تحقیق در مورد انحلال سلسه قاجار

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 6 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

انحلال سلسه قاجار

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

پرش به: ناوبری, جستجو

این مقاله نیازمند ویکی‌سازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوه‌نامه آن را تغییر دهید. در پایان، پس از ویکی‌سازی این الگوی پیامی را بردارید.

قاجار

شاهان قاجار

عنوان

آقامحمد خانفتحعلی شاهمحمدشاهناصرالدین شاهمظفرالدین شاهمحمدعلی شاهاحمدشاه

دوره سلطنت

۱۷۹۴-۱۷۹۷۱۷۹۷-۱۸۳۴۱۸۳۴-۱۸۴۸۱۸۴۸-۱۸۹۶۱۸۹۶-۱۹۰۷۱۹۰۷-۱۹۰۹۱۹۰۹-۱۹۲۵

نخست‌وزیرهای قاجار

حاج ابراهیم کلانترقائم مقام فراهانیحاج میرزا آقاسیامیرکبیرسپهسالارمستوفی‌الممالکامین‌السلطانعین‌الدولهمشیرالدولهمشیرالدوله پیرنیاقوام‌السلطنهوثوق‌الدوله

چهره های معروف

عباس میرزا نایب السلطنهمیرزارضا کرمانیمیرزای شیرازیکامران میرزاظل‌السلطانشعاع السلطنهارشدالدولهسالارالدولهمهد علیاحسین بهزادستارخانیپرم‌خانصمصام‌السلطنهحیدرخان عمواوغلیمیرزا کوچک‌خان جنگلیعلیقلی خان سردار اسعد

وقایع مهم

قرارداد آخالمعاهده پاریسمعاهده گلستانمعاهده ترکمنچایامتیازات و قراردادهاجنگ‌های ایران و روسیه

جنبش مشروطه

قیام تنباکوجنبش مشروطهفرمان مشروطیتجنبش جنگلکودتای ۱۲۹۹انحلال سلسه قاجار

در زمان سلسه قاجار و بعد از کشمکش بسیار بین شاهان قاجار و آزادی خواهان، جنبش مشروطه در ایران برپا شد و سرانجام ایران دارای مجلس شد و بخشی از قدرت شاه به مجلس واگذار گردید. سلسله قاجار با کودتای نظامی رضاخان در سال ۱۹۲۱ قدرت را از دست داد. اندکی پس از کودتای ۱۲۹۹ و قدرت گرفتن سردار سپه، احمدشاه به اروپا رفت. پس از خروج احمدشاه از ایران عوامل رضاخان اندیشه الغای سلطنت و رئیس جمهور شدن سردار سپه را پیش آوردند که با مخالفت و مقاومت شدید روشنفکران و روحانیان و مردم طرح جمهوری با شکست روبرو شد. پس از آنکه سردار سپه به وفاداری به احمدشاه سوگند خورد، احمدشاه باز به ایران برگشت.

پس از تحمیل نخست وزیری سردار سپه به احمد شاه، و نا خوشی اوضاع، احمدشاه برآن شد که باز به اروپا برود. بالاخره نمایندگان مجلس پنجم شورای ملی با فشارهای سردار سپه در روز ۹ آبان ۱۳۰۴ خورشیدی ماده واحده ای را مطرح کردند که به موجب آن احمد شاه از سلطنت خلع شد و حکومت موقت "در حدود قانون اساسی و قوانین موضوعه مملکتی به رضاخان پهلوی" سپرده شد و "تعیین تکلیف حکومت قطعی" به مجلس مؤسسان واگذار شد. سپس با تشکیل مجلس مؤسسان ی که سردار سپه ترتیب داده بود با از قدرت برکنار کردن آخرین "شاه" دودمان قاجار شاهنشاهی قاجاریان را به پایان رساند. در ۲۱ آذر ۱۳۰۴، سلطنت ایران به "رضا شاه پهلوی" واگذار شد. مراسم تاجگذاری رضاشاه در ۴ اردیبهشت ۱۳۰۵ انجام شد.

فهرست مندرجات

[مخفی شود]

۱ کودتای ۱۲۹۹

۲ نخست وزیری رضاخان

۳ انحلال سلسه قاجار

۴ واگذاری سلطنت به رضاخان

۵ شاهزادگان قاجار

۶ وقایع مهم

۷ منابع

۸ جستارهای وابسته

۹ پیوند به بیرون

[ویرایش] کودتای ۱۲۹۹

رضا خان پهلوی از ۱۲۷۶ ش، که در سن ۲۲ سالگی وارد بریگاد قزاق شد، تا ۱۲۹۹ش. که با برنامه ریزی انگلیسیها علیه رژیم قاجار کودتا کرد، مدارج نظامی را طی کرد. هنگامی که کودتای ۱۲۹۹ رخ داد، فرماندهی یک بریگاد قزاق را در قزوین برعهده داشت. از این کودتا بود که نام رضاخان به صفحات تاریخ ایران راه یافت.

درجریان این رویداد، نیروهای قزاق به فرماندهی رضاخان، با هدف انجام یک کودتای نظامی از قزوین محل استقرار خود به تهران راه افتادند. انگلیسی ها که در آن زمان، با فرماندهی ژنرال آیرونساید بیشتر خاک ایران را در اشغال نظامی خود داشتند، طراح و حامی کودتا بودند. اقدام انگلستان در هدایت کودتا، دلایل مختلفی داشت. که مهمترین این دلایل عبارتند از:

به تازگی در روسیه انقلاب ۱۹۱۷ روسیه رخ داده بود و انگلیسیها مصمم بودند تا از تأثیر هرج و مرج حاصل از آن بر نواحی شمال ایران جلوگیری کنند. به همین دلیل، نیروهای خود را پس از خروج روسها از ایران به نواحی شمال ایران گسیل داشتند. مقابله با آثار انقلاب روسیه، نیازمند برقراری یک حکومت مقتدر مرکزی در ایران بود.

انگلیسیها از نفرت عمیق مردم نسبت به خاندان پرجور و فساد قاجار مطلع بودند و ادامه حمایت از دودمان قاجار را برای ادامه حضور خود در ایران به مصلحت نمیدیدند، پس برای تثبیت موقعیت خود به تغییر حکومت نیاز داشتند.

تأمین مطامع اقتصادی انگلیس در ایران، نیازمند برقراری امنیت در جامعه بود و این امنیت از دید انگلیسیها جز با کودتا میسر نمیشد.

هزینه سنگین آماده باش دایمی نیروهای انگلیسی در ایران، موضوعی بود که لندن، رفع آن را جز از طریق برقراری یک حکومت مقتدر عملی نمیدانست.

احساس خطر از حرکتهای استقلال طلبانه مردم در نقاط مختلف ایران، عامل دیگری بود که لندن را به وجود یک دولت نیرومند مرکزی در ایران ترغیب میکرد. قیام شیخ محمد خیابانی، جنبش میرزا کوچک‌خان جنگلی، قیام کلنل محمدتقی خان پسیان، قیام دلیران تنگستان و خیزشهای پراکنده در شهرهای مختلف، واهمه انگلیسیها را در پی داشت و ضرورت استقرار یک حکومت نظامی درکشور را برای آنان ایجاب میکرد.

کودتای رضاخان که باعاملیت دو چهره سیاسی و نظامی انگلیسیها سیدضیاءالدین طباطبائی و ژنرال آیرونساید عملی شد،برآیند دیدگاه انگلستان ازاوضاع ایران بود. ژنرال آیرونساید در ماههای پیش از کودتا به دفعات با رضاخان ملاقات داشت و او را فردی توانا در انجام کودتا تشخیص داده بودو این امر را به سفارت انگلستان در تهران گزارش کرده بود .

نیروهای قزاق به فرماندهی رضاخان، از قزوین محل استقرار خود به تهران حرکت کردند. با توجه به این که فرمانده نیروهای ژاندارم و دیگر محافظان شهر، قبلاًً توسط انگلیسی‌ها تطمیع شده بودند، نیروهای قزاق بدون هیچ مشکل جدی تهران را تصرف کردند و متعاقباً حکومت کودتا در تهران مستقر شد. به دستور سیدضیأالدین بسیاری از شخصیتهای سیاسی دستگیر و به زندان افتادند.

رضاشاه پهلوی

دربار

محمدرضا پهلویتاج‌الملوک

نخست‌وزیران رضاشاه

محمدعلی فروغیحسن مستوفیمهدیقلی هدایتمحمود جماحمد متین دفتریعلی منصور

چهره های مهم

احمدشاهفرمانفرمامشیرالدوله پیرنیامستوفی‌الممالکصمصام‌السلطنهسپهدار تنکابنیسپهدار رشتیقوام‌السلطنهوثوق‌الدولهسیدحسن مدرسارشدالدولهسالارالدولهشعاع السلطنهنصرت الدولهحسن تقی‌زادهاحمد کسرویعضدالملکمشیرالدولهمحمد خیابانیعلی اکبر دهخدامحمدتقی بهارایرج میرزافرخی یزدیمیرزاده عشقیداورتیمورتاشتقی ارانیرکن الدین مختاریشیخ خزعلیپرم‌خانیحیی دولت‌آبادیاسماعیل امیرخیزیجعفر خان سردار بهادرمیرزا کوچک‌خان جنگلیحیدرخان عمواوغلیمحمدتقی خان پسیانسلیمان‌میرزا اسکندریمستشارالدولهموتمن‌الملکمحمد مصدقعبد الحسین هژیرفضل‌الله زاهدیسیدضیاءالدین طباطبائی

احزاب و گروهها

اجتماعیون عامیوناعتدالیونعامیونکمیته مجازاتحزب دموکراتکمیته زرگندهدیویزیون قزاقگروه ۵۳ نفرحزب کمونیست ایران

وقایع مهم

قاجارقرارداد دارسیجنبش مشروطهجنبش جنگلانقلاب ۱۹۱۷ روسیهقرارداد ۱۹۱۹ایران در جنگ جهانی اولکودتای ۱۲۹۹مجلس مؤسسانانحلال سلسه قاجارقانون اساسی مشروطهقرارداد ۱۹۳۳صنعت نفت ایرانایران در جنگ جهانی دوم

چند روز پس از کودتا سیدضیاءالدین طباطبائی برای رسمیت بخشیدن به قدرتش، نزد احمدشاه رفت. شاه که از جان خود بیم داشت، وی را مأمور تشکیل کابینه کرد.

عملکرد رضاخان در کسوت وزیر جنگ کابینه ۹۳ روزه سیدضیاءالدین طباطبائی به گونه ای بود که مورد توجه انگلیسیها قرار گرفت. به همین دلیل همه دولتهایی که پس از سقوط کابینه سیدضیاءالدین طباطبائی تا آغاز نخستوزیری رضاخان (آبان ۱۳۰۲) به قدرت رسیدند، از گزند اقدامات سلطه طلبانه و مداخله جویانه رضاخان در امان نبودند.

از زمان سقوط کابینه سیدضیاءالدین طباطبائی تا انقراض رسمی سلسله قاجار در ۱۳۰۴، طی بیش از ۴ سال، ۶ نخستوزیر در ایران حکومت کردند که عبارتند از:

احمد قوام ـ قوام السلطنه ـ ( نهم خرداد ۱۳۰۰ تا اول بهمن ۱۳۰۰)

میرزا حسن خان مشیرالدوله ـ (اول بهمن ۱۳۰۰ تا ۲۷ اردیبهشت ۱۳۰۱)

احمد قوام (مجدد) ـ ( ۲۶ خرداد ۱۳۰۱ تا ۵ بهمن ۱۳۰۱)

میرزا حسن خان مستوفی الممالک ـ (۱۰ بهمن ۱۳۰۱ تا ۲۲ خرداد ۱۳۰۲)

میرزا حسن خان مشیرالدوله (مجدد) ـ (۲۳ خرداد ۱۳۰۲ تا ۳۰ مهر ۱۳۰۲)

رضاخان سردار سپه ( سوم آبان ۱۳۰۲ تا ۹ آبان ۱۳۰۴؛ ـ روز انقراض سلسله قاجار)

رضاخان در این سالها با عناوین سردار سپه و وزیر جنگ در سرکوب قیامهای شیخ محمد خیابانی، میرزاکوچک خان جنگلی، کلنل محمدتقی پسیان و ... نقش مؤثری داشت.