لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 124
نگاهی کوتاه به روزنامه نگاری،به مناسبت 400 ساله شدن نخستین روزنامه چاپی جهان
به مناسبت گذشت چهارصد سال از انتشار نخستین روزنامه چاپی جهان که دارای همه گونه مطلب بود و اختصاص به یک طبقه و گروه نداشت (و طبق تعاریف تازه، عمومی و جامع بود) نگاهی کوتاه داریم به تاریخچه، و وضعیت روزنامه ها در جهان امروز که درعین حال پاسخی است به پرسشهای متعدد از نگارنده روزنامک در این زمینه. روزنامه ارتباط و یا «ریلیشن» در ماه ژوئن سال 1605 در شهر استراسبورگ آلمان آن زمان و فرانسه امروز پا به عرصه وجود نهاد. ریلیشن نخستین روزنامه جهان نبوده است، ولی اولین نشریه عمومی است که اختصاص به اخبار دربار پادشاه، دولت محلی و مدح این و آن نداشت، و همه گونه مطلب درباره هرکس را که احساس می کرد کاری کرده و یا این می توانسته کاری بکند ولی نکرده بود منتشر می ساخت و نشریه ای بود فروشی و با بهای معین. تاریخچه انتشار روزنامه در جهان خیلی قدیمی تر از «ریلیشن» است. در زمان حکومت ژولیوس سزار (دوهزار و اندی سال پیش) به ابتکار او روزنامه ای در شهر رم منتشر می شد به نام «اکتا دیوما» که در آن در آغاز کار، تنها کارها و تصمیمات سزار درج می شد که بعدا فعالیت های سنا و دولت هم بر آنها اضافه شد. این نشریه دستنویس برای مطالعه باسوادها در چند نقطه عمومی شهر و در جایی محفوظ از باد و باران نصب می شد. در سده سوم میلادی، به ابتکار اردشیر پاپکان شاه وقت ایران، کارنامه ای تحت نام «روزنامک (ک = ه)» فعالیت های انجام شده دربار، دولت و موبدان موبد (روحانی ارشد آیین زرتشت که این آیین، از سوی اردشیر دین رسمی ایران اعلام و وارد امور دولت شده بود) را درج و برای مقامات و رجال خاصی ارسال می شد (بمانند نشریه ویژه خبرگزاری های دولتی). این کار تا اواسط حکومت خسرو پرویز ادامه داشت. در سال 713 میلادی (نزدیک به یک قرن پس از توقف روزنامک دولتی ایران) در پکن (شهر بیژینگ پایتخت چین) روزنامه ای به همان شکل روزنامک ساسانیان انتشار یافت. با این تفاوت که گاهی هم مطلبی مربوط به مردم عادی داشت. این نشریه که نخست دستنویس بود بعدا به صورت چاپ بلوکی (مهر) منتشر می شد. به این ترتیب که مطالب بر تخته نوشته می شد و اطراف نوشته را خالی می کردند و به صورت مهر در می آوردند، آن را به مرکب آغشته می کردند و روی کاغذ می زدند و تکثیر می کردند. چینی ها قبل از آن با ساخت کاغذ و مرکب آشنا بودند. در دائرة المعارف کتاب و چاپ، نام این روزنامه «کای یووان» نوشته شده است که گویا از نام ماه انتشار آن گرفته شده است. سپس نوبت به «ریلیشن» رسید که «یوهان کارولوس» آن را در نخستین هفته از ماه ژوئن سال 1605 در استراسبورگ به دست چاپ سپرد و مادر روزنامه های امروز بشمار می رود. در سال 1621 در لندن نشریه عمومی «کورنت» به چاپ رسید. نخستین روزنامه به زبان فرانسه «گازت» بود که در سال 1631 کار انتشار آن آغاز شده بود. در سال 1646 در سوئد روزنامه ای به نام « پست اینریکس تیدنینگار» انتشار یافت که پس از 359 سال، همچنان منظما منتشر می شود. از سال 1701 روزنامه نگاری امر عادی و به تدریج به صورت یک حرفه درآمد و دارای اصول و قاعده شد و بعدا عنوان قوه چهارم دمکراسی را به خود اختصاص داد که یکی از تکالیف آن دفاع عمومی از ملت و وطن است.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 60
گذری کوتاه بر تاریخ سیاسی روم
از رم تا روم
در همان زمانی که یونان دوران شکوفایی خود را می گذراند، در شمال غربی آن ـ یعنی در شبه جزیره ی ایتالیا ـ اقوامی می زیستند که از حیث فرهنگ و تمدن بسیار عقب تر از آنان بودند. از شهرهای مهم این اقوام، شهر رم بود. رمی ها حکومت جمهوری داشتند. آنان به طور دایم با همسایگان خود در جنگ بودند. به همین دلیل، جنگاوری در میسان رمی ها اهمیت زیادی داشت و پسران خود را پس از دوران کودکی به آموزش های سخت نظامی مشغول می کردند.
در قرن سوم قبل از میلاد، توسعه ی فتوحات رمی ها موجب شد که با حکومت کارتاژ همسایه شوند و بر سر منافع اقتصادی و راه های دریایی، با یک دیگر بجنگند.
کارتاژی ها عنوان خود را از پایتخت خود، شهر کارتاژ( در تونس فعلی)، گرفته بودند. آنان قسمت های زیادی از سواحل شمال آفریقا و جزایر دریای مدیترانه را در اختیار داشتند. جنگ هایی رومیان با کارتاژی ها بیش از نیم قرن طول کشید. سرانجام، با وجود رشادت های هانیبال،2 سردار کارتاژی، رومیان پیروز شدند و به عمر دولت کارتاژ خاتمه دادند(146 ق.م) جنگ های رومیان و کارتاژی ها به جنگ های پونیک3 معروف است.
رومیان به تدریج بر پیروزی های خود افزودند و با فتح مصر و آسیای صغیر کشوری پدید آوردند. بدین ترتیب، حکومت رم به امپراطوری روم تبدیل شد. گستردگی بیش از حد قلمرو روم برای آن امپراتوری مشکلاتی در پی داشت. همسایگی رومیان با دولت ایران، سرآغاز مسائل بسیاری در سرنوشت دو کشور بود. تا این زمان رومی ها آشنایی زیادی با حکومت ایران آن زمان ـ یعنی اشکانیان ـ نداشتند. همسایگی آنان با اشکانیان موجب برخورد منافع و در نتیجه، جنگ های بسیاری شد که تا اواخر دوره ی ساسانی ادامه یافت. این جنگ ها در نهایت موجبات ضعف هر دو کشور را فراهم کرد.
امپراتوری روم از قرن سوم میلادی دچار مشکلاتی شد که به تدریج قدرت آن را به تحلیل می برد.
یکی از علل این مشکلات وسعت بیش از حد قلمرو امپراتوری بود. امپراتور کنسانتین شهر بیزانتیوم ( قسطنطنیه) را که در شرق امپراتوری بود به پایتختی انتخاب کرد. این اقدام مقدمه ی تقسیم روم به دو قسمت شرقی و غربی گردید.(395 م.)
از آن پس، روم غربی به دلیل حملات مداوم اقوام بیابانگرد رو به انحطاط نهاد و به عکس، روم شرقی به دلیل برخورداری از سرزمین های ثروتمند امپراتوری و راه های بازرگانی تا مدت ها به حیات خود ادامه داد تا آن که در 1453 م. پایتخت آن توسط ترکان مسلمان فتح شد و بدین ترتیب، یکی دیگر از امپراتوری های بزرگ جهان منقرض شد.
مورخان سقوط شهر رم، به دست اقوام مهاجم، را از مهم ترین حوادث تاریخ جهان دانسته اند. اقوام مهاجم مردمی بیابانگرد و با زندگی شهری بیگانه بودند. آنان پس از کش مکش های بسیار توانستند شهر رم را تسخیر کنند و خرابی های بسیار به بار آوردند. یکی از مورخان در این باره نوشته است:« هزار سال پیش از مسیح، متجاوزان شمالی وارد ایتالیا شده و ساکنان آن را مطیع ساخته و با آن ها مخلوط شده بودند، تمدن آنان را کسب کرده و با خود آنان، تمدن نوینی را بنا نهاده بودند. چهارصد سال پس از مسیح همان واقعه تکرار شد . . . »
مسیحیت
پیدایش مسیحیت، مهم ترین حادثه در تاریخ رم باستان است. مسیحیان در ابتدا مسئله ی مهمی برای حکومت روم به شمار نمی رفتند اما به مرور زمان به شمار و اهمیت آنان افزوده شد. تعالیم مسیحیت در جامعه أی که فساد و خشونت در آن گسترش فراوانی داشت، مردم را به پارسایی و مهربانی دعوت می کرد. به علاوه، تعالیم آن با بسیاری از سنت های شرک آمیز رومیان در تضاد بود. به همین دلیل، از طرف بسیاری از بردگان و گروه های مردم بدان گرویدند و از طرف دیگر، موجبات خشم و نگرانی روحانیون یهودی و حاکمان رومی را فراهم آورد. از این رو، سختگیری نسبت
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 23 صفحه
قسمتی از متن .doc :
خرطوم کوتاه چغندرقند
Conorrhynchus brevirostris Gy11.
Syn.:
Temnorrhynchus brevirostrie Gy11.
(curculionidae, col.)
خرطوم کوتاه چغندر با آفت خال سیاه که از سال 1340 در مزارع چغندر ایران دیده شده است، به اسامی محلی که در اصفهان به آن سنگبرداری، در شیراز تحت عنوان خزوک و در کرمان به آن سنگ بردار گفته میشود.
شکل شناسی
حشره کامل این آفت سوسکی است باریک و دراز اندام به طول 10-16 میلیمتر.
رنگ عمومی بدن خاکی و پوشیده از پرزهای قهوهای مایل بخاکستری میباشد. خرطوم آن کوتاه و در محل اتصال سینه به شکم خالهای کوچک سفیدرنگی دیده میشود. تخم این سرخرطومی بیضی شکل و زرد رنگ است و طول آن در حدود یک میلیمتر میباشد. تخمها در زیر پولک سیاه رنگی که حشره ماده با ترشح بزاق خود ایجاد میکند قرار دارند و بهمین سبب آفت خال سیاه گفته میشود. لارو حشره قوسی شکل، بدون پا و سفید رنگ و سر آن قهوهای یا زرد روشن است. اندازه لاروهای کامل به حدود 15 میلیمتر میرسد.
شفیره برنگ سفید و طول آن حدود 15 میلیمتر است، شکل شفیره شباهت زیادی به حشره کامل سرخرطومی دارد. شفیرهها درون گهوارههای بیضی شکل گلی در داخل خاک پای بوتههای چغندر تشکیل میگردند (دواچی، خیری، 1343 و خیری، 1345).
مناطق انتشار
سرخرطومی ریشه چغندر در تمام مناطق چغندرکاری ایران وجود دارد و شیوع آن بیشتر در خراسان، فارس، میاندوآب، اصفهان، کرمان و کرج مشاهده شده است.
طرز خسارت
این حشره فقط به چغندرقند و از بین علفهای هرز بیشتر به سلمهع شور و خرفه حمله میکند. نحوه خسارت بدین ترتیب بوده که به محض سبز شدن چغندرقند در بهار حشرات کامل ظاهر میگردند و دو برگ اولیه چغندر را که تازه سبز شده و سر از خاک بیرون آورده است مورد تغذیه قرار میدهند. طرز خسارت باین ترتیب است که سرخرطومی خود را به بوته جوان چغندر چسبانیده و از یک طرف شروع بخوردن برگ میکند، بطوریکه برگ بشکل داس در میآید. در بعضی از مناطق که آفت شدت دارد و تعداد سرخرطومیها در واحد سطح زیاد است مزرعه را بکلی درو میکنند که احتیاج به واکاری پیش میآید.
طزر خسارت لارونیز بدین نحو بوده که از زیر خالهای سیاه که روپوش تخم است لارو زردرنگ کوچکی از تخم بیرون میآید که قسمت زیر برگ را جویده روی زمین میافتد و بتدریج داخل خاک بطرف ریشه چغندر میرود و شروع بخوردن از ریشه میکند در نتیجه باعث پژمردگی و زرد شدن و بالاخره خشکیدن بوته میگردد. برای از بین رفتن بوته جوان چغندر یک لارو هم کافی است ولی در بعضی سالها که آفت شدت دارد تا 14 عدد لارو هم روی یک ریشه دیده شده است. کرمهای این آفت چون پا ندارند نمیتوانند در داخل خاک حرکت کرده و از ریشهای به ریشه دیگر بروند و فقط همان ریشه مورد حمله را از بین میبرند (خیری 1345).
زیست شناسی
این آفت زمستان را بصورت حشره کامل و لارو در زیر کلوخهها و داخل خاک و ریشههای باقیمانده بسر میبرد. چنانچه در زمستان هوا مساعد باشد آفت را بهمه شکل میتوان دید. اوایل بهار که هوا گرم شد سرخرطومیها از پناهگاه زمستانی خود بیرون میآیند و بطرف مزارع چغندر که تازه سبز گردیده و دو برگی هستند میروند. موقع ظهور حشرات کامل در بهار بسته بشرایط آب و هوای هر منطقهای فرق میکند. در آب و هوایی نظیر کرج تقریبا از نیمه دوم فروردین ماه است ولی بطورکلی موقع بروز این آفت وقتی است که چغندر تازه سبز شده باشد. حشرات کامل روزها از چغندرهای تازه سبز شده تغذیه میکنند و آن تعدادی که بصورت لارو باقیمانده بودند تبدیل به شفیره و سپس حشره کامل گردیده و بدنبال حشرات کامل اولی وارد زراعت چغندر میگردند و بهمین جهت است که پیدایش این آفت در مزارع چغندر تدریجی میباشد. سرخرطومیها روزهای آفتابی و گرم فعالیت میکنند و در روزهای بارانی و ابری حرکت و تغذیه زیادی ندارند و در زیر کلوخهها پنهان میگردند. حشرات کامل پس از مختصر تغذیه به جفتگیری و سپس تخمریزی را شروع میکنند. تخمها در اول بهار روی دو برگ اولیه و دمبرگها گذاشته میشود. باین ترتیب که سرخرطومی ابتدا با خرطوم خود حفره کوچکی در برگ ایجاد میکند و سپس برمیگردد و یک عدد تخم در داخل آن میگذارد و بعد روی آنرا با ترشح مخصوص دهان میپوشاند بطوریکه تخم بصورت یک خال روی برگها دیده میشود. رنگ خالها ابتدا سبز و بعد سیاه میگردند. تعداد خالهای سیاه روی هر بوته جوان چغندر بسته بشدت و ضعف آفت فرق میکند و گاهی تا 15 عدد و بیشتر هم دیده شده است. در حدود 10 روز بعد از داخل هر تخم کرم کوچک زرد رنگی خارج میگردد که یک الی دو روز در همان محل از برگ تغذیه و قسمت زیربرگ را سوراخ میکند و بعد بر روی زمین میافتد و داخل خاک بطرف ریشه چغندر میرود. لاروها وقتیکه به ریشه چغندر رسیدند اول برای خودشان لانهای از گل شیبه کوزه در مجاورت ریشه درست میکنند و بتدریج از ریشه مزبور تغذیه میکنند و باعث نابودی بوته چغندر میگردند. دوره زندگی لارو حدود 70 روز طول میکشد که پس از آن در همان لانه تبدیل به شفیره میگردد. دوره شفیرگی قریب 15 روز طول میکشد تا حشرات کامل خارج گردند و اینموقع در آب و هوایی نظیر کرج تقریبا اوایل تیرماه است.
حشرات کامل با شکستن لانههای کلی از زیرخاک خارج میگردند و زیر کلوخهها و بوتهها پنهان میشوند و چنانچه شرایط آب و هوایی مساعد باشد مجددا شروع به تخمریزی میکنند و تخمها در نسل دوم بیشتر روی دمبرگها و طوقه نبات قرار داده میشود. و لاروها پس از خروج از تخم روی خاک میافتند و داخل ریشه فرو میروند و تا چندین عدد لارو در داخل یک ریشه مشاهده شده است. البته چون ریشههای چغندر در دو نسل دوم و یا سوم آفت بقدر کافی رشد کرده است ممکن است بوتهها از بین نروند ولی وزن ریشه و مواد قندی آن بمقدار زیادی کاهش مییابد. خرطوم کوتاه میتواند در شرایط مساعد تا سه نسل در سال تولید کند ولی در مناطق سردسیری یک نسل بیشتر ندارد و مهمترین خسارت در نسل اول بزراعت چغندر وارد میگردد (خیری، 1345).
بید چغندرقند یا لیتا
Scrobipalpa ocellatella Boyd
Syns.:
Lita ocellatella Boyd
Phtorimaea ocellatella Boyd
Gnorimoschema ocellatella Boyd
(Gelechiidae, Lep.)
آفت لیتای چغندرقند در ایران اولین دفعه وسیله افشار در سال 1315 از کرج و ورامین جمعآوری گردیده و سپس کربوخین و تقیزاده در سال 1317 و بعد دواچی در سال 1327 مقالاتی در مورد این آفت منتشر نمودهاند (خیری و همکاران، 1359). تیمور آریائی نیز در سال 1342 این آفت را بعنوان رساله فوق لیسانس در دانشکده کشاورزی کرج مورد بررسی و مطالعه قرار داده است.
شکل شناسی
حشره کامل پروانه کوچکی است که طول بدن آن به 8/7 میلیمتر میرسد. بدن حشره از موها و کرکهای زیادی که اکثرا خوابیده میباشند پوشیده شده، بدین جهت این عامل سبب تغییر اساسی رنگ بدن حشره گردیده است. سر در حشرات ماده روشن و برنگ خاکستری زرد و در حشرات نر تیره است. شاخکها برنگ قرمز خاکستری و طولشان در حدود 4/4 میلیمتر است، عرض بدن پروانه با بالهای باز بین 10 تا 14 میلیمتر است. بالها در حشرات نر کوتاهتر از ماده میباشند. بالها بدن حشره را بشکل شیروانی میپوشانند. نر و ماده را از روی فرم شکل و تغییرات آن به آسانی میتوان تشخیص داد، بدین ترتیب که شکم در نرها باریک و کوتاه تر در مادهها قطورتر و عرض آن در حدود 2/1 تا 2 میلیمتر است. تخمها تخممرغی شکل و رنگ آنها بلافاصله پس از تخمریزی روشن
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 23 صفحه
قسمتی از متن .doc :
خرطوم کوتاه چغندرقند
Conorrhynchus brevirostris Gy11.
Syn.:
Temnorrhynchus brevirostrie Gy11.
(curculionidae, col.)
خرطوم کوتاه چغندر با آفت خال سیاه که از سال 1340 در مزارع چغندر ایران دیده شده است، به اسامی محلی که در اصفهان به آن سنگبرداری، در شیراز تحت عنوان خزوک و در کرمان به آن سنگ بردار گفته میشود.
شکل شناسی
حشره کامل این آفت سوسکی است باریک و دراز اندام به طول 10-16 میلیمتر.
رنگ عمومی بدن خاکی و پوشیده از پرزهای قهوهای مایل بخاکستری میباشد. خرطوم آن کوتاه و در محل اتصال سینه به شکم خالهای کوچک سفیدرنگی دیده میشود. تخم این سرخرطومی بیضی شکل و زرد رنگ است و طول آن در حدود یک میلیمتر میباشد. تخمها در زیر پولک سیاه رنگی که حشره ماده با ترشح بزاق خود ایجاد میکند قرار دارند و بهمین سبب آفت خال سیاه گفته میشود. لارو حشره قوسی شکل، بدون پا و سفید رنگ و سر آن قهوهای یا زرد روشن است. اندازه لاروهای کامل به حدود 15 میلیمتر میرسد.
شفیره برنگ سفید و طول آن حدود 15 میلیمتر است، شکل شفیره شباهت زیادی به حشره کامل سرخرطومی دارد. شفیرهها درون گهوارههای بیضی شکل گلی در داخل خاک پای بوتههای چغندر تشکیل میگردند (دواچی، خیری، 1343 و خیری، 1345).
مناطق انتشار
سرخرطومی ریشه چغندر در تمام مناطق چغندرکاری ایران وجود دارد و شیوع آن بیشتر در خراسان، فارس، میاندوآب، اصفهان، کرمان و کرج مشاهده شده است.
طرز خسارت
این حشره فقط به چغندرقند و از بین علفهای هرز بیشتر به سلمهع شور و خرفه حمله میکند. نحوه خسارت بدین ترتیب بوده که به محض سبز شدن چغندرقند در بهار حشرات کامل ظاهر میگردند و دو برگ اولیه چغندر را که تازه سبز شده و سر از خاک بیرون آورده است مورد تغذیه قرار میدهند. طرز خسارت باین ترتیب است که سرخرطومی خود را به بوته جوان چغندر چسبانیده و از یک طرف شروع بخوردن برگ میکند، بطوریکه برگ بشکل داس در میآید. در بعضی از مناطق که آفت شدت دارد و تعداد سرخرطومیها در واحد سطح زیاد است مزرعه را بکلی درو میکنند که احتیاج به واکاری پیش میآید.
طزر خسارت لارونیز بدین نحو بوده که از زیر خالهای سیاه که روپوش تخم است لارو زردرنگ کوچکی از تخم بیرون میآید که قسمت زیر برگ را جویده روی زمین میافتد و بتدریج داخل خاک بطرف ریشه چغندر میرود و شروع بخوردن از ریشه میکند در نتیجه باعث پژمردگی و زرد شدن و بالاخره خشکیدن بوته میگردد. برای از بین رفتن بوته جوان چغندر یک لارو هم کافی است ولی در بعضی سالها که آفت شدت دارد تا 14 عدد لارو هم روی یک ریشه دیده شده است. کرمهای این آفت چون پا ندارند نمیتوانند در داخل خاک حرکت کرده و از ریشهای به ریشه دیگر بروند و فقط همان ریشه مورد حمله را از بین میبرند (خیری 1345).
زیست شناسی
این آفت زمستان را بصورت حشره کامل و لارو در زیر کلوخهها و داخل خاک و ریشههای باقیمانده بسر میبرد. چنانچه در زمستان هوا مساعد باشد آفت را بهمه شکل میتوان دید. اوایل بهار که هوا گرم شد سرخرطومیها از پناهگاه زمستانی خود بیرون میآیند و بطرف مزارع چغندر که تازه سبز گردیده و دو برگی هستند میروند. موقع ظهور حشرات کامل در بهار بسته بشرایط آب و هوای هر منطقهای فرق میکند. در آب و هوایی نظیر کرج تقریبا از نیمه دوم فروردین ماه است ولی بطورکلی موقع بروز این آفت وقتی است که چغندر تازه سبز شده باشد. حشرات کامل روزها از چغندرهای تازه سبز شده تغذیه میکنند و آن تعدادی که بصورت لارو باقیمانده بودند تبدیل به شفیره و سپس حشره کامل گردیده و بدنبال حشرات کامل اولی وارد زراعت چغندر میگردند و بهمین جهت است که پیدایش این آفت در مزارع چغندر تدریجی میباشد. سرخرطومیها روزهای آفتابی و گرم فعالیت میکنند و در روزهای بارانی و ابری حرکت و تغذیه زیادی ندارند و در زیر کلوخهها پنهان میگردند. حشرات کامل پس از مختصر تغذیه به جفتگیری و سپس تخمریزی را شروع میکنند. تخمها در اول بهار روی دو برگ اولیه و دمبرگها گذاشته میشود. باین ترتیب که سرخرطومی ابتدا با خرطوم خود حفره کوچکی در برگ ایجاد میکند و سپس برمیگردد و یک عدد تخم در داخل آن میگذارد و بعد روی آنرا با ترشح مخصوص دهان میپوشاند بطوریکه تخم بصورت یک خال روی برگها دیده میشود. رنگ خالها ابتدا سبز و بعد سیاه میگردند. تعداد خالهای سیاه روی هر بوته جوان چغندر بسته بشدت و ضعف آفت فرق میکند و گاهی تا 15 عدد و بیشتر هم دیده شده است. در حدود 10 روز بعد از داخل هر تخم کرم کوچک زرد رنگی خارج میگردد که یک الی دو روز در همان محل از برگ تغذیه و قسمت زیربرگ را سوراخ میکند و بعد بر روی زمین میافتد و داخل خاک بطرف ریشه چغندر میرود. لاروها وقتیکه به ریشه چغندر رسیدند اول برای خودشان لانهای از گل شیبه کوزه در مجاورت ریشه درست میکنند و بتدریج از ریشه مزبور تغذیه میکنند و باعث نابودی بوته چغندر میگردند. دوره زندگی لارو حدود 70 روز طول میکشد که پس از آن در همان لانه تبدیل به شفیره میگردد. دوره شفیرگی قریب 15 روز طول میکشد تا حشرات کامل خارج گردند و اینموقع در آب و هوایی نظیر کرج تقریبا اوایل تیرماه است.
حشرات کامل با شکستن لانههای کلی از زیرخاک خارج میگردند و زیر کلوخهها و بوتهها پنهان میشوند و چنانچه شرایط آب و هوایی مساعد باشد مجددا شروع به تخمریزی میکنند و تخمها در نسل دوم بیشتر روی دمبرگها و طوقه نبات قرار داده میشود. و لاروها پس از خروج از تخم روی خاک میافتند و داخل ریشه فرو میروند و تا چندین عدد لارو در داخل یک ریشه مشاهده شده است. البته چون ریشههای چغندر در دو نسل دوم و یا سوم آفت بقدر کافی رشد کرده است ممکن است بوتهها از بین نروند ولی وزن ریشه و مواد قندی آن بمقدار زیادی کاهش مییابد. خرطوم کوتاه میتواند در شرایط مساعد تا سه نسل در سال تولید کند ولی در مناطق سردسیری یک نسل بیشتر ندارد و مهمترین خسارت در نسل اول بزراعت چغندر وارد میگردد (خیری، 1345).
بید چغندرقند یا لیتا
Scrobipalpa ocellatella Boyd
Syns.:
Lita ocellatella Boyd
Phtorimaea ocellatella Boyd
Gnorimoschema ocellatella Boyd
(Gelechiidae, Lep.)
آفت لیتای چغندرقند در ایران اولین دفعه وسیله افشار در سال 1315 از کرج و ورامین جمعآوری گردیده و سپس کربوخین و تقیزاده در سال 1317 و بعد دواچی در سال 1327 مقالاتی در مورد این آفت منتشر نمودهاند (خیری و همکاران، 1359). تیمور آریائی نیز در سال 1342 این آفت را بعنوان رساله فوق لیسانس در دانشکده کشاورزی کرج مورد بررسی و مطالعه قرار داده است.
شکل شناسی
حشره کامل پروانه کوچکی است که طول بدن آن به 8/7 میلیمتر میرسد. بدن حشره از موها و کرکهای زیادی که اکثرا خوابیده میباشند پوشیده شده، بدین جهت این عامل سبب تغییر اساسی رنگ بدن حشره گردیده است. سر در حشرات ماده روشن و برنگ خاکستری زرد و در حشرات نر تیره است. شاخکها برنگ قرمز خاکستری و طولشان در حدود 4/4 میلیمتر است، عرض بدن پروانه با بالهای باز بین 10 تا 14 میلیمتر است. بالها در حشرات نر کوتاهتر از ماده میباشند. بالها بدن حشره را بشکل شیروانی میپوشانند. نر و ماده را از روی فرم شکل و تغییرات آن به آسانی میتوان تشخیص داد، بدین ترتیب که شکم در نرها باریک و کوتاه تر در مادهها قطورتر و عرض آن در حدود 2/1 تا 2 میلیمتر است. تخمها تخممرغی شکل و رنگ آنها بلافاصله پس از تخمریزی روشن