تحقیق در مورد تاریخچه شیشه

فرمت : WORD                                            تعداد صفحه :24

مـقدمـه :                        

انسان حتی پیش از اینکه خود شیشه بسازد، شیشه‌های طبیعی نظیر فولگوریت و کوارتز را کشف نموده و از آنها در موارد گوناگون استفاده کرده است. کـسی از نخستین شیـشه‌گر چیزی نمی‌داند. تاریـخ ساختـن نخـسـتین شیشـه نیز مـعلوم نیست.

اطلاعات اولـیه :

شیشـه‌های معمولی که در زندگی روزمره بکار می‌روند، عمـدتا شـامل سیـلیس ، کربنـات کــلسیم  یـا آهــک  و کربـنات سـدیم و زغـال کـک است ( گاهـی از فلدسپار و دولومیت نیز استفاده می‌شود ). معمولا این مواد را به صورت پودر یا دانه‌هایی به قطر 0.2 تا 2 سانتی‌متر  مصرف می‌کنند. البته برای تهیه شیشه‌های مرغــوب و کریستال از سیلیس تــقریـبا خالص (کوارتز) استفــاده می‌شود. در شیشه‌های معمولی حدود ½ درصد آلومین و 0.08 درصد اکسید آهن III نیـز وجود دارد.

تاریخـچـه :

مانند بسیاری از مواد دیگر ، در مورد اختراع شــیشه نیز تردید بسیاری وجــود دارد. یکی از قدیمی‌ترین استفاده‌های موجود در این ماده ، از "پلینی" نقل شده که در طی آن ، گفته می‌شود که بازرگانان فنیقی ، ضمن پختن غذا در ظرفی کـه برحسب اتفاق روی توده‌ای از لزونا در ساحل دریا قرار گرفته بود، به وجود این ماده پی بردند. یکی شدن ماســه و قــلیا نظر آنان را به خود جلب کرد و سبـب انجام تلاشهای بعدی در راه تقلید این عمل شد.

مصری‌ها در هزاره ششم پیش از میلاد ، جواهرات بدلی شیشه‌ای می‌ساختند. در سال 290 میلادی ، شیشه پنجره ساخته شد. در طی قرون وسطی ، ونیز به مرکز انحصاری صنعت شیشه بدل شده بود. در سال 1688 شیشه جام در فرانـسه بـه شکل فراورده نو عرضه گردید. در سال 1608 میلادی ، در ایالات متــحده ، در "جیمزتاون" در ویرجینیا ، صنعت شیشه پایه‌گذاری شد. در سال 1914، فرایند فورکالت در بلژیک برای کشش مداوم ورق شیشه بوجود آمد.

شیشه گری ، یکی از قدیمیترین حرفه‌هایی است که بشر بدان اشتغــال داشــته است. مصری‌ها سازنده اولین اشیای شیشه‌ای بوده‌اند که ظروف بدست آمده از حفاریهای مصر قدمت 5000 ساله دارد. رومیان نیز در فن شیشه گری مهـارت داشته‌اند و در این صنعت از سایرین پیشرفـته‌تر بودند. رونق شیشــه سازی در نخستین ادوار تاریخ اسلامی صورت گرفته است، زیرا هنری بود که در مساجدو زیارتگاه‌ها و تزئینات مذهبی جلوه خاصی داشته و مورد استفاده قرار می‌گرفت.

در ایران نیز ساختن شیشه قدمت چند هزار ساله دارد. و نخستین واحد ماشینی تولید شیشه ساختمانی در ایران در سال 1340 شروع بکار کرد.

فـینـیقی‌های شیشه‌گر:

بنابر یک داستــان قدیمی ، فینیــقی‌ها برحسب تصــادف نخســتین شیـشه را ساخته‌اند. داستان ، روایت بر مسـافران یک کشتــی دارد که در سوریه لنــگر انداخته بودند. آنها برای درست کردن اجــاق ، چون سـنگی نیـافــته بودند، از قطعه‌هایی از بار کشتی که پودر رختشویی بود، استفاده کرده بودند. هنـــگام پختن غذا ناگهان مشاهده کرده‌اند که در اثر حرارت اجاق ، قطعه‌های سود با شنهای دور خود ترکیب شــده و به شیــشه تبدیل شده‌اند. البته ما دلیــلی بر

درستی یا نادرستی این داستان نداریم.

سـیر تحولی و رشد :

در تاریخ می‌خوانیم که به احتمال ، ده‌هزار سال پیش از میلاد مسیح در کـشـور مصر یا سوریه ، یک نوع شیشه ابتدایی ساخته شده است. ولی مدارکـی دال بـر صحت این موضوع در دست نیست، ولی یقین داریم که در 300 سال پیــش از میلاد ، در مصر کارگاههای کوچک شیشه‌گری وجود داشته است و شیشـه را از ماسه و سود می‌ساختند. می‌توان گفت در آن تاریخ ، وسایل شیشه‌ای جزو اشیاء تجملی مورد استفاده درباریان و توانگران قرار گرفته است.

اکنون در موزه بریتانیا ، قدیمی‌ترین ظرف شیشه‌ای را می‌توان دید که 70 سال پیش از میلاد در رم ساخته و پرداخته شده است. بعدها در سـده‌های 11 و 12 میلادی ، مسلمانان در تکمیل هنر شیشه‌گری کوشیده‌اند.

در سده سیزدهم میلادی ، اروپائیان ، شیشه رنگی را ساختند و از آن ، جــهــت تزئین کلیساها استفاده کردند. اما در آن زمان ، یک وسیـله شیشه‌ای ، حاصــل مدتها تلاش و کوشش یک هنرمند بود و این کار دستی قیــمت سرســام‌آوری داشت. تنها از اوایل سده نوزدهم است که ماشین شیشه‌سازی به روش فشردن ماده مذاب آن اختراع شد و وسایل گوناگون و ارزان‌قیمت شیشه‌ای مــتــداول گردید.

مـراحل مختلف تهیه شیـشه :

تهیه مواد اولیه و تبدیل آنها به پودر با دانه‌بندی بین 0.1 تا 2 میلی‌مترتوزین هر یک از مواد اولیه به نسبتهای مورد نظر و مخلوط کردن آنها همراه با 4 تا 5 درصد آب و انتقال مخلوط به کورهذوب کردن مخلوط در کوره و تهیه خمیر شیشهبی‌رنگ کردن خمیر شیشه و خارج کردن گازهاتبدیل به فرآورده‌های مورد نیاز بازار و صنایعنپختن شیشه ( قرار دادن شیشه داغ در کوره‌هایی که دمای کمی دارد، برای کاهش شکنندگی شیشه(

فـرآورده‌های مـختلف شیـشه‌ای :

در حال حاضر ، صنایع شیشه‌سازی عمدتا در پنج شاخه اصلی مصرف در ایران فعالیت دارند:

ساختمان سازیصنایع غذاییتهیه لوازم خانگیصنایع خودرو سازیصنایع دارو سازی و آزمایشگاه

انـواع مـهم فراورده‌های شیـشه‌ای  : شیشه جـام :

این نوع شیشه ، برای مصرف در پنجره ، قاب عـــکس و غیره تهیه مـــی‌شود و دارای سطح کاملا صاف است. در مرحله تولید با عبور خمیر شیشه بین دو غلطک صاف افقی ، عمودی و یا عبور از روی قلع مذاب به دستگاه برش و کوره پخــت هدایت می‌شود.

انواع بـطری :

برای تهیه بطری ، خمیر شیشه را از بالای ماشین قالب‌زنی توسط قیچی مخصوص به صورت لقمه‌هایی در آورده ، به قسمت قالب‌زنی وارد می‌کنند و از پایین ، هوا در آن می‌دمند تا شکل مطلوب به خود بگیرد. برای تهیه انواع لیوان ، استــکان ، لوله چراغ نفتی و فانوس ، مانند تهیه بطری عمل می‌شود، ولی بجای دمیدن هوا ، از قالب ویژه استفاده می‌شود.