لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 80
مقدمه :
رفتارهای جنسی در انسان متفاوت بوده و تحت تاثیر متقابل عوامل پیچیده ای مانند روابط شخصی با دیگران ، موقعیتهای زندگی در فرهنگی است که وی در آن زندگی می کند. عوامل شخصیتی ، ساختار زیست شناختی و تصویر ذهنی فرد از خود نیز در تمایلات جنسی اش تاثیر می گذارد.تحقیقات نشان می دهد که مسائل جنسی از لحاظ اهمیت در ردیف مسائل درجه اول زندگی زناشوئی قرار دارد. سازگاری در روابط جنسی از عوامل موثر بر خوشبختی در زندگی است. بطوریکه اگر این روابط ارضا کننده و کامل نباشد منجر به مشکلات شدید می گردد. از سوی دیگر در حاملگی تغییرات مهمی از نظر تشریحی و فیزیولوژی روانی و اجتماعی در زنان بوجود می آید که تطابق با این همه تغییرات مشکل بوده فلذا حاملگی یک دوره بحرانی از زندگی یک زن محسوب می شود. در این دوره بی ثباتی و مشکل در روابط جنسی نسبتا شایع بوده و خود را به عناوین مختلف نشان می دهد. بعلت فرهنگ خاص حاکم بر جامعه ، گفتگو در مورد این مسائل برای زوجین دشوار می باشد. ماماها در این راستا دارای نقش مشاوره ای ارزنده ای جهت رفع مشکلات تا حد ممکن و تبدیل این دوره به دورانی با روابط زناشوئی سالم، . پربار و موفق می باشند. از آنجائیکه شناخت مشکل اولین قدم در جهت یافتن راه حل می باشد . لذا بر آن شدیم تا مشکلات جنسی مادران باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهر تبریز را مورد مطالعه قرار دهیم.
انواع روش های غیردارویی تسکین درد زایمان
۱-تن آرامی
۲- استراتژیهای تحریک پوستی
۳- استراتژیهای تحریک حسی
۴-استراتژیهای شناختی
تن آرامیRelaxation
تحقیقات نشان داده تن آرامی موثرترین روش غیردارویی برای مواجه با استرس زایمان است.ترس و استرس موجب فعال شدن سیستم سمپاتیک و در نتیجه افزایش ضربان قلب، فشارخون وتنفس می شود.همچنین در زمان لیبر ترس و تنش موجب انقباض عضلات و استفاده از اکسیژن می شود. انقباض عضلات شکمی موجب مقاومت در برابر کنترکشنهای رحمی و استفاده از اکسیژن می شود درنتیجه اکسیژن کمتری به جنین می رسد.از طرفی انقباض عضلات ساخت اسید لاکتیک را افزایش می دهد که خود موجب درد می شود.
یاد گرفتن روشهای تن آرامی در زمان حاملگی موجب می شود اکسیژن بیشتری به بافتهای بدن وهورمونهای استرسی کمتری به جنین برسد. در زمان لیبر نیز فرد انرژی بیشترو استرس کمتری خواهد داشت.تن آرامی بعد از زایمان نیز موجب می شود فرد به نیازهای نوزاد بهتر پاسخ دهد،شیردهی بیشتر،افسردگی کمتر و عزت نفس بالاتری را تجربه کند.
انواع روشهای تن آرامی
۱-تن آرامی پیشرونده(Progressive Relaxation)
در این روش زن یاد می گیرد که گروهی از عضلاتش را منقبض و سپس شل نماید و این کار را ادامه می دهد تا تمام عضلاتش شل شوند.
۲-افتراق عصبی-عضلانی(Neuromuscular Dissociation)
این روش بر افتراق انقباض از رهاسازی تمرکز دارد. یعنی زن یاد می گیرد در پاسخ به درد تمام عضلاتش را شل کند و فقط آنهایی که برای کنترکشن لازم می باشند منقبض می مانند.
۳-تن آرامی لمسی(Touch Relaxation)
در این روش زن در پاسخ به لمس همه عضلاتش را شل می نماید.
۴-تن آرامی درمقابله با درد(Relaxation against Pain)
همراه زن عمدا موجب درد خفیفی می شود تا زن یاد بگیرد چگونه علیرغم درد عضلاتش را شل نماید.
۵-تن آرامی هشیارانه(Conscious Relaxation)
وقتی که زن درحالت انقباض عضلات بماند خستگی و کشیدگی غیر ضروری رخ می دهد. در حالیکه در این روش همراه زن از روی علایمی مانند گره به ابرو انداختن، سفت نگاه داشتن بازو و یا مشت بسته به زن اطلاع می دهد که عضلاتش را شل نماید.
از روش های یاد داده شده در کلاسها می توان در تمام عمر استفاده کرد و آنها را به بچه ها هم برای مقابله با استرس یاد داد.
روش های مختلفی برای آمادگی زایمان وجود دارد، که معروفترین آنها به این شرح می باشند:
method read -Dick
او اولین بار در سال 1930 در مورد سیکل معیوب ترس ودرد توضیح داد.و بر همین اساس نیز روشهای غیر دارویی تسکین درد زایمان را ارائه کرد. از دهه 1950 در انگلیس کلاس هایی جهت آموزش درباره حاملگی، زایمان، بعد از زایمان و شیردهی ایجاد گردید. در این کلاس ها علاوه بر این مباحث، روشهای آرام
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 52
صنایع دستی و انواع آن
تعریف
ویژگی ها
طبقه بندی
تعریف
از مجموعه تعاریف صنایع دستی، به نظر می رسد تعریف زیر که توسط گروهی از کارشناسان سازمان صنایع دستی ایران ارائه گردیده، دقیق تر و جامع تر باشد؛ چرا که با وضعیت فعلی این صنعت و هنر ارزنده انطباق بیشتری دارد: صنایع دستی به مجموعه ای از هنرها و صنایع اطلاق می شود که به طور عمده با استفاده از مواد اولیه ی بومی و انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید به کمک دست و ابزار دستی محصولاتی ساخته می شود که در هر واحد آن ذوق هنری و خلاقیت فکری صنعتگر سازنده به نحوی تجلی یافته و همین عامل، وجه تمایز اصلی این گونه محصولات از مصنوعات مشابه ماشینی و کارخانه ای می باشد.
ویژگی ها
با توجه به تعریف فوق و سایر تعاریفی که برای صنایع دستی ارائه شد، می توان ویژگی های زیر را برای محصولات دست ساخته قایل شد:
1- انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید، توسط دست و ابزار و وسایل دستی، برای تولید هر یک از فراورده های دستی مراحل متعددی طی می شود ولی انجام کلیه ی این مراحل به وسیله ی دست و ابزار و وسایل دستی الزامی نبوده و چنانچه تنها قسمتی از مراحل اساسی تولید به این طریق انجام شود، محصول تولید شده با توجه به مواردی که در تعریف ذکر شد، صنایع دستی محسوب می گردد.
2- حضور مؤثر و خلاق انسان در تولید و شکل بخشیدن به محصولات ساخته شده و امکان ایجاد تنوع و پیاده کردن طرح های مختلف در مرحله ی ساخت این گونه فراورده ها.
3- تأمین قسمت عمده ی مواد اولیه مصرفی از منابع داخلی.
4- داشتن بار فرهنگی (استفاده از طرح های اصیل، بومی و سنتی).
5- عدم همانندی و تشابه فراورده های تولیدی با یکدیگر.
6- عدم نیاز به سرمایه گذاری زیاد در مقایسه با سایر رشته های صنعت.
7- دارا بودن ارزش افزوده ی زیاد در مقایسه با صنایع دیگر.
8- قابلیت ایجاد و توسعه در مناطق مختلف (شهر، روستا و حتی در جوامع عشایری).
9- قابلیت انتقال تجربیات، رموز و فنون تولیدی، سینه به سینه و یا مطابق روش استاد و شاگردی
طبقه بندی
در زمینه ی طبقه بندی صنایع دستی نیز باید گفت که این طبقه بندی به صورت های مختلف از جمله براساس مواد اولیه ی مصرفی یا شیوه و روش ساخت آن می تواند صورت پذیرد. در اینجا طبقه بندی انجام شده توسط کارشناسان سازمان صنایع دستی ایران که به طور عمده بر مبنای روش و تکنیک ساخت این گونه محصولات به عمل آمده است، ذکر می گردد:
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 13 صفحه
قسمتی از متن .doc :
انواع صفحه کلیدهای کامپیوتری
مقدمه: قطعا پیشرفت همگام نرمافزار و سختافزار، شرط لازم برای توسعه همه جانبه IT است و در این بین اگر یکی از بخشها دچار نقصان شود، به طور حتم بخش دیگر نیز متضرر خواهد شد. امروزه که تولید تجهیزات کامپیوتری رشد روزافزونی پیدا کرده است، صفحه کلیدها نیـــز با پیروی از این قاعــده، تنــوع بسیاری یافتهاند. در این مقاله قصـــد داریــم 5 مدل از صفحه کلیدها را که هر کدام کاربردهای مختلفی دارند، به طور مختصر معرفی کنیم.
اگر شما از آن دستـــــه افرادی هستید که مایلید هر از چند گاهـــــی دور از مانیتور خود در پشت میــز کامپیوتر بنشینید یـــا از مرتب کردن مداوم سیمهـــــا و کابلهای به هم گره خـــــورده پشت کامپیوتر خسته شده اید، خرید یک صفحه کلید بیسیم برایتان مفید خواهدبود. صفحه کلیدهــای بیسیم دقیقا همانند صفحه کلیدهای معمولی عمل میکننـــــد با این تفاوت که در نوع بیسیم، دادههای تایپـــــی از طریق پرتوهای مادون قرمـــــز به کامپیوتر منتقل میشوند. در واقع به هنگام تایپ، پرتویی از اطلاعـــــات از صفحه کلید به یک دستگاه گیرنده متصل بـــــه کامپیوتر فرستاده میشود. استفاده از این نوع صفحه کلید باعث میشود تا حداقل یک سیم از سیمهای به هم گره خورده کامپیوتر شما کم شود. همچنیـن خرید ماوس بیسیم به همراه صفحه کلید بیسیم در بین خریداران متـــــداول است تا بدین ترتیب دو تا از سیمهای پشت میز کامپیوتر کاهش یابند. فناوری بیسیم به شما این امکان را میدهد تا ماوس یا صفحه کلید بیسیم خود را در مکانهایی قرار دهید که دستیابی بـــــه آن موقعیتها از طریق صفحه کلید معمولی امکانپذیر نیست؛ بـــــا این وجود گیرنده مادون قرمز باید جایی گذارده شود که پرتوی مادون قرمز را به راحتی دریافت کند. البتـــــه مقدار و اندازه این فاصله بستگی به مدل صفحه کلید بیسیم شما دارد، پس قبل از خرید، کالای مورد نظر را از این لحاظ به دقت بررسی کنید. در ضمن به این نکتـــــه توجه داشته باشید که اگر صفحـــــه کلید بیسیم در مسیر مناسب و در راستای گیرنده نباشد یا اگر خط دید بین صفحه کلید با گیرنده توسط چیزی حائل شود، آن گاه دیگر هیچ نوع علامت یا پیامی به کامپیوتر فرستاده نمیشود. بنابراین اگـــــر در منزل شما مانعی بین صفحـــــه کلید و فرستنده وجود نـــــدارد، این نوع صفحه کلید میتواند وسیلهای مناسب برای کامپیوتر خانگی شما محسوب شـــــود، زیرا انعطافپذیری بیشتری در کار با کامپیوتر فراهم میکند و به علاوه از سیمهای مزاحم نیز دیگر خبری نخواهد بود.
صفحه کلید طبی
امروزه هـــــر کسی در محل کار یا خانه به هر حال به میزان متفاوت با صفحـــــه کلید سرو کـــــار دارد و از ایـــــن رو با فشارهــای وارده به دست، مچ و انگشتان که در اثر تایپ وارد میشـــــود، آشنـــــاست. صفحـــــه کلیدهـــــای طبی یا ارگونـــــومیک (Ergonomic) طـــــوری طراحـی شدهاند تا هنگام تایپ از این فشارها کاسته و صفحه کلیدی راحت و مناسب برای انجام فعالیت کاربر فراهم آورند. همچنین این صفحه کلیدها با طراحی خاص خود سعی دارند برخی دردها مانند آسیبدیدگی مچ دست را که بر اثر استفاده مکرر از صفحه کلید بهوجود میآید، برطرف کننـــــد. استفاده از این وسیله نه تنها به سلامت جسمانی کمک میکند، بلکه با طراحی فوقالعـــــادهای که متخصصان روی آن اعمال کردهانــد، برای سلامت و آرامش ذهنـــــی نیز مفید است؛ به همین خـــــاطر از طرف روان پزشکان و متخصصان مراقبتهای بهداشتی، استفاده از آنها توصیه میشود. بعضی اوقات در ســـــاخت و طراحـــــی این نوع صفحـــــه کلیـد از چیدمان غیرمعمول Dvorak به جای چیدمان استاندارد Qwerty استفاده میشود، زیرا اعتقاد بر این است که چیدمان Dvorak باعث کاهش درد و فشار روی دستان و انگشتان میشود. تعـــــریف دقیق و خاصی از صفحه کلیدهای طبی ارائه نشده است، اما مـــــدلهای مختلف آن طـــــوری طراحی شدهاند که استفاده از آنها به مراتب سادهتر از صفحه کلیدهای تخت استاندارد است. برخـــــی از صفحه کلیدهای طبی قسمت میانـــــی قابل تنظیمی دارنــد و بین دو نیم چپ و راست آن نیز چند اینچی فاصله وجود دارد، در حالی که برخی دیگر از این صفحه کلیدها، صفحهای دایرهای شکل دارند و یا در برخی دیگر از آنها جای مناسبی برای کف دستان طراحی شده است. طراحی موسوم به «دست باز» یکی از فاکتورهای مهم در صفحه کلیدهای طبی است. این ویژگی با ایجاد فاصلـــــه مناسب بین دستان حین تایپ، کار با صفحه کلیــد را برای کاربر آسانتر میکند. به محض اینکه یک تایپیست به این نوع صفحه کلید عادت کند، حتما راحتی کار با آن را تایید خواهد کرد.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 5 صفحه
قسمتی از متن .doc :
تقطیر
یکی از روش های اساسی برای جدا سازی مایعات فرار در آزمایشگاه تقطیر است. در این روش محلول ( ماده ناخالص ) با حرارت تبخیر شده و پس از سرد و متراکم شدن از هم جدا می شوند.برای تقطیر روش های متفاوتی وجود دارد که انتخاب هر روش به خواص مایع تقطیر شونده و ناخالصی های موجود در آن دارد.برخی از تکنیک های تقطیر عبارت است از:
تقطیر ساده، تقطیر جزء به جزء، تقطیر در فشار کم، تفطیر با بخار آب، تقطیر در مسیر کوتاه.
اساس عمل تقطیر بر این پایه استوار است که مواد مخلوط شده با هم به علت اختلاف نقطه ی جوش در حالت مایع و بخار درصد متفاوتی پیدا می کنند. مثلا" اگر دو مایع A و B که اختلاف جوش دارند و نقطه ی جوش A بیشتر از B است به نسبت 40 درصد A و 60 درصد B با هم ممزوج شوند و آنها را تبخیر کنیم درصد آنها در حالت بخار با درصد آنها در مایع فرق خواهد کرد.مثلا" به صورت 20 درصد A و80 درصد B می شود که اگر آنها را سردکنیم مخلوطی به دست می آید که نسبت به مخلوط اولیه خالص تر است و اگر این عمل را مرتبا" تکرار کنیم خالص تر شده در نهایت ماده خالص به دست می آید.وجود ناخالصی ها دریک مایع نقطه ی جوش را بالا می برد. لذا قبل از آن که محلول به جوش آید اجزاء فرار آن زود تر تبخیر شده و درصد آن جزء در بخار بالای محلول بیشتر می شود.
انواع تقطیر
تقطیر ساده:اجزای سازنده محلولی از یک ماده حل شده غیر فعال را میتوان با تقطیر ساده از هم جدا کرد. برای این کار محلول را میجوشانیم تا حلال فرار ، تبخیر و از ماده حل شده جدا شود. با سرد کردن بخار ، (میعان) ، حلال مایع جمعآوری میشود و ماده حل شده به صورت باقی مانده تقطیر باقی میماند.
تقطیر تبخیر آنی (ناگهانی) : وقتی محلول چند جزئی مانند نفت خام را حرارت میدهیم، اجزای تشکیل دهنده آن بترتیب که سبکتر هستند، زودتر بخار میشود. برعکس وقتی بخواهیم این بخارها را سرد و دوباره تبدیل به مایع کنیم، هر کدام که سبکتر باشد دیرتر مایع میگردد. با توجه به این خاصیت ، میتوانیم نفت خام را به روش دیگری که به آن "تقطیر آنی" گویند، تقطیر نماییم. در این روش ، نفت خام را چنان حرارت میدهیم که ناگهان همه اجزای آن تبدیل به بخار گردد و سپس آنها را سرد میکنیم تا مایع شود. در اینجا ، بخارها به ترتیب سنگینی ، مایع میشوند یعنی هرچه سنگینتر باشند، زودتر مایع میگردند و بدین گونه ، اجزای نفت خام را با ترتیب مایع شدن از هم جدا میکنیم.
تقطیر در خلا : با توجه به اینکه نقطه جوش مواد سنگین نفتی نسبتا بالاست و نیاز به دما و انرژی بیشتری دارد، و از طرف دیگر ، مقاومت این مواد در مقابل حرارت بالا کمتر میباشد و زودتر تجزیه میگردند، لذا برای جداکردن آنها از خلا نسبی استفاده میشود. در این صورت مواد دمای پایینتر از نقطه جوش معمولی خود به جوش میآیند. در نتیجه ، تقطیر در خلا ، دو فایده دارد: اول این که به انرژی و دمای کمتر نیاز است، دوم اینکه مولکولها تجزیه نمیشوند. امروزه در بیشتر موارد در عمل تقطیر ، از خلا استفاده میشود. یعنی این که: هم تقطیر جزء به جزء و هم تقطیر آنی را در خلا انجام میدهند.
تقطیر به کمک بخار آب : یکی دیگر از طرق تقطیر آن است که بخار آب را در دستگاه تقطیر وارد میکنند در این صورت بی آنکه خلاءای ایجاد گردد، اجزای نفت خام در درجه حرارت کمتری تبخیر میشوند. این مورد معمولا در زمانی انجام میشود که در نقطه جوش آب ، فشار بخار اجزای جدا شونده بالا باشد تا به همراه بخار آب از مخلوط جدا گردند.
تقطیر آزئوتروپی : از این روش تقطیر معمولا در مواردی که نقطه جوش اجزاء مخلوط بهم نزدیک باشند استفاده میشود، جداسازی مخلوط اولیه ، با افزایش یک حلال خاص که با یکی از اجزای کلیدی ، آزئوتوپ تشکیل میدهد امکانپذیر است. آزئوتروپ محصول تقطیر یا ته مانده را از ستون تشکیل میدهد و بعد حلال و جزء کلیدی را از هم جدا میکند. اغلب ، ماده افزوده شده آزئوتروپی با نقطه جوش پایین تشکیل میدهد که به آن شکننده آزئوتروپ میگویند. آزئوتروپ اغلب شامل اجزای خوراک است، اما نسبت اجزای کلیدی به سایر اجزای خوراک خیلی متفاوت بوده و بیشتر است.
مثالی از تقطیر آزئوتروپی استفاده از بنزن برای جداسازی کامل اتانول از آب است، که آزئوتروپی با نقطه جوش پایین با 6/95% وزنی الکل را تشکیل میدهد. مخلوط آب- الکل با 95% وزنی الکل به ستون تقطیر آزئوتروپی افزوده میشود و جریان جریان غنی از بنزن از قسمت فوقانی وارد میشود. محصول ته مانده الکل تقریبا خالص است وبخار بالایی یک آزئوتروپی سهگانه است. این بخار مایع شده، به دو فاز تقسیم میشود. لایه آلی برگشت داده شده، لایه آلی به ستون بازیافت بنزن فرستاده میشود. همه بنزن و مقدار الکل در بخار بالایی گرفته شده، به ستون اول روانه میشوند. جریان انتهایی در ستون سوم تقطیر میشود تا آب خالص و مقداری آزئوتروپ دوگانه از آن بدست آید.
تقطیر استخراجی : جداسازی اجزای با نقطه جوش تقریبا یکسان از طریق تقطیر ساده مشکل است حتی اگر مخلوط ایده آل باشد و به دلیل تشکیل آزئوتروپ ، جداسازی کامل آنها غیر ممکن است برای چنین سیستم هایی با افزایش یک جزء سوم به مخلوط که باعث تغییر فراریت نسبی ترکیبات اولیه میشود، جداسازی ممکن میشود. جزء افزوده شده باید مایعی با نقطه جوش بالا باشد، قابلیت حل شدن در هر دو جزء کلیدی را داشته باشد و از لحاظ شیمیایی به یکی از آنها شبیه باشد. جزء کلیدی که به حلال بیشتر شبیه است ضریب فعالیت پایین تری از جزء دیگر محلول دارد، در نتیجه جداسازی بهبود می یابد این فرآیند ، تقطیر استخراجی نام دارد.
مثالی از تقطیر استخراجی، استفاده از فور فورال در جداسازی بوتادیان و بوتن است، فورفورال که حلالی به شدت قطبی است، فعالیت بوتادی ان را بیش تر از بوتن و بوتان کم میکند و غلظت بوتادی ان وفورفورال وارد قسمت فوقانی ستون تقطیر استخراجی شود، با انجام تقطیر بوتادی ان از فورفورال جدا میشود.
تقطیر جزء به جزء : اجزای سازنده محلول شامل دو یاچند فرار را که از قانون رائول پیروی میکنند، میتوان با فرایند تقطیر جزء به جزء از هم جدا کرد. طبق قانون رائول ، فشار بخار محلول برابر با مجموع اجزای سازنده آن است و سهم هر جزء برابر با حاصلضرب کسر مولی آن جزء به جزء در فشار بخار آن در حالت خاص است. در تقطیر محلولی از B و A ، غلظت A در بخاری که خارج شده و مایع میشود، بیش از غلظت آن در مایع باقی مانده است. با ادامه عمل تقطیر ، ترکیب درصد اجزا در بخار و مایع دائما تغییر میکند و این در هر نقطه عمومیت دارد. با جمع آوری مایعی که از سردشدن بخار حاصل میشود و از تقطیر مجدد آن و با تکراری پی در پی این عمل ، سرانجام میتوان اجزای سازنده مخلوط اصلی را به صورتی واقعا خالص بدست آورد.
فرایند تقطیر جزء به جزء
تقطیر جزء به جزء در ستون تقطیر سینی دار و یا پر شده انجام میگیرد، به این ترتیب که بخارات حاصل شده، از پایین به طرف بالای ستون حرکت میکند و با فاز مایعی که از میعان بخارات قبلی که در طول ستون تولید شده اند و به طرف پایین جریان دارند، در تماس میباشد و به این صورت تماس کامل بین فاز گاز و مایع برقرار میشود. درجه حرارت هر سینی پایینی خود کمتر است، و در ستون تقطیر ، دما از پایین به بالا ، کم میگردد. بخارهایی که نقطه میعان آنها ، مساوی درجه حرارت سینی باشد، و روی آن سینی به مایع تبدیل میشود و روی آن جمع میگردد و به روی سینی پایینی میریزد. در نتیجه این عمل فاز بخار ، که غنی از جزء سبک است، از بالای ستون خارج میشود و فاز مایع که غنی از جزء سنگین از پایین جمع آوری میگردد. بخارهای خارج شده از قسمت بالای ستون در کندانسورها به مایع تبدیل شده، به عنوان محصول جمع آوری میگردد
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 153
1-1- آشنایی
در تعاریف قدیمی تونل به عنوان یک راهرو طویل زیر زمینی تعریف شده است، تعاریف دیگر تونل به شرح زیر است:
راهرو زیر زمینی افقی که از هر دو طرف به هوای آزاد مرتبط است، به طور کلی مقصود از تونل، کلیه راهروهای زیرزمینی است که برای استخراج مواد معدنی، رفت و آمد اتوموبیلها، حرکت قطارها، انتقال لوله و کابل و نیز انتقال آب، احداث میشود.
1-2- مراحل تونل سازی
مراحل احداث و آماده سازی تونلها به شرح زیر است:
الف: تهیه طرح تونل
ب: نقشه برداری مسیر و تحقیقات مهندسی
ج: حفر تونل
د: نگهداری موقت تونل
ه: انجام خدمات فنی از قبیل تهویه، آبکشی، روشنایی و نظایر آن
و: نگهداری دائم تونل
اگر تمام شرایط مناسب باشد، تونل سازی کار آسانی است اما سوابق کار نشانگر آن است که در بسیاری موارد به علت شرایط ویژه، احداث تونل با مشکلات مهمی روبرو شده و حتی در بعضی موارد حفر تونل متوقف شده است.
1-3- طبقه بندی تونلها
به طور کلی تونلها را میتوان به سه دسته تونلهای حمل و نقل، تونلهای صنعتی و تونلهای معدنی تقسیم کرد:
1-3-1- تونلهای حمل و نقل
این تونلها به قصد رفتن و آمد افراد و حمل مواد احداث شده و خود به گروههای زیر تقسیم میشوند:
الف: تونلهای راه آهن
ب: تونلهای راه
ج: تونلهای پیاده رو
د: تونلهای ناوبری
ه: تونلهای مترو
1-3-2- تونلهای صنعتی
این تونلها به منظور انتقال مواد و تاسیسات احداث میشوند و گروه تونلهای زیر را دربرمیگیرند:
الف: تونلهای مربوط به نیروگاههای آبی
ب: تونلهای انتقال آب
ج: تونلهای استفاده همگانی و پناهگاهها
د: تونلهای فاضلاب
ه: تونلهای طرحهای صنعتی
و: تونلهای انبارهای نظامی
ز: تونلهای دفن زبالههای اتمی
1-3-3- تونلهای معدنی
این تونلها که به منظور احداث شبکه معادن حفر میشوند شامل تونلهای زیر هستند:
الف: تونلهای گشایشی معدن
ب: تونلهای اکتشافی
ج: تونلهای استخراجی
د: تونلهای خدماتی
ه: تونلهای زهکشی
1-4- تاریخچه تونل سازی
قدیمیترین تونل شناخته شده در حدود 4000 سال پیش در بین النهرین حفر شده، این تونل به طول km 1 و ابعاد 5/4* 6/3 متر از زیر رود فرات میگذشت و قصر پادشاهی بابل را به معبد اختصاصی متصل میساخت. در سال 525 قبل از میلاد، پیکرات، برای تهیه آب تونلی احداث کرد که هردوت مورخ یونانی 60 سال پس از اتمام آنرا در ردیف یکی از سه ساختمان بزرگ یونان به شمار آورد. در ایران از چند هزار سال پیش، به منظور استفاده از آبهای زیر زمینی تونلهایی موسوم به قنات حفر شده است که طول بعضی از آنها به 70 کیلومتر میرسد. تعداد قناتهای ایران بالغ بر 50000 رشته برآورد شده است. به جرات میتوان گفت که ایرانیان قدیم، پیشرو حفر تونلهای انتقال آب یا قنات بودهاند و در این زمینه تجربیات گرانقدری داشتهاند که حاصل آنها، حفر قناتهای متعدد و طویل و عمیق است. نکته جالب آن است که این تونلها، با وسایل بسیار ابتدایی حفر شدهاند. با اختراع باروت و سایر مواد منفجره، حفر تونل در سنگهای نسبتا سخت هم ممکن شد و سرعت حفاری نیز افزایش یافت.
1-5- تونل سازی در زمان حاضر
پیشرفت و تکامل صنعت تونل سازی عمدتا به پیشرفتهایی است که در زمینه حفاری صورت گرفته است. البته ابداعاتی که در زمینه نگهداری و تحکیم مواد سنگی صورت گرفته است نیز در این زمینه نقش مهمی دارند.
1-5-1- تونل سازی با استفاده از سپر
شایدبتوان گفت که استفادهاز سپرمحافظ برایحفر تونلها، یکی ازمهمترین پیشرفتهای اخیر صنعت تونل سازی است، وجود سپر محافظ به عنوان یک حریم ایمنی، در حفر تونل در زمینهای نرم، به ویژه تونلهای زیر آبی، بسیار موثر است. استفاده از سپر، دوامتیاز عمده را در پی دارد، نخست، تامین شرایط ایمنی در زمینهای سس و ضعیف و دیگر کاهش و یا حذف سیستم نگهداری موقت چوبی در جبهه کار تونل.
1-5-2- تونل سازی با استفاده از هوای فشرده
در مورد حفر تونلهای زیر آبی، استفاده از سیستم هوای فشرده به واقع انقلابی را در این زمینه وجود آورد. با افزایش فشار هوا در داخل تونل به گونهای که از ارتفاع نظر فشار آبهای ورودی بیشتر شود، میتوان از ورود آنها به داخل تونل جلوگیری کرد و بدین ترتیب عملیات تونل سازی را در محیطی تقریبا خشک، انجام داد. البته افزایش فشار هوا در داخل تونل به حدود 4/2 تا 7/2 بار محدود است زیرا افراد قادرند بدون مشکلات جدی، اینفشار را تحمل کنند. این فشار معادل 24 تا 27 متر ارتفاع آب است. یک محدودیت دیگر در اجرای این روش، وجود لایههای شنی آبدار یا مواد مشابه دیگر است که طی