تحقیق درباره ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﺎر (pdf)

چکیده

ﻣﻮﺿﻮع ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﺎر   
ﻗﺒﻞ از ﻫﺮ ﭼﯿﺰ ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ را ﮐﻪ از اﺻﻄﻼح ))ﮐﺎر ((در ﻧﻈﺮ دارﯾﻢ روﺷﻦ ﮐﻨﯿﻢ ؛ زﯾﺮا در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﺘﻮﺟﻪ واﻗﻌﯿﺎﺗﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻫﺪف از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﺎر ﻧﯿﺰ روﺷﻦ ﮐﺮدن ﻫﻤﯿﻦ واﻗﻌﯿﺎت اﺳﺖ .  
اﯾﻨﮑﻪ ﻫﻤﻪ ی ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﻠﻤﺮو ))ﮐﺎر ((ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺑﺮرﺳﯽ دﻗﯿﻖ و ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ اﺳﺖ ، ﺑﻪ دﻟﯿﻞ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎر را ﯾﮑﯽ از وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ ﻧﻮع ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر آورد  .اﻧﺴﺎن ))ﻣﻮﺟﻮدی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ((ﯾﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ارﺳﻄﻮ ))ﺣﯿﻮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ((اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ اﻣﺮوز ﻫﻢ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﻨﻮع ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﺎی اﮐﻮﻟﻮژی و ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ آﻫﻨﮓ ﺣﺮﮐﺖ در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻓﻨﯽ و ﺗﺤﻮل در ﺳﺎﺧﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺳﻄﺢ اﻗﺘﺼﺎدی ﺟﻮاﻣﻊ ، در زﻧﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﭘﺮدازد  .در واﻗﻊ ، ﮐﺎر وﺟﻪ اﺷﺘﺮاک و ﺷﺮط ﻻزم زﻧﺪﮔﯽ اﻧﺴﺎن در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ  .ﻣﺜﺎل ﻫﺎی ﮐﻼﺳﯿﮑﯽ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺮای ﮐﺎر ﺣﯿﻮاﻧﺎت ذﮐﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﺣﺸﺮات ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮرﭼﻪ ، ﻣﻮرﯾﺎﻧﻪ ، زﻧﺒﻮر ﻋﺴﻞ ﯾﺎ ﺑﻌﻀﯽ ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﮓ آﺑﯽ ، در رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﺣﯿﻮاﻧﯽ ﺑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﻏﺮﯾﺰی در ﻣﺤﯿﻄﯽ از اﻧﮕﯿﺰش ﻫﺎی ﻣﻌﯿﻦ و ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻨﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد  .اﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ  ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮐﻬﻠﺮ –اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺎ ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﻬﺎی ﻏﯿﺮ ﻣﻨﺘﻈﺮه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﻦ اﺑﺰار و ادوات ﭘﯿﺶ ﻣﯽ آﯾﺪ  ﺑﻪ – ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﻣﺸﻬﻮر ﺧﻮد در ﻣﻮرد ﻣﯿﻤﻮﻧﻬﺎی ﻋﺎﻟﯽ در ))ﺗﻨﺮﯾﻒ ((ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻣﻘﺘﻀﯿﺎت ﻓﮑﺮی ﮐﺎر اﻧﺴﺎن ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﯽ ﺷﻮﯾﻢ  .اﻣﺎ اﯾﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎ ﮐﻪ ﺟﻨﺒﻪ ی اﻧﺴﺎﻧﯽ دارد اﺳﺎﺳﺎً دارای ﭼﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎﺗﯽ اﺳﺖ ؟   
 ٢
ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اول ﻣﻔﯿﺪ ﺑﻮدن آن اﺳﺖ ؛ اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎﻫﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﯿﺶ از اﯾﻦ اﻏﻠﺐ اﻗﺘﺼﺎدداﻧﺎن ﻟﯿﺒﺮال داﺷﺘﻨﺪ ، ﮐﻠﺴﻦ ﻧﯿﺰ درﺑﺎره ﮐﺎر ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ )) :ﮐﺎر اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﻣﺎدی وﻣﻌﻨﻮ در راه ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺛﺮوت ﯾﺎ اﯾﺠﺎد ﺧﺪﻣﺎت اﺳﺖ .((از دﯾﺪﮔﺎه دارﻧﺪﮔﺎن ﭼﻨﯿﻦ ﮔﺮاﯾﺸﯽ ﮐﺎر ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪه از ﻃﺮﯾﻖ ﻫﺪﻓﻬﺎ و ﻓﻮاﯾﺪ ﺧﻮد و ارزش ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﮐﻪ ﺧﻠﻖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ، ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد  .ﻫﺎﻧﺮی ﺑﺮﮔﺴﻦ ﻧﯿﺰ در اﺛﺮ ﻣﻌﺮوف ﺧﻮد ﺗﺤﻮل ﺧﻼق راﺟﻊ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﻧﺴﺎن ﻣﯽ ﻧﻮﯾﺴﺪ ))ﮐﺎر اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺧﻠﻖ ﻓﺎﯾﺪه اﺳﺖ .((ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ، در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﻮاره ﺻﻔﺖ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﻮدن را در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ  .ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﯾﻦ ﺳﻮال ﻣﻄﺮح ﺷﻮد ﮐﻪ آﯾﺎ رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﻏﺮﯾﺰی ﺣﯿﻮاﻧﺎﺗﯽ ﮐﻪ از ﻧﻮع ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎی ﮐﺎر ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ، در اﺟﺘﻤﺎع ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻮﺟﺪ ﻓﺎﯾﺪه ﻧﯿﺴﺖ ؟ ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ آﯾﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺸﺨﺼﻪ ی ﺑﺪﯾﻊ ﮐﺎر اﻧﺴﺎﻧﯽ را در ﺟﺎﯾﯽ دﯾﮕﺮ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮد ؟ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺳﺎﯾﺮ اﻗﺘﺼﺎدداﻧﺎن ))وﯾﮋﮔﯽ ﮐﺎر اﻧﺴﺎن ﻗﺒﻞ از ﻫﺮ ﭼﯿﺰ در ﺳﺎﺧﺘﻦ و ﺳﺎزﻣﺎن دادن ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻃﺒﯿﻌﺖ در ﯾﮏ ﭼﺎرﭼﻮب اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ .((ﻣﺘﻔﮑﺮان از ﻣﺪﺗﻬﺎ ﻗﺒﻞ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎر را در راﺑﻄﻪ ی ﭘﻮﯾﺎی اﻧﺴﺎن و ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮده اﻧﺪ .  
ﻓﺮاﻧﺴﯿﺲ ﺑﯿﮑﻦ ، ﮐﺎر و ﭘﯿﺸﻪ را ))اﻧﺴﺎن ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ی ﻃﺒﯿﻌﺖ ((ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮده و دﻧﺒﺎﻟﻪء اﯾﻦ ﺑﺤﺚ ﺗﺎ دﮐﺎرت و ﻓﺮﯾﺪﻣﺎن ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ  .ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ ، در ﺗﺤﻠﯿﻞ راﺑﻄﻪء اﻧﺴﺎن و ﻃﺒﯿﻌﺖ از ﻟﺤﺎظ ﮐﺎر ﻓﻌﺎل ، ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ﻫﯿﭻ ﮐﺲ دﻗﯿﻖ ﺗﺮ از ﻣﺎرﮐﺲ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ  .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ او ﮐﺎر اﺳﺎﺳﺎً ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﻮن در ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ آورد و ﻃﺒﯿﻌﺖ ﻧﯿﺰ ﺑﺮ اﻧﺴﺎن اﺛﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و او را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ دﻫﺪ  .ﻣﺎرﮐﺲ در ﮐﺘﺎب ﻣﻌﺮوف ﺧﻮد ، ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ، ﻣﯽ ﻧﻮﯾﺴﺪ )) :در ﻧﮕﺎه اول ﮐﺎر ﻋﺒﺎرت از ﮐﻨﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ اﻧﺴﺎن و ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺑﻪ وﻗﻮع ﻣﯽ ﭘﯿﻮﻧﺪد.((  
 ٣
اﻧﺴﺎن ﺧﻮد در ﺑﺮاﺑﺮ ﻃﺒﯿﻌﺖ ، ﻧﻘﺶ ﻗﺪرت ﻃﺒﯿﻌﯽ را اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ؛ او ﻗﺪرت ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﺧﻮد ؛ ﻗﺪرﺗﯽ را ﮐﻪ در ﺑﺎزو ، ﭘﺎ و ﺳﺮ و دﺳﺖ ﺧﻮد دارد ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﺗﺎ ﻣﻮاد را ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای زﻧﺪﮔﯿﺶ ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ ، در آورد وآﻧﻬﺎ را از آن ﺧﻮﯾﺶ ﮔﺮداﻧﺪ  .اﻧﺴﺎن در ﻫﻤﺎن ﺣﺎل ﮐﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺧﺎرﺟﯽ اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد و آن را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ دﻫﺪ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺧﺎص ﺧﻮﯾﺶ را ﻧﯿﺰ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ دﻫﺪ و اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎی ﻧﻬﻔﺘﻪ اش را ﺷﮑﻮﻓﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ  .ﺑﺪﯾﻨﺴﺎن ، ﺑﺘﺪرﯾﺞ ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ ﻧﺴﺒﯽ از ﮐﺎر درﺑﺎرهء ﻣﻔﻬﻮم ))اﻧﺴﺎن ﺳﺎزﻧﺪه ((ﺷﮑﻞ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﻪ آن را ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻋﻨﻮان ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ )) :ﮐﺎر ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻋﻤﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﻐﺰ ، دﺳﺖ ، اﺑﺰار و ﻣﺎﺷﯿﻨﻬﺎ ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده ﻋﻤﻠﯽ از ﻣﺎده روی آن اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ و اﯾﻦ اﻋﻤﺎل ﻧﯿﺰ ﻣﺘﻘﺎﺑﻼً ﺑﺮ اﻧﺴﺎن اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد و او را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ دﻫﺪ .((  
اﯾﻦ ﮐﻨﺶ و واﮐﻨﺶ ﺑﯿﻦ اﻧﺴﺎن و ﻣﺤﯿﻂ ﮐﻢ وﺑﯿﺶ ﻃﺒﯿﻌﯽ وی ، ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺤﺮﮐﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪهء دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ در ﺳﺎﺧﺘﻬﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ  .ﺑﻪ ﮐﻤﮏ اﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺗﻮان راه ﺣﻞ ﻗﺎﻧﻊ ﮐﻨﻨﺪه ای ﺑﺮای ﻣﺴﺄﻟﻪء ﻧﯿﺮوی ﻣﺤﺮﮐﻪء اﺟﺘﻤﺎع ﭘﯿﺪا ﮐﺮد .  
اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎر ، ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ ﻧﺴﺒﯽ اﺳﺖ  .در واﻗﻊ ﻫﻤﻪء ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎی ﮐﺎر در ﺟﻮاﻣﻊ ﮐﻨﻮﻧﯽ ، در ﻗﺎﻟﺐ ))رﻓﺘﺎرﻫﺎی اﻧﺴﺎن ﺳﺎزﻧﺪه ((ﻧﻤﯽ ﮔﻨﺠﺪ و ﺣﺘﯽ ﺑﺎ آن ﺑﺴﯿﺎر اﺧﺘﻼف دارد  .ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی اﻧﺴﺎن اﻟﺰاﻣﺎً ﮐﺸﺎورزی ﯾﺎ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻧﯿﺴﺖ و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺗﺒﺪﯾﻠﯽ ﻫﻢ ﻧﺒﺎﺷﺪ )ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ اﺻﻄﻼح ﮐﻠﻦ ﮐﻼرک و ﻓﻮراﺳﺘﯿﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻼﺳﺘﯿﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ))ﺑﺨﺶ ﺳﻮم ((ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .(ﺑﻪ ﻋﻼوه اﻧﺴﺎن ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ ، ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی واﻗﻌﯽ ﮐﻠﻤﻪ ))اﻧﺴﺎن ﺳﺎزﻧﺪه ((ﻧﯿﺴﺖ و ﻫﺮ روز ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ اﯾﻦ ﺧﺼﻠﺖ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﯽ دﻫﺪ

 و . . .

تعداد صفحات:33