لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 6 صفحه
قسمتی از متن .doc :
فهرست مطالب
روش اندازهگیری عصاره محلول در آب سرد , در ادویه و چاشنی
مقدمه
هدف
تعریف
اصول
دستگاهها و وسایل لازم
نمونهبرداری
روش کار
بیان نتایج
گزارش آزمون
بسمه تعالی
پیشگفتار
استاندارد روش اندازهگیری عصاره محلول در آب سرد و در ادویه و چاشنی که بوسیله کمیسیون فنی ادویه و چاشنی تهیه و تدوین شده در بیست و دومین کمیته ملی مواد خوراکی و فرآوردههای کشاورزی مورخ 35/4/16 تصویب گردید . پس از تائید شورای عالی استاندارد و باستناد ماده یک ( قانون مواد الحاقی به قانون تاسیس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب آذرماه 1349) بعنوان استاندارد رسمی ایران منتشر میگردد .
برای حفظ همگامی و همآهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی صنایع و علوم استانداردهای ایران در مواقع لزوم و یا در فواصل معین مورد تجدیدنظر قرار خواهند گرفت و هر گونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها برسد در هنگام تجدیدنظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه واقع خواهد شد .
بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدیدنظر آنها استفاده نمود .
در تهیه این استاندارد سعی بر آن بوده است که با توجه به نیازمندیهای خاص ایران حتیالمقدور میان روشهای معمول در این کشور و استاندارد و روشهای متداول در کشورهای دیگر همآهنگی ایجاد شود .
لذا با بررسی امکانات و مهارتهای موجود و اجرای آزمایشهای لازم استاندارد حاضر با استفاده از استاندارد زیر تهیه گردید .
ISO recommendation R 941
Spices and condiments
Determination of cold water soluble extract
روش اندازهگیری عصاره محلول در آب سرد , در ادویه و چاشنی
مقدمه :
این استاندارد برای اکثر ادویه و چاشنیها قابل استفاده است از لحاظ تعداد و تنوع این گونه محصولات در حالات خاص امکان دارد اصلاح این روش یا حتی انتخاب روش مناسبتری ضرورت پیدا کند .
چنین اصلاحات در پیش نویس استاندارد مربوطه ذکر خواهد شد .
1 ـ هدف
هدف از تدوین این استاندارد روش اندازهگیری عصاره محلول در آب سرد برای ادویه و چاشنی میباشد .
2 ـ تعریف
مقصود از عصاره محلول در آب سرد موادی است که بوسیله آب سرد تحت شرایط مشخصی استخراج میشود .
3 ـ اصول
اساس کار مبتنی بر استخراج مواد بوسیله آب سرد , تصفیه , خشک کردن باقیمانده و وزن کردن آن است .
4 ـ دستگاهها و وسایل لازم
وسائل معمولی آزمایشگاهی باضافه وسائل زیر :
4 ـ 1 ـ بالن ژوژه 100 میلی لیتری
4 ـ 2 ـ پیپت 50 میلی لیتری
4 ـ 3 ـ کپسول پهن پارسنگ شده
4 ـ 4 ـ گرمخانه تنظیم شده در 103±2 درجه سانتیگراد حرارت .
4 ـ 5 ـ حمام بخار
4 ـ 6 ـ کاغذ صافی با ظرافت متوسط
4 ـ 7 ـ ترازوی حساس آزمایشگاهی
5 ـ نمونهبرداری
نمونهبرداری باید مطابق استاندارد شماره 512 ایران روشهای نمونهبرداری از ادویه چاشنی انجام گیرد .
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 16 صفحه
قسمتی از متن .doc :
آتونومی خودمختاری- هدفی مربوط به تخصصی شدن فیزیولوژی ورزش
موضوعات پیچیده مربوط به تخصصی نمودن مقررات خاص علوم ورزشی در تلاشهای اخیری که به منظور پیشرفت فیزیولوژی حرکتی، ورزش های حرفه ای صورت گرفته، واضح است. سؤالات مربوط به اینکه چه کسی در آینده این مقررات را کنترل می کند باعث شده تا سازمان انجمن آمریکائی فیزیولوژیست های ورزشی (ASEP) تشکیل گردد، سازمانی متشکل از فیزیولوژیست هایی که هدف اصلی آنها حرفه ای کردن فیزیولوژی ورزش است. در بین مشکلات عنوان شده توسط اعضاء ASEP این موضوع مهم است که تنها فیزیولوژیست ها باید بر مسیر مورد نظر، نظارت کنند. نکته مهم در بحث های مستمر امروزی آن است که آیا کالج آمریکایی درمان مشکلات ورزشی(ACSM)- سازمانی منتخب، مختص علوم ورزشی و متشکل از حداقل 56 شغل (شامل فیزیولوژی ورزش)- به عنوان متخصص حق و توانایی نظارت بر توسعه فیزیولوژی ورزش را دارد. (در این زمینه باید به تلاش های مداوم و جدید ACSM برای پیشرفت ثبت تخصصی فیزیولوژیست های درمانی ورزش توجه نمود). این بحث ادامه می یابد و در اینجا متوقف نخواهد شد، اما این استدلال باید توسط هر فرد با هر گرایشی به بخش های تخصصی ورزشی، بررسی شود. اتونومی، توانایی متخصصان برای فعایت مستقل بر خودمختاری، یک عنصر اصلی برای دست یابی به موقعیت های تخصصی است.
ضوابط اخلاقیACSM
اصول و اهداف
مقدمه: این اصول برای کمک فردی و اشتراکی به اعضاء و افراد کالج منظور می شود تا سطح بالایی از رفتار اخلاقی را حفظ نمایند. این موارد قانون نیستند بلکه استانداردهایی هستند که توسط آنها یک فرد یا عضو می تواند تناسب رفتاری خود، ارتباط با همراهان، با اعضاء تخصص های مربوطه، با عموم مردم و نیز با تمامی افرادی که یک رابطه حرفهای را ایجاد نموده اند، را مشخص نماید. هدف اصلی کالج، ایجاد ترویج دانش مربوط به تمامی جنبه های افراد شرکت کننده در تمرین می باشد البته با رعایت احترام نسبت به مقام انسانی آنها.
بخش1: اعضاء باید پی در پی کوشش کنند تا دانش و مهارت خود را بهبود بخشیده و امکان بهره مندی از دستاوردهای حرفه ای خود را برای هم قطارانشان فراهم نمایند.
بخش2: بایستی اعضاء استانداردهای علمی و حرفه ای بالایی را حفظ کنند و به طور عمدی با هر فردی که از این اصول تخطی می کند مشارکت نکنند.
بخش3: کالج موظف است تا از عموم افراد و خودش در مقابل اعضائی که در زمینه رفتار اخلاقی یا رقابت حرفه ای ضعف نشان داده اند، دفاع نمایند.
بخش4: آرمان های کالج حاکی از آن است که مسئولیت های هر فرد یا عضو نه تنها در قبال فردی توسعه می یابد بلکه در برابر اجتماع با هدف بهبود سلامت و رفاه فردی و اجتماعی نیز گسترش می یابد.
ادامه ضوابط اخلاقیACSM
حفظ ثبات مناسب در تخصص های تعیین شده
به هر فرد یا عضوی باید به طور قانونی مجوز داده شود، تائید شود و یا حتی توسط هر اداره دولتی کنترل شود تا در زمینه حرفه خود فعالیت نماید و باید قبل از آنکه آن اداره به عنوان شرط عضویت دائم کالج آن را بپذیرد در ثبات خود باقی بماند. چون ممکن است تنبیه انضباطی توسط کالج برای هر فرد اعمال شود، هر گونه اخراج، تعلیق، مجازات یا مصوبه دیگری توسط چنین اداره دولتی اجرا می گردد.
تشهیر (افشاء عمومی) وابستگی
به غیر از فعالیت اقتصادی، هر عضو یا فرد(FACSM) ممکن است وابستگی خود را در هر زمینه شفاهی یا مستند، با کالج افشاء کند، مشروط به اینکه به طور رایج صحت داشته باشد. در این بخش هیچکس نمی تواند کالج را مجبور به امضاء هر آنچه به افشاء موضوع می شود بکند، مگر اینکه این موضوع صراحتاً توسط کالج عنوان شود. افشاء وابستگی در ارتباط با فعالیت تجاری ممکن است صورت گیرد به شرط آنکه به روشی حرفه ای و مناسب انجام شود نه با روندی غلط، گمراه کننده و یا فریبنده و نیز پروانه فعالیت، دستیابی به تخصص یا وضعیت گواهی کا را به مخاطره نیندازد. از آنجایی که عضورت در ACSM به افراد اعطاء می شود، افشاء وابستگی و یا استفاده از ACSM نخستین به عنوان بخشی از نام تجاری، اشتراکی یا متحد نمی باشد.
بازگویی تخلف این مقوله ممکن است به عنوان تنبیه انضباطی تلقی گردد.
استفاده عمومی از مهارت های حرفه ای
افراد و اعضاء تشویق می شوند تا ورای موقعیت شغلی شان، هنگامی که فرصت ایجاب می کند مهرت حرفه ای خود را به معرض مشاوره بگذارند. در چنین موقعیتی، انتظار میرود تا کارشناس از جعل و حذف وقایع مربوطه، درگیری زیاده از حد بخشی از مهارت و مشکلات مربوط به ACSM در هنگام کار در زمینه یک ظرفیت انتسابی اجتناب کند.
نظم
ممکن است هر فرد یا عضو کالج به خاطر رفتار خود تأدیب یا اخراج شود که این امر به نظر هیأت امناء به خاطر مقام و موقعیت کالج مضر بوده و یا با اهداف کالج منافات دارد. ممکن است اخراج یک عضو با رأی مثبت دو- سوم اعضاء هیأت امناء حاضر در یک جلسه ماهانه یا خاص
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .DOC ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 12 صفحه
قسمتی از متن .DOC :
مقدمه درباره اهمیت عدالت و جایگاه آن در دین مبین اسلام
حضرت محمد (ص) درباره اهمیت وجود عدالت در یک نظام سیاسی و اجتماعی و رابطه حکومت گران با حکومت شوندگان می فرمایند :
اساس یک حکومت عدالت است و حکومت همراه با کفر می تواند استمرار یابد اما بدون عدالت دوام آن ناممکن است. اصولاً اجتماع متشکل از انسانها بر مبنی وجود عدالت است که انسجام می یابد و تدوام پیدا می کند، چرا که هر عضو جامعه انسانی برای برخورداری از حقوق انسانی و در جهت تکامل یافتن ابعاد ذات انسانیش با دیگر انسانها ارتباط و تعامل می یابد و بعد دیگر این حقوق، تکالیفی است که او بایستی در برابر دیگران تقبل نماید و عدالت تار و پودیست که حقوق و تکالیف را به هم پیوند می زند، نظم می بخشد و هماهنگ میکند. اینکه اصولاً عدالت چیست؟ چگونه بوجود می آید و ابزار پدید آمدن آن کدام است؟ اهمیت و جایگاه آن در جامعه کجاست؟ و پرسشهایی دیگر از این دست از دیر باز و از زمان شکل گرفتن جوامع انسانی و نهادهای انسانی تا کنون در ذهن متفکران و پرسندگان وجود داشته و هر یک به فراخور پاسخی بدان داده اند. یونانیان باستان که سرآمدان اقوام و ملتها در زمینه اندیشه و تفکر پیرامون محیط طبیعت و انسانها بوده اند منشأ عدالت را لوگوس یا قانون الهی یا نظم طبیعی که نوموس یا قانون دولت و انسانها در چارچوب آن قرار می گیرد دانسته اند. افلاطون آنرا به معرفت انسان از مثل یا صورتهای عالی و ابدی تعبیه کرده است، ارسطو پس از تقسیم عدالت به عدالت توزیعی و تعویضی، عدالت توزیعی را مهمتر می شمارد و اساس آنرا نه در برابری بلکه دو تناسب می داند و مقصودش متناسب بودن بهره مندی با پایگاه و امتیازات اجتماعی افراد است، مسیحیت در دوران اقتدار کلیسا در قرون وسطی عدالت را با تفسیر کلیسا از کتاب مقدس که به صورت توجیه و پذیرش وضع موجود تجلی می یافت مطابقت داده و دستیابی به عدالت حقیقی را پس از مرگ به پیروان خویش وعده می داد. در دوران رنسانس و روشنگران عدالت در رهایی از تبعیض ناشی از امتیازات اجتماعی و سلطه فراگیر کلیسا معنا می شد و در دوران مدرنیته وجود عدالت در اجتماعی با حق برابر هر فرد در بهره گیری از امکانات و امتیازات جامعه در جهت بالندگی استعدادها و خودگردانی فرد تعبیه می شود. در دین مبین اسلام اما جایگاهی بسیار مهمتر از اصول و موازین دیگر به عدالت داده شده است چنانکه مبنا و زیر بنای اصول در اندیشه های سیاسی اسلام عدالت قرار گرفته است. و عدالت اجتماعی را می توان بزرگترین هدف از تشکیل حکومت اسلامی دانست، در اسلام عدالت به عنوان یکی از صفات پروردگار شناخته شده است که در حقیقت به معنای آن است که عدالت یکی از اصول اساسی هستی می باشد و با تأمل در این معنا پی می بریم همچنانکه تجلی عدالت را در کائنات و طبیعت درک می کنیم و می بینیم بایستی حاکمیت و استقرار عدالت را در جامعه نیز شاهد باشیم و این هدفی است که در اسلام سر لوحه اهداف اجتماع و حکومت اسلامی قرار داده شده است. بر همین اساس عدالت در مذهب تشیع یک اصل مقدس و متعالی است که بایستی در جامعه تحقق پیدا کرده و جریان یابد. جریان عدل محوری از دیدگاه و تفکر شیعی در مرتبه ای است که مهمترین عاملی که امام علی (ع) را ناگزیر از شکستن سکوت سالها و پذیرش خلافت نمود هراس حضرت از تزلزل و در مخاطره افتادن عدالت در جامعه بود و آنچه که باعث شهادت امام علی (ع) در محراب عبادت گردید سختگیری و پیگیری ایشان در استواری و برقراری عدالت در دوران خلافت بود، امام علی (ع) عدالت را سرچشمه گرفته از قرآن می داند و عدل را مایه زینت و فراتر از ایمان به شمار می آورد. علی عدل را رستگاری و کرامت، برترین فضایل، بهترین خصلت و بالاترین موهبت الهی، فضیلت سلطان، سپر و نگهدارنده دولتها، مایه اصلاح رعیت و موجب افزایش برکات، مایه حیات آدمی و حیات احکام و مأنوس خلایق ذکر می فرمایند وحکومت را مشروط به عدالت گستری دانسته و تداوم نظام سیاسی را مبتنی بر عدل می داند از این دیدگاه عدالت ملاک حکمرانی است.
در اسلام با توجه و رعایت حقوق هر عضو از اعضاء اجتماع که در پرتو آن استعدادها و توانائیهای هر فرد پرورش می یابد اصالت و اولویت به جامعه داده شده است و مصلحت مسلمانان به منافع هر فرد ارجح دانسته شده است، در تفسیر آیه « وَالسَّمَاءِ رَفَعَهاَ وَ وَضَعَ المِیزَانِ» نتیجه گرفته می شود که نظام هستی بر عدل استوار شده است و میزان که در کلام خداوند همان عدل است در کیهان و کل نظام هستی حاکم است و بدون تردید بر زندگی اجتماعی افراد در جامعه نیز بایستی نظمی حاکم باشد تا از محور عدل تجاوز نشود زیرا استقرار نظم بر پدیده های تکوینی و تشریعی مایه حیات و زندگی است و به تبعید دیگر فعالیت و موجودیت هر پدیده ای در گروه استقرار عدل (نظم) است، اما ابزار و وسیله ای که بشر برای ایجاد و استقرار نظم در اجتماع به کار می گیرد برقرار حکومت و وضع قوانین و مقررات بر اساس شریعت است.
چرا عدالت زیبا است؟ رابطه عدالت با پیشرفت کشور چیست؟
اگر عدالت در جامعه برقرار و استوار باشد مهمترین چشم اندازی که از تأمل بیننده به نظر می آید هماهنگی و نظام مندی جامعه است به شکلی که هر جزء و قسمت از اجتماع در جایگاهی متناسب و هماهنگ با دیگر اجزاء و قسمتها و با کارآمدی به اجرای وظیفه و انجام تکالیف خواهد پرداخت. زیستن در جامعه رو به تکامل و تعالی و کشوری در مسیر
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 13 صفحه
قسمتی از متن .doc :
سیاست جدید و نقش تاریخی ادیان در جهان بعد از 11 سپتامبرعده ای عقیده دارند که بعد از 11 سپتامبر جهان عوض شده و مثل سابق نیست. در واقع باید سیاست جهانی دگرگون و با مفهومی نو همراه با تلاشهای جدید و منطبق با توقعات کنونی دنیا ارائه گردد.هدف از این اظهار نظر کوتاه ارائهی خطوط اصلی و دگرگونی سیاست قبلی و پیشنهادات جدید سیاسی است که منطبق با توقعات بوجود آمده بعد از چالش های ناشی از پیامد های واقعه ی 11 سپتامبر 2001 میلادی است. طرح اولیه ی کارهای انجام شده اصولی را که باعث ایجاد تلاش های جدید خواهد شد مشخص کرده و مقاله با یاد آوری مختصری مربوط به تحلیل سیاست جهانی خاتمه خواهد یافت. مفهوم کلی سیاست جدیدحدود چهل سال بعد از جنگ دوم جهانی سیاست بین المللی مبتنی بر اصل مناقشات شرق و غرب و به دو بلوک مخالف تقسیم شده بود . این دوگانگی و این دو قطب بودن سیاسی فرصت بر رسی موقعیت مناقشات دو جانبه را بگونه ای بوجود میآورد که هر دسته و گروه جهانی در یکی از دو قطب جای میگرفت.اگر گروهها و یا کشورهائی سعی میکردند قدرت سومی خارج از دو بلوک بوجود بیاورند به اتهام اینکه برای یکی از گروههای ابر قدرت کار میکنند و یا اینکه متهم به کمونیست بودن و یا طرف داری از کاپیتالیسم می شدند و بالا خره جذب یکی از دو ابر قدرت می گردیدند که بیشترین گرایش بسوی گروههای چپ بود . بنابراین سیاسی بودن مستلزم تجزیه و تحلیل مسائل روز مره زندگی مردم بعنوان علائم نشان دهنده ی یک منطق و یا یک استراتژی عقلانی بود که حتی با تخرتب کردن مسائل اقتصادی ایدئو لوژیکی و در صورت لزوم نظامی منجر به غلبه بر حریف مقابل میشد. در واقع زمینه ی برتر بر نامه ریزی های عقلانی با یک واقعیت عینی و مردمی بود که در آن محاسبه استراتژیک منبع رهنمود ها میشد. دنیا ئی که کاملا بطرف سکولاریسم پیش میرفت و دین و احساسات، حق مداخله و اظهار نظر نداشت و کاملا در قلمرو خصوصی و فردی بود. عقیده ی عمومی بر این بودکه نه چندان دور مفهوم دنیای سکولار گسترش وبر تفکرات قومی و سیاسی ساکنین کره ی زمین فائق گردد. سقوط رژیم شاه در ایران و انقلاب اسلامی سال 1979 تمام تفکرات و بر نامه ریزی های قبلی را مورد بحث قرار داد ولی بزودی افکار عمومی متوجه مفهوم قدیم سیاسی در باره ی یک نوع بحث فلسفی ممکن بر مبنای عقل گردید و از ماورالطبیعه و دین هم کمک نگرفت. عقیدهی عمومی بعد از حل دوگانگی ایدئولوژیکی بین دو ابر قدرت بر این بود که صلح بر روی کره ی زمین سایه افکنده و دنیا بنا بعقیده ی مارشال مک لوهان بصورت " دهکده ی جهانی " در آمده که در آن هماهنگی و تفاهم بین انسانها بوجود خواهد آمد. ولی سقوط دیوار برلن در سال 1989، اعلام فسخ پیمان ورشو و کمی بعد فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی غیر منتظره بود و بقول فرانسیس فوکو یاما پایان تاریخ را رقم نزد بلکه دنیا را وارد مرحله ی جدید تری کرد . بایستی قبول کرد که دنیای بدون ایدئولوژی اختلافات زیادی را تحمل کرد و کاپیتالیسمِ فاتح و بازار جهانی در حال گسترش، در برابر عاملان دیگر همچون بنیاد گرایان مذهبی(مارتن مارتی و اسکات آپولی) در مناقشه بود و یا بقول ساموئیل هانتینگون با "برخورد تمدنها" متوسل به مکتب های دینی برای دسته بندی انتقاداتشان شد .بازکشت به دین و ادیان از سالها قبل شروع و منتظر زمان بود. واقعه ی 11 سپتامبر دنیارا متوجه کرد تا دوباره در باره ی مفهوم سیاسی آن تأمل کند. گفتگو" با " و" بین" ادیان به متخصصین رده ی بالای سیاسی محدود نشده بلکه برای هر انسان سیاسی کار برد خواهد داشت زیرا سیاست جدید اجازه نخواهد داد که فقط عقل و منطق بر آن حاکم باشد . بر عکس سیاست جدید باید در باره ی دین و پیروان آن مطلـع شود تا بهـتر بتوانــد در زمینه های سیاسی آن فعالیت کنـد. بنظـر می رسد کـه یونسکو میتواند مرکز ملاقاتها و عملیات ایده آل برای گفتگو بین ادیان و تمدن ها باشد تا بتواند با نتیجه گیری از توقعات و آرزوهای آنها به سازمان ملل متحد که در واقع مجمع سیاست جهانی است گزارش دهد. سیاست جدید باید یونسکو را وادار کند تا اعمال و حرکات سیاست جدید را دسته بندی کرده و خطوط اصلی آنرا مشخص نماید . تلاش های جدید سیاسیسیاست جدید جدید جهانی برای شروع گفتگو "با" و "بین" ادیان باید سعی کند به سه هدف اصلی برسد : توقعات قضاوت و داوری . فلسفه ی اخلاق جهانی . تعلیم و تربیت و آموزش عدم خشونت توقعات قضاوت و داوریتجزیه و تحلیل های مختلفی که بدنبال سوء قصد ها بدست تروریست ها ی اسلامی انجام گرفته نشان میدهد که این اعمال از محرومیت ها، احساس خواری و شرمساری و خشم و انتقام نشا"ت میگیرد و بنظر آنها تنها راه مبارزه از بین بردن و خسارت زدن به رقیب است.توقعات محلی، منطقه ای و جهانی آنها در توضیع عادلانه ی سرمایه ها، منافع ملی ، عدالت اجتماعی و دادگستری و شرکت در تصمیم گیری های عینی برای وضع بهتر و مناسب تر محرومین ، فقرا و حاشیه نشینان جامعه است که در واقع بخاطر آنها مبارزه میکنند.اگر در این باره فکری نشود نعداد کسانی که متوسل بزور میشوند و یا کسانیکه از
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 11 صفحه
قسمتی از متن .doc :
قش باورهای مذهبی درونی و بیرونی در سلامت روان و میزان افسردگی سالمندان
چکیده:
هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش جهت گیری مذهبی(درونی و بیرونی) در سلامت روان و میزان افسردگی سالمندان مقیم مراکز بهزیستی و مقیم جامعه بود.
روش بررسی: روش مطالعه از نوع مطالعات پس رویدادی و همبستگی است که با روش نمونه گیری تصادفی و خوشه ای تعداد 230 آزمودنی از افراد سالمند در مراکز سالمندی تحت پوشش سازمان بهزیستی و مکانهای عمومی(مسجد، پارک) که محل تجمع سالمندان مقیم جامعه است از دو جنس زن و مرد انتخاب و آزمودنیها ابتدا از نظر اختلالات شناختی سرند گردیدند.سپس آزمونهای 28 سوالی سلامت عمومی، افسردگی بک و آزمون نگرش مذهبی آلپورت تکمیل و با استفاده از آزمونهای آماری همبستگی پیرسون و من ویتنی نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: نتایج نشان داد بین جهت گیری مذهبی با سلامت روان و افسردگی سالمندان رابطه همبستگی معنادار وجود دارد، بدین معنا که هر چه نمرات جهت گیری مذهبی به جهت بیرونی افزایش مییابد، نمرات اختلال در سلامت روان و افسردگی بالا میرود و هر چه نمرات به سمت جهت گیری مذهب درونی تمایل مییابد، نمرات اختلال در سلامت روان و افسردگی کاهش مییابد. همچنین بین سلامت روان، افسردگی و جهت گیری مذهبی سالمندان مقیم و غیر مقیم جامعه تفاوت معنادار وجود دارد. بدین معنا که افراد سالمند مقیم مراکز از جهت گیری مذهبی بیرونی تربرخوردار و اختلال در سلامت روانی و میزان افسردگی بالاتری را نسبت به گروه سالمندان مقیم جامعه دارند.
نتیجه گیری: باور مذهب بیرونی با اختلال در سلامت روان و افسردگی و باور مذهب درونی با سلامت روان رابطه دارند. همچنین اختلال روانی و افسردگی در بین سالمندان مقیم بیشتر از غیرمقیم جامعه است ضمن آنکه سالمندان مقیم دارای نگرش مذهب بیرونی تر هستند.
کلید واژهها: مذهب درونی / مذهب بیرونی / سلامت روان / افسردگی / سالمند
حجت الاسلام فاضل بهرامی
مربی و عضو هیات علمیدانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
عباس رمضانی فرانی
کارشناس ارشد روانشناسی بالینی ، انستیتو روانپزشکی تهران و مرکز تحقیقات بهداشت روان
مقدمه
مساله سالمندی جمعیت جهان که به دلایل مهمی از جمله کاهش مرگ و میر ناشی از پیشرفت علوم پزشکی، بهداشت ، کنترل موالید، آموزش و پرورش و در نتیجه افزایش نرخ امید به زندگی و طول عمر در سطح جهانی مطرح شده، پدیده نسبتاً نوینی است. از آنجا که این پدیده در کلیه جنبه های زندگی جوامع بشری، از جمله در طیف گسترده ای از ساختارهای سنتی، ارزشها، هنجارها و ایجاد سازمانهای اجتماعی تحولات قابل ملاحظه ای به وجود میآورد، لذا مقابله با چالشهای فرا راه این پدیده و استفاده از تدابیر مناسب در جهت ارتقا وضعیت جسمی، روحی و اجتماعی سالمندان از اهمیت والائی برخودار بوده و در دستور کار جامعه بین المللی قرار گرفته است(2، 1).
جمعیت کل جهان در سال 2000 شش میلیارد و پنجاه و پنج میلیون نفر بوده که از این تعداد 9/6% آن را افراد بالای 65 سال تشکیل میدهند و برآورد میشود در سال 2025 جمعیت جهان به هفت میلیارد و هشتصد و بیست و سه میلیون نفر و تعداد افراد بالای 65 سال به 4/10% برسد(3). همچنین طبق سرشماری عمومی، جمعیت جمهوری اسلامی ایران در سال 1375 حدود32/4% کل جمعیت 60 میلیون نفری کشور را سالمندان 65 سال به بالا تشکیل میدهد(5) و در سال 1378 جمعیت بالای 65 سال بالغ بر 6/2 میلیون نفرگزارش شده است (سیاری 1378 روزنامه اطلاعات). ایران در سال 2050 سالخوردگانش به بیش از 26 میلیون نفر و نسبت آن به کل جمعیت به حدود 23% خواهد رسید(6).
مشکلات روانی در دوران سالمندی به فراوانی قابل مشاهده میباشد و اثراتی بر وضعیت روانی، عاطفی، رفتاری سالمندان بر جای میگذارد. حدود 15 تا 25 درصد افراد مسن مسائل روانی مهمیدارند(7)ضمن آنکه سالمندی بر دوره بیماریهای جسمانی آنان اثرات بالقوه ای دارد.(8)
شخص پیر ناگزیر است با سوگ فقدان های متعدد (مرگ همسر، دوست، خانواده و همکار و ...) تغییر وضع شغلی و افت توانایی جسمی و تندرستی، مدارا نماید. فقدان در هر زمینه ای در دوران پیری سبب میشود که شخص انرژی زیادی را صرف سوگواری ، فراق ناشی از مرگ و ایجاد تطابق با تغییرات ناشی از فقدان نماید. تنها زندگی کردن استرس عمدهای است که حدود 10% سالمندان را تحت تاثیر و تغییرات قرار میدهد(9). براساس یافتههای تحقیقاتی حدود 15% از سالمندان دچار اختلال روانی افسردگی هستند(2). اضطراب نیزمانند افسردگی دامنه بسیار گستردهای دارد. میزان خودکشی در بین سالمندان بیش از سنین دیگر گزارش شده است(10).
با توجه به رشد روزافزون افراد سالمند و شیوع اختلالات روانی به ویژه افسردگی در بین آنان و کمبود شدید متخصصین روان پزشکی سالمندی و خدمات ویژه آنان ، لزوم توجه به منابع بیرونی و درونی سالمند برای مقابله با شرایط پیری احساس میشود. در بین شیوه های مقابله ای سالمندان ، مذهب احتمالا" نقش مهم و اساسی را میتواند ایفا نماید. چرا که مذهب میتواند دارای ارزش مثبتی در پر کردن فضای خالی زندگی، حمایت از سالمندان ، مواجهه با استرس و ساز و کاری مناسب برای موقعیت و معنی دهی زندگی و مرگ داشته باشد (12، 11). از این رو لازم است چنین پیش فرضی مورد بررسی قرار گرفته تا مشخص شود آیا مذهب به عنوان یک منبع درونی و بیرونی در سلامت روان و میزان افسردگی افراد سالمند دارای نقش هست یا خیر، و چنانچه نتیجه آن مثبت باشد به عنوان یک مولفه مهم لازم است در برنامه حمایتی از سالمندان مورد توجه قرار گیرد، به خصوص آنکه با توجه به نوع مذهب (درونی یا بیرونی) آیا میتوان نقش مثبت تری را در ارتباط بین مذهب و سلامت روان تعریف نمود. یعنی آیا آن گونه که آلپورت (1966) میگوید مذهب درونی( یعنی مذهبی که فرد آنرا از درون طلب کرده، با آن زندگی میکند و نیز تمامی زندگی اش را با آن با معنا و با انگیزه میسازد) دارای نقش بیشتری در سلامت روانی نسبت به مذهب بیرونی است که فرد آنرا برای راحتی،آسایش ، جایگاه ، مقام و حمایت اجتماعی میخواهد؟
روش بررسی
پژوهش حاضر از نوع مطالعات پس رویدادی و همبستگی است که با روش نمونه گیری تصادفی و خوشه ای تعداد 230 نفر از افراد سالمند در مراکز سالمندی تحت پوشش بهزیستی و مکانهای عمومی (مسجد ، پارک)که محل تجمع سالمندان مقیم جامعه است از دوجنس زن و مرد انتخاب و آزمونهای سلامت عمومی GHQ و افسردگی بک "BDI" و آزمون نگرش سنج مذهبی (درونی و بیرونی آلپورتEIR) و آزمون معاینه بالینی مختصر روانی (MMSE) به همراه فرم مشخصات تکمیل و پس از آن دادههای مربوطه جمع آوری و پس از نمره گذاری با استفاده ار آزمونهای آماری همبستگی پیرسون،t و واریانس ارزیابی مشترک، نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
اعتبار آزمون نگرش سنج مذهبی آلپورت توسط جان بزرگی(1378) در یک گروه نمونه 235 نفری از دانشجویان دانشگاههای استان تهران با اعتبار 737% براساس آلفای کرو نباخ مورد آزمون قرار گرفته است. درپژوهشی دیگر که مختاری(1379) در یک نمونه 112 نفری در دانشگاه تهران انجام داد نیز اعتبار این مقیاس به روش آلفای کرو نباخ محاسبه گردید که ضریب آلفای معادل 712% بدست آمد.ضمنا این آزمون در جمعیتهای مختلف در ایران مورد استفاده قرار گرفته و اعتبار قابل قبولی را نشان داده است (14، 13).
جمعیت آماری را سالمندان مقیم و غیر مقیم مراکز بهزیستی شهر تهران که دچار اختلالات روانی درمانی شامل: دمانس،آلزایمر و عقب ماندگی ذهنی(MR) نبودهاند تشکیل میدهند. روش نمونه گیری تصادفی و تصادفی خوشه ای بود که از جمعیت مورد مطالعه سالمندی جمعا" چها گروه انتخاب گردید. آزمودنی ها شامل دو گروه کلی سالمندان مقیم مراکز و غیر مقیم میشوند. سالمندان مقیم بصورت تصادفی خوشه ای از مراکز دولتی و غیردولتی تحت نظارت بهزیستی انتخاب و آزمودنی های مقیم جامعه نیز از مساجد و پارکهای شمال، مرکز و جنوب شهر تهران بصورت تصادفی خوشه ای انتخاب گردیدند. حجم نمونه حاضر براساس مطالعات قبلی و نوع آزمونهای آماری مورد استفاده در آن 230 نفر پیش بینی گردید که چنانچه تعداد آزمودنی ها به دلایلی افت کرد از آزمودنیهای جایگزین استفاده گردد . هرچند افتی در تعداد آزمودنیها بوجود نیامد.
یافته ها
الف- نتایج توصیفی دادهها:
شاخص های توصیفی دادههای جمع آوری شده گرو ه های نمونه در جدول 1و2 نشان داده شده است.
جدول1: مشخصات گروه های نمونه مقیم و مراکزمقیم جامعه
گروه های نمونه
زن
مرد
فراوانی
درصد
مقیم مراکز
دولتی
33
46
79
3/34
غیردولتی
18
11
29
6/12
مقیم جامعه
پارک
7
46
53
23
مسجد
42
27
69
30
جمع کل
100
130
230
100
همانگونه که در جدول 1 مشاهده میشود 108 آزمودنی یعنی 9/46% آزمودنی ها را گروه نمونه مقیم مراکز و 122 آزمودنی یعنی 53% را آزمودنی های مقیم جامعه تشکیل میدهند. همچنین تعداد 100 نفر از آزمودنی ها یعنی 5/43 درصد از گروه های نمونه زنان و تعداد 130 نفر از آزمودنی ها یعنی 5/56 درصد از گروه های نمونه را مردان تشکیل میدهند.
میانگین سنی سالمندان که از 65 سال به بالا بودهاند 61/71 با واریانس 52/6 میباشد و از نظر تحصیلات بیشتر آزمودنی ها در گروه نمونه زیر دیپلم قرار دارند.
جدول 2 : وضعیت تأهل
وضعیت تأهل
فراوانی
درصد
بی همسر
84
5/36
با همسر
108
47
نامشخص
38
5/16
کل
230
100
همانگونه که در جدول 2 مشاهده میشود نزدیک به نیمی از آزمودنی ها را سالمندان بی همسر تشکیل میدهندکه بیش از 80 درصد از آنان مقیم در مراکز سالمندی هستند.
ب- نتایج استنباطی دادهها
بررسی رابطه بین جهت گیری مذهبی و سلامت روان سالمندان که با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون انجام گرفت نشان داد، بین جهت گیری مذهبی و سلامت روان سالمندان با 001/0=p و 291/0=r رابطه همبستگی مثبت معناداری وجود دارد. بدین معنا که هر چه نمرات جهت گیری مذهبی به جهت مذهب بیرونی (نمره 100) افزایش مییابد نمرات اختلال در سلامت روان بالا میرود و هر چه نمرات به سمت جهت گیری مذهب درونی(نمره 20) تمایل مییابد، نمرات اختلال در سلامت روانی کاهش مییابد. بنابراین بین مذهب بیرونی با اختلال در سلامت روان و مذهب درونی با سلامت روان رابطه معناداری وجود دارد. همچنین بررسی رابطه بین جهت گیری مذهبی و میزان افسردگی سالمندان نشان داد، بین جهت گیری مذهبی و میزان افسردگی سالمندان با 001/0=p و 276/0=r رابطه معناداری وجود دارد. بدین معنا که با افزایش نمرات به جهت مذهب بیرونی(نمره 100) نمرات افسردگی بالا رفته و با کاهش نمرات به جهت مذهب درونی(نمره 20) نمرات افسردگی کاهش مییابد. بنابراین بین جهت گیری مذهب بیرونی با افزایش افسردگی و مذهب درونی با کاهش افسردگی رابطه معناداری وجود دارد.
از آنجا که گروههای مقیم مراکز بهزیستی و مقیم جامعه در متغیرهای مذهبی، افسردگی و سلامت روان، دارای توزیع نرمال نبودند بنابراین برای بررسی رابطه میان سلامت روان ، افسردگی و جهت گیری مذهبی سالمندان مقیم مراکز ومقیم جامعه از آزمون غیرپارامتریک من و یتنی استفاده گردید . نتایج این آزمون نشان داد 1- میانگین رتبه های سلامت روان گروه مقیم مراکز 38/145و گروه مقیم جامعه 05/89 در سطح 001/0p= معنادار است (جدول شماره 3). بدین معنا که میزان سلامت روان در گروه مقیم جامعه بطور معناداری بهتر از گروه مقیم مراکز است.2- میانگین رتبه افسردگی 96/146 برای گروه مقیم مراکز و65/87 برای گروه غیر مقیم جامعه در سطح 001/0p= معناداراست (جدول 3). بدین معنا که میزان افسردگی در گروه مقیم بطور معناداری بالاتر از گروه مقیم جامعه است.3- میانگین رتبه های جهت گیری مذهبی 02/128 برای گروه مقیم مراکزو 42/104 برای گروه مقیم جامعه در سطح 007/0 = P معنادار است (جدول شماره 3). بدین معنا که گروه مقیم مراکز در جهت گیری