امنیت غذا و تغذیه 72ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 71

« بنام خدا »

پیشگفتار

بخشی از ماموریت تدوین برنامه چهارم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تهیه اسناد ملی توسعه بخشی و فرابخشی است. در همین ارتباط وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ماموریت یافت که سند ملی فرابخشی امنیت غذا و تغذیه طبق نامه شماره 54509/101 مورخ 2/4/83 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور را در چارچوب دستورالعمل‌های سازمان با حضور نمایندگانی از سایر بخش‌ها به شرح زیر تدوین نمایدکه سند پیوست نتیجه این همکاری و مشارکت صمیمانه می‌باشد. این مجموعه زمانی منجر به ایمنی و امنیت غذا در کشور خواهد شد که سیاستهای اجرایی آن به پروژه و یا برنامه‌های عملیاتی توسط بخش‌های مرتبط گردیده ودرطول برنامه به اجرا درآید. الگوی تنظیم برنامه‌های عملیاتی و پروژه‌ها در وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی تهیه شده است که بخش‌های مختلف توسعه در کشور می‌توانند از این قالب در تدوین برنامه‌ها و پروژه‌های خود استفاده نمایند. ضرورت دارد دبیرخانه‌ای به همین‌منظور در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور راه‌اندازی و یا دبیرخانه شورایعالی سلامت عهده‌دار این مسئولیت گردد تا هماهنگی و هدایت لازم را در طول برنامه بعمل آورد.

جای دارد از آقایان دکتر علی‌اکبرسیاری معاون محترم هماهنگی و دبیرمجامع وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ، دکتر ناصرکلانتری ریاست محترم انستیتو تغذیه‌ای و صنایع غذایی ، دکتر محمدمهدی قاسمی از شورای سیاستگذاری سازمان صداوسیما ، دکتر فرهاد طاهریان از سازمان دامپزشکی ، سیدفرزاد طلاکش از سازمان دامپزشکی ، تقی‌ جامه‌بزرگ از وزارت صنایع و معادن ، عزیز حاجی‌پور از وزارت جهاد کشاورزی ، سیدعلی امامی از دفتر بررسی مصرف محصولات وزارت بازرگانی ، حسین محمد علیزاده هنجنی و مجید مزیدآبادی فراهانی از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور ، خانمها دکتر شیخ‌الاسلام ، عبدالهی و منیرالسادات علیان از دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت خانم بیتا صمیمی از وزارت جهاد کشاورزی و آقای مهندس همایون فرزان از معاونت هماهنگی وزارت بهداشت که در تهیه این سند مشارکت داشته‌اند تشکر و قدردانی نموده و نیز از زحمات آقای مهندس عیسی منصوری از انستیتو تغذیه‌ای و صنایع غذایی که مسئولیت تدوین نهایی سند را برعهده داشته‌اند تشکر نمایم. امید است این تعامل و همکاری بین‌بخشی درطول برنامه بمنظور عملیاتی‌نمودن سیاستهای اجرای تا تحقق اهداف آن ادامه یابد.

دکترمسعود پزشکیان

وزیر

1- تعریف و محدوده فرابخش

توسعه انسانی، هم هدف و هم مسیر توسعه ملی و امنیت غذایی یکی از معیارها و ابزارهای توسعه انسانی است. با استفاده از تعبیر "زندگی در سلامت و رفاه" بعنوان یکی از مؤلفه های توسعه انسانی، حصول به سطح مناسبی از سلامت و امنیت غذا و تغذیه ای یکی از مقاصد جدی در سیاستگذاریهای ملی و زیر ملی شناخته می شود. بنا به تعریف، امنیت غذایی وقتی وجود دارد که "همه مردم در تمام اوقات دارای دسترسی فیزیکی و اقتصادی به غذای کافی، سالم و مغذی برای تامین نیازهای تغذیه ای و ترجیحات غذایی" خود باشند. بدین ترتیب دسترسی به غذای کافی و مطلوب و سلامت تغذیه ای از محورهای اصلی توسعه، سلامت جامعه و زیر ساخت نسل های آینده کشور است.

از سوی دیگر مبتنی بر نگرشهای علمی دهه های اخیر، دسترسی اقتصادی و فیزیکی به غذای کافی بمنظور زندگی سالم و فعال، از سویی بعنوان حق آحاد جامعه برای شکوفایی قابلیت ها و از سویی دیگر بعنوان آزادی مثبت و وظیفه ای برای دولت در جهت تأمین آن دانسته می شود.

در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در اصول سوم، بیست و نهم و چهل و سوم، ضرورت تأمین نیازهای اساسی، رفع فقر و برطرف ساختن هر نوع محرومیت در زمینه تغذیه، رفاه فردی و اجتماعی مورد تأکید قرار گرفته است. همچنین جمهوری اسلامی ایران چندین بار و بویژه در نشست هزاره سران، همراه سایر کشورهای جهان، رسما" تعهد سیاسی و عزم کلی خود را برای کاهش گرسنگی، سوء تغذیه و دستیابی به امنیت غذایی پایدار اعلام کرده است. نمود این رویکرد در سیاستگذاریهای سطح ملی در قالب «سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی»، «سیاستهای کلی برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران» و «برنامه چهارم توسعه»، بخوبی بیانگر اهمیت موضوع و تعهد دولت به آن است.

نقطه ثقل در موضوع امنیت غذا و تغذیه، چندضابطه ای و فرابخشی بودن آن است. به این ترتیب که فارغ از فرابخشی بودن آن در سطح تئوریک و سیاستگذاری، پیاده سازی برنامه های اجرایی، نیازمند ارتباط، تعامل و اجرای مشترک توسط بخشها و زیر بخشهای مختلف است. چنانکه زیر سیستمهای «تولید و عرضه»، «نگهداری، فراوری و توزیع»،«مصرف» و«سلامت» بطور کامل پوشش داده شوند. چرا که هرگونه اختلال در هر یک از زیرسیستمها بر امنیت غذایی سطح خانوار و فرد تأثیر منفی خواهد داشت.

به این ترتیب سند فرابخشی حاضر، نه تجمیعی از مسائل درون بخشها بلکه نقاط ثقل و حلقه های اصلی ارتباط بین بخشها در امر غذا و تغذیه را مورد توجه قرار می دهد. با این رویکرد که در صورتیکه بتوانیم هسته های اصلی را مورد اعمال سیاست قرار دهیم، سایر حوزه ها بطور خود بخود و در اثر ارتباط سیستمیک، متأثر شده و در راستای اهداف مورد نظر حرکت کرده بهبود خواهند یافت.

بهداشت تغذیه 22ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 22

دفترمطالعات وآموزش نیرو ی انسانی

سازمان مرکزی دانشگاه آزاداسلامی

برنامه درسی

دوره آموزشی

بهداشت تغذیه

ویرایش اول-اردیبهشت 85

شناسه: 1707

بسم الله الرحمن الرحیم

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه............................................................................................................1

اهداف دوره...................................................................................................2

شرایط شرکت کنندگان..................................................................................2

معیارهای ارزشیابی – مدت دوره...................................................................2

سرفصل مطالب آموزشی................................................................................4

منابع............................................................................................................17

مقدمه :

نظر به اینکه جهت پرسنل فنی شاغل در ادارات نظارت و آزمایشگاههای کنترل مواد غذایی که تحت عنوان شغلی تکنیسین آزمایشگاه انجام وظیفه می نمایند، تاکنون آموزش مدون وجود نداشته و شاغلین مذکور، اکثراً از دیپلمه هائی تشکیل می شوند که با فراگیریهای تجربه به کار اشتغال دارند. جهت افزایش کارآئی و آشنائی این افراد با روشهای نوین علمی و فنی، لازم بود آموزش را با توجه به نیاز در این زمینه فرا گیرند و براین اساس اقدام به تهیه و تدوین برنامه ای با نام دوره آموزش ضمن خدمت تکنیسنهای مواد غذایی و بهداشتی گردید تا بدینوسیله نیارمندیهای فنی این دو واحد توسط آموزش دیدگان به نحو مطلوب مرتفع گردد.

هدف

افزایش کارآئی و آشنا نمودن تکنیسینهای مواد غذایی و بهداشتی شاغل در ادارات و آزمایشگاههای کنترل مواد غذایی و بهداشتی با روشهای جدید کنترل در مرحله تولید ، توزیع و نیز کاربرد دستگاهها و لوازم مختلف آزمایشگاهی.

امکانات لازم جهت اجرای دوره آموزشی

1-کادر آموزشی:

لازم است مدرسین این دوره حداقل دارای تحصیلات لیسانس یا فوق لیسانس صنایع غذایی و پنج سال تجربه در زمینه مربوطه باشند.

شرایط شرکت کنندگان در دوره آموزشی:

1-داشتن مدرک تحصیلی کاردانی یا کارشناسی صنایع غذایی یا تغذیه

2-استخدام تمام وقت آزمایشی یا قطعی در دانشگاه آزاد اسلامی ( غیر بازنشسته و غیر مامور از سایر ادارت و موسسات ) با عناوین کاردان و کارشناس تغذیه، کاردان و کارشناس برنامه و خدمات غذایی و کاردان و کارشناس مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی

معیار ارزشیابی ازشرکت کنندگان:

1-حضور منظم در کلاس

2-مشارکت در فعالیتهای یادگیری

3-موفقیت در آزمون پایان دوره

مدت دوره:468 ساعت

شامل 144 ساعت دورس نظری و 324 ساعت عملی و کارورزی است .

*توجه: فقط آموزش های نظری مشمول بخشنامه ها وتسهیلات مربوط به آموزش کارکنان می شود.

شناسه:1707 – ویرایش اول

امنیت غذا و تغذیه 72ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 71

« بنام خدا »

پیشگفتار

بخشی از ماموریت تدوین برنامه چهارم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تهیه اسناد ملی توسعه بخشی و فرابخشی است. در همین ارتباط وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ماموریت یافت که سند ملی فرابخشی امنیت غذا و تغذیه طبق نامه شماره 54509/101 مورخ 2/4/83 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور را در چارچوب دستورالعمل‌های سازمان با حضور نمایندگانی از سایر بخش‌ها به شرح زیر تدوین نمایدکه سند پیوست نتیجه این همکاری و مشارکت صمیمانه می‌باشد. این مجموعه زمانی منجر به ایمنی و امنیت غذا در کشور خواهد شد که سیاستهای اجرایی آن به پروژه و یا برنامه‌های عملیاتی توسط بخش‌های مرتبط گردیده ودرطول برنامه به اجرا درآید. الگوی تنظیم برنامه‌های عملیاتی و پروژه‌ها در وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی تهیه شده است که بخش‌های مختلف توسعه در کشور می‌توانند از این قالب در تدوین برنامه‌ها و پروژه‌های خود استفاده نمایند. ضرورت دارد دبیرخانه‌ای به همین‌منظور در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور راه‌اندازی و یا دبیرخانه شورایعالی سلامت عهده‌دار این مسئولیت گردد تا هماهنگی و هدایت لازم را در طول برنامه بعمل آورد.

جای دارد از آقایان دکتر علی‌اکبرسیاری معاون محترم هماهنگی و دبیرمجامع وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ، دکتر ناصرکلانتری ریاست محترم انستیتو تغذیه‌ای و صنایع غذایی ، دکتر محمدمهدی قاسمی از شورای سیاستگذاری سازمان صداوسیما ، دکتر فرهاد طاهریان از سازمان دامپزشکی ، سیدفرزاد طلاکش از سازمان دامپزشکی ، تقی‌ جامه‌بزرگ از وزارت صنایع و معادن ، عزیز حاجی‌پور از وزارت جهاد کشاورزی ، سیدعلی امامی از دفتر بررسی مصرف محصولات وزارت بازرگانی ، حسین محمد علیزاده هنجنی و مجید مزیدآبادی فراهانی از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور ، خانمها دکتر شیخ‌الاسلام ، عبدالهی و منیرالسادات علیان از دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت خانم بیتا صمیمی از وزارت جهاد کشاورزی و آقای مهندس همایون فرزان از معاونت هماهنگی وزارت بهداشت که در تهیه این سند مشارکت داشته‌اند تشکر و قدردانی نموده و نیز از زحمات آقای مهندس عیسی منصوری از انستیتو تغذیه‌ای و صنایع غذایی که مسئولیت تدوین نهایی سند را برعهده داشته‌اند تشکر نمایم. امید است این تعامل و همکاری بین‌بخشی درطول برنامه بمنظور عملیاتی‌نمودن سیاستهای اجرای تا تحقق اهداف آن ادامه یابد.

دکترمسعود پزشکیان

وزیر

1- تعریف و محدوده فرابخش

توسعه انسانی، هم هدف و هم مسیر توسعه ملی و امنیت غذایی یکی از معیارها و ابزارهای توسعه انسانی است. با استفاده از تعبیر "زندگی در سلامت و رفاه" بعنوان یکی از مؤلفه های توسعه انسانی، حصول به سطح مناسبی از سلامت و امنیت غذا و تغذیه ای یکی از مقاصد جدی در سیاستگذاریهای ملی و زیر ملی شناخته می شود. بنا به تعریف، امنیت غذایی وقتی وجود دارد که "همه مردم در تمام اوقات دارای دسترسی فیزیکی و اقتصادی به غذای کافی، سالم و مغذی برای تامین نیازهای تغذیه ای و ترجیحات غذایی" خود باشند. بدین ترتیب دسترسی به غذای کافی و مطلوب و سلامت تغذیه ای از محورهای اصلی توسعه، سلامت جامعه و زیر ساخت نسل های آینده کشور است.

از سوی دیگر مبتنی بر نگرشهای علمی دهه های اخیر، دسترسی اقتصادی و فیزیکی به غذای کافی بمنظور زندگی سالم و فعال، از سویی بعنوان حق آحاد جامعه برای شکوفایی قابلیت ها و از سویی دیگر بعنوان آزادی مثبت و وظیفه ای برای دولت در جهت تأمین آن دانسته می شود.

در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در اصول سوم، بیست و نهم و چهل و سوم، ضرورت تأمین نیازهای اساسی، رفع فقر و برطرف ساختن هر نوع محرومیت در زمینه تغذیه، رفاه فردی و اجتماعی مورد تأکید قرار گرفته است. همچنین جمهوری اسلامی ایران چندین بار و بویژه در نشست هزاره سران، همراه سایر کشورهای جهان، رسما" تعهد سیاسی و عزم کلی خود را برای کاهش گرسنگی، سوء تغذیه و دستیابی به امنیت غذایی پایدار اعلام کرده است. نمود این رویکرد در سیاستگذاریهای سطح ملی در قالب «سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی»، «سیاستهای کلی برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران» و «برنامه چهارم توسعه»، بخوبی بیانگر اهمیت موضوع و تعهد دولت به آن است.

نقطه ثقل در موضوع امنیت غذا و تغذیه، چندضابطه ای و فرابخشی بودن آن است. به این ترتیب که فارغ از فرابخشی بودن آن در سطح تئوریک و سیاستگذاری، پیاده سازی برنامه های اجرایی، نیازمند ارتباط، تعامل و اجرای مشترک توسط بخشها و زیر بخشهای مختلف است. چنانکه زیر سیستمهای «تولید و عرضه»، «نگهداری، فراوری و توزیع»،«مصرف» و«سلامت» بطور کامل پوشش داده شوند. چرا که هرگونه اختلال در هر یک از زیرسیستمها بر امنیت غذایی سطح خانوار و فرد تأثیر منفی خواهد داشت.

به این ترتیب سند فرابخشی حاضر، نه تجمیعی از مسائل درون بخشها بلکه نقاط ثقل و حلقه های اصلی ارتباط بین بخشها در امر غذا و تغذیه را مورد توجه قرار می دهد. با این رویکرد که در صورتیکه بتوانیم هسته های اصلی را مورد اعمال سیاست قرار دهیم، سایر حوزه ها بطور خود بخود و در اثر ارتباط سیستمیک، متأثر شده و در راستای اهداف مورد نظر حرکت کرده بهبود خواهند یافت.

تحقیق در مورد دانستنی هایی از تغذیه

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 4 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

(( دانستنی هایی از تغذیه ))

رژیم غذایی و مراقبت تغذیه ایی امری بسیار ضروری مهم است که باید به آن توجه شود تا :

1 . سلامت بدن حفظ شود.

2. بیماریهای که در اثر سوء تغذیه بوجود می آید پیشگیری شود.

3. قدرت روحی و جسمی حفظ شود.

تحقیقات نشان داده است افرادی که از عمر طولانی تری بر خوردارند دارای خصوصیات زیر هستند:

هر روز بطور مرتب صبحانه می خورند.

در هر وعده حجم غذای کمی مصرف می کنند.

همواره وزن ثابتی دارند.

میوه و سبزی در برنامه غذایی روزانه آنها وجود دارد.

چربی و مواد غذایی چرب کمتر مصرف می کنند.

از مصرف نمک و مواد غذایی شور به مقدار زیاد خودداری می کنند.

چگونه می توانید یک برنامه غذایی مناسب داشته باشید:

ابتدا باید بدانید که از چه مواد غذایی و به چه مقدار بخورید تا سلامتی خود را حفظ کنید. بطور کلی نیازهای غذایی بدن شامل انرژی، پروتئین، چربی ، ویتامینها، مواد معدنی و آب است.

1- قندها و مواد نشاسته ایی :

با افزایش سن، سوخت و ساز مواد قندی و نشاسته ایی کاهش می یابد و تحمل بدن نسبت به قندها تغییر می کند.

مواد قندی و نشاسته ایی به مقدار زیاد و به عنوان منابع اولیه و مهم انرژی برای بدن مورد نیاز هستند. بیش از نیمی از انرژی بدن از مواد نشاسته ایی مثل برنج، نان ، غلات و حبوبات تامین کنید.

سبزیها، دانه ها و میوه علاوه بر اینکه مواد قندی هستند ویتامین و فیبر نیز دارند.

غلات سبوس دار و نان های تهیه شده از آرد سبوس دار حاوی فیبر بالایی هستند . بهتر است از این مواد استفاده کنید.

2- پروتئین : محل ذخیره پروتئین عضلات هستند. مقدار پروتئین بدن در دوره سالمندی کم می شود. بنابراین در این دوره پروتئین بیشتری مصرف کنید.

سوء تغذیه پروتئین به سیستم دفاعی بدن آسیب می رساند. و بدن را مستعد ابتلاء به بیماری می کند.

گوشتهای کم چربی، مرغ، ماهی، تخم مرغ، فرآورده های لبنی بدون چربی یا کم چرب غلات و حبوبات از منابع کم کالری و با کیفیت بالای پروتئین می باشند.

مصرف 3-2 بار ماهی در هفته می تواند خطر ابتلاء به بیماریهای قلبی و آلزایمر را کاهش دهد.

3- چربی با افزایش سن، بر مقدار چربی بدن افزوده می شود.

مصرف زیاد چربی باعث افزایش خطر ابتلاء به چاقی ، بیماریهای قلبی، عروقی، فشارخون بالا، دیابت و برخی از سرطانها میشود.

محدودیت شدید در مصرف چربی باعث کمبود مواد مغذی و کاهش وزن شود. روغن های گیاهی و مایع ( زیتون، کلزا، ذرت، گلرنگ ، سویا ، گردو، کنجد، آفتاب گردان ) استفاده کنید.

توجه :

مصرف گوشت قرمز به علت چربی پنهان محدود نمائید.

چربیهای قابل رؤیت گوشت را تا حد امکان قبل از پخت و مصرف جدا نمائید مواد غذایی با چربیهای بالا مثل کله پاچه، مغز، دل و قلوه اجتناب کنید.

مصرف سوسیس ، کالباس و همبرگر را به حداقل برسانید.

پوست مرغ را قبل از پخت و مصرف جدا کنید.

از حبوبات و غلات سبوس دار بیشتر استفاده کنید.

مصرف غذاهای سرخ شده را تا حد امکان کاهش دهید. بیشتر از غذاهای آب پز و بخارپز استفاده کنید.

بیشتر از 5-4 تخم مرغ در هفته چه به تنهایی و چه داخل کوکو مصرف نکنید.

میوه و سبزیجات تازه را حتما" در برنامه غذایی داشته باشید.

8 لیوان مایعات روزانه بنوشید.

مصرف منظم اسید چرب امگا 3 می تواند شما را در مقابل بیماریهای قلبی، سکته های قلبی محافظت کند. ماهی ها بیشترین اسدی چرب را دارا هستند و مصرف حداقل 2 بار در هفته توصیه می شود.

5- ویتامین ها : با افزایش سن میزان برخی از ویتامینها در بدن کاهش می یابد.

ویتامین های ب ، د، ث، ای، آ از جمله ویتامینها هستند.

ویتامین های گروه ب :

این گروه ویتامینها در کاهش خطر بیماریهای قلبی و عروقی مؤثرند. این ویتامینها در انواع گوشتها، جگر گوساله ، تخم مرغ، شیر وفرآورده های لبنی ، حبوبات، غلات سبوس دار، به مقدار کمتر در میوه ها و سبزیها دارای برگ سبزتیره تر وجود دارد.

با بالا رفتن سن جذب ویتامینها کاهش می یابد.

کمبود ویتامین ب 1 : در بیماران قلبی که مصرف مزمن دیورتیکها ( ادرار آور ) را دارند بیشتر دیده می شود.

بلغور جو، تخمه آفتابگردان از منابع خوب ویتامینها هستند.

جذب ویتامین ب 6 : با بالا رفتن سن کاهش می یابد.

مصرف این ویتامین در کاهش خطر بیماریهای قلبی و عروقی و سکته قلبی موثر است. این ویتامین در بهبود حافظه و کارکرد ذهنی نیز مؤثر است.

جگر گوساله، سیب زمینی، موز، عدس، اسفناج از منابع خوب ویتامین است.

کمبود ویتامین ب 12 و اسید فولیک : باعث سوء تغذیه پروتئین می شوند که در دوران سالمندی شایع است.

ویتامین ب 12 در خون سازی و سلامت سیستم عصبی ضروری است.

بیمارانی که مبتلا به ورم معده هستند مستعد کمبود این ویتامین هستند.

گوشت قرمز، ماهی، تخم مرغ، و لبنیات از منابع این ویتامین هستند.

اسیدفولیک برای پیشگیری از تصلب شرائین ،‌ افسردگی ، و سایر اختلالات عصبی و شناختی مثل آلزایمر در سالمندان شدیدا تاکید می شود. می توانید از جوانه گندم، لوبیای قرمز، اسفناج، کلم بروکلی، جگر گوساله و مرکبات جهت تامین اسیدفولیک بدن استفاده نمائید.

جوانه غلات و حبوبات مانند جوانه گندم، جوانه عدس، جوانه ماش، سرشار از ویتامینهای گروه ب و ث است.

ویتامین د : با افزایش سن، میزان ویتامین د در بدن سالمندان کاهش می یابد.

از یکطرف دریافت ویتامین د کاهش می یابد و از طرف دیگر ساخت ویتامین د در پوست سالمندان کمتر می شود. برای تامین ویتامین د ، هر روز در مقابل نور مستقیم خورشید قرار بگیرید.

توجه : نور خورشید از پشت شیشه تاثیر ندارد.

قرار گرفتن در نور آفتاب در نواحی دستها، بازوها و صورت به مدت 15-5 دقیقه در روز حداقل 2- 3 بار در هفته سبب تولید ویتامین د کافی در پوست می شود.

ویتامین د در حفظ توده عضلانی هم موثر است.

منابع خوب غذایی : شیر غنی شده با ویتامین د – روغن ماهی،‌انواع ماهی، تخم پرندگان و جگر گوساله .

ویتامین ث : این ویتامین در بهبود زخمها، کمک به ترمیم عضلات ،‌جلوگیری از آسیب بافتها کمک می کند. باعث افزایش جذب آهن از مواد غذایی می شود.

در صورتیکه در شرایط استرس و شرایط بحرانی ( بلایای طبیعی )، سیگار می کشید به ویتامین ث بیشتری نیاز دارید.

ویتامین ث در انواع میوه ها، سبزیهای تازه مانند گوجه فرنگی، پرتقال، کیوی ، کلم،

گل کلم، توت فرنگی، هندوانه، طالبی، ساقه سبز،‌ پیازچه و فلفل سبز وجود دارد.

ویتامین ث در پیشگیری از بیماریهای قلبی، سرطان،‌آب مروارید، پیری ،‌بیماریهای ریوی، کاهش فعالیت ذهنی،‌بیماریهای مزمن و در افزایش ایمنی بدن نقش مهمی دارد.

ویتامین ای : اثر مهمی در پیشگیری از بیماریهای مزمن ( آترواسکلرور ) سرطان،‌ آرتریت،‌آب مروارید و آلزایمر ) دارد.

این ویتامین در جوانه گندم،‌ مغزها ‌(‌تخمه آفتابگردان ، گردو، فندق ) دانه های میوه ها، غلات سبوس دار،‌سبزیهای دارای برگ سبز تیره، روغنهای گیاهی، زرده تخم مرغ،‌ جگر،‌چربی شیر و میگو وجود دارد.

ویتامین آ : برای بینایی ، رشد،‌فعالیت سیستم ایمنی بدن ضروری است.

غنی ترین منابع غذایی : جگر، هویج، زرده تخم مرغ، اسفناج ،‌گلابی، انبه ،‌هلو و جعفری است.

مواد معدنی :

در دوران سالمندی به کلسیم،‌آهن – روی و منیزیم نیاز دارند.

کمبود مواد مغذی باعث شدید شدن بیماریها در سالمندان می شود.

کلسیم: چون در سن بالا جذب کلسیم کاهش می یابد بنابراین باید لبنیات مثل شیر- ماست- پنیر- دوغ- کشک- بستنی- کلم – قلم گوساله- لوبیای سویا و ساردین با استخوان استفاده شود، چون غنی از کلسیم هستند.

برای کلیه زنان بالای 50 سال که تحت درمان با استروژن نیستند و همه افرادیکه بالای 65 سال دریافت مکمل روزانه کلسیم ضروری و مفید است.

آهن: کمبود آهن موجب کم خونی، احساس خستگی و ضعف می گردد. نیاز مردان و زنان سالمند به آهن یکی می باشد.

آهن در انواع گوشت ها، جگر، گاو، گوساله، زرده تخم مرغ، حبوبات (عدس ) سویا، مغز ( تخمه آفتابگردان – پسته – بادام و ... ) غلات سبوس دار، میوه های خشک ( کشمش – مویز- انجیر- توت خشک- برگه زردآلو )‌و سبزیهای برگ تیره ( انواع سبزی خوردن و جعفری ) وجود دارد.

برای جذب بهتر آهن موجود در سایر مواد غذایی بهتر است میوه و سبزیهای سرشار از ویتامین ث مصرف شود.

روی : کمبود روی باعث بی اشتهایی، کاهش حس چشایی، افسردگی ، کاهش تمرکز، کاهش مقاومت بدن در مقابل مشکلات بینایی، عفونتها، کندی ترمیم زخمها می شود. پس بهتر است انواع گوشت ها، جگر،‌تخم مرغ، شیر و فرآورده های آن، غلات سبوس دار، مغزها،‌ حبوبات (عدس) سبزیهای سبز تیره و زرد تیره و نخود مصرف شود.

منیزیم : باعث استحکام و مقدار توده عضلانی بدن نقش دارد و کمبود آن در سنین سالمندی شایع است و مواد غذایی که حاوی منیزیم هستند عبارتند از : سویا- سبوس گندم- جو- دانه- آجیل- نان تهیه شده از گندم کامل – کاکائو- نخود سبز- جگر و گوشت گاو است.

آب : یکی از مواد مورد نیاز بدن است که برای کار طبیعی کلیه ها، دفع مواد زائد و سموم از بدن، جلوگیری از کم آبی – برطرف شدن خشکی دهان و زبان و جلوگیری از یبوست ضروری است.

آب مورد نیاز بدن حداقل 6 تا 8 لیوان مایعات ((‌ آب معمولی )) توصیه می شود.

در شرایط زیر به آب بیشتری نیاز دارید:

هنگام ورزش و فعالیت بدنی

در آب و هوای گرم

هنگام استفاده از داروهای ملین و مدر

در مواقع ابتلا به اسهال یا تب .

گروههای اصلی مواد غذای :

گروه شیر و لبنیات شامل : شیر، ماست، پنیر،‌کشک و بستنی است.

ارزش غذایی یک لیوان اگر 240 میلی لیتر باشد آنگاه ارزش غذایی یک لیوان شیرکم چرب بانک لیوان ماست کم چرب، با یک قوطی کبریت پنیر ( 60-45 گرم ) 2 لیوان دوغ کم نمک، یک لیوان کشک و با 5/1 لیوان بستنی معادل است.

هر کدام از موارد فوق یک سهم نامیده می شود.

در طول یک روز حداقل 3-2 سهم از موارد فوق در رژیم غذایی باشد.

مثال :

یک لیوان ماست کم چرب + یک لیوان شیرکم چرب

یک لیوان شیرکم چرب + یک قوطی کبریت پنیر

یک لیوان ماست کم چرب + نصف قوطی کبریت پنیر+ نصف لیوان

گروه گوشت، تخم مرغ، حبوبات ، مغزها

شامل گوشت قرمز ( گوسفند، گاو ) گوشت سفید ( مرغ، ماهی، پرندگان ) تخم مرغ،‌حبوبات ، مغزها ( گردو، بادام، فندق ، بادام زمینی ، کنجد، پسته ، بادام هندی و تخمه آفتابگردان )

ارزش پروتئینی : 3-2 گوشت خورشتی متوسط پخته ( 60 گرم ) با یک عدد قسمت پایین ران یک مرغ بزرگ پخته با نصف سینه یک مرغ کوچک پخته ، یک لیوان حبوبات پخته شده یا نصف لیوان انواع مغزها و با دو عدد تخم مرغ برابر است.

مثال :

در طول روز می توانید 3-2 مورد از موارد فوق را در رژیم غذایی خود قرار دهید.

3-2 قطعه گوشتی خورشتی پخته شده ( 60 گرم ) + یک عدد تخم مرغ + نیم لیوان حبوبات پخته شده یا

یک لیوان حبوبات پخته شده + یک ران کامل مرغ

یا

دو قطعه کوچک گوشت پخته شده + نیم لیوان حبوبات پخته شده + یک عدد تخم مرغ + ربع لیوان مغزها

توجه 1 ) در صورت وجود چربی خون بالا، فشار خون بالا، بیماریهای قلبی عروقی و چاقی میزان مصرف تخم مرغ را حداکثر به 3 عدد در هفته محدود کنید.

توجه 2 ) هر یک از پروتئینهای گیاهی به تنهایی کامل نیست و بهتر است دو یا چند نوع مختلف از آنها با هم خورده شود.

توجه 3 ) مصرف گوشت سفید بهتر از گوشت قرمز است.

توجه 4 ) ماهی های کیلکا که استخوانهای آن به همراه گوشت ماهی خورده شود علاوه بر اینکه دارای پروتئین مرغوبی است کلسیم و ویتامین د دارد و برای پوکی استخوان مفید است.

سویا‌: جایگزین خوبی برای گوشت قرمز است. سویا سرشار از آهن، کلسیم، ویتامینهای گروه ب و امگا – 3 است.

می توانید سویا را به همراه گوشت و یا به تنهایی چرخ کنید و به صورت های مختلف در غذاها استفاده نمائید.

3- گروه نان وغلات : انواع نان، برنج، ماکارونی، رشته، گندم، جو، ذرت ، 30 گرم از انواع نان مثلا یک کف دست نان سنگگ،‌با 4 کف دست نان لواش، با یک کف دست نان تافتون ، با یک کف دست نان بربری ، با نصف لیوان برنج پخته ، با یک لیوان از انواع غلات پخته ، با نصف لیوان ماکارونی پخته معادل است.

مصرف این گروه بستگی به میزان فعالیت روزانه و وزن شما دارد. که برحسب نیاز در طول روز میتوان 11-6 سهم از آن استفاده کرد.

بهتر است نان و غلات مورد نیاز روزانه را در چهار وعده غذایی میل کنید.

4- گروه میوه ها و سبزیها : میوه ها و سبزیها سرشار از ویتامینها و مواد معدنی هستند. و باعث افزایش مقاومت بدن در برابر عفونتها ، ترمیم زخمها، سلامت چشم، پوست و کمک و سوخت و ساز بدن نقش دارند.

مثلا: پرتقال، نارنگی، لیمو، کیوی، توت فرنگی ، جعفری، نعناع، گوجه فرنگی، فلفل دلمه ایی سرشار از ویتامین ث می باشند.

سبزیهای دارای رنگ تیره ، زرد تیره و نارنجی مانند اسفناج ،‌هویج ،‌گوجه فرنگی، طالبی، زردآلو، شلیل ویتامین آ دارند.

زیتون و سبزیهایی که برگ سبز تیره دارند دارای ویتامین ای هستند.

یک میوه مثلا سیب معادل یک پرتقال یا معادل 3 عدد زردآلو می باشد که یک سهم نامیده میشود.

توجه 1 ) در طول یک روز 4-2 سهم از میوه ها و 5-3 سهم از سبزیها را از موارد فوق مصرف کنید.

توجه 2 ) در صورتی که مشکلات دندانی شدید برای استفاده از این گروه مواد غذایی از روشهایی مانند خرد کردن و رنده کردن استفاده کنید.

توجه 3 ) میوه ها، سبزیها، غلات سبوس دار، حبوبات مثل سیب زمینی ،‌نان تهیه شده از آرد سبوس دار، ماکارونی، لوبیا، نخود، عدس که باعث کاهش قند خون، کاهش فشارخون ، برطرف شدن یبوست و کاهش کلسترول می شود.

گروه متفرقه : نمک، قند، شکر، شیرینی ها،‌شربتها، روغنها، ترشیها، بهتر است سالمندان عزیز از این گروه کمتر استفاده نمایند. در مورد روغنها از روغن مایع به مقدار متوسط استفاده شود.

توصیه های مفید :

روزانه یک قاشق سوپ خوری روغن گیاهی مثل روغن زیتون همراه غذا یا سالاد مصرف کنید.

در موارد سرخ کردنی به جای روغنهای جامد و مایع معمولی از روغنهای مایع مخصوص سرخ کردنی استفاده کنید.

بهتر است مصرف غذاها به صورت آب پز، بخارپز، کباب شده یا تنوری بسیار بهتر و بی ضرر تر است.

از مصرف سس های سنگین برای سالاد یا سبزیجات خودداری کرده و به جای آن از روغنهای زیتون، آبلیمو، سرکه، سبزیهای معطر به همراه ماست استفاده نمائید.

قبل از طبخ مرغ، پوست آن را کاملا جدا کنید.

تهیه و تنظیم

دکترسلیمه اسماعیلی کناری

برگرفته شده از: راهنمای بهبود شیوه

زندگی سالم در دوره سالمندی

امنیت غذا و تغذیه 72ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 71

« بنام خدا »

پیشگفتار

بخشی از ماموریت تدوین برنامه چهارم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تهیه اسناد ملی توسعه بخشی و فرابخشی است. در همین ارتباط وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ماموریت یافت که سند ملی فرابخشی امنیت غذا و تغذیه طبق نامه شماره 54509/101 مورخ 2/4/83 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور را در چارچوب دستورالعمل‌های سازمان با حضور نمایندگانی از سایر بخش‌ها به شرح زیر تدوین نمایدکه سند پیوست نتیجه این همکاری و مشارکت صمیمانه می‌باشد. این مجموعه زمانی منجر به ایمنی و امنیت غذا در کشور خواهد شد که سیاستهای اجرایی آن به پروژه و یا برنامه‌های عملیاتی توسط بخش‌های مرتبط گردیده ودرطول برنامه به اجرا درآید. الگوی تنظیم برنامه‌های عملیاتی و پروژه‌ها در وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی تهیه شده است که بخش‌های مختلف توسعه در کشور می‌توانند از این قالب در تدوین برنامه‌ها و پروژه‌های خود استفاده نمایند. ضرورت دارد دبیرخانه‌ای به همین‌منظور در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور راه‌اندازی و یا دبیرخانه شورایعالی سلامت عهده‌دار این مسئولیت گردد تا هماهنگی و هدایت لازم را در طول برنامه بعمل آورد.

جای دارد از آقایان دکتر علی‌اکبرسیاری معاون محترم هماهنگی و دبیرمجامع وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ، دکتر ناصرکلانتری ریاست محترم انستیتو تغذیه‌ای و صنایع غذایی ، دکتر محمدمهدی قاسمی از شورای سیاستگذاری سازمان صداوسیما ، دکتر فرهاد طاهریان از سازمان دامپزشکی ، سیدفرزاد طلاکش از سازمان دامپزشکی ، تقی‌ جامه‌بزرگ از وزارت صنایع و معادن ، عزیز حاجی‌پور از وزارت جهاد کشاورزی ، سیدعلی امامی از دفتر بررسی مصرف محصولات وزارت بازرگانی ، حسین محمد علیزاده هنجنی و مجید مزیدآبادی فراهانی از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور ، خانمها دکتر شیخ‌الاسلام ، عبدالهی و منیرالسادات علیان از دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت خانم بیتا صمیمی از وزارت جهاد کشاورزی و آقای مهندس همایون فرزان از معاونت هماهنگی وزارت بهداشت که در تهیه این سند مشارکت داشته‌اند تشکر و قدردانی نموده و نیز از زحمات آقای مهندس عیسی منصوری از انستیتو تغذیه‌ای و صنایع غذایی که مسئولیت تدوین نهایی سند را برعهده داشته‌اند تشکر نمایم. امید است این تعامل و همکاری بین‌بخشی درطول برنامه بمنظور عملیاتی‌نمودن سیاستهای اجرای تا تحقق اهداف آن ادامه یابد.

دکترمسعود پزشکیان

وزیر

1- تعریف و محدوده فرابخش

توسعه انسانی، هم هدف و هم مسیر توسعه ملی و امنیت غذایی یکی از معیارها و ابزارهای توسعه انسانی است. با استفاده از تعبیر "زندگی در سلامت و رفاه" بعنوان یکی از مؤلفه های توسعه انسانی، حصول به سطح مناسبی از سلامت و امنیت غذا و تغذیه ای یکی از مقاصد جدی در سیاستگذاریهای ملی و زیر ملی شناخته می شود. بنا به تعریف، امنیت غذایی وقتی وجود دارد که "همه مردم در تمام اوقات دارای دسترسی فیزیکی و اقتصادی به غذای کافی، سالم و مغذی برای تامین نیازهای تغذیه ای و ترجیحات غذایی" خود باشند. بدین ترتیب دسترسی به غذای کافی و مطلوب و سلامت تغذیه ای از محورهای اصلی توسعه، سلامت جامعه و زیر ساخت نسل های آینده کشور است.

از سوی دیگر مبتنی بر نگرشهای علمی دهه های اخیر، دسترسی اقتصادی و فیزیکی به غذای کافی بمنظور زندگی سالم و فعال، از سویی بعنوان حق آحاد جامعه برای شکوفایی قابلیت ها و از سویی دیگر بعنوان آزادی مثبت و وظیفه ای برای دولت در جهت تأمین آن دانسته می شود.

در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در اصول سوم، بیست و نهم و چهل و سوم، ضرورت تأمین نیازهای اساسی، رفع فقر و برطرف ساختن هر نوع محرومیت در زمینه تغذیه، رفاه فردی و اجتماعی مورد تأکید قرار گرفته است. همچنین جمهوری اسلامی ایران چندین بار و بویژه در نشست هزاره سران، همراه سایر کشورهای جهان، رسما" تعهد سیاسی و عزم کلی خود را برای کاهش گرسنگی، سوء تغذیه و دستیابی به امنیت غذایی پایدار اعلام کرده است. نمود این رویکرد در سیاستگذاریهای سطح ملی در قالب «سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی»، «سیاستهای کلی برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران» و «برنامه چهارم توسعه»، بخوبی بیانگر اهمیت موضوع و تعهد دولت به آن است.

نقطه ثقل در موضوع امنیت غذا و تغذیه، چندضابطه ای و فرابخشی بودن آن است. به این ترتیب که فارغ از فرابخشی بودن آن در سطح تئوریک و سیاستگذاری، پیاده سازی برنامه های اجرایی، نیازمند ارتباط، تعامل و اجرای مشترک توسط بخشها و زیر بخشهای مختلف است. چنانکه زیر سیستمهای «تولید و عرضه»، «نگهداری، فراوری و توزیع»،«مصرف» و«سلامت» بطور کامل پوشش داده شوند. چرا که هرگونه اختلال در هر یک از زیرسیستمها بر امنیت غذایی سطح خانوار و فرد تأثیر منفی خواهد داشت.

به این ترتیب سند فرابخشی حاضر، نه تجمیعی از مسائل درون بخشها بلکه نقاط ثقل و حلقه های اصلی ارتباط بین بخشها در امر غذا و تغذیه را مورد توجه قرار می دهد. با این رویکرد که در صورتیکه بتوانیم هسته های اصلی را مورد اعمال سیاست قرار دهیم، سایر حوزه ها بطور خود بخود و در اثر ارتباط سیستمیک، متأثر شده و در راستای اهداف مورد نظر حرکت کرده بهبود خواهند یافت.