تحقیق در مورد کانی ها و سنگ ها

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 6 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ

کانی ها و سنگ ها

نام و نام خانوادگی: پریسا اولادی

موضوع: تحقیق درباره ی ویژگی کانی ها و سنگ ها

نام دبیر: جناب آقای مرکبی

دبیرستان دین و دانش

پیدایش کانی شناسی به عنوان یک عمل به نسبت جدید است اما کاربرد هنرهای کانی شناختی پیشینه های به قدمت تمدن بشر دارد. بشر اولیه رنگدانه هایی طبیعی ساخته شده از هماتیت سرخ و اکسید و منگنز سیاه در نقاشی دیوار غارها به کار برد. ابزارهای ساخته شده از سنگ چخماق در عصر حجر دارای ارزش گرانبهایی بوده است. نقاشی مقبره ها در دره ی نیل مربوط به حدود 5000 سال پیش هنرمندان ماهری را نشان می دهد که مالکیت و فلزهای گران بها را وزن و کانسنگ های معدنی را ذوب کرده و گوهرهای زیبایی از لاجورد و زمرد می ساخته اند و با نزدیک شدن عصر حجر به عصر برنز بشر به جست و جوی کانی هایی پرداخته است که می توانست از آنها فلزهایی را استخراج کند اولین نوشته در مورد کانی ها از لئوفراستوس فیلسوف یونانی است 400 سال پس از وی نیز پلیتی تفکر کانی شناختی زغال را ثبت کرد در سال 1669 نیکلاس استنر با مطالعه بر روی بلورهای کوارتز کار مربعی در زمینه ی بلور شناسی انجام داد. استنر به این نکته پی برد که به رقم تفاوت منشأ اندازه یا ظاهر زاویه میان وجوه متناظر نمودهای مختلف یک بلور ثابت است. یک سال بعد رنه جی هائویی نشان داد که بلورها از روی هم چیده شدن قطعات ساختمانی ریز و یکسانی که وی آنها را مولکول تشکیل دهنده نامیده ساخته می شود. در سال 1912 در آزمایشی که فردریش نیپنیگ به پیشنهاد فزن لائه انجام دادند نشان داده شد که بلورها می توانند پرتو X را پراشیده کنند به این ترتیب برای اولین بار آرایش منظم مرتب اتم ها در ماده بلور تدین ثابت شد. سنگ های آذرین از انجماد ماگما با دمای بالا یعنی بین 600 تا 1200 درجه سانتی گراد به وجود می آید و رسوبات هم در شرایط عادی سطح زمین تشکیل شده و در طی فرآیند دیاژنز به سنگ های رسوبی تبدیل شده این دو دسته سنگ در شرایطی که به وجود آمده اند پایدارند حال اگر این سنگها در شرایط دمایی و فشاری حد واسط قرار بگیرند که متفاوت با دمای تشکیل آنها باشد بسیاری از کانی ها آنهای در در این شرایط تازه حالت تعادل خود را از دست داده و در آنها تغییراتی ایجاد می شود که این تغییرات و حالت جامد به وقوع می پیوندند و می توان به آن ها نام دگرگونی داد.

با وجود اینکه در دیاژنز رسوبات و حتی هوازدگی سنگها در سطح زمین و با تبلور دوباره در حالت جامد کانی های جدیدی به وجود می آید به این دلیل که تغییرات در درجات حرارت کم انجام می شود جزء فرآیندهای دگرگونی به حساب نمی آید تغییراتی که در فرآیندهای دگرگونی شاهد آن هستیم تغییر در ساخت و یا تغییر در نوع کانی ها و پیرایش کانی ها و ساخت جدید که با از بین رفتن کانی های قبلی و پیدایش کانی های جدید و تبلور دوباره ایجاد شده است حتی ما در این فرآیند بر حذف کانی و یا مجموعه ای از کانی ها را شاهد هستیم این تغییرات ممکن است بر روی سنگهای رسوبی یا سنگ های آذرین و یا سنگ های دگرگونی قبلی باشد.

دگرگونی را فرآیند دیاژنز هوازدگی و ذوب قرارداد.

ذوب

فرآیند درگوگونی

هوازدگی

آذرین

دگرگونی

رسوبی

دگرگونی در نوع کانی و ساخت سنگها تغییراتی ایجاد می کند و این پدیده با حذف برخی کانی ها و ظهور پیدایش مجموعه ای از کانی های جدید و یا تبلور مجدد آنها همراه می باشد. سنگهای رسوبی از تجمع سیمانی شدن رسوبی حاصل می شوند که شامل رسوبات تخریبی که حاصل فرسایش و تخریب زمینها بوده و از کانی هایی نظر کوارتز فلدسپار کانی های سنگین و کانی های رسی و خرده سنگها تشکیل شده اند. دومین گروه رسوبات شامل مواد شیمیایی نابرجا است.

از نظر منشأ و محل تشکیل کانی هایی که در جای دیگری به وجود آمده و به سوی عوامل مکانیکی به داخل رسوبات و یا در ساخت سنگ وارد شده اند اصطلاحاً کانی نابرجا یا آلورنیک گفته می شود و در مقابل این کانی ها کانی هایی وجود دارد که در همان محل تشکیل شده و جابه جایی در آنها اتفاق نیفتاده است این نوع کانی ها را برجا یا ائورنیک می گویند و در مطالعات و بخش های مربوط به کانی شناسی سنگ ها افزون بر تشخیص نوع کانی ها و ترکیب شیمیایی سنگ و تعیین مقدار کانی های تشکیل دهنده ی سنگها لازم است که کانی ها را از نظر منشأ نیز بررسی کرد.

کانی کوارتز با ترکیب شیمیایی sio2 مشخص می شود. این کانی دارای سختی و مقاومت بالا است به همین دلیل باعث فراوانی این کانی در رسوبات می شود کوارتز موجود در رسوبات ممکن است دارای منشأ های مختلفی باشد. کوارتز ممکن است از یکی از سه منشأ سنگ های آتشفشانی درونی و یا هیدروترمال به دست آمده باشد.

کانی فلسپار در رسوبات تخریبی هم به جهت کمی و هم به جهت کیفیتی اهمیت زیادی داشته و راهنمایی برای مطالعات آب و هوای دیرینه به شمار می رود. فلدسپارها نیز همانند کوارتزها دارای منشأهای مختلفی است پایداری شیمیایی و مقاومت فیزیکی فلدسپارها کمتر از کوارتز است و این ابعث کم تر شدن میزان این کانی در رسوبات می شود.

اصولاً رس و کانی های رسی در سنگ های رسوبی از نظر ویژگی کانی شناسی و ترکیب شیمیایی آنها مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد به طور کلی ذرات کوچکتری از 004/0 میلیمتر صرف نظر از ترکیب شیمیایی آنها جزو ذرات کانی های رسی محسوب می شود ولی رس از نظر کانی شناسی و ترکیب شیمیایی اسم عامل است که سیلدکارتای آبدار آلومینیوم را شامل می شود. رسها نیز از منابع فرسایش و تخریب سنگهای رسی از مجموعه و هوازدگی خاکسترهای آتشفشانی به دست می آید.

کانی های سنگین:کانی های سنگین : به علت وزن مخصوص زیاد آنها از سایر کانی ها متمایز می شوند این کانی ها معمولاً حدود 1/0 تا 5/0 درصد کانی های تخریب را تشکیل می دهند و

تحقیق در مورد زغال سنگ

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .DOC ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 5 صفحه

 قسمتی از متن .DOC : 

زغال‌سنگ به انواع مختلفی طبقه‌بندی می‌شود. در این طبقه‌بندی درصد کربن ثابت ، درصد مواد فرار و دیگر خواص فیزیکی و شیمیایی مورد توجه قرار دارد

آنتراسیت

این نوع زغال سنگ خود به انواع زیر تقسیم می‌شود

متا آنتراسیت : دارای %98 کربن ثابت و %2 مواد فرار است. این نوع زغال سنگ به ندرت یافت می‌شود و کارایی سوختی ندارد.

آنتراسیت : دارای %92 تا %91 کربن ثابت و %2 تا %8 مواد فرار با رنگ خاکستری است و با شعله آبی کم رنگ کوتاه همراه با بو می‌سوزد. از سوختن آن کک تشکیل نمی‌شود. ارزش سوختی آن از سمی‌آنتراسیت و یا زغال سنگ قیری مرغوب کمتر است.

سمی‌آنتراسیت : دارای %86 تا %92 کربن ثابت و %8 تا %14 مواد فرار است. به دلیل افزایش درصد مواد فرار در آن ، با شعله کوتاه زرد رنگ می‌سوزد و چون سریعتر از آنتراسیت می‌سوزد، دارای کارایی و مصرف سوختی بیشتری است.

زغال سنگ‌های قیری

زغال سنگ قیری با فراریت کم : دارای %76 تا %78 کربن ثابت و %14 تا%22 مواد فرار است و بدون دود می‌سوزد.*زغال سنگ قیری با فراریت متوسط : دارای %69 تا %78 کربن ثابت و %22 تا %31 مواد فرار است، بدون دود می‌سوزد.

زغال سنگ قیری با فراریت بالا (A) : دارای توان گرمایی Mj 14.8 است.

زغال سنگ قیری با فراریت بالا (B) : دارای توان گرمایی Mj 13.7 است.

زغال سنگ قیری با فراریت بالا (C) : دارای توان گرمایی Mj 12.1 است.

زغال سنگ پست

این نوع زغال سنگ نیز به سه دسته با توان گرمایی بین Mj8.8 تا Mj12.1 تقسیم می‌شود و گاهی «لیگنیت سیاه» نیز نامیده می‌شود.

زغال سنگ شیار

این نوع زغال سنگ دارای مواد فرار و هیدروژن زیاد است و با شعله‌های طویل و با دمای بسیار بالا می‌سوزد. به علت نداشتن مواد چرب ، نوعی بافت منظم و دانه‌ای دارد که در دیگر انواع زغال سنگ‌ها دیده نمی‌شود. این نوع زغال سنگ مانند شیشه می‌شکند و دارای چگالی 1.2 تا 1.3 گرم بر سانتیمتر مکعب است.

لیگنیت

این نوع زغال سنگ خود به خود به دو گروه ، یکی گروه لیگنیتی و دیگری گروه زغال سنگ قهوه‌ای تقسیم می‌شود. خواص فیزیکی و شیمیایی و حتی رنگ هر دو گروه خیلی به هم نزدیک است. بطوری که ممکن است اشتباها یکی به جای دیگری گرفته شود. توان گرمایی لیگنیت‌ها کمتر از Mj8.8 است.

مواد معدنی موجود در انواع زغال سنگ

علاوه بر مواد آلی موجود در زغال سنگ که ضمن تحول مواد گیاهی در فرآیندهای تشکیل زغال سنگ در آن باقی می‌ماند، مواد معدنی نیز در آن وجود دارد.

گوگرد

به میزان 0.3 تا 0.5 درصد در زغال سنگ یافت می‌شود و ممکن است در انواع زغال سنگ‌ها مقدار آن به مراتب بیشتر از این میزان باشد. اصولا گوگرد به صورت سولفید طبیعی آهن یا پیریت ، گچ و سولفیدهای دی‌الکیل یا دی‌اریل الکیل ، تیواتروتیوفن وجود دارند. سولفیدهای طبیعی آهن بیشتر از مواد گوگرددار دیگر به صورت رگه‌هایی در زغال سنگ وجود دارد که در موقع سوختن زغال سنگ ، به اکسید آهن (III) و گاز دی‌اکسید گوگرد تبدیل می‌شود. اگر زغال سنگ در فضای بسته بدون حضور اکسیژن حرارت داده شود، دی‌سولفید آهن (II) به سولفید آهن (II) و گوگرد تجزیه می‌شود. سولفید آهن (II) در کک باقی می‌ماند و گوگرد حاصل در فرایندهای شیمیایی به صورت گاز SO2 خارج می‌شود. اگر گوگرد به صورت سولفات کلسیم در زغال سنگ وجود داشته باشد، چون می‌تواند در گرما مقاومت کند، در دماهای پایین مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما ممکن است بر اثر گرمای زیاد در مجاورت کربن به سولفید کلسیم تجزیه شود. در این صورت ، کک همراه با مقداری CaS در کوره بلند ذوب آهن وارد می‌شود، در چدن نفوذ می‌کند و از مرغوبیت چدن و فولاد کاسته می‌شود.

کلر

احتمالا به صورت کلرید سدیم در زغال وجود دارد که به هنگام حرارت دادن زغال سنگ بوسیله سیلیس موجود در خاکستر زغال سنگ ، تجزیه شده و به صورت گاز کلرید هیدروژن خارج می‌شود. از اینرو ، ممکن است موجب خوردگی و خرابی دیگها و کوره‌های حرارتی شود.

فسفر

در بیشتر انواع زغال‌سنگ‌ها به مقدار کم به صورت فسفات کلسیم وجود دارد. مقداری از آن که در تجزیه شیمیایی برحسبP4O10 مشخص می‌شود، بین 0.1 تا 1.25 درصد متغییر است.

نیتروژن

به مقدار کم در انواع زغال سنگ‌ها به صورت نیتریل‌های آروماتیکی ، پیریدین‌ها و پیرول‌ها وجود دارد. زغال سنگ‌هایی که از نیتروژن غنی‌اند، معمولا با شعله بلند می‌سوزند. حدود پانزده درصد نیتروژن موجود در زغال سنگ‌ها ، به صورت آمونیاک خارج می‌شود. پنج درصد آن در کک باقی می‌ماند و حدود پنج درصد آن به سیانید هیدروژن و بقیه به صورت گازهای دیگر خارج می‌شود.

خاکستر

از سوختن انواع زغال سنگ‌ها ، جامدی غیر قابل سوختن باقی می‌ماند که عمدتا منشا معدنی دارد

تحقیق در مورد سنگ فسیل

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 10 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

سنگ فسیل!

 در بین سه نوع سنگ موجود در پوسته ی زمین، سنگ رسوبی برای جوینده ی فسیل اهمیت زیادی دارد. در توضیح این مطلب به سادگی می توان گفت که احتمال وجود فسیل در سنگ رسوبی زیادتر است. 

 شکل گیری فسیل ها

  هنگامی که یک جاندار می میرد، بدنش سرانجام از بین می رود. ممکن است پرندگان و جانوران مردار خوار مانند کلاغ یا کرکس و یا کفتار آن را بخورند. بعد از آنها احتمالا نوبت غذای موجودات کوچکتر مثل سوسک و خرمگس می رسد. آن چه باقی می ماند نیز به طور طبیعی میپوسد و از بین می رود. آما گاه قسمت هایی از بدن جانداران در لایه های سنگ های رسوبی قرار می گیرد. مانند آنهایی که در صفحه ی قبل شرحشان رفت. این قسمت ها ممکن است به صورت فسیل در سنگ حفظ شوند.

جانوران کامل

در موارد بسیار نادر، ممکن است جانوران به صورت کامل در شکل فسیل حفظ شوند. یکی از مثال های این موارد، حفظ حشره در کهرباست. فرض کنید که میلیون ها سال قبل، شیره ی یک درخت کاج از تنه ی آن به بیرون تراوش شده است. سپس حشره ای روی این شیره نشسته و کاملا در آن فرورفته است. در طول میلیون ها سال، شیره ی درخت به کانی خاصی به نام کهربا تبدیل و حشره درون آن حفظ و نگهداری شده است.

مثال باز هم نادرتر، یخ زدن یک جانور به شکل کامل و یکپارچه است. ماموت های پر پشم، به همین طریق در اثر مدفون شدن در گل یخ زده ی سیبری، سالم و کامل باقی مانده 

  فسیل ها کجا یافت می شوند؟

همانطور که می دانید سنگ های رسوبی به شکل لایه لایه روی هم قرار گرفته اند. اما این سنگ ها همیشه به همین صورت باقی نمی مانند. حرکات زمین که رشته کوه ها را شکل می دهد، می تواند سنگ های رسوبی را از حالت افقی بیرون آورد و سبب چین خوردگی آنها شود. وقتی این سنگ ها در سطح زمین پدیدار می شوند، برونزد نام میگیرند. شما می توانید در برونزد های سنگ های رسوبی فسیل ها را جستجو کنید.

انواع برونزد

1- صخره ی ساحلی مثال بسیار خوبی از برونزد است که معمولا سنگ های زیادی را در معرض دید قرار می دهد.

سنگ هایی که در پای صخره افتاده اند، محل خوبی برای جست و جوی فسیل هستند.

2- گاه انسان خود سازنده ی برونزد است! او زمین را در جست و جوی سنگ یا کانیها حفر می کند و به این ترتیب معادن روباز شکل می گیرند. معادن روباز قدیمی سنگ آهک مکان خوبی برای یافتن فسیل هستند. نقاطی هم که برای کشیدن جاده یا راه آهن کنده شده اند، از دیگر محل های مناسب برای جست و جوی فسیل ها محسوب می

شوند.

3- آبکندها و بستر رودها راه خود را در بین سنگ ها می گشایند و برونزدهای خوبی را بوجود می آورند. معمولا بهترین مکان برای یافتن فسیل، قسمت بیرونی محلی است که جریان خم یا پیچ پیدا می کند.

پوست کلفت ها

  بندپایان جانورانی هستند که اسکلت خود را در خارج از بدن بر دوش حمل می کنند. حشرات بندپا هستند. عنکبوت ها، عقرب ها، میگوها و خرچنگ ها نیز در این گروه جای می گیرند. تمام این جانوران به شکل فسیل یافت می شوند. گاه پوسته ی آنها بدون هیچ تغییری سالم باقی می ماند. بعضی اوقات هم به صورت سنگ شده در می آیند. فسیل این جانوران به شکل قالبی و ریختگی نیز یافت می شود.

تریلوبیت ها

جالب ترین بندپایان فسیلی محسوب می شوند. انها در دوران پالئوزوئیک در ته دریا زندگی می کرده اند. در حالت زنده به خرخاکی شباهت داشته اند، با بدنی بندبند، پاهای بسیار و زره یا پوششی مثلثی شکل در قسمت انتهای بدن. معمولا این پوشش یا اسکلت است که از آنها بر جای مانده و حفظ شده است. ما بقایای شاخک ها و پاهای ظریف این جانوران را به ندرت می یاببیم.

مقاله. ‌آثارکانی ها و سنگ ها در تأمین انرژی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 8

بطور کلی،‌کانی ها و سنگ ها در تأمین انرژی،‌مواد اولیه ی منابع وجواهر سازی کاربردهای فراوانی دارند.

تأمین انرژی :

انسان برای ادامه ی زندگی خود احتیاج به انرژی دارد. از انرژی برای متعادل ساختن دمای محیط زندگی و کار،‌راه اندازی صنایع و وسایل نقاط استفاده می کند. منبع اصلی تأمین انرژی سنگ ها هستند. از میان سه گروه سنگ ها، سنگ های رسوبی با تأمین ۸۷ درصد از انرژی مصرفی انسان اهمیت ویژه ای دارند.

/

نفت و گاز :

همه ی محصولات نفتی از نفت خام تهیه می شود. نفت خام مایعی تیره رنگ است و بوی مخصوص دارد. نفت خام ترکیب شیمیایی ثابت و معینی ندارد. اما بیشترین قسمت آن ترکیب هایی از هیدروژن و کربن است. نفت خام از موجودات بسیار کوچک دریایی به نام پلانکتون بوجود آمده که به حالت شناور در آب دریا زندگی می کنند. عمر پلانکتون ها معمولاً کوتاه است و پس از مرگ بقایای آن ها بر کف دریا فرو می ریزد. اگر شرایط در کف دریا مناسب باشد این بقایا در لابه لای رسوبات دانه ریز حفظ می شوند و پس از میلیون ها سال بر اثر فشار لایه های بالایی و گرما به نفت و گاز تبدیل می شوند.به سنگ هایی که نفت در آن ها تشکیل می شود، اصطلاحاً سنگ مادر می گویند. نفت پس از تشکیل، در اثر فشار از سنگ های دانه ریز مادر به سمت بالا حرکت می کند و اگر موانعی در سر راه آن نباشد، به سطح زمین می رسد و با هوا ترکیب می شود و به مواد بی ارزشی تبدیل می گردد. اگر در مسیر حرکت نفت لایه هایی از سنگ گچ یا سنگ های رستی،‌که به آن ها سنگ پوششی می گویند : قرار بگیرد و این لایه ها شکل مناسبی داشته باشند نفت دیگر نمی تواند به حرکت خود ادامه دهد و در درز و شکاف و حفره های سنگ های زیرین این لایه ها که به سنگ مخزن موسوم اند جمع می شود. معمولاً به همراه نفت و گاز مقداری آب شور هم وجود دارد.

/

فکر کنید:

چرا باوجود اینکه پلانکتون ها در دریاهای قدیمی به فراوانی وجود داشته اند، در همه ی رسوبات این دریاها نفت وگاز تشکیل نشده است؟

ممکن است رسوب گذاری به آرامی صورت گرفته باشد و پلانکتون ها تجزیه شده و از بین رفته باشند . ممکن است اکسیژن موجب اکسیده شدن آنها شده باشد

تحقیق کنید

۱ – بیشتر منابع نفت و گاز ایران در چه مناطقی قرار گرفته اند؟

خلیج فارس ، خوزستان،‌سرخس ،‌نواحی قم

۲ – سنگ مخزن و سنگ پوشش منابع نفت و گاز ایران را چه سنگ هایی تشکیل می دهند؟

سنگ آهک، سنگ گچ، مارن،‌ ایندریت

۳ – کشور ما به چه کشورهایی گاز صادر می کند و چگونه؟

بوسیله کشتی به بسیاری از کشورهای صنعتی به وسیله لوله به ترکیه

زغال سنگ :

زغال سنگ نوعی سنگ رسوبی است. که از باقی ماندن گیاهان،‌بین لایه های رسوبی در طی زمان های بسیار زیاد،‌تشکیل شده است. می توان آثار ساقه و ریشه های گیاهان را در داخل لایه هایی از زغال سنگ ها و سنگ های اطراف آن، در معادن مشاهده کرد. همین مطلب از نظر زمین شناسان نشان دهنده ی منشأ گیاهی زغال سنگ است.زغال سنگ یکی از مهم ترین منابع انرژی و از عوامل بسیار مهم و تأثیرگذاری بر انقلاب صنعتی اروپا بوده است.

مقاله درباره سنگ های رسوبی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

سنگ های رسوبی

سه جزء اصلی بافتی سنگ های رسوبی تخریبی عبارتند از

1- دانه ها که در حد گراول ، ماسه ، و سیلت می‌باشند

2- ماتریکس یا ماده زمینه که از ذرات دانه ریز در حد سیلت و رس تشکیل شده و دانه های رسوبی را در بر می‌گیرد.

3- سیمان که به صورت شیمیایی تشکیل شده وعمدتاً از جنس سیلیس و یا کربنات کلسیم می باشد، البته برخی از اوقات سیمان از جنس اکسید آهن نیز دربین دانه ها تشکیل می شود. سیمان می شد چسب دانه‌ها را به یکدیگر می چسباند. در بسیاری از مواقع بین دانه ها فضاهای خالی باقی می ماند که بعداً ممکن است توسط آب های زیرزمینی و یا نفت و گاز اشغال شود که برخی از رشته های تخصصی زمین شناسی نظیر آب شناسی و زمین شناسی نفت وظیفه بررسی این فضاهای خالی را که اصطلاحاً تخلخل نامیده می‌شوند را دارند.

- اندازه دانه‌ها

یکی از مهمترین شاخصه های بافتی رسوبات و سنگ های رسوبی اندازه دانه های تشکیل دهنده آن می باشد. زیرا توسط بررسی اندازه دانه ها می‌توان انرژی عامل حمل ونقل و دوری و نزدیکی رسوب نسبت به ناحیه فشار را تعیین نمود و به واسطه اندازه دانه ها تقسیم بندی رسوبات و سنگ های رسوبی مطابق جدول زیر انجام می شود. طبقه بندی دانه ها از روی بلندترین قطر آنها صورت می گیرد که برای اولین بار توسط ونثورث واودرن ارایه شد. این مقیاس لگاریتمی بوده و در آن ، هر درجه ای برابر بزرگتر از درجه قبلی است. امروزه این مقیاس میلی متری نیز معروف است.

2: شکل دانه grain shape

شکل دانه عبارت از توصیف فرم هندسی دانه در رسوب یا سنگ است که توسط فرم، کروپت ، گردشدگی و بافت سطح دانه مورد بررسی قرار می‌گیرد.

الف ) فرم form : فرم عبارت است از رابطه بین سه قطر اصلی تشکیل دهنده یک دانه می باشد ( اقطار بلند، کوتاه، متوسط) که براساس آن دانه ها ممکن است به اشکال زیر دیده شوند.

ب) کرویت sphericity

کرویت عبارتست از این که شکل دانه تا چه حد به کره نزدیک باشد. کرویت یکی از ویژگی های ارثی دانه ها می باشد.

ج) گردشدگی reandness

گردشدگی عبارتست از این که دانه رسوبی زوایا و گوشه های تیز خود را در حین حمل و نقل از دست بدهد. هرچه دانه رسوبی بزرگتر باشد گردشدگی سریعتر اتفاق می افتد. امروزه اگر کنار بستر یک رودخانه بروید ذراتی را خواهید دید که کاملاً‌ گوشه های تیز خودرا از دست داده اند. به واسطه میزان گردشدگی می توان به راحتی مقدار مسافت طی شده رسوب را تخمین زد. هرچه رسوبی مسافت بیشتری را طی نموده باشد گردتر می شود. باید توجه داشت ذرات دانه ریز در صد سیلت هیچگاه گرد نمی شوند. میزان گردشدگی بستگی به درجه سایش دانه در هنگام حمل ونقل ، اندازه دانه ومسافت حمل ونقل دارد.

د) بافت سطح دانه grain surface texture

عوارض مواد در سطح دانه ، بافت سطح دانه را تشکیل می دهند. بعنوان مثال رسوبات از منشاء یخچالی که در حد گراول باشند عمدتاً برروی آن‌ها خطوطی دیده می شود که نمایانگر جهت حرکت یخچال می‌باشد. و یا اینکه در کنار ساحل دریا به دانه های ماسه ای توجه نمایند متوجه می شوید که دانه ها ماسه‌ای درخشان و براق می باشند. زیرا سطح این دانه‌ها در اثر حرکت بر روی یکدیگر توسط امواج براق گردیده است.

در محیط های بیابانی سطح دانه‌ها کدر یا مات است ، امروزه دانشمندان زمین شناسی توسط بررسی این اختصاصات توسط میکروسکوپ های پیشرفته ، به راحتی می توانند فشار بسیاری از رسوبات را شناسایی نمایند.

3 - جورشدگی sorting

جورشدگی به یکنواختی اندازه دانه‌ها در سنگ اشاره می نماید، اگر سنگی از دانه های بااندازه تقریباً یکسال تشکیل شده باشد را سنگ با جورشدگی خوب می نامند و اگر سنگ از مخلوطی از دانه‌ها در سایزهای مختلف نظیر گراول ، ماسه و گل تشکیل شده باشد آن را سنگی با جورشدگی بد می‌نامند، به طور کلی رسوبات ساحل دریا از جورشدگی بسیار خوب و رسوبات یخچالی از جورشدگی بدی بهره می‌برند. دانشمندان از جورشدگی در تشخیص مقدار منافذ خالی موجود در سنگ استفاده می‌نمایند.

4- طرز قرارگیری دانه ها

نحوه آرایش دانه هاو رسوبات در مقدارفضای خالی بین ذرات حایز اهمیت بسزایی است. بطوریکه هرگاه دانه ها به صورت مکعبی آرایش پیدا نمایند مقدار تخلخل به صورت 47 % و اگر به صورت رومبوئدر آرایش یابند میزان تخلخل تقریباً نصف خواهد شد. این مسئله در آب شناسی حائز اهمیت است.

 سنگ های رسوبی دانه ریز

براساس اندازه تشکیل دهنده این گونه سنگ‌ها آن را به دو قسمت تقسیم می‌شوند.

1- سیلت سنگ ها ( اندازه دانه‌ها یابین 4 تا 64 میکرون)2- رس سنگ ها(اندازه دانه‌ها از 4 میکرون کوچکتر می‌باشد).

1- سیلت سنگ‌ها

اندازه دانه‌ها تشکیل دهنده این گونه سنگها مابین 64 تا 4 میکرون می‌باشد. از نظر بافتی سیلت سنگ‌ها مابین ماسه‌ها و فسیل‌ها می‌باشند. تشخیص اندازه دانه‌ها توسط چشم غیر مسلح مشکل است، اما یکی از ساده ترین راهها برای تشخیص آن در طبیعت این است که اگر مقداری از آن را مابین دندان های خود قرار دهیم، دانه‌های تشکیل دهنده آن را احساس خواهیم نمود. کوارتز عمده‌ترین ذره تشکیل‌دهنده سیلت‌ها است

2- رس سنگ ها

شیل ها ویا رس سنگ ها از دانه های بسیار ریز ( کوچکتر از 4 میکرون) تشکیل شده‌اند. بنابراین دانه‌ها بقدری ریز هستند که توسط لنز دستی و میکروسکوپ با بزرگنمایی کم هم قابل تشخیص نمی‌باشند. در طبیعت جهت تشخیص این گونه سنگ ها از سیلت سنگ ها کافی است قدری آن را مابین دندان‌های خود بگذاریم بر اثر فشار هیچگونه دانه‌ای را در بین دندان‌های خود احساس نمی‌ نماییم. این گونه سنگ ها را براساس رده‌بندی و نحوه شکسته شدن به دودسته شیل و رس سنگ تقسیم می نماید.

ـ شیل : دارای خاصیت فیسیلیستی است fissile ) این دارای لایه بندی ظریف بوده و در امتداد این لایه بندی به راحتی جدا می‌شود.

ـ رس سنگ : فاقد فیسیلیستی بوده و به صورت نامنظم می شکند.

ـ رنگ رسوبات دانه‌ریز بسیار متغیر است که علت برخی ازرنگ ها به شرح زیر است.

رنگ سیاه بعلت وجود مواد آلی می‌باشد که به این گونه شیل ها ، شیل سیاه می‌گویند.