تحقیق. اثار تاریخی هفت تپه

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 20

موضوع تحقیق:

اثار تاریخی هفت تپه

مقدمه:

تمدن و هنر ایران باستان 

ایران مهد هنر و فرهنگ در جهان بوده و هست، هنر پیش از اسلام بخش عمده ای از هنر ایران را در بر دارد. 

منظور از هنر ایران باستان به طور کلی آن دوره از هنر ایران است که از ادوار پیش از تاریخ ،آغاز شده و تا قرن هفتم میلادی ادامه یافته است. ما سعی داریم در بخش هنر، به ترتیب به بررسی این دوره از تاریخ ایران بپردازیم و در بررسی آن به دلایل مختلف با مشکلاتی از قبیل کمبود اسناد، در دسترس نبودن آثاری که بدست آمده و نیز عدم توجه به کاوش و تحقیق روبرو هستیم. و تمام این کوتاهی ها از گذشته به ما رسیده است. 

هنر به مفهوم خاص آن، یعنی رشته هایی که در هنر های تجسمی مطرح هستند نظیرمجسمه سازی ، سفالگری ، کاشیکاری ، نقاشی ، فلزکاری و غیره بررسی شده اند. 

هنر ایران باستان مورد توجه بسیاری از محققین جهان بوده و هست. این توجه بنا بر دلایل فراوانی بوجود آمده است. از دلایل بارز این توجه پیدایش یکی از تمدنهای کهن جهان در این منطقه بوده است. یعنی ایران امروزی بخشی از منطقه ای وسیع بوده که مهد یکی از تمدنهای کهن جهان است. این مهد در غرب تا کنارهای دریای مدیترانه و در شرق تا هند امروز، در شمال تا کناره های جنوبی دریای خزر و در جنوب تا سواحل شمالی خلیج فارس وسعت داشته است و در همین منطقه اولین دولتهای جهان در حدود پنج هزار سال قبل دربین النهرین (بین دو رود دجله و فرات) بوجود می آیند که به ترتیب دولتهای سومر، اکد ، بابل و آشور هستند و دلیل دیگر وجود اقوامی در خود فلات ایران بوده که حدودﺃ از 17 هزار سال پیش در ایران زندگی می کرده اند. 

قدمت اولین حکومتی که در فلات ایران بوجود آمده است به 3000 سال پیش باز می گردد که به نام دولت ایلامیان است. اما تقریبأ همزمان با ایجاد همین دولت اقوام بیابانگرد آریایی که از دو سوی دریای خزر بسوی فلات ایران مهاجرت کرده بودند در ایران ساکن می شوند. مهاجرت این اقوام تقریبأ 4 تا 5 هزار سال پیش آغاز می گردد که رفته رفته با آموختن رسم شهرنشینی از اولین ساکنان فلات ایران ، در ایران ماندگارمی شوند وهمین اقوام در حدود 2500 سال پیش با ایجاد دولت ماد و سپس هخامنشی ، تمدنهای ایلام وبین النهرین را از میان می برند . دولت هخامنشی با حمله یونانیان به سرداری اسکندر از بین می رود و پس از آن دولت سلوکی و سپس اشکانی بوجود می آید و بالاخره دولت ساسانی روی کار می آید که با فتح ایران بوسیله اعراب مسلمان از بین میرود. 

از دلایل دیگر توجه محققین به هنر ایران باستان ، قدرتمند شدن دولتهای ایرانی است که با استفاده از اقتدار خود،هنرمندان کشور های مختلف را به خدمت می گیرند و امکانات بیشتری در اختیار آنها قرار می دهند . بنابراین رشته های هنری در ایران رشد قابل توجهی می کند. چنانکه هنر و تمدن دولتهای مختلف جهان را تحت تأثیر قرارمی دهد. ودرجهان بعنوان یک مکتب هنری مورد تقلید قرارمی گیرد، و درهنرعصراسلامی ایران هم مؤثر می افتد. 

توجه پژوهشگران به هنرایران هرچندبسیاری ازمسا ئل گذشته را برای ما روشن کرده ،اما درمواردی هم به ما لطمه زده است. چه با کاوشگرانی که از حاصل حفاری های خود سوء استفاده کردند و آثار بدست آمده را به موزه های خارجی و مجموعه داران خصوصی فروخته اند. ولی جای خوشحالی است که هنوز مناطق باستانی ایران کاملأ حفاری نشده ، و با آثاری که در آینده کشف خواهد شد گذشته بر ما روشن تر خواهد گردید. 

پیکره سازی و نقش برجسته: 

پیکره سازی هنری سه بعدی است . یعنی دارای حجم می باشد و مثل نقاشی در صفحه نیست که تنها در محیط دو بعدی مطرح باشد .مثل نقشهای برجسته ، مهرها ، کنده کاریهای روی دیوارا(کتیبه ها) و حتی سکه ها ، پس می توانیم آثاری را که دارای سه بعد هستند و بطور مستقل بیانگر خاصیت بصری خود هستند را در این رشته بگنجانیم. 

اولین ساکنان فلات ایران: 

قدیمی ترین آثار پیکره سازی در سیُلک نزدیک کاشان بدست آمده است .و آن دسته چاقویی است که از استخوان تراشیده شده.

تعدادی مهر از همین منطقه بدست آمده که شباهت تصویری زیادی با تصاویری که از شوش در دست داریم ، دارد و این نشانگر نوعی رابطه میان سیُلک و شوش می باشد .نقشهایی که از شوش بدست آمده عبارت از خط ایلامی مقدم است .اگر دقت کنیم ،شباهت تصویری میان اثر مهرها و شکلهایی که در این نوع از خط مطرح است را بخوبی خواهیم دید.

هر چند این مقیاس از نظر تاریخی کاملأ دقیق نیست . اما بررسی تحول شکلها و شباهت آنها ، بخصوص در یک منطقه حد و مرز تاریخی نمی شناسد . 

آثار بعدی متعلق به مردم دولت ایلام است که در شوش بد ست آمده است .دولت ایلام که از تمدن بین النهرین متأثر بوده ، تمدن ، فرهنگ و هنر خود را تا حد زیادی مدیون تمدن بین النهرین بوده است ، ازاینرو شباهتهای فراوانی در آثار ایلامیان و آثار تمدن بین النهرین وجود دارد و در آثار بدست آمده از حفاری های شوش و هفت تپه تعدادی پیکره و لوحه بدست آمده که نشان گرهنر پیکره سازی در میان ایلامیان است و حال اگر قیاسی میان آثار تمدنهای بین النهرین و ایلام کنیم این شباهتها روشنتر خواهد شد. 

مقاله درمورد علوم قرآنى و سیر تاریخى نگارش‏هاى آن

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 8

علوم قرآنى و سیر تاریخى نگارش‏هاى آن

علوم قرآنى، به مجموعه‏اى از علوم اطلاق مى‏گردد که براى فهم و درک قرآن مجید به عنوان مقدمه فراگرفته مى‏شوند. به بیان دیگر، مباحثى که قبل از تفسیر قرآن و فهم آیات الهى، آشنایى با آنها براى هر مفسر و محققى لازم است، مجموعه مباحث علوم قرآنى را تشکیل مى‏دهند. زرقانى در تعریف آن مى‏گوید:

مباحثى است متعلق به «قرآن‏» از جهت نزول قرآن، ترتیب، جمع، کتابت، قراءت، تفسیر، ناسخ و منسوخ و نظایر اینها (1)

روشن است که چنین تعریفى از علوم قرآنى حد و مرز مشخصى را براى مسائل قابل طرح در این علم بیان نمى‏کند و از این روست که بعضى، شمار انواع این علوم را پنجاه، برخى هشتاد و عده‏اى چهارصد و یا حتى بیشتر از آن ذکر نموده‏اند (2) . در حقیقت، دلیل عمده این اختلاف، نحوه نگرش آنان به قرآن از جوانب مختلف و شیوه تقسیم‏بندى مباحث آن به صورت‏هاى متفاوت بوده است. به عنوان مثال، بدرالدین محمدبن‏عبدالله زرکشى در البرهان فى علوم القرآن فهرست انواع علوم قرآنى را در 47 قسمت تنظیم نموده (3) ; در حالى که جلال الدین سیوطى نیز، که به پیروى از زرکشى تقسیمات خود را به «نوع‏» تعبیر نموده، رقم انواع را به هشتاد رسانیده است. (4)

اهتمام و عنایت مسلمانان از صدر اسلام و اشتیاق شدید آنان به قرآن به عنوان وحى آسمانى و معجزه جاودانى باعث‏شد تا از همان قرن نخست بزرگانى از صحابه پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و پس از آنان علما و دانشمندان اسلامى در زمینه‏هاى مختلف تفسیر و مسائل مربوط به قرآن توجه ویژه‏اى را نشان دهند.

به اعتقاد دانشمندان علوم قرآنى، در میان صحابه پیامبر صلى الله علیه و آله على بن ابى‏طالب علیهما السلام از پیشگامان و طلایه‏داران تفسیر و علوم قرآنى بوده و حتى شخصیتى چون ابن عباس تفسیر قرآن را از ایشان آموخته است. (5)

جلال الدین سیوطى مى‏گوید:

در میان خلفا کسى که بیشترین مطلب را در زمینه علوم قرآنى روایت کرده، على بن ابى‏طالب است. (6)

عبدالله بن عباس، عبدالله بن مسعود و ابى بن کعب بن قیس نیز از جمله کسانى هستند که جایگاه رفیع در تفسیر و قراءت قرآن داشته‏اند و دیگران قرآن را از آنان فرامى‏گرفتند.

دوره تدوین تفسیر و مباحث قرآنى از قرن دوم آغاز مى‏گردد و از این زمان به‏بعد دانشمندان فراوانى در خدمت تالیفات قرآنى قرار مى‏گیرند. ما در این مختصر، ابتدا به‏ذکر نام برخى از نویسندگان علوم قرآنى که هر یک در تدوین‏علمى از علوم قرآنى پیشگام بوده‏اند، پرداخته آن‏گاه سیرى اجمالى در نگارش‏هاى علوم قرآنى خواهیم‏داشت.

پیشگامان تدوین علوم قرآنى

یحیى بن یعمر (م‏89ق.) کتابى در قراءت نگاشته است. (7)

حسن بصرى (م‏110ق.) نویسنده نزول القرآن و عدد آى القرآن.

عبد الله بن عامر یحصبى (م‏118ق.) نویسنده کتب اختلاف مصاحف الشام و الحجاز و العراق و المقطوع و الموصول.

عطاء بن ابى‏مسلم میسرة الخراسانى (م‏135ق.) اولین نویسنده در ناسخ و منسوخ.

محمد بن سائب کلبى (م‏146ق.) آغازگر تدوین احکام القرآن. (8)

ابان بن تغلب(م‏141ق.)نخستین مؤلف در علم قراءت، معانى قرآن و غریب القرآن.

خلیل بن احمد فراهیدى (م‏170ق.) مبتکر و مؤلف در نقط و رسم. (9)

على بن عبدالله سعدى در تالیف اسباب النزول و محمد بن جنید (م‏281ق.) در امثال القرآن گوى سبقت را از دیگران ربوده‏اند. (10)

محمد بن یزید واسطى (م‏306 یا 309ق.) پیشقدم در تدوین کتابى با عنوان اعجاز قرآن بوده که امروزه از میان رفته است. (11)

برخى از قرآن‏شناسان، على بن مدینى و ابوعبید قاسم بن سلام را، که هر دو از دانشمندان قرن سومند، به ترتیب، پیشگام در تدوین اسباب النزول و ناسخ و منسوخ دانسته‏اند. (12)

مطالعه آزاد

سیر تاریخى نگارش‏ها در سده‏هاى مختلف

قرن اول:

یحیى بن یعمر (م 89ق.) به او کتابى در قراءت را نسبت داده‏اند.

قرن دوم:

حسن بصرى (م 110ق.)، عبدالله بن عامر یحصبى (م 118ق.)، عطاء بن ابى‏مسلم میسرة الخراسانى (م 135ق.)، ابان بن تغلب (م 141ق.)، محمد بن سائب کلبى (م 146ق.)، حسین بن واقدى مروزى (م‏151ق.)، خلیل بن احمد (م‏170ق.).

قرن سوم:

یحیى بن زیاد، معروف به فراء (م 207ق.) مؤلف معانى القرآن و کتب دیگر، محمدبن‏جنید (م 281ق.) صاحب امثال القرآن، محمد بن مسعود عیاشى داراى تالیفات بسیار و از جمله، تفسیرى معروف به نام خودش، قاسم بن سلام (م 224ق.) مؤلف الناسخ و المنسوخ، القراءات و فضائل القرآن.

قرن چهارم:

محمدبن یزید واسطى (م 306 یا 309ق.) مؤلف اعجاز قرآن، ابوعلى کوفى (م‏346ق.) صاحب فضائل القرآن، ابن جریر طبرى (م 310ق.) صاحب تفسیر معروف، ابوبکر بن قاسم انبارى (م 328ق.) نویسنده عجائب علوم‏القرآن، سید شریف رضى (م 406ق.) نویسنده تلخیص البیان فى مجازات القرآن.

ابن‏ندیم در کتاب الفهرست‏خویش نام بسیارى از دانشمندان و کتب آنان را که تازمان او، یعنى قرن‏چهارم، در زمینه‏هاى قرآنى وجود داشته است، ذکر نموده که خود گویاى کثرت تالیفات در زمینه‏هاى مختلف است و ما تنها به‏ذکر ارقام و اعداد آن اکتفا مى‏کنیم.

تفسیر، حدود 45 کتاب .

معانى القرآن، بیش از 20 کتاب.

لغات القرآن، 6 کتاب.

قراءات، بیش از 20 کتاب.

النقط و الشکل للقرآن، 6 کتاب.

متشابه القرآن، 10 کتاب.

ناسخ القرآن و منسوخه، 18 کتاب. (13)

از قرن پنجم به بعد مباحث قرآنى به صورت گسترده‏تر مورد عنایت دانشمندان قرار گرفت و تالیفات قرآنى رو به افزایش نهاد.

مقاله درباره: بناهای تاریخی ایتالیا

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 10

بناهای تاریخی ایتالیا:

Colosseum

کولوزیم

 بزرگترین آمفی تئاتر و ورزشگاه روم باستان که دستور ساخت آن را وسپاسیان(Vespasian) امپراتور روم در سال 70 میلادی صادر کرد. در این استادیوم وسیع، تماشاگران رومی میتوانستند، گلادیاتورها و حیوانات وحشی را که تا سرحد مرگ باهم مبارزه میکردند را تماشا کنند.

ساختمان بیضی شکل آن با ابعاد 189 در 156 متر، در طی 10 سال ساخته شد و قادر بود 50000 تماشاچی را در خود جای دهد و بوسیله سایبان کرباسی بزرگی آنها را از معرض تابش آفتاب محفوظ نگه دارد.

جایگاه پلکانی شکل تماشا چیان بر روی تعداد زیادی طاق از جنس بتون اختراع شده توسط رومیان قرار داشت و برای اینکه روی سطح آن خوب صاف و محکم شود، از آجر و سنگ نیز استفاده کردند.

در محیط داخلی ورزشگاه، میدان یا جایی که مبارزات در آن انجام میشد، قرار داشت. کف چوبی آن بوسیله ماسه پوشیده شده بود تا خونهای ریخته شده را جذب کند. برای برگزاری مسابقات دریایی پهلوانی، میدان را پر از آب میکردند.

در زیرزمین مجموعه ای از اطاقها، قفسها و راهروها وجود داشت. گلادیاتورها و حیوانات قبل از ورود به میدان، در آنجا نگهداری میشدند. بالابرهایی که قفسهای دربسته حیوانات را به بالا و داخل میدان منتقل میکردند، بوسیله قرقره کار میکردند.

در حال حاضر تنها یک سوم از بنای این ساختمان باقی مانده است و آخرین مبارزه انجام شده درآن به سال 523 بعد از میلاد بازمیگردد.

Florence Cathedral

کلیسای جامع فلورانس

این کلیسای جالب توجه از نشانه های پیشرفت فلورانس میباشد. این کلیسا در قرن سیزدهم ساخته شد اما طراحان قرن سیزدهم کلیسای جامع فلورانس نتوانستند محاسبات ساخت گنبدی با قدرت کافی برای پوشش منطقه وسیع مرکز آن، که حدود 42 متر بود را انجام دهند، تا اینکه معماری به نام فیلیپو بونه لسکی (Filippo Brunelleschi) در سال 1420 راه حل این مشکل را پیدا کرد. او ساختمانی را طراحی کرد که خود بنا و سنگینی بار سقف را تحمل کند. گنبد هشت ضلعی از حلقه های افقی آجری و سنگی تشکیل میشد. برآمدگیهای ماسه سنگی و هلاای روی گنبد، آنرا محکمتر میکرد.

فلورانسFirenze

فلورانس نام شهر باستانی فلورنتیانا میباشد که در ایتالیا فیرنتزه نامیده میشود. در ایتالیای مرکزی و ناحیه توسکانی واقع شده و مرکز استان فلورانس گه رود آرنو در آن جاری است.در عکس زیر رود آرنو را مشاهده میکنید که از زیر پل پونته ویکینو(Ponte Vecchio) جاری است.

ساختمانهای دوره گوتیک و رنسانس ، موزه ها و گالریهای هنر و پارکهای آن بسیار مشهور است. از سوی دیگر فلورانس شهر اقتصادی، تولیدی و ترابری مهم ایتالیا محسوب میشود. بازار مشروب، روغن زیتون، سبزیجات، میوه و گل آن بسیار پر رونق است. راه آهن و اتوبان اصلی آن شمال ایتالیا را به رم متصل میکند. صنایع عمده آن شامل موتورسیکلت، قطعات اتومبیل، ماشینهای کشاورزی، شیمیایی، کودها، پلاستیکها و ابزار دقیق میباشد. صنایع دستی آن از جمله کارهای نقره و جواهرات (مخصوصا طلا و کنده کاری جواهرات)، کارهای حصیربافی، چرمی، شیشه ای، کوزه گری، اثاث چوبی و قلابدوزی آن نیز بسیار معروف است.

فلورانس پوشیده از برجهای و کلیساها تاریخی است که مشهورترین آنها کلیسای جامع سانتا ماریا دل فیوره است که قبلا به آن اشاره کرده بودیم. در عکس زیر نمایی از این کلیسا را از پارک میکل آنژ مشاهده میکنید.

موزه هنری پلازو دلی اوفیتزی(Palazzo degli Uffizi) معروفترین موزه فلورانس میباشد. ساختمان آن متعلق به قرن شانزدهم بوده که ادارات دولتی و دادگاهها در تشکیل میشده اند. هم اکنون در آن آثار نقاشی نفیسی از هنرمندان بزرگ ایتالیا و فرانسه در آن نگاهداری میشود.

تحقیق: پیشینه تاریخی و ارزیابی گذشته و حال آبزی پروری سردابی در ایران

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 28

پیشینه تاریخی و ارزیابی گذشته و حال آبزی پروری سردابی در ایران

بر اساس اسناد و مدارک موجود، فعالیت آبزی پروری سردابی در ایران به استناد یک گزارش کارشناسی در سال 1339 از رودخانه کرج مبنی بر کاهش ذخاتیر قزل آلای خال قرمز این رودخانه طی یک دهه قبل آن (1339-1329) با هدف بازسازی ذخایر آسیب دیده و توسعة صید ورزشی آغاز گردید بر این اساس با واردات تعداد 3 میلیون عدد تخم چشم زده و همزمان با تأسیس با تأسیس شرکت ماهی سرای کرج در سال 1341 این فعالیت وارد عرصه می شود بر این اساس از زمان ورود تخم چشم زن تا کنون بیش از 4 دهه می گذرد(مأخذ مکالمات جامع آبهای داخلی ایران، دفتر طرح و توسعه)

بر اساس همین مدارک طی سالهای دهه 40 و دهه 50 تا سال 1357 اقدامات گسترده ای برای فعالیت های تکثیر و پرورش ماهی قزل آلا در نقاط مختلف کشور بعمل آمد اولین سمینار ملی آبزی پروری در سال 1347 گزارش گردید در برنامة پنجم عمرانی نیز فعالیت آبزی پروری آب های داخلی نیز مورد توجه قرار گرفت هرچند اطلاعات مستندی از عملکرد این دوره درست نمی باشد چنین استنباط می گردد که میزان تولید ماهی قزل آلا در این دورة زمانی بسیار محدود بوده است.

در دورة زمانی 1367-1358 (دورة بعد از انقلاب تا قبل از برنامه پنجساله اول) نیز اقدامات قابل توجه و گسترده ای خصوصاً در سالهای 1361 به بعد برای توسعه آبزی پروری سردابی آبهای داخلی صورت گرفت علی رغم این اقدامات میزان تولید قزل آلا در دورة منتهی به سال 1367 کمتر از 500 تن گزارش گردید.

در دورة زمانی 1373- 1368 (برنامة پنجساله اول آبهای داخلی) میزان تولید ماهی قزل آلا از 500 تن به 1200 تن افزایش یافت (میزان افزایش تولید 700 تن طی برانامه)

در دورة زمانی 1378-1374 (برنامه پنجساله دوم آبهای داخلی) میزان تولید قزل آلا از 1200 تن به 7000 تن افزایش یافت (میزان افزایش تولید 5800 تن طی برنامه)

در دوره زمانی 1383-1379 (برنامه پنجساله سوم آبهای داخلی) میزان تولید قزل آلا از 7000 تن به 30000 تن افزایش یافت (میزان افزایش تولید 23000 تن طی برنامه)

بر طبق اطلاعات فوق در یک جمع بندی می توان گفت که دورة پنجساله سوم (1383-1379) نقطه عطف افزایش تولید ماهی قزل آلا در آبهای داخلی ایران محسوب می شود که عمده ترین دلایل این روند را می توان بشرح زیر تحلیل نمود:

الف- ارتقاء سطح سازمانی و توسعه تشکیلاتی شیلات آبهای داخلی در مرکز . استانها

ب- استقبال گستردة بخشهای خصوصی در اجرای طرحهای تکثیر و پرورش ماهی قزل آلا

ج- گسترش فعالیت های تکثیر و تولید بچه ماهی در بخشهای خصوصی

د- تنوع شیوه های پرورش ماهی قزل آلا(تلفیقی با آب کشاورزی – سایت های متمرکز- استخرهای خاکی- توسعه در شالیزارها- پرورش در قفس- سیستم های مدار بسته- سیستم های هوادهی- پرورش در کانالهای گرد و دراز

مقاله درباره. ابنیه و آثار تاریخی ایران بعد از اسلام

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 26

سرزمین ایران دارای تاریخی کهن و مردمانی با فرهنگ چندهزار ساله است . پدران و گذشتگان این مرز و بوم میراث فرهنگی خود را با خلق آثار و شاهکارهایی بدیع به نسلهای آینده سپرده اند . ورود اسلام به ایران با اینکه جنگ و خرابی به همراه داشت اما پیوند فرهنگ جدید با ذوق و هنر ایرانی منجر به خلق آثاری گردید که اکنون نه تنها در زمره‌ی مفاخر ملی بلکه جزء شاهکارهای میراث بشری محسوب می شود . این حقیر مجموعه ای از مشهورترین و دیدنی ترین ابنیه و آثار تاریخی ایران بعد از اسلام را در قالب یک تحقیق به نمایش می گذارم .

مسجد جامع عتیق شیراز :

اصل ساختمان این مسجد از ابنیه دوران صفاریان است که به امر امراللیث صفاری در سال 281هـ.ق بنا شده از مسجد اصلی قسمت مهمی باقی نمانده است بانی خدای خانه‌ی مسجد جامع شاه ابواسحاق اینجو در سال 752 هـ.ق است . سپس در زمان شاه عباس اول صفوی به سال 1034 هـ.ق و همچنان زمان بقیه شهریاران صفوی تعمیر و مرمت شده است . شبستان جنوبی مسجد هم از بناهای قدیمی می باشد . کتیبه‌ی سنگی خدای خانه از نمونه های ارزنده هنری به شمار می رود . این کتیبه به خط یحیی الجمالی السوفی خطاط معروف زمان شاه ابواسحاق و حاوی جملاتی در شأن قرآن کریم است . این مسجد دارای دو سردر شرقی و غربی است . در مجاورت سردر شمالی مسجد و جلوی خان آن مسجد قدیمی دیگری به نام طبالیان وجود دارد که از نظر معماری و هنری چندان قابل توجه نمی باشد . این مسجد قدیمی ترین اثر تاریخی دوران اسلامی شهر شیراز است .

بازار اصفهان : این بازار از بناهای زمان شاه عباس اول صفوی است که در شمال میدان نقش جهان در فاصله سالهای 1011 تا 1029 هـ.ق ساخته شده است . در سردر بازار شاهی علاوه بر کاشی‌کاری زیبا نقاشی های بسیار عالی نیز به چشم می خورد که بخشی از آن شامل تصاویر جنگ شاه عباس با ازبکان و مجالس بزم شاهی است .

شهر تبریز : این شهر دارای یکی از زیباترین و بزرگترین مجموعه بازارهای ایران است سبک معماری ، کثرت سراها و تیمچه ها و وجود تعدادی مدرسه و مسجد نیز به این مجموعه اهمیت و امتیازی خاص بخشیده است . اکثر مورخان و جهانگردان که از اواخر قرن چهارم هجری تا عهد قاجار از تبریز دیدن کرده اند درباره‌ی بازار تبریز مطالب مهم و ارزنده ای ارائه داده اند .

بازار ارومیه :

قدمت بازار ارومیه به دوره‌ی زندیه و قاجاریه می رسد . این بازار یکی از بازارهای دیدنی است که در خیابان امام واقع شده است و مجموعه ای از راسته بازارهای عطارها ، زرگرها ، بزازها ، مسگران ، کفاشان ، نمدمالان ، رنگرزها ، حلبی سازها و چاقوسازان می باشد .

بقعه‌ی شاه‌چراغ :

این بقعه زیارتگاه مشهور فارس مدفن حضرت میرسیداحمد فرزند امام هفتم (ع) از ابنیه دوران اتابکان و قرن ششم هـ.ق است که در زمان اتابک ، ابوبکر سعدبن زنگی ساخته شده است . این بنا شامل ایوان ، حرم ، گنبدها ، رواق ها و شاه‌نشین‌هایی می‌باشد که با آینه کاری و گچ بری و کتیبه های چندی تزئین یافته است . پس از اتابکان در زمان شهریاران صفوی و قاجار چندین بار مرمت و تعمیر شده است . مرقد حضرت در شاه نشین گنبد و بالاسر قرار دارد . دو مناره‌ی کوتاه در دو انتهای ایوان قرار گرفته معنی صحن آن وسیع است . کاشی‌کاری معرق زیبای گنبد آن در سال 1345 خورشیدی با نظارت اداره‌ی کل باستان شناسی اتمام یافته است سایر