تحقیق درباره؛ مهاجرت

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 15

مهاجرت داخلی

روشهای تعیین تعداد افراد مهاجر بر اساس دو نوع اطلاعات می باشند :

اطلاعاتی که به طور اختصاصی برای اندازه گیری مهاجرت جمع آوری شده است . مانند : محل اقامت قبلی .

اطلاعاتی که به طور اختصاصی برای اندازه گیری مهاجرت جمع آوری نشده است. مانند : ساختار سنی جمعیت . ( به برنامة CSRMIG از ادارة آمار و سرشماری مراجعه کنید .)

مهاجرت بین المللی

در اینجا روشها بر اساس اطلاعات مربوط به محل تولد و سایر سؤالات ، برای مشخص شدن مهاجرت هستند .

اطلاعات

برنامه

روش کار

اطلاعات جمعیتی بر حسب سن

CSRMIG

مهاجرت خالص را در یک منطقه برآورد می کند

مقدمه

با بهبود شرایط اقتصادی و افزایش راندمان سیستمهای ارتباطی و حمل و نقل ، تمایل مردم به تغییر محل سکونت خود بیشتر شده است . با این وجود ، صرف تغییر محل سکونت همیشه به معنای یک تغییر مکان و حرکت مهاجرتی نیست . اگرچه برای مهاجرت تعریف دقیقی وجود ندارد . اما چنین برداشت می شود که مهاجرت متضمن یک بعد مسافتی خاصی است . از این رو ، تغییر محل سکونت در داخل یک منطقة نسبتاً کوچک ( یک شهر یا کوچکترین بخش بندی اداری ) به عنوان یک حرکت مهاجرتی تلقی نمی گردد . در یک حرکت مهاجرتی همچنین این قصد و نیت وجود دارد که این حرکت دائمی و پایدار است . بنابراین یک مهاجر فردی است که مسافت بخصوصی را طی می کند ، با این نیت که این تغییر مکان پایدار خواهد بود ؛ و بدیهی است این تغییر مکان رشد جمعیت هر دو منطقة مبدأ و مقصد را تحت تأثیر قرار می دهد . از این رو ، مهاجرت بعد از مرگ و میر و باروری ، جزء سوم رشد جمعیت یک منطقه به حساب می آید . از نقطه نظر اداری یا قانونی ، مهاجرت را می توان به دو دسته طبقه بندی کرد : داخلی و بین المللی. مهاجرت داخلی تغییر مکانی است که در داخل مرزهای یک کشور صورت می گیرد ؛ در حالیکه مهاجرت خارجی نقل مکان از کشوری به کشور دیگر می باشد .

با وجود اینکه مهاجرت جزء مهمی در رشد جمعیت است ، اما در بیشتر کشورهای جهان به خوبی ثبت نمی شود . فقط کشورهای توسعه یافتة معدودی یک سیستم ثبت جمعیتی دارند که نه تنها تولدها و مرگ و میرها بلکه سایر تغییرات را در خصوص وضعیت اتباع خود ، مانند وضعیت اجتماعی و مدنی ، استخدام و همچنین تغییر محل اقامت آنها را ثبت می کند . هلند کشوری است که دارای چنین سیستمی است . در بیشتر کشورها مهاجرت به صورت غیرمستقیم برآورد می شود که در نتیجة بخشی از کل نقل و انتقالها مشخص می گردد . اگر جمعیت یک کشور یا یک منطقه در داخل کشور با میزانی متفاوت از میزان طبیعی افزایش ، رشد کند این اختلاف به مهاجرت مربوط می شود .

این فصل برخی از روشهای اندازه‌گیری مهاجرت را که بیشتر از سایر روشها به کار می روند ، معرفی می کند :

الف: روشهائی مبتنی بر پرسشهای ویژه ای برای مشخص شدن مهاجرت که در پیمایشها و سرشماریها گنجانده می شوند .

ب: روشهائی که بر اساس سایر ویژگی های جمعیت از قبیل ساختار سنی و محل تولد توسعه داده شده است . ابتدا مهاجرت داخلی شرح داده می شود و سپس مهاجرت بین المللی مورد بحث قرار خواهد گرفت .

مهاجرت داخلی

زمانیکه در کشوری توسعة اقتصادی آغاز می شود ، مهاجرت داخلی جزء مهمی از رشد جمعیت می گردد . خصوصاً در مناطقی که مهاجر پذیر هستند . فرصتهای شغلی ، دستمزدهای بهتر ، امکانات تحصیلی و سایر عوامل باعث جذب مردم از سایر مناطق می شوند . برای انجام توزیع مجدد جمعیت ، لازم است که از تعداد و خصوصیات افراد مهاجر آگاهی داشت . برای اندازه گیری تعداد افراد مهاجر روش های زیادی وجود ندارد . بخش های زیر روشهائی را که بیشتر از همه مورد استفاده قرار می گیرند ، معرفی می کنند .

روشهای مبتنی بر پرسشهای به عمل آمده در مورد مهاجرت

مهاجرت مستلزم تغییر محل اقامت ، طی مسافت معینی از محل اقامت قبلی تا محل فعلی و یک زمان معین دیگر مورد نیاز است . بر اساس این تعریف کلی از مهاجرت ، اغلب پرسش هائی در خصوص محل اقامت قبلی جمعیتی که در یک محل معین شمارش می شوند ، در سرشماریها یا پیمایشها گنجانده می شوند . از شخص پاسخ دهنده ممکن است خواسته شود که یا سال تغییر محل اقامت را بازگو کند یا اینکه مشخص سازد که آیا مهاجرتی در طی یک دورة معین از زمان ، معمولاً در حدود 5 سال ، وجود داشته است یا نه ؟ در مورد دوم ، اطلاعات جمع آوری شده مربوط به محل اقامت در 5 سال قبل است . جدول بندی متقاطع جمعیت بر حسب شمارش و محل اقامت قبلی ، میزانی از مهاجرت را به دست می دهد .

محل شمارش و محل اقامت قبلی

هنگامیکه زمان رجوع ، 5 سال است ، مهاجرت برای یک دورة 5 سالة قبل از سرشماری یا پیمایشی برآورد می شود . اگر سرشماری ، سال تغییر مکان را پرسیده باشد سایر زمانهای رجوع را می توان بدست آورد . با این حال ، تجربه نشان داده است که پاسخهای داده شده به سؤال مربوط به سال مهاجرت ، معمولاً غیر قابل اطمینان هستند و از این رو از سؤال مربوط به محل اقامت در 5 سال قبل بیشتر استفاده می شود . با اینکه روشی که در زیر شرح داده می شود بر اساس این فرض است که اطلاعات به یک دورة 5 ساله برمی‌گردند ، اما برای دوره های زمانی دیگر نیز از روش مشابهی استفاده می شود .

از پاسخهای داده شده به سؤال مربوط به محل اقامت در 5 سال قبل ، می توان در ایجاد یک جدول که تصویر کلی حرکت مهاجرتی کشور را نشان می دهد ، استفاده کرد . نمونه ای از این جدول بندی در جدول V-1 نشان داده شده است . از آنجائیکه زمان رجوع ، 5 سال قبل از تاریخ سرشماری است ، جمعیت زیر 5 سال در نظر گرفته نمی شود . هر ستون ، محل اقامت را در 5 سال قبل نشان می دهد و هر ردیف ، محل اقامت را در زمان شمارش نمایش می دهد . خط مورب از بالا سمت چپ تا پائین سمت راست ، افرادی را نشان می دهد که در همان مکانی شمارش شده اند که در 5 سال قبل آنجا سکونت داشتند . با این حال ، این لزوماً بدان معنا نیست که آنها مهاجرت نکرده اند . برخی از افرادی که در ایالت B شمارش شده اند و محل اقامت آنها در 5 سال قبل نیز ایالت B بوده است ( تعداد کل 6821 نفر در جدول V-1 ) می توانسته اند چهار سال قبل به ایالت دیگری مهاجرت کرده باشند و در دوره ای ( شاید 1 سال قبل از سرشماری ) به ایالت B برگشته باشند . این مهاجرت را نمی توان با استفاده از سؤال مربوط به محل اقامت در 5 سال قبل ، مشخص کرد . به همین دلیل افرادی که در ایالتی به غیر از ایالت سکونت در 5 سال قبل شمارش شده اند « مهاجرین آشکار » و آنهائی که در همان ایالت قبلی شمارش شده اند « افراد ثابت ظاهری » نامیده می شوند .

جدول V-1 مهاجرت داخلی بر اساس پرسشهای مربوط به محل اقامت قبلی

منبع : ادارة آمار و سرشماری ایالات متحده

جدول بندی متقاطع دو بعدی این مزیت را دارد که اطلاعات مربوط به مبدأ و مقصد حرکت مهاجرتی را نشان می دهد . برای مثال ، مشخص شده است که 7530 نفر در ایالت C شمارش شده اند ( مقدار کل ردیف مربوط به ایالت C ) ، در حالیکه تنها 7314 نفر 5 سال قبل در آن جا زندگی می کردند ( آنهائی که مرده اند و کودکان زیر 5 سال در نظر گرفته نشده اند ) . این ارقام ، مهاجرت خالصیبه میزان 216 نفر را برای ایالت C نشان می دهند ( 7314-7530 ) . تعداد کل مهاجرین آشکاری که به آن ایالت وارد شده اند به صورت تعداد کل افرادی که در ایالت C شمارش شده اند منهای افراد ثابت ظاهری ( آنهائی که در ایالت C شمارش شده اند و 5 سال قبل

تحقیق.. بررسی علل مهاجرت نیروی کار از روستاها به شهرها در ایران

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 63

مقدمه:

تحقیق حاضر سعی دارد که در 2 بعد جداگانه برخی از علل مهاجرت نیروی کار در ایران را مورد بررسی قرار دهد. اگر بخواهیم عوامل اصلی مهاجرت را بطور کلی مورد تقسیم‌بندی قرار دهیم می‌توانیم دو دسته از عوامل را مؤثر بدانیم. گروه اول را عوامل فشار(Push Factors) می‌نامند که شامل غیراقتصادی شدن فعالیتهای کشاورزی، توزیع ناعادلانه زمین، رشد جمعیت و ثابت ماندن بازده تولید در بخش کشاورزی است.

گروه دوم به عوامل کششی یا جذب(Pull Factors) موسومند که شامل دوگانگی منطقه‌ای و نخصیص بیشتر منابع در بخشهای شهری(خدمات و صنعت) و بهتر بودن سطح زندگی در مناطق شهری است. به منظور تجزیه وتحلیل تأثیر این 2 دسته از عوامل از شاخصهای درآمدهای انتظاری در شهر از مدل هریس- تودارو استفاده می‌شود.

در بحث‌های تئوریک و نظری به این نتیجه می‌رسیم که نمی‌توان دیوار بلندی بین عوامل کشش و جذب ترسیم کرد. چون نوعی ارتباط متقابل بین این 2 دسته از عوامل وجود دارد. به عقیدة آنها آنچه که واقعاَ‌ مهاجرت نیروی کار را تسریع می‌کند همان دوگانگی منطقه‌ای است. این 2 معتقدند که مهاجرت در هر منطقه‌ای امری طبیعی است چون نوعی توالی در رشد بخشها وجود دارد و خودبه‌خود و به مرور زمان با جایگزین شدن عوامل تولیدی بجای یکدیگر سهم نیروی کار در بخش کشاورزی در اشتغال کل کاهش می‌یابد و سهم بخش صنعت و خدمات افزایش می‌یابد.

اما آنچه که کشورهای در حال توسعه را از کشورهای پیشرفته متمایز می‌سازد ناهمگونی در مهاجرت نیروی کار است. بطوری که در این کشورها محدود بودن امکانات تولید از یک طرف و محدود بودن ارتباطهای بخش کشاورزی با سایر بخشهای اقتصاد از طرف دیگر موجب می‌شود تا این کشورها تلاش بیشتری در جهت گسترش بخش صنعت شهری از خود نشان بدهند.

این 2 گروه از عوامل اقتصادی همراه با عوامل غیراقتصادی مانند روابط و شیوه تولید، سازمان اجتماعی تولید و غیره موجب‌ می‌شوند تا از اهمیت بخش کشاورزی در جریان توسعه کاسته شود و نقش پیشتاز به بخشهای شهری واگذار شود به ویژه آنکه بخش عمده‌ای از تولیدات در بخش کشاورزی را کالاهای مصرفی تشکیل می‌دهند که هر چند دارای ارتباطهای پسین گسترده‌ای هستند لیکن ارتباطهای پیشین آنها بسیار محدود و مشخص است.

در این حالت بخش پیشتاز اقتصاد بخش صنعت خواهد بود تا از یک طرف به عنوان ستون اصلی و رشد عمل کند و از طرف دیگر از طریق تولید محصولات صنعتی مورد استفاده در بخش کشاورزی مانند تراکتور- پمپ آب- کمباین- کود- سم و غیره بخش کشاورزی را به جلو بکشد.

بدین ترتیب بخش کشاورزی در مراحل اولیه توسعه اقتصادی قربانی جریان توسعه است و برای بهبود باید انتظاری طولانی بکشد که این خود یکی از دلایل اصلی مهاجرت نیروی کار از روستاها به مناطق و مراکز شهری می‌باشد.

در تحقیق حاضر ابتدا بطور مجزا دوگانگی منطقه‌ای به عنوان عامل جذب و فشار مورد بررسی قرار گرفته است که مشخص شود تا چه حد تفاوت در نرخهای رشد منطقه‌ای و نابرابری در رابطة مبادلة بین محصولات کشاورزی و صنعتی بر مهاجرت تأثیر داشته است و در نهایت در قسمت سوم نتیجه‌گیری و پیشنهادات ارائه خواهد شد.

البته لازم به تذکر است که برخلاف گذشته که مهاجرت نیروی کار روستایی به دلیل تامین نیروی انسانی مراکز شهری از نظر اقتصاددانان مطلوب تلقی می‌شد ولی امروزه مهاجرت به عنوان عامل عمده‌ای که پدیدة عمومی و فراگیر نیروی کار مازاد شهری را دامن می‌زند و مشکلات جدی بی‌کاری شهری را وخیم‌تر می‌کند مورد توجه قرار می‌گیرد. این مشکلات بواسطة عدم توازن ساختاری و اقتصادی بین مناطق شهری و روستایی بوجود آمده است.

فصل اول

تحقیق درباره| بررسی علل مهاجرت نیروی کار از روستاها به شهرها در ایران

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 63

مقدمه:

تحقیق حاضر سعی دارد که در 2 بعد جداگانه برخی از علل مهاجرت نیروی کار در ایران را مورد بررسی قرار دهد. اگر بخواهیم عوامل اصلی مهاجرت را بطور کلی مورد تقسیم‌بندی قرار دهیم می‌توانیم دو دسته از عوامل را مؤثر بدانیم. گروه اول را عوامل فشار(Push Factors) می‌نامند که شامل غیراقتصادی شدن فعالیتهای کشاورزی، توزیع ناعادلانه زمین، رشد جمعیت و ثابت ماندن بازده تولید در بخش کشاورزی است.

گروه دوم به عوامل کششی یا جذب(Pull Factors) موسومند که شامل دوگانگی منطقه‌ای و نخصیص بیشتر منابع در بخشهای شهری(خدمات و صنعت) و بهتر بودن سطح زندگی در مناطق شهری است. به منظور تجزیه وتحلیل تأثیر این 2 دسته از عوامل از شاخصهای درآمدهای انتظاری در شهر از مدل هریس- تودارو استفاده می‌شود.

در بحث‌های تئوریک و نظری به این نتیجه می‌رسیم که نمی‌توان دیوار بلندی بین عوامل کشش و جذب ترسیم کرد. چون نوعی ارتباط متقابل بین این 2 دسته از عوامل وجود دارد. به عقیدة آنها آنچه که واقعاَ‌ مهاجرت نیروی کار را تسریع می‌کند همان دوگانگی منطقه‌ای است. این 2 معتقدند که مهاجرت در هر منطقه‌ای امری طبیعی است چون نوعی توالی در رشد بخشها وجود دارد و خودبه‌خود و به مرور زمان با جایگزین شدن عوامل تولیدی بجای یکدیگر سهم نیروی کار در بخش کشاورزی در اشتغال کل کاهش می‌یابد و سهم بخش صنعت و خدمات افزایش می‌یابد.

اما آنچه که کشورهای در حال توسعه را از کشورهای پیشرفته متمایز می‌سازد ناهمگونی در مهاجرت نیروی کار است. بطوری که در این کشورها محدود بودن امکانات تولید از یک طرف و محدود بودن ارتباطهای بخش کشاورزی با سایر بخشهای اقتصاد از طرف دیگر موجب می‌شود تا این کشورها تلاش بیشتری در جهت گسترش بخش صنعت شهری از خود نشان بدهند.

این 2 گروه از عوامل اقتصادی همراه با عوامل غیراقتصادی مانند روابط و شیوه تولید، سازمان اجتماعی تولید و غیره موجب‌ می‌شوند تا از اهمیت بخش کشاورزی در جریان توسعه کاسته شود و نقش پیشتاز به بخشهای شهری واگذار شود به ویژه آنکه بخش عمده‌ای از تولیدات در بخش کشاورزی را کالاهای مصرفی تشکیل می‌دهند که هر چند دارای ارتباطهای پسین گسترده‌ای هستند لیکن ارتباطهای پیشین آنها بسیار محدود و مشخص است.

در این حالت بخش پیشتاز اقتصاد بخش صنعت خواهد بود تا از یک طرف به عنوان ستون اصلی و رشد عمل کند و از طرف دیگر از طریق تولید محصولات صنعتی مورد استفاده در بخش کشاورزی مانند تراکتور- پمپ آب- کمباین- کود- سم و غیره بخش کشاورزی را به جلو بکشد.

بدین ترتیب بخش کشاورزی در مراحل اولیه توسعه اقتصادی قربانی جریان توسعه است و برای بهبود باید انتظاری طولانی بکشد که این خود یکی از دلایل اصلی مهاجرت نیروی کار از روستاها به مناطق و مراکز شهری می‌باشد.

در تحقیق حاضر ابتدا بطور مجزا دوگانگی منطقه‌ای به عنوان عامل جذب و فشار مورد بررسی قرار گرفته است که مشخص شود تا چه حد تفاوت در نرخهای رشد منطقه‌ای و نابرابری در رابطة مبادلة بین محصولات کشاورزی و صنعتی بر مهاجرت تأثیر داشته است و در نهایت در قسمت سوم نتیجه‌گیری و پیشنهادات ارائه خواهد شد.

البته لازم به تذکر است که برخلاف گذشته که مهاجرت نیروی کار روستایی به دلیل تامین نیروی انسانی مراکز شهری از نظر اقتصاددانان مطلوب تلقی می‌شد ولی امروزه مهاجرت به عنوان عامل عمده‌ای که پدیدة عمومی و فراگیر نیروی کار مازاد شهری را دامن می‌زند و مشکلات جدی بی‌کاری شهری را وخیم‌تر می‌کند مورد توجه قرار می‌گیرد. این مشکلات بواسطة عدم توازن ساختاری و اقتصادی بین مناطق شهری و روستایی بوجود آمده است.

فصل اول

تحقیق. بررسی علل مهاجرت نیروی کار از روستاها به شهرها در ایران

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 63

مقدمه:

تحقیق حاضر سعی دارد که در 2 بعد جداگانه برخی از علل مهاجرت نیروی کار در ایران را مورد بررسی قرار دهد. اگر بخواهیم عوامل اصلی مهاجرت را بطور کلی مورد تقسیم‌بندی قرار دهیم می‌توانیم دو دسته از عوامل را مؤثر بدانیم. گروه اول را عوامل فشار(Push Factors) می‌نامند که شامل غیراقتصادی شدن فعالیتهای کشاورزی، توزیع ناعادلانه زمین، رشد جمعیت و ثابت ماندن بازده تولید در بخش کشاورزی است.

گروه دوم به عوامل کششی یا جذب(Pull Factors) موسومند که شامل دوگانگی منطقه‌ای و نخصیص بیشتر منابع در بخشهای شهری(خدمات و صنعت) و بهتر بودن سطح زندگی در مناطق شهری است. به منظور تجزیه وتحلیل تأثیر این 2 دسته از عوامل از شاخصهای درآمدهای انتظاری در شهر از مدل هریس- تودارو استفاده می‌شود.

در بحث‌های تئوریک و نظری به این نتیجه می‌رسیم که نمی‌توان دیوار بلندی بین عوامل کشش و جذب ترسیم کرد. چون نوعی ارتباط متقابل بین این 2 دسته از عوامل وجود دارد. به عقیدة آنها آنچه که واقعاَ‌ مهاجرت نیروی کار را تسریع می‌کند همان دوگانگی منطقه‌ای است. این 2 معتقدند که مهاجرت در هر منطقه‌ای امری طبیعی است چون نوعی توالی در رشد بخشها وجود دارد و خودبه‌خود و به مرور زمان با جایگزین شدن عوامل تولیدی بجای یکدیگر سهم نیروی کار در بخش کشاورزی در اشتغال کل کاهش می‌یابد و سهم بخش صنعت و خدمات افزایش می‌یابد.

اما آنچه که کشورهای در حال توسعه را از کشورهای پیشرفته متمایز می‌سازد ناهمگونی در مهاجرت نیروی کار است. بطوری که در این کشورها محدود بودن امکانات تولید از یک طرف و محدود بودن ارتباطهای بخش کشاورزی با سایر بخشهای اقتصاد از طرف دیگر موجب می‌شود تا این کشورها تلاش بیشتری در جهت گسترش بخش صنعت شهری از خود نشان بدهند.

این 2 گروه از عوامل اقتصادی همراه با عوامل غیراقتصادی مانند روابط و شیوه تولید، سازمان اجتماعی تولید و غیره موجب‌ می‌شوند تا از اهمیت بخش کشاورزی در جریان توسعه کاسته شود و نقش پیشتاز به بخشهای شهری واگذار شود به ویژه آنکه بخش عمده‌ای از تولیدات در بخش کشاورزی را کالاهای مصرفی تشکیل می‌دهند که هر چند دارای ارتباطهای پسین گسترده‌ای هستند لیکن ارتباطهای پیشین آنها بسیار محدود و مشخص است.

در این حالت بخش پیشتاز اقتصاد بخش صنعت خواهد بود تا از یک طرف به عنوان ستون اصلی و رشد عمل کند و از طرف دیگر از طریق تولید محصولات صنعتی مورد استفاده در بخش کشاورزی مانند تراکتور- پمپ آب- کمباین- کود- سم و غیره بخش کشاورزی را به جلو بکشد.

بدین ترتیب بخش کشاورزی در مراحل اولیه توسعه اقتصادی قربانی جریان توسعه است و برای بهبود باید انتظاری طولانی بکشد که این خود یکی از دلایل اصلی مهاجرت نیروی کار از روستاها به مناطق و مراکز شهری می‌باشد.

در تحقیق حاضر ابتدا بطور مجزا دوگانگی منطقه‌ای به عنوان عامل جذب و فشار مورد بررسی قرار گرفته است که مشخص شود تا چه حد تفاوت در نرخهای رشد منطقه‌ای و نابرابری در رابطة مبادلة بین محصولات کشاورزی و صنعتی بر مهاجرت تأثیر داشته است و در نهایت در قسمت سوم نتیجه‌گیری و پیشنهادات ارائه خواهد شد.

البته لازم به تذکر است که برخلاف گذشته که مهاجرت نیروی کار روستایی به دلیل تامین نیروی انسانی مراکز شهری از نظر اقتصاددانان مطلوب تلقی می‌شد ولی امروزه مهاجرت به عنوان عامل عمده‌ای که پدیدة عمومی و فراگیر نیروی کار مازاد شهری را دامن می‌زند و مشکلات جدی بی‌کاری شهری را وخیم‌تر می‌کند مورد توجه قرار می‌گیرد. این مشکلات بواسطة عدم توازن ساختاری و اقتصادی بین مناطق شهری و روستایی بوجود آمده است.

فصل اول

تحقیق درمورد- بررسی علل مهاجرت نیروی کار از روستاها به شهرها در ایران

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 63

مقدمه:

تحقیق حاضر سعی دارد که در 2 بعد جداگانه برخی از علل مهاجرت نیروی کار در ایران را مورد بررسی قرار دهد. اگر بخواهیم عوامل اصلی مهاجرت را بطور کلی مورد تقسیم‌بندی قرار دهیم می‌توانیم دو دسته از عوامل را مؤثر بدانیم. گروه اول را عوامل فشار(Push Factors) می‌نامند که شامل غیراقتصادی شدن فعالیتهای کشاورزی، توزیع ناعادلانه زمین، رشد جمعیت و ثابت ماندن بازده تولید در بخش کشاورزی است.

گروه دوم به عوامل کششی یا جذب(Pull Factors) موسومند که شامل دوگانگی منطقه‌ای و نخصیص بیشتر منابع در بخشهای شهری(خدمات و صنعت) و بهتر بودن سطح زندگی در مناطق شهری است. به منظور تجزیه وتحلیل تأثیر این 2 دسته از عوامل از شاخصهای درآمدهای انتظاری در شهر از مدل هریس- تودارو استفاده می‌شود.

در بحث‌های تئوریک و نظری به این نتیجه می‌رسیم که نمی‌توان دیوار بلندی بین عوامل کشش و جذب ترسیم کرد. چون نوعی ارتباط متقابل بین این 2 دسته از عوامل وجود دارد. به عقیدة آنها آنچه که واقعاَ‌ مهاجرت نیروی کار را تسریع می‌کند همان دوگانگی منطقه‌ای است. این 2 معتقدند که مهاجرت در هر منطقه‌ای امری طبیعی است چون نوعی توالی در رشد بخشها وجود دارد و خودبه‌خود و به مرور زمان با جایگزین شدن عوامل تولیدی بجای یکدیگر سهم نیروی کار در بخش کشاورزی در اشتغال کل کاهش می‌یابد و سهم بخش صنعت و خدمات افزایش می‌یابد.

اما آنچه که کشورهای در حال توسعه را از کشورهای پیشرفته متمایز می‌سازد ناهمگونی در مهاجرت نیروی کار است. بطوری که در این کشورها محدود بودن امکانات تولید از یک طرف و محدود بودن ارتباطهای بخش کشاورزی با سایر بخشهای اقتصاد از طرف دیگر موجب می‌شود تا این کشورها تلاش بیشتری در جهت گسترش بخش صنعت شهری از خود نشان بدهند.

این 2 گروه از عوامل اقتصادی همراه با عوامل غیراقتصادی مانند روابط و شیوه تولید، سازمان اجتماعی تولید و غیره موجب‌ می‌شوند تا از اهمیت بخش کشاورزی در جریان توسعه کاسته شود و نقش پیشتاز به بخشهای شهری واگذار شود به ویژه آنکه بخش عمده‌ای از تولیدات در بخش کشاورزی را کالاهای مصرفی تشکیل می‌دهند که هر چند دارای ارتباطهای پسین گسترده‌ای هستند لیکن ارتباطهای پیشین آنها بسیار محدود و مشخص است.

در این حالت بخش پیشتاز اقتصاد بخش صنعت خواهد بود تا از یک طرف به عنوان ستون اصلی و رشد عمل کند و از طرف دیگر از طریق تولید محصولات صنعتی مورد استفاده در بخش کشاورزی مانند تراکتور- پمپ آب- کمباین- کود- سم و غیره بخش کشاورزی را به جلو بکشد.

بدین ترتیب بخش کشاورزی در مراحل اولیه توسعه اقتصادی قربانی جریان توسعه است و برای بهبود باید انتظاری طولانی بکشد که این خود یکی از دلایل اصلی مهاجرت نیروی کار از روستاها به مناطق و مراکز شهری می‌باشد.

در تحقیق حاضر ابتدا بطور مجزا دوگانگی منطقه‌ای به عنوان عامل جذب و فشار مورد بررسی قرار گرفته است که مشخص شود تا چه حد تفاوت در نرخهای رشد منطقه‌ای و نابرابری در رابطة مبادلة بین محصولات کشاورزی و صنعتی بر مهاجرت تأثیر داشته است و در نهایت در قسمت سوم نتیجه‌گیری و پیشنهادات ارائه خواهد شد.

البته لازم به تذکر است که برخلاف گذشته که مهاجرت نیروی کار روستایی به دلیل تامین نیروی انسانی مراکز شهری از نظر اقتصاددانان مطلوب تلقی می‌شد ولی امروزه مهاجرت به عنوان عامل عمده‌ای که پدیدة عمومی و فراگیر نیروی کار مازاد شهری را دامن می‌زند و مشکلات جدی بی‌کاری شهری را وخیم‌تر می‌کند مورد توجه قرار می‌گیرد. این مشکلات بواسطة عدم توازن ساختاری و اقتصادی بین مناطق شهری و روستایی بوجود آمده است.

فصل اول