغییر طعم غذا می توانید به دلخواه از سبزی ها ، سیر ترشی کم نمک ، سالاد و آب لیمو تازه و انواع چاشنی های طبیعی مانند زعفران و غیره استفاده کنید

•اگر برای کنترل دیابت از دارو استفاده می کنید ، حتما غذا را سر ساعت مشخص و به مقدار مشخص مصرف کنید تا دچار کاهش قند خون نشوید

•در صورت امکان روزانه حداقل نیم ساعت پیاده روی کنید ( اگر مشغله کاری شما زیاد است

میتوانید هنگام کار و یا دیدن تلویزیون درجا راه بروید . هم برنامه مورد علاقه خودتان را دیده اید و هم موجبات سلامتی شما فراهم می شود

فیبر غذایی

•توصیه می شود سبزی جات ( صیفی جات ) ومیوه هایی را که پوست آنها قابل خوردن است با پوست

و آهسته بجوید . دلیل آن اینست که این مواد غذایی حاوی فیبر غذایی می باشند که برای کنترل چربی خون ، فشار خون ، یبوست ، دیابت ، بیماری های قلب و عروق بسیار مفید می باشد.

جلوگیری از یبوست

•برای کنترل و پیشگیری از یبوست به چند نکته باید توجه نمود :

•1/ صبح پس از بیدار شدن 4-2 لیوان آب خنک بنوشید

تغذیه 14ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

مقدمه :

حفظ تعادل مواد غذایی در کودکان به آسانی میسر نیست زیرا نیازهای غذایی آنها با رشدشان تغییر می‌کند علاوه بر این که سلیقه و عادات غذایی و میزان فعالیت‌شان نیز متغیر است. نیازهای غذایی یک کودک براساس سن ، سایز و متابولیسم بدن، شرایط سلامت آنها و سایر عوامل عوض می‌شود.نوزادان همه نیازهای غذایی‌شان را از طریق شیر مادر یا شیر خشک تامین می‌کنند.سنی که در آن کودک می‌تواند غذای جامد دریافت کند متفاوت است. تغذیه کودکان بالای دو سال به استثنای میزان کالری مورد نیازشان مانند بزرگسالان است.به طوری که آنان نیز نیازمند طبقه‌بندی مناسب مواد مغذی، ویتامین‌ها (مانند ویتامین C) و املاح معدنی (مانند کلسیم، آهن) برای رشد، تکامل و عملکرد بدنشان هستند.

سوء تغذیه کودکان در 3 سال اول زندگی، غیر قابل جبران است

نماینده یونیسف در ایران با اشاره به شیوع 5/5 درصدی سوء تغذیه در بین کودکان ایرانی گفت: 80 درصد ظرفیت مغز انسان در سه سال اول زندگی شکل می‌گیرد بنابراین سوء تغذیه در این مدت غیر قابل جبران است.

کریستین سالازار، نماینده صندوق کودکان سازمان ملل متحد در ایران امروز در نشست خبری در آستانه هفته سلامت در دفتر سازمان ملل، افزود: صندوق کودکان سازمان ملل از سال 1949 برای رسیدگی به بهداشت و سلامت کودکان فعالیت می‌کند و ایران و پاکستان جزء اولین کشورهایی هستند که همکاری با یونیسف را آغاز کردند. یکی از مسائل مهم مرتبط با سلامت کودکان سوء تغذیه آنهاست، در ایران 5/5 درصد کودکان سوء تغذیه دارند اما سوء تغذیه در برخی مناطق ایران مانند سیستان و بلوچستان و کرمان و برخی شهرهای دیگر به مراتب وضعیت وخیمتری دارد، استانهایی که وضعیت سوء تغذیه کودکان در آنها نگران کننده و زیر استاندارد است و این خلاء و عدم توازن باید حل شود. نیمی از مشکلات کودکان مربوط به سوء تغذیه در زمان خردسالی است و باید با دید توسعه نگر وضع تغذیه کودکان را در ایران بهبود بخشید زیرا 80 درصد ظرفیت مغز انسان در سه سال اول شکل می‌گیرد و اگر در این سالها کودک با سوء تغدیه مواجه باشد در سالهای بعد با مشکلات غیر قابل جبرانی مواجه می‌شود. در پاسخ به پرسش خبرنگار فارس در مورد رتبه ایران از نظر شاخصهای بهداشتی می توان گفت: آمارهای بین المللی نشان می‌دهد که ایران از نظر بسیاری از شاخصهای بهداشتی درحد کشورهایی مثل نیکاراگوئه، اکوادور و اندونزی است البته قضاوت در این زمینه نیازمند تحقیق دقیقتر است. ایران آمارهای ملی خوبی از نظر شاخصهای سلامت دارد اما نمی‌توانیم بگوئیم این شاخصها در کل کشور یکنواخت است و خلاء هایی از این نظر وجود دارد، دسترسی به خدمات بهداشتی در سراسر کشور یکنواخت نیست و تفاوتهای بسیاری وجود دارد. مسئله مهم دیگری که سلامت ایرانیان را متاثر می‌کند ضعف هماهنگی های بین بخشی و آموزش اصول سلامت به مردم است و البته وضعیت بهداشت آب آشامیدنی و بهداشت کودکان نیز در این مورد بسیار موثر است. بیماری ایدز در ایران:

ایران با شیوع پایین بیماری ایدز مواجه است و تلاشهایی که دولت ایران در این زمینه انجام داده است موثر بوده است این بیماری هنوز بیش از همه از طریق سرنگهای آلوده معتادان تزریقی منتقل می‌شود و این گروه خیلی خوب تحت مراقبت هستند اما خانواده های این معتادان تحت خطر هستند. مسئله مهم خطر اپیدمی این بیماری از طریق مقاربت جنسی است که بیشتر گروه جوانان را در معرض خطر قرار می‌دهد البته ایران برای کنترل این خطر برنامه استراتژیک و ملی کنترل ایدز را طراحی کرده است که با هماهنگی سازمان ملل بوده است و قرار است یک نظام آموزشی قوی در مورد ایدز با توجه به اصول اسلامی در ایران برقرار شود. متاسفانه هنوز آگاهی جوانان ایران در مورد ایدز کافی نیست و باید در زمینه روابط دختر و پسر در ایران بیشتر با جوانان صحبت شود و این فقط وظیفه وزارت بهداشت نیست بلکه آموزش و پرورش، رسانه‌ها و NGO ها نیز باید در این زمینه فعال شوند.

دانستنی‌های تغذیه در کودکان

مواد غذایی عبارتند از:- کربوهیدرات‌ها: این ترکیبات منبع اصلی کالری مورد نیاز بدن انسان هستند.توصیه متخصصان تغذیه این است که بین 50 تا 60 درصد کالری روزانه یک فرد از کربوهیدرات‌ها به ویژه نوع مرکب تامین شود.- پروتئین: این مواد در گوشت، مرغ، ماهی، حبوبات، آجیل، تخم‌مرغ و محصولات لبنی یافت می‌شوند.پروتئین‌ها برای ساختن و ترمیم اکثر بافت‌های بدن (مانند عضلات، پوست، اندام‌ها و سیستم ایمنی) ضروری هستند. به طور کلی توصیه می‌شود حدود 10 تا 20 درصد کالری روزانه یک فرد از پروتئین‌ها تامین شود.- چربی‌ها: این ترکیبات که لیپید هم نامیده می‌شوند، در مقدار مناسب برای سلامت حیاتی‌اند. چربی بخشی از غشاء همه سلول‌ها و پوشش اعصاب است که برای عملکرد رسانایی اعصاب اهمیت دارد. توصیه می‌شود بیش از 35 درصد کالری روزانه در رژیم غذایی کودکان بالای دو سال، نوجوانان یا بزرگسالان از چربی تامین نشود.- فیبر: یک ماده غذایی پرکننده است که به حرکت غذا در طول دستگاه هاضمه کمک کرده از یبوست جلوگیری می‌کند. غلات سبوس‌دار، میوه‌ها و سبزیجات تازه منابع خوبی از فیبر هستند.آکادمی طب کودکان امریکا (AAP) توصیه می‌کند مراقبین بهداشتی برای اطمینان از دریافت همه مواد مغذی، ویتامین‌ها و املاح معدنی مورد نیاز، هرم غذایی را به عنوان یک مرجع در نظر گیرند.این هرم غذایی شامل شش پلکان به رنگ‌های مختلف است که هر یک نشانگر یک گروه غذایی خاص شامل دانه‌ها، سبزیجات، میوه‌ها، محصولات لبنی، منابع پروتئینی (مانند گوشت، ماهی، حبوبات، آجیل) و چربی‌ها و روغن‌ها است.همراهی تغذیه مناسب و ورزش به حفظ سلامت و تناسب بدنی کمک می‌کند. تغذیه ضعیف و بی‌تحرکی می‌توانند مشکلات متعددی شامل چاقی، سوءتغذیه و کم‌خونی فقر آهن را در پی داشته باشند.

تغذیه دام و طیور 40 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 40

تغذیه دام و طیور

فصل اول

مقدمه:

نقش تغذیه در موجودات زنده بر هیچ‌کس پوشیده نیست. هر موجود جاندار دارای ویژگی دریافت انرژی از محیط اطراف خود و تغییر و تبدیل و مصرف انرژی می‌باشد. چگونگی دریافت انرژی و مواد‌ مغذی مورد نیاز جهت مصرف انرژی و ادامه حیات موضوع علم تغذیه می‌باشد. علم تغذیه ترکیبی از دانش بیوشیمی و فیزیولوژی در جهت بررسی ویژگی‌های مواد خوراکی و چگونگی استفاده از آنها توسط دستگاه گوارش موجود زنده می‌باشد.

تغذیه فرآیندی است که در طی آن سلول‌های بدن حیوان قابلیت استفاده از مواد شیمیایی مورد نیاز خود را جهت انجام مطلوب واکنش‌های متابولیکی و شیمیایی برای رشد، نگهداری(Maintenance)، کار و تولید دریافت می‌نماید. شناخت روابط بین مواد موجود در خوراک‌ها و نیاز سلول‌های موجود زنده قبل از استفاده عملی و خوراک دادن، ضروری می‌باشد. در آغاز بررسی علم تغذیه نیاز به شناخت کلیه این روابط از نظر بیوشیمی و فیزیولوژی داریم.

بطور کلی مواد خوراکی، تشکیل دهنده غذا هستند و غذا ماده‌ای است که موجود زنده قادر به‌خوردن آن و سپس انجام مراحل هضم و جذب بر روی آن باشد. در اغلب غذاها، کلیه مواد شیمیایی موجود در غذا جهت موجود زنده قابل استفاده نیستند و مقداری از آن از طریق دستگاه گوارش دفع می‌گردد.

در علوم دامی با توجه به هدف ما از پرورش دام‌ها که ایجاد منابع غذایی با کیفیت جهت انسان می‌باشد، دیدگاه‌های اقتصادی نیز در آن حائز اهمیت می‌باشند و ضرورت شناخت فرآیندهای غذایی آشکار می‌باشد.

در پرورش حیوانات اهلی قسمت اعظم هزینه تولید مربوط به هزینه تغذیه می‌باشد که در برخی از شاخه‌های دامپروری تا 80% از کل هزینه پرورش دام را هزینه تغذیه شامل می‌شود. بنابراین در شرایط متعارف مدیریت تغذیه بالاترین اهمیت اقتصادی را در پرورش دام به خود اختصاص می‌دهد.

هدف ما در بخش دامپروری تکمیل مواد موجود در خوراک جهت پاسخگویی دقیق به مجموع احتیاجات غذایی بدن دام می‌باشد. امروزه علاوه بر خوراک‌های طبیعی جهت تکمیل جیره‌های غذایی به آنها مواد مصنوعی افزودنی مانند ویتامین‌ها، نمک و اسیدهای‌آمینه مصنوعی نیز اضافه می‌کنیم اما هیچ‌کس نمی‌تواند اطمینان داشته باشد که غذایی کاملاً مطابق با نیاز حیوان تهیه نموده است بلکه تلاش ما در جهت نزدیک کردن هرچه بیشتر ترکیب خوراک به نیاز دام می‌باشد. ویژگی یک متخصص تغذیه موفق، شناخت دقیق مواد خوراکی و اثرات متقابل بین مواد خوراکی و نیز شناخت دقیق ساختار فیزیولوژیک و آناتومیک دستگاه گوارش دام می‌باشد. پس از شناخت مواد خوراکی و نحوه پاسخ دام به ماده خوراکی، متخصص تغذیه باید قادر باشد غذایی با کاملترین ترکیب و با حداقل هزینه جهت تولید با کیفیت و اقتصادی، تهیه نماید. روش‌های تهیه خوراک و تنظیم جیره غذایی در ادامه دروس تغذیه مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

مواد مغذی(Nutrients)، ترکیبات شیمیایی آلی و معدنی هستند که حاصل از فعالیت‌های کاتابولیسم و آنابولیسم در موجودات زنده هستند و درصورتی که موجودی قادر به ساخت آن در بدن خود نباشد، جهت ادامه حیات نیاز به دریافت آن ماده مغذی از طریق خوراک دارد. از جمله مواد مغذی می‌توان از آب، کربوهیدراتها، چربی‌ها، پروتئین‌ها، املاح معدنی و ویتامین‌ها نام برد.

در درس اصول تغذیه دام به بررسی کلیه این مواد مغذی خواهیم پرداخت.

بطور کلی بخش زراعت با هدف تولید مواد خوراکی جهت مصرف مستقیم توسط انسان و مصرف توسط بخش دامپروری به فعالیت تولید کشاورزی می‌پردازد. بخش عمده خوراک‌های مورد استفاده در پرورش دام با منشاء گیاهی می‌باشند. گیاهان با استفاده از انرژی خورشید و فتوسنتز قادر به ساختن مواد مغذی مورد نیاز خود هستند و مواد مغذی تولید شده را در جهت ایجاد اندام‌های گیاهی و به منظور تولیدمثل جهت تولید دانه ها استفاده می‌نمایند. این مواد مغذی ذخیره شده در بافت‌های گیاهی، مورد استفاده دام قرار می‌گیرد. معمولاً تراکم مواد مغذی موجود در دانه بیش از مواد مغذی ذخیره شده در سایر اندام‌های گیاهی می‌باشد و دانه ها ارزش بیشتری در تغذیه دام دارند.

مواد مغذی دریافتی توسط دام‌ها جهت رفع نیازهای رشد، نگهداری و تولید مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پروتئین‌ها نقش ساختمانی و نقش تنظیمی و نقش کاتالیتیک را در بدن برعهده دارند و از اسیدهای‌آمینه تشکیل شده اند که برخی از اسیدهای‌آمینه توسط بدن دام‌ها قابل سنتز نیستند و باید از طریق خوراک وارد بدن شوند (اسیدهای‌آمینه ضروری).

کربوهیدرات‌ها در بدن نقش ذخیره انرژی شیمیایی (گلیکوژن) و نیز انتقال انرژی شیمیایی در درون بدن را برعهده دارند.

لیپیدها وظیفه ذخیره انرژی شیمیایی جهت بدن و نقش تنظیمی و نیز نقش در فراهم نمودن ویتامین‌های محلول در چربی دارند.

معمولاً عمده مواد خوراکی مورد مصرف در دامپروری دارای منشاء گیاهی هستند و بخش اندکی از منابع خوراکی از بقایای جانوران و محصولات فرعی تغذیه انسان فراهم می‌گردند. اما در هر دو بخش ترکیب مواد تشکیل دهنده خوراک‌ها یکسان می‌باشد و به شکل زیر قابل طبقه بندی هستند. این نوع طبقه بندی در شناخت دقیق انواع مواد شیمیایی موجود در خوراک‌ها حائز اهمیت است.

فصل دوم

هضم مقایسه‌ای در نشخوارکنندگان و غیرنشخوارکنندگان:

همانگونه که در فصل قبل اشاره کردیم غذا معمولاً از بیومولکول‌ها که تشکیل دهنده ماکرومولکول‌هایی مانند پروتئین‌ها، چربی‌ها و پلی‌ساکاریدها می‌باشند تشکیل یافته است که این ملکول‌ها در دستگاه گوارش بصورت دست نخورده (Intact) قابلیت جذب ندارند و نمی‌توانند به همان گونه که تغذیه می‌شوند، وارد جریان خون گردند. بلکه باید مورد تغییر و دگرگونی قرار گیرند و به مواد ساده تر شکسته شود (Breakdown)، تا قابل جذب در خون و لنف