تحقیق درباره ی سبوس گندم جهت تغذیه دام طیور و آبزیان (ویژگیهای و روشهای آزمون )

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تنها سازمانی است در ایران که بر طبق قانون میتواند استاندارد رسمی فرآورده ها را تعیین و تدوین و اجرای آنها را با کسب موافقت شورایعالی استاندارد اجباری اعلام نماید. وظایف و هدفهای موسسه عبارتست از:

(تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی – انجام تحقیقات بمنظور تدوین استاندارد بالا بردن کیفیت کالاهای داخلی، کمک به بهبود روشهای تولید و افزایش کارائی صنایع در جهت خودکفائی کشور- ترویج استانداردهای ملی – نظارت بر اجرای استانداردهای اجباری – کنترل کیفی کالاهای صادراتی مشمول استانداردهای اجباری و جلوگیری از صدور کالاهای نامرغوب بمنظور فراهم نمودن امکانات رقابت با کالاهای مشابه خارجی و حفظ بازارهای بین المللی کنترل کیفی کالاهای وارداتی مشمول استاندارد اجباری بمنظور حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان داخلی و جلوگیری از ورود کالاهای نامرغوب خارجی راهنمائی علمی و فنی تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان – مطالعه و تحقیق درباره روشهای تولید، نگهداری، بسته بندی و ترابری کالاهای مختلف – ترویج سیستم متریک و کالیبراسیون وسایل سنجش – آزمایش و تطبیق نمونه کالاها با استانداردهای مربوط، اعلام مشخصات و اظهارنظر مقایسه ای و صدور گواهینامه های لازم).

موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بین المللی استاندارد می باشد و لذا در اجرای وظایف خود هم از آخرین پیشرفتهای علمی و فنی و صنعتی جهان استفاده می نماید و هم شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور را مورد توجه قرار می دهد.

اجرای استانداردهای ملی ایران بنفع تمام مردم و اقتصاد کشور است و باعث افزایش صادرات و فروش داخلی و تأمین ایمنی و بهداشت مصرف کنندگان و صرفه جوئی در وقت و هزینه ها و در نتیجه موجب افزایش درآمد ملی و رفاه عمومی و کاهش قیمتها می شود.

کمیسیون استاندارد سبوس گندم (تجدید نظر )

 رئیس

خالصی - عباس

دکتر دامپزشک

مشاور موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

اعضاء

احمدزاده - خسرو

مهندس صنایع

هسته خودکفائی ، تحقیقاتی صنایع آرد و نان

اکبریان – محمودرضا

دکتر دامپزشک

سازمان دامپزشکی کشور

سمیعی - محمد

مهندس کشاورزی

هسته خودکفائی ، تحقیقاتی صنایع آرد و نان

کشاورز محمدیان - باقر

مهندس کشاورزی

شرکت پشتیبانی امور دام

گستانه نژاد - حسن

دکتر دامپزشک

اداره دامپزشکی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران

مزینی - پرویز

دکتر دامپزشک

مرکز همکاریهای امور دام مهاد

نصیری - فریدون

دکتر دامپزشک

کارخانه خوراک دام پارس

نیکپور تهرانی - کریم

دکتر دامپزشک

شرکت سیمرغ

 دبیر

ناگهی - نسریندخت

مهندس کشاورزی

مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

فهرست مطالب

سبوس گندم جهت تغذیه دام - طیور و آبزیان (ویژگیهای و روشهای آزمون )

مقدمه

هدف و دامنه کاربرد

تعاریف و اصطلاحات

ویژگیها

ناپذیرفتنی ها

نمونه برداری

روشهای آزمون

بسته بندی و نشانه گذاری

تحقیق درباره ی دستگاه گوارش طیور 7ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

دستگاه گوارش طیور

پیش‌معده (Proventriculus)

سنگدان (Gizzard)

روده کوچک

روده بزرگ یا راست روده (Rectum)

دستگاه گوارش در طیور عمل گرفتن غذا، عبور غذا از مجراى گوارش، هضم و جذب و بالاخره دفع مواد زائد را انجام مى‌دهد دستگاه گوارش از قسمت‌هایى اصلى و اعضاء ضمیمه تشکیل شده است.

طیور به‌‌وسیله منقار غذا را مى‌گیرند. منقار شاخى است و عمل لب‌ها را در دام‌هاى پستاندار انجام مى‌دهد. زبان دراز و نوک‌دار مى‌باشد و به‌وسیله عمل خود غذا را به عقب و یا داخل گلو و مرى مى‌راند دهان بدون دندان است.

مرى از لوله لاستیک مانندى تشکیل شده است که از دهان تا چینه‌دان امتداد دارد و از چینه‌دان نیز گذشته و به پیش‌معده مى‌رود و در داخل مرى یک عدد غده موکوسى وجود دارد که ترشح آنها سبب سهولت حرکت و رانده شدن غذا مى‌گردد.

چینه‌دان - مرى در انتهاى خود وسیع شده و تولید کیسه‌اى به نام چینه‌دان مى‌نماید.

در چینه‌دان غذا جمع و تحت ‌تأثیر حرارت و ترشحات آن قرار گرفته و نرم مى‌شود. سپس به‌وسیله زائده کوتاهى به پیش‌معده وصل مى‌شود.

دستگاه گوارش طیور

پیش‌معده (Proventriculus)

در انتهاى لوله مرى قرار مى‌گیرد. بافت آن از تعدادى غدد ترشحى تشکیل شده از این‌رو به آن معده غده‌اى یا (Glandular Stomac) نیز مى‌گویند در طى توقف غذا در این قسمت با ترشحات اسیدى معده و شیره آن آغشته مى‌شود سپس غذا به معده اصلى رانده مى‌شود.

سنگدان (Gizzard)

از پیش‌معده به‌وسیلهٔ مجرائى تنگ و کوتاه جدا مى‌شود شکل آن بیضوى است داخل آن از دو قسمت عضلانى محکم تشکیل شده است. عمل این عضو در گوارش طیور بسیار مهم است زیرا به‌طورى که گفته شد طیور فاقد دندان و یا عضو خرد کردن غذا مى‌باشند. بعد از اینکه غذا در داخل چینه‌دان نرم و در داخل پیش‌معده با اسید معدى آغشته گردید. در داخل سنگدان به‌وسیله حرکت شدید و انقباضات عضلات خرد مى‌شود.

معمولاً در داخل سنگدان تعدادى سنگ‌ریزه وجود دارد که طیور به‌طور طبیعى آنها را بلع مى‌کند. غذاهاى دانه‌اى بر اثر فشار قوى عضلات در بین این سنگریزه‌ها قرار مى‌گیرد و خرد مى‌شود. از این‌رو وجود سنگ‌ریزه در داخل سنگدان به خرد شدن غذا و در نتیجه گوارش طیور کمک فراوانى مى‌کنند به این سبب همیشه بایستى به‌اندازه کافى سنگریزه در اختیار مرغ‌ها و جوجه‌ها قرار داد. وقتى‌که غذا به‌خوبى در سنگدان خورد و به‌صورت یکنواخت و نیمه مایع درآمد به‌طرف روده و دوازدهه رانده مى‌شود.

روده کوچک

روده کوچک طیور برخلاف پستانداران داراى قسمت‌هاى مشخص نمى‌باشد.

قسمت اول روده باریک را دوازدهه یا Duodenal مى‌نامند. ترشحات پانگراس و کبد در این قسمت به داخل روده مى‌ریزد. هضم و جذب غذا به‌طور عمده در روده کوچک انجام مى‌گیرد غذا در روده به شکل امولسیون در مى‌آید. در داخل روده کوچک برجستگى‌هاى کوچکى به نام (Villi)، قرار دارد که وجود آنها سبب گسترش سطح جذب در روده کوچک مى‌گردد.

طول کلى روده در مرغ‌ها در حدود ۱۵۴ سانتى‌متر است. کبد در طیور بسیار بزرگ و داراى دو قطع (Lobe)، مى‌باشد قطعه راست بزرگتر و کیسه صفرا به آن متصل مى‌باشد.

کبد ترشحات خود را در انتهاى دوازدهه به روده مى‌ریزد. لوزالمعده در تاخوردگى اثنى‌عشر یا دوازدهه قرار دارد. رنگ آن قرمز قهوه‌اى است. عمل لوزالمعده هنوز به‌درستى در طیور معلوم و مشخص نشده است.

در انتهاى روده کوچک دو زائده به نام Ceca یا روده کور قرار گرفته که طول آن در حدود ۱۵ سانتى‌متر است و در خمیدگى روده کوچک و روده راست قرار مى‌گیرد.

روده بزرگ یا راست روده (Rectum)

طول روده راست به مراتب کمتر از روده کوچک و در حدود ۱۲-۱۰ سانتى‌متر مى‌باشد، روده راست در حقیقت محل ریختن بقایاى هضم‌نشدنى غذا است. غذا هضم نشده به‌وسیله حرکات روده بزرگ به طرف کلوآک رانده مى‌شود.

کلواک Cloaca - به سه قسمت مختلف تقسیم مى‌شود. انتهاى مجراى تناسلى و انتهاى مجراى ادرارى در کف کلوآک باز مى‌شود.

مواد دفعى پس از اینکه وارد کلوآک شد به طرف مخرج یا Anus رانده شده و از آنجا دفع مى‌گردد.

تحقیق درباره ی دانه ذرت جهت تغذیه دام , طیور و آبزیان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 11

دانه ذرت جهت تغذیه دام , طیور و آبزیان

0 - مقدمه

دانه ذرت یکی از انواع دانه‏های غلات است که به واسطه فراوانی نشاسته در آن ارزش غذایی نسبتا زیادی دارد و از این رو در جیره خوراکی دام و طیور و آبزیان به عنوان ماده اولیه انرژی‏زا به مقدار زیاد مورد استفاده قرار میگیرد . ذرت علاوه بر نشاسته دارای مواد مغذی دیگری مانند مواد پروتئینی , چربی , ویتامین و املاح نیز می‏باشد .

1 - هدف

هدف از تدوین این استاندارد , تعیین ویژگیها , درجه بندی , بسته بندی , نشانه گذاری , نمونه برداری , روش‏های آزمون و انبارداری دانه ذرت جهت تغذیه دام و طیور و آبزیان می‏باشد .

2 - دامنه کاربرد

این استاندارد در مورد دانه ذرت که برای تغذیه دام , طیور و آبزیان مصرف می‏شود , کاربرد دارد .

3 - تعریف

دانه ذرت از گیاه Zea. Mäis از خانواده غلات (Graminea) بوده و دارای ارقام مختلفی است که مهمترین آنها به شرح زیر می‏باشد :

3 - 1 - ذرت دندان اسبی (Zea. Mäis indentata) که Dent Corn نیز نامیده می‏شود .

3 - 2 - ذرت آردی ( نرم ) (Zea. Mäis amylacia) که Flour Corn نیز نامیده می‏شود .

3 - 3 - ذرت مومی (Zea. Mäis Ceratina) که رقمی از ذرت دندان اسبی است و Waxy corn نیز نامیده می‏شود .

3 - 4 - ذرت خشن (Zea. Mäis indurata) که Flint Corn نیز نامیده می‏شود .

3 - 5 - ذرت شیرین (Zea. Mäis Sacchrata) که Sweet Corn نیز نامیده می‏شود .

3 - 6 - ذرت آجیلی (Zea. Mäis Everata) که Pop Corn نیز نامیده می‏شود .

4 - واژه‏ها و اصطلاحات

4 - 1 - دانه‏های انواع دیگر ذرت :

دانه‏های انواع یا ارقام دیگر ذرت به دانه هایی گفته می‏شود که از لحاظ نوع و رقم غیر از ذرت مورد نظر باشد .

4 - 2 - دانه‏های سایر غلات :

به دانه هایی از قبیل گندم , جو , یولاف ( جودوسر )، ارزن , چاودار , برنج , ذرت خوشه‏ای و غیره گفته می‏شود .

4 - 3 - بذر علف‏های هرز :

بذر علف‏های هرز , بذرهای مختلفی هستند که در مزارع یافت می‏شوند و ممکن است با ذرت مخلوط گردند .

4 - 4 - مواد خارجی :

به هر گونه موادی غیر از ذرت اطلاق می‏شود مانند خاک , خاشاک , کلش , شن , تکه‏های فلزات , فضله پرندگان و جوندگان , حشرات و بقایا و اندام‏های بدن آنها و نظایر آن .

4 - 5 - آفات :

عبارتست از کلیه عوامل زنده که در صحرا , جنگل , مزارع و باغات به طور مستقیم یا غیر مستقیم به محصول صدمه زده و موجب کاهش ارزش کمی و کیفی ذرت می‏گردد .

این آفات عبارتند از حشرات , کنه‏ها , قارچ‏ها , باکتری‏ها و غیره در هر یک از مراحل رشد است که از ذرت تغذیه نموده و یا روی آن رشد و نمو می‏کنند .

4 - 6 - آفت زدگی :

عبارت است از آثار ناشی از عمل آفات که با چشم مسلح یا غیر مسلح , بر روی دانه ذرت قابل رؤیت می‏باشد . این آثار به صورت حفره‏های محل تغذیه حشرات و کنه‏ها , قارچ‏ها , کپک‏ها , فضولات و پوسته لارو بوده که با پوکی و کم وزنی و تغییر وضع ظاهری دانه قابل تشخیص می‏باشد .

4 - 7 - شکستگی :

حالتی است که در اثر ضربه , فشار , کوبیدن و جدا کردن دانه‏های ذرت از چوب بلال ( ذرت ) به صورت ترکیدگی و خردشدن نمودار می‏شود .

4 - 8 - رطوبت اضافی :

میزان آب موجود در دانه ذرت است که با جدا کردن آن تغییری در ماهیت و کیفیت ذرت پیدا نشود .

4 - 9 - وزن حجمی ( وزن مخصوص) :

وزن حجم معینی از ذرت بر حسب هکتولیتر است .

4 - 10 - دانه‏های صدمه دیده در اثر حرارت :

شامل دانه هایی است که در اثر حرارت دستگاه خشک کن تغییر رنگ و ماهیت داده‏اند .

4 - 11 - دانه‏های صدمه دیده در اثر اتواکسیداسیون :

به دانه هایی اطلاق می‏شود که به نحوی از هنگام برداشت تا مصرف در نتیجه خود سوزی صدمه دیده و تغییرات رنگ و ماهیت داده باشد .

4 - 12 - مانده سموم :

عبارت است از میزان باقیمانده سمومی که پس از عملیات مبارزه با آفات صحرائی و انبارداری در دانه ذرت باقی مانده باشد .

5 - ویژگیها

5 - 1 - ویژگیهای فیزیکی :

5 - 1 - 1 - رنگ :

تحقیق درباره ی خوراک دام و طیور و آبزیان – گلوتن ذرت – ویژگیها و روشهای آزمون

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 22

آشنایی با مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به موجب قانون، تنها مرجع رسمی کشور است که عهده دار وظیفه تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی (رسمی) میباشد.

تدوین استاندارد در رشته های مختلف توسط کمیسیون های فنی مرکب از کارشناسان مؤسسه، صاحبنظران مراکز و مؤسسات علمی، پژوهشی، تولیدی واقتصادی آگاه ومرتبط با موضوع صورت میگیرد. سعی بر این است که استانداردهای ملی، در جهت مطلوبیت ها و مصالح ملی وبا توجه به شرایط تولیدی، فنی و فن آوری حاصل از مشارکت آگاهانه و منصفانه صاحبان حق و نفع شامل: تولیدکنندگان ،مصرف کنندگان، بازرگانان، مراکز علمی و تخصصی و نهادها و سازمانهای دولتی باشد.پیش نویس استانداردهای ملی جهت نظرخواهی برای مراجع ذینفع واعضای کمیسیون های فنی مربـوط ارسال میشود و پس از دریـافت نظـرات وپیشنهادهـا در کـمیته ملـی مرتبـط بـا آن رشته طرح ودر صورت تصویب به عنوان استاندارد ملی (رسمی) چاپ و منتشر می شود.

پیش نویس استانداردهایی که توسط مؤسسات و سازمانهای علاقمند و ذیصلاح و با رعایت ضوابط تعیین شده تهیه می شود نیز پس از طرح و بـررسی در کمیته ملی مربوط و در صورت تصویب، به عنوان استاندارد ملی چاپ ومنتشرمی گردد. بدین ترتیب استانداردهایی ملی تلقی می شود که بر اساس مفاد مندرج در استاندارد ملی شماره ((5)) تدوین و در کمیته ملی مربوط که توسط مؤسسه تشکیل میگردد به تصویب رسیده باشد.

مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از اعضای اصلی سازمان بین المللی استاندارد میباشد که در تدوین استانداردهای ملی ضمن تـوجه به شرایط کلی ونیازمندیهای خاص کشور، از آخرین پیشرفتهای علمی، فنی و صنعتی جهان و استانداردهـای بین المـللی استفـاده می نماید.

مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران می تواند با رعایت موازین پیش بینی شده در قانون به منظور حمایت از مصرف کنندگان، حفظ سلامت و ایمنی فردی وعمومی، حصول اطمینان از کیفیت محصولات و ملاحظات زیست محیطی و اقتصادی، اجرای بعضی از استانداردها را با تصویب شورای عالی استاندارد اجباری نماید. مؤسسه می تواند به منظور حفظ بازارهای بین المللی برای محصولات کشور، اجرای استاندارد کالاهای صادراتی و درجه بندی آنرا اجباری نماید.

همچـنین بمنظـور اطـمینان بخـشیدن به استفاده کنندگـان از خـدمات سازمانها و مؤسسات فعال در زمینه مشاوره، آموزش، بازرسی، ممیزی و گواهی کنندکان سیستم های مدیریت کیفیت ومدیریت زیست محیطی، آزمایشگاهها و کالیبره کنندگان وسایل سنجش، مؤسسه استاندارد اینگونه سازمانها و مؤسسات را بر اساس ضوابط نظام تأیید صلاحیت ایران مورد ارزیابی قرار داده و در صورت احراز شرایط لازم، گواهینامه تأیید صلاحیت به آنها اعطا نموده و بر عملکرد آنها نظارت می نماید. ترویج سیستم بین المللی یکاها ، کالیبراسیون وسایل سنجش تعیین عیار فلزات گرانبها و انجام تحقیقات کاربردی برای ارتقای سطح استانداردهای ملی از دیگر وظایف این مؤسسه می باشد.

کمیسیون استاندارد خوارک دام ، طیور و آبزیان – گلوتن ذرت – ویژگیها و روشهای آزمون

رئیس

نمایندگی

سلیمی وحید ، محسن(دکترا در صنایع غذایی )

استاد دانشگاه و مرکز تحقیقات علوم دامی

اعضاء

انجمی ، مریم(مهندسی صنایع غذایی)

معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی

تکمیلی ، مهدی(مهندسی دامپروری )

شرکت خوراک دام آریا

جعفری زاده ، سیاوش (مهندسی صنایع غذایی )‌

وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی - آزمایشگاه کنترل غذا و دارو

محمود زاده ، همایون(دکترا در تغذیه دام )

استاد دانشگاه تهران – دانشکده دامپزشکی

معدن کن ، حسین(مهندسی شیمی )

شرکت گلوکوزان - مدیر کنترل کیفیت

نصیری ، فریدون دکترای دامپزشک )

مشاور موسسه مدیر تولید و خوراک دام پارس

نیک اعتقاد ، آنیتا(لیسانس شیمی )

شرکت خوراک دام پارس

دبیر

ناگهی ، نسریندخت (مهندسی کشاورزی و علوم دامی )

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

پیشگفتار

استاندارد ” گلوتن ذرت در خوراک دام – طیور و آبزیان – ویژگیها و روشهای آزمون که پیش نویس آن توسط کمیسیون های مربوط تهیه و تدوین شده و در سیصد و چهل و ششمین جلسه کمیته ملی استاندارد خوراک و فرآورده های کشاورزی مورخ 11/6/81 تصویب شدواینک به استناد بند 1 ماده 3 قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه 1371 به عنوان استاندارد رسمی ایران منتشر می شود.

برای حفظ همگامی وهماهنگی با پیشرفتهای ملی وجهانی در زمینه صنایع و علوم و خدمات ، استانداردهای ملی ایران درمواقع لزوم تجدید نظرخواهدشدوهرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یاتکمیل این استانداردبرسددرتجدیدنظربعدی مورد توجه واقع خواهدشد. بنابراین برای مراجعه به استاندارد ایران باید همواره ازآخرین چاپ وتجدیدنظر آنها استفاده کرد.

درتهیه وتدوین این استانداردسعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجودونیازهای جامعه درحد امکان بین این استاندارد واستانداردملی کشورهای صنعتی وپیشرفته هماهنگی ایجادشود.

منابع ومآخذی که برای تهیه این استاندارد به کاررفته به شرح زیراست :

تحقیق درباره ی تغذیه دام و طیور 40 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 41

تغذیه دام و طیور

فصل اول

مقدمه:

نقش تغذیه در موجودات زنده بر هیچ‌کس پوشیده نیست. هر موجود جاندار دارای ویژگی دریافت انرژی از محیط اطراف خود و تغییر و تبدیل و مصرف انرژی می‌باشد. چگونگی دریافت انرژی و مواد‌ مغذی مورد نیاز جهت مصرف انرژی و ادامه حیات موضوع علم تغذیه می‌باشد. علم تغذیه ترکیبی از دانش بیوشیمی و فیزیولوژی در جهت بررسی ویژگی‌های مواد خوراکی و چگونگی استفاده از آنها توسط دستگاه گوارش موجود زنده می‌باشد.

تغذیه فرآیندی است که در طی آن سلول‌های بدن حیوان قابلیت استفاده از مواد شیمیایی مورد نیاز خود را جهت انجام مطلوب واکنش‌های متابولیکی و شیمیایی برای رشد، نگهداری(Maintenance)، کار و تولید دریافت می‌نماید. شناخت روابط بین مواد موجود در خوراک‌ها و نیاز سلول‌های موجود زنده قبل از استفاده عملی و خوراک دادن، ضروری می‌باشد. در آغاز بررسی علم تغذیه نیاز به شناخت کلیه این روابط از نظر بیوشیمی و فیزیولوژی داریم.

بطور کلی مواد خوراکی، تشکیل دهنده غذا هستند و غذا ماده‌ای است که موجود زنده قادر به‌خوردن آن و سپس انجام مراحل هضم و جذب بر روی آن باشد. در اغلب غذاها، کلیه مواد شیمیایی موجود در غذا جهت موجود زنده قابل استفاده نیستند و مقداری از آن از طریق دستگاه گوارش دفع می‌گردد.

در علوم دامی با توجه به هدف ما از پرورش دام‌ها که ایجاد منابع غذایی با کیفیت جهت انسان می‌باشد، دیدگاه‌های اقتصادی نیز در آن حائز اهمیت می‌باشند و ضرورت شناخت فرآیندهای غذایی آشکار می‌باشد.

در پرورش حیوانات اهلی قسمت اعظم هزینه تولید مربوط به هزینه تغذیه می‌باشد که در برخی از شاخه‌های دامپروری تا 80% از کل هزینه پرورش دام را هزینه تغذیه شامل می‌شود. بنابراین در شرایط متعارف مدیریت تغذیه بالاترین اهمیت اقتصادی را در پرورش دام به خود اختصاص می‌دهد.

هدف ما در بخش دامپروری تکمیل مواد موجود در خوراک جهت پاسخگویی دقیق به مجموع احتیاجات غذایی بدن دام می‌باشد. امروزه علاوه بر خوراک‌های طبیعی جهت تکمیل جیره‌های غذایی به آنها مواد مصنوعی افزودنی مانند ویتامین‌ها، نمک و اسیدهای‌آمینه مصنوعی نیز اضافه می‌کنیم اما هیچ‌کس نمی‌تواند اطمینان داشته باشد که غذایی کاملاً مطابق با نیاز حیوان تهیه نموده است بلکه تلاش ما در جهت نزدیک کردن هرچه بیشتر ترکیب خوراک به نیاز دام می‌باشد. ویژگی یک متخصص تغذیه موفق، شناخت دقیق مواد خوراکی و اثرات متقابل بین مواد خوراکی و نیز شناخت دقیق ساختار فیزیولوژیک و آناتومیک دستگاه گوارش دام می‌باشد. پس از شناخت مواد خوراکی و نحوه پاسخ دام به ماده خوراکی، متخصص تغذیه باید قادر باشد غذایی با کاملترین ترکیب و با حداقل هزینه جهت تولید با کیفیت و اقتصادی، تهیه نماید. روش‌های تهیه خوراک و تنظیم جیره غذایی در ادامه دروس تغذیه مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

مواد مغذی(Nutrients)، ترکیبات شیمیایی آلی و معدنی هستند که حاصل از فعالیت‌های کاتابولیسم و آنابولیسم در موجودات زنده هستند و درصورتی که موجودی قادر به ساخت آن در بدن خود نباشد، جهت ادامه حیات نیاز به دریافت آن ماده مغذی از طریق خوراک دارد. از جمله مواد مغذی می‌توان از آب، کربوهیدراتها، چربی‌ها، پروتئین‌ها، املاح معدنی و ویتامین‌ها نام برد.

در درس اصول تغذیه دام به بررسی کلیه این مواد مغذی خواهیم پرداخت.

بطور کلی بخش زراعت با هدف تولید مواد خوراکی جهت مصرف مستقیم توسط انسان و مصرف توسط بخش دامپروری به فعالیت تولید کشاورزی می‌پردازد. بخش عمده خوراک‌های مورد استفاده در پرورش دام با منشاء گیاهی می‌باشند. گیاهان با استفاده از انرژی خورشید و فتوسنتز قادر به ساختن مواد مغذی مورد نیاز خود هستند و مواد مغذی تولید شده را در جهت ایجاد اندام‌های گیاهی و به منظور تولیدمثل جهت تولید دانه ها استفاده می‌نمایند. این مواد مغذی ذخیره شده در بافت‌های گیاهی، مورد استفاده دام قرار می‌گیرد. معمولاً تراکم مواد مغذی موجود در دانه بیش از مواد مغذی ذخیره شده در سایر اندام‌های گیاهی می‌باشد و دانه ها ارزش بیشتری در تغذیه دام دارند.

مواد مغذی دریافتی توسط دام‌ها جهت رفع نیازهای رشد، نگهداری و تولید مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پروتئین‌ها نقش ساختمانی و نقش تنظیمی و نقش کاتالیتیک را در بدن برعهده دارند و از اسیدهای‌آمینه تشکیل شده اند که برخی از اسیدهای‌آمینه توسط بدن دام‌ها قابل سنتز نیستند و باید از طریق خوراک وارد بدن شوند (اسیدهای‌آمینه ضروری).

کربوهیدرات‌ها در بدن نقش ذخیره انرژی شیمیایی (گلیکوژن) و نیز انتقال انرژی شیمیایی در درون بدن را برعهده دارند.

لیپیدها وظیفه ذخیره انرژی شیمیایی جهت بدن و نقش تنظیمی و نیز نقش در فراهم نمودن ویتامین‌های محلول در چربی دارند.

معمولاً عمده مواد خوراکی مورد مصرف در دامپروری دارای منشاء گیاهی هستند و بخش اندکی از منابع خوراکی از بقایای جانوران و محصولات فرعی تغذیه انسان فراهم می‌گردند. اما در هر دو بخش ترکیب مواد تشکیل دهنده خوراک‌ها یکسان می‌باشد و به شکل زیر قابل طبقه بندی هستند. این نوع طبقه بندی در شناخت دقیق انواع مواد شیمیایی موجود در خوراک‌ها حائز اهمیت است.

فصل دوم

هضم مقایسه‌ای در نشخوارکنندگان و غیرنشخوارکنندگان:

همانگونه که در فصل قبل اشاره کردیم غذا معمولاً از بیومولکول‌ها که تشکیل دهنده ماکرومولکول‌هایی مانند پروتئین‌ها، چربی‌ها و پلی‌ساکاریدها می‌باشند تشکیل یافته است که این ملکول‌ها در دستگاه گوارش بصورت دست نخورده (Intact) قابلیت جذب ندارند و نمی‌توانند به همان گونه که تغذیه می‌شوند، وارد جریان خون گردند. بلکه باید مورد تغییر و دگرگونی قرار گیرند و به مواد ساده تر شکسته شود (Breakdown)، تا قابل جذب در خون و لنف