مقاله. برنامه نویسی توربو پاسکال

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 5

برنامه نویسی توربو پاسکال       Trackback

بخش تعیین نوع یک برنامه پاسکال، اسامی و کاربرد شناسه هایی را که توسط کاربر تعریف شده اند، به کامپایلر اعلام می کند. همچنین در این بخش به کامپایلر اعلام می شود که چه اطلاعاتی در حافظه باید ذخیره شود. در تعیین نوع از کلمه var استفاده می شود.

نوع داده ها

نحوه ی جایگیری یک عدد خاص در حافظه، توسط نوع داده ی آن عدد مشخص می شود. در پاسکال استاندارد، چهار نوع داده ی از پیش تعریف شده وجود دارند که عبارتند از : Real( برای اعداد حقیقی)، integer (برای اعداد صحیح)، Char( برای داده های کارکتری) و Boolean (برای مقادیر True و false) در توربو پاسکال نوع داده ی دیگری به نام String وجود دارد که استاندارد نیست ولی پردازش مجموعه ای از کارکتر ها را( مثلا، نام یک شخص) را آسان تر می کنند. در این بخش نوع داده ها را مطرح کرده و در فصل ۷ به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

یک داده را هم می توان داخل برنامه پاسکال نوشت و هم می توان آن را طوری در نظر گرفت که توسط برنامه دریافت می شود. داده ای که داخل برنامه نوشته می شود، یک لیترال نامیده می شود.

نوع داده integer

در ریاضیات، integer ها اعداد صحیح مثبت یا منفی هستند و عددی که بدون علامت است، مثبت در نظر گرفته می شود. در پاسکال برای نمایش اعداد صحیح از نوع داده ی integer استفاده می شود.چون ظرفیت حافظه محدود است، کلیه اعداد صحیح را نمی توان نمایش داد. توربو پاسکال اعداد بین ۳۲۷۶۸- تا ۳۲۷۶۸ را نشان می دهد. ثوابتی با عنوانMaxint وجود دارد که بزرگترین عدد مثبت را مشخص میکند. در اعداد صحیح نمی توان از ویرگول استفاده کرد. بعضی از اعداد صحیح به شرح زیر هستند:

۳۵- ۶۷- ۵۸۸۸ ۱۰۰۸۹

می توانیم اعداد صحیح را خوانده و نمایش دهیم، عملیات محاسباتی معمولی (نظیر جمع، تفرق، ضرب و تقسیم) روی آنها انجام دهیم و دو عدد صحیح را با یکدیگر مقایسه کنیم.

نوع داده ی Real

یک عدد حقیقی شامل یک بخش صحیح و یک بخش اعشاری است که توسط نقطه اعشار از یکدیگر جدا شده اند. در پاسکال برای نمایش اعداد حقیقی از نوع داده Real استفاده می شود و یک عدد حقیقی باید با عدد شروع شده و به عدد ختم شود. بنابراین در پاسکال اعداد -.۲۵ و ۶۴. را باید به صورت ۰.۲۵- و ۶۴.۰ نوشت.

برای نمایش اعداد خیلی بزرگ و اعداد خیلی کوچک می توانیم از نماد علمی استفاده کنیم. در نمایش اعداد، عدد حقیقی ۱۰۵×۱.۲۳ معادل با عدد ۱۲۳۰۰۰.۰ است که در آن توان ۵ به معنای «انتقال نقطه اعشار به اندازه ۵ رقم به سمت راست» می باشد. در پاسکال نمایش علمی اعداد به صورت ۱.۲۳E+۵ یا ۱۲۳E۵ خواهد بود. اگر توان دارای علامت منفی باشد، نقطه اعشار به سمت چپ منتقل می شود.(به عنوان مثال عدد ۰.۳۴E-۴ معادل با ۰.۰۰۰۰۳۴خواهد بود). در جدول زیر تعدادی عدد حقیقی معتبر و نامعتبر را ملاحظه می کنید. در آخرین خط ملاحظه می شود که در نمایش علمی پاسکال می توانیم یک عدد حقیقی را بدون نقطه اعشار نشان دهیم. می توانیم اعداد حقیقی را دریافت کرده و آنها را چاپ کنیم، روی آنها اعمال محاسباتی معمولی انجام دهیم و آنها را با یکدیگر مقایسه کنیم.

اعداد حقیقی نامعتبر

اعداد حقیقی معتبر

۱۵۰(نقطه اعشاری وجود ندارد)

.۱۲۵۴ (قبل از نقطه اعشاری عدد وجود ندارد)

۱۵۲. (بعد از نقطه اعشاری عدد وجود ندارد)

-۱۵E-۰.۳ (جزء ۰.۳ نامعتبر است)

-۱۵E-.۳ (جزء .۳ نامعتبر است)

۳.۱۴۱۵۹

۰.۰۰۵

۱۲۳۴۵.۰

۱۵.۰E-۰۴

۲.۳۴۵E۲

۱.۱۵E-۷

۱۲E+۵

نوع داده char

نوع داده ی char برای یک داده کارکتری بکار می رود. این داده می تواند، یک حرف، یک عدد یا یک علامت خاص باشد. هر داده کارکتری میان یک جفت نقل قول (”) قرار می گیرد، در زیر نمونه هایی از داده های کارکتری را در زیر مشاهده می کنید.

‘a’ ‘z’ ‘۲′ ‘*’ ”’ ‘ ‘

در نمونه های فوق کارکتر یکی مانده به آخر کارکتر نقل قول است، آخرین کارکتر ، کارکتر فضای خالی است، که آن را با فشردن کلید فاصله خالی در بین یک جفت نقل قول می توان ایجاد کرد.

گرچه در برنامه داده نوع char را باید با علائم نقل قول مشخص کرد ولی داده ای که از بیرون دریافت می شود را نباید درون علائم نقل قول گذاشت. به عنوان مثال، هنگام وارد کردن حرفZ به یک برنامه بجای وارد کردن رشته’Z'، کلید Z را فشار دهید. روی داده های نوع char نمی توان اعمال ریاضی انجام داد.به این معنا که در پاسکال عبارت ‘۲′+’۳′ است. با این حال می توانیم کارکترها را با یکدیگرمقایسه کرده و آنها را دریافت و چاپ کنیم.

نوع داده ی Boolean

بر خلاف سایر انواع داده ها، نوع داده ی Boolean(نوع داده بولن بعد از مرگ جوج بول که مخترع جبر دو مقداری است، به این نام انتخاب شد).فقط دو مقدار true و false را می تواند داشته باشد. برای نمایش مقادیر شرطی، از این نوع داده می توانیم استفاده کنیم، به طوری که برنامه با توجه به این مقادیر می تواند تصمیم گیری کند. یک داده منطقی را می توان چاپ کرد ولی نمی توان به عنوان ورودی آن را دریافت کرد.

نوع داده ی string

کلیه ی نوع داده های Real، integer، Char و Boolean استاندارد هستند. توربو پاسکال از نوع داده ی پنجمی با عنوان string (یکی از کلمات کلیدی توربو پاسکال) نیز حمایت می کند، که شامل کارکترهایی است که میان یک جفت علامت نقل قول قرار گرفته اند. در خط زیر نمونه هایی از این نوع داده را می بینید:

‘asdfg’ ‘۱۲۳۴۵′ ‘true’

توجه داشته باشید که رشته ی ‘۱۲۳۴۵′ همانند عدد ۱۲۳۴۵ در حافظه ذخیره نمی شود، همچنین عملگرهای محاسباتی را نمی توان با این رشته به کار برد.(فقط در حالت اتصال رشته ها به هم و فقط جمع). رشته ‘true’ نیز، به شکلی متفاوت از ارزش منطقی True ذخیره می شود. در توربو پاسکال می توان، رشته ها را دریافت کرد، در حافظه ذخیره کرد، با یکدیگر مقایسه نمود و آنها را نمایش داد.یک داده ی رشته ای حدکثر ۲۵۵ کارکتر می تواند داشته باشد. هنگام وارد کردن یک داده رشته ای برای یک برنامه، درست مانند داده ی نوع Char، علامت های نقل قول آن را حذف کنید. گرچه در پاسکال استاندارد مجاز به استفاده از داده های رشته ای نیستید، اما در خود برنامه می توانید از آنها استفاده کنید. رشته ها معمولا در دستورالعمل هایی که برای نمایش اطلاعات بکار می روند، مورداستفاده قرار می گیرند.

هدف از کاربرد انواع داده ها

استفاده از انواع داده ها کامپایلر را قادر می سازد که عملکرد متناسب با هر یک از سلول های حافظه ی یک برنامه را تشخیص دهد. اگر سعی کنید، به شکلی نادرست، با داده ای در حافظه کار کنید.(مثلا در سلولی از حافظه که دارای نوع داده ی Integer است بخواهید یک رشته را ذخیره کنید)در این حالت نیز با یک پیغام خطا مواجه خواهید شد.پوشش چنین خطاهایی، کامپیوتر را از اجرای دستوراتی که نادرست هستند، مصون می دارد. در قسمت بعد، نحوه ی اعلام انواع نوع داده هر یک از سلول های حافظه به کامپایلر، بیان می شود.

تعیین نوع

از طریق تعیین نوع ثابت ها و متغییر ها، اسامی و نوع اطلاعاتی را که در سلول هایی از حافظه توسط یک برنامه خاص اشغال شده است، به کامپایلر اعلام می کنیم.

تعیین نوع ثوابت

تعیین نوع ثابت

Const

metersToYards = ۱.۱۹۶;

مشخص می کند که شناسه ی metersToYards نام سلولی ازحافظه است که همواره عدد حقیقی ۱.۱۹۶ در آن جای دارد.شناسه metersToYards یک ثابت نامیده می شود. پاسکال نوع داده metersToYards را (که Real است) از روی مقدار آن برمی گزیند. ثوابت فقط در مواردی مورد استفاده قرار می گیرند، که قرار باشد داده ها هیچ وقت تغییر نکنند.(به عنوان مثال، یک یارد مربع همواره برابر با ۱.۱۹۶ متر مربع است). نمی توان دستوری نوشت که محتوای یک ثابت را تغییر دهد.

مثال:۱-۲

در دستورات زیر چهار ثابت، از چهار نوع متفاوت تعیین نوع می شوند. محتوای ثابت دوم، یعنی MySmallInteger، از ثابت اول یعنی MyLargInteger گرفته می شود. سومین ثابت یعنی star، یک داده ی نوع char را در خود دارد و چهارمین ثابت، یعنی FirstMonth دارای یک داده ی نوع string می باشد.

Const

MyLargInteger = ۹۹۹۹;

MySmallInteger = - MyLargInteger;

Star = ‘*’;

FirstMonth = ‘January’;

نمایش نحوی

تعیین نوع ثابت

شکل استفاده: const constant = value;

مثال: const MyPi = ۳.۱۴۱۵۹;

شرح: value متناظر با شناسه ی constant است و هیچ گاه تغییر نخواهد کرد. Value می تواند هم یک مقدار باشد و هم می تواند توسط ثابت دیگری که قبلا مقدار دهی شده، تعریف شود. در جلوی کلمه const می توان بیش از یک ثابت را تعیین نوع کرد، به این صورت که بعد از نام هر ثابت، یک نقطه ویرگول قرار می گیرد.

تعیین نوع متغییرها

سلول های از حافظه که برای ذخیره داده های ورودی برنامه و خروجی های آن بکار می روند، متغییر نامیده می شوند، زیرا مقادیری که در آنها ذخیره شده است، هنگام اجرای برنامه قابل تغییر است. در دستورات زیر نام دو متغییر(Sqmeters و SqYards) برای ذخیره اعداد حقیقی ارائه می شود.

Var Sqmeters , SqYards :Real;

توجه داشته باشید که در پاسکال، از توضیحات که برای عملکرد متغییر ارائه می شوند و درون یک جفت آکولاد قرار دارند، چشم پوشی می شود. در تعیین نوع یک