مقاله. بررسی تحلیلی استانداردهایAPB و FASB در زمینه

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 25

بررسی تحلیلی استانداردهایAPB و FASB در زمینه

گزارشگری تغییرات حسابداری

چکیده

بعد از انتشار بیانیه شماره 20 APB در زمینه نحوه گزارشگری تغییرات حسابداری مباحث متعددی در زمینه کفایت این استاندارد و توان افزایش قابلیت مقایسه صورتهای مالی واحدهای تجاری در نتیجه بکارگیری این رهنمود در مجامع علمی حسابداری مطرح گردید. برخی از محققان و اندیشمندان حسابداری بر این عقیده بودند که بکارگیری روشهای دوره جاری و تسری به آینده از قابلیت مقایسه صورتهای مالی می کاهد، لذا در این نوشتار سعی شده است دیدگاههای تئوریک موجود در زمینه گزارشگری تغییرات در اصول حسابداری مورد بررسی تحلیلی قرار گیرد و به همین منظور کلیه بیانیه های APB و FASB در این زمینه گردآوری و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. هدف از این تحقیق فراهم آوردن مبنایی جهت تدوین و تصویب استاندارد تغییرات حسابداری در ایران بوده است تا بتوان استاندارد مربوط به تغییرات حسابداری را به گونه ای ارایه نمود که بر قابلیت مقایسه صورتهای مالی واحدهای انتفاعی افزوده گردد. بر مبنای نتایج حاصل از این بررسی به نظر می رسد که روش تسری به گذشته می تواند به عنوان روش اصلی گزارشگری تغییرات در اصول حسابداری توصیه شود.

واژه های کلیدی: تغییرات اختیاری، تغییرات غیر اختیاری، روش دوره جاری، روش تسری به گذشته، روش تسری به آینده

Abstract

Subsequent to issuance of APB opinion No.20, "Accounting changes", in the context of reporting accounting changes, the adequacy of this opinion in disclosure requirements and enhancement of the year-to-year comparability of financial statements has been questioned by scholar circles. Some accounting scholars argue that "cumulative effect" and "prospective application" methods of accounting for such changes diminish the year-to-year comparability of financial statements. Therefore, this paper analyzes the APB opinions and FASB statements about reporting changes in accounting principles. The purpose of this analytical review is providing the basis for standard setting for accounting changes in Iran to enhance comparability of financial statements. The results of this review suggest that the retroactive application as the prime method for reporting changes in accounting principles could be recommended.

Keyword: Voluntary change, Mandated change, Current Period Method, Retroactive Method, Prospective Method

مقدمه

قابلیت مقایسه گزارشهای مالی یک واحد تجاری در طی دوره های مختلف به منظور درک صحیح فعالیتهای آن واحد ضروری می باشد. در واقع حسابرسان این موضوع را که اصول حسابداری در تنظیم صورتهای مالی به طور یکنواخت به کار گرفته شده اند، تأیید می کنند (Zeff, P.555).

مفهوم ثبات رویه شخصیت حسابداری را ملزم می کند تا هنگامی که روشی را برای انجام یک رویداد مالی انتخاب می نماید، برای کلیه رویدادهای مشابه و دوره های مالی بعد نیز آن روش را به کاربرد، مگر اینکه دلایل قابل قبولی برای تغییر آن وجود داشته باشد. اگر یک شخصیت حسابداری روشهای خود را برای اندازه گیری و ثبت رویدادها، به تکرار تغییر دهد، مقایسه نتایج یک دوره مالی با دوره های مالی بعد و همچنین صورتهای مالی دیگر شرکتها امکان پذیر نخواهد بود. همواره این فرض اساسی وجود داشته که اصول حسابداری به طور یکنواخت نسبت به دوره های مالی قبل به کار گرفته می شوند اما بدلیل تغییرات مداوم و مستمر که در شرایط اقتصادی و اجتماعی صورت می گیرد، ممکن است فرض فوق صادق نباشد و تغییر در اصول و روشهای حسابداری جهت هماه نگ کردن واحد تجاری با شرایط جدید، ضرورت یابد. تغییر در یک اصل حسابداری مورد استفاده توسط یک واحد گزارشگر می تواند اندازه های صورتهای مالی و به طور کلی درآمد دوره، ارزش دارایی ها، حقوق صاحبان سهام و یا بدئی های واحد تجاری و سایر اطلاعات حسابداری مرتبط را به نحو با اهمیتی تحت تأثیر قرار دهد. به طور خلاصه تغییر در روش حسابداری می تواند اثرات با اهمیتی بر روی صورتهای مالی دوره جاری و دوره های آتی داشته باشد. افشای نامناسب اثرات تغییر می تواند تفسیر مناسب اطلاعات مالی را مشکل ساخته و قابلیت مقایسه چنین اطلاعاتی را کاهش دهد. یکی از دل مشغولیهای حسابداران نیز به نحوی افشای تغییر و همچنین چگونه تأثیرگذاری تغییر بر قابلیت مقایسه در طی دوره های زمانی مختلف، مربوط می شود.

با توجه به اهمیت موضوع تغییر در اصول و روشهای حسابداری، کمیته تدوین اصول حسابداری بیانیه شماره 20 را در این زمینه تدوین نمود. براساس این بیانیه تغییرات حسابداری دارای سه طبقه شامل تغییر در اصول و روشهای حسابداری، تغییر در برآوردهای حسابداری و تغییر در شخصیت حسابداری واحد گزارشگر می باشد و برای گزارشگری تغییرات حسابداری سه روش اثر انباشته (روش دوره جاری)، روش تسری آثار تغییر به گذشته و تنظیم وارایه مجدد صورتهای مالی (روش تسری به گذشته ) و روش تسری آثار تغییر به دوره های جاری و آتی بدون در نظر گرفتن آثار انباشته (روش تسری به آینده) پیشنهاد شده است.

هنگامی که APB بیانیه شماره 20 را در سال 1971 منتشر کرد شش نفر از هیجده نفر اعضای کمیته دارای برخی نظرهای مخالف برای افشای آثار تغییرات حسابداری بودند. گروه مخالف عقیده داشتند که روش آثار انباشته (روش دوره جاری) و روش تسری به آینده، قابلیت مقایسه صورتهای مالی را که از ضروریات کیفی صورتهای مالی است از بین می برد. آنان معتقد بودند که ارایه آثار تغییرات حسابداری بر مبنای روش تسری به گذشته (ارایه مجدد صورتهای مالی) قابلیت مقایسه صورتهای مالی را افزایش می دهد. شاید یکی از دلایلی که درک بخشهای مختلف بیانیه فوق را مشکل می سازد ناشی از اصلاحاتی بوده که توسط کمیته به منظور دستیابی به یک متن که بتواند موافقت حداقل اعضای را بدست آورد، در پیش

تحلیلی بر پایان نامه های جمعیت شناسی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 19

تحلیلی بر پایان نامه های جمعیت شناسی

 مسائل گذشته و نیازهای آینده[1]

دکتر محمدجلال عباسی شوازی[2]

زینب کاوه فیروز[3]

چکیده

تحقیقات جمعیت شناسی در ایران رسماً از دهه 40 آغاز شد و از دهه 1350 تا بحال این رشته در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد تدریس گردید. برای اولین بار در ایران،  در سال 1381 دوره دکتری جمعیت شناسی نیز در دانشگاه تهران تاسیس شد. بدون شک     برنامه ریزی و  جهت گیری های آینده رشته جمعیت شناسی در کشور مستلزم بررسی و امعان نظر دقیق در مورد تحقیقات و آموزش گذشته جمعیت شناسی در کشور می باشد.  ارزیابی آموزش و تحقیقات گذشته برای تعیین استراتژی های لازم برای توسعه جمعیت شناسی متناسب با نیازهای جامعه مفید خواهد بود. هدف از این مقاله بررسی اهداف و ویژگیهای پایان نامه های جمعیت شناسی که طی چهار دهه گذشته در کشور انجام شده اند می باشد. برای رسیدن به این هدف، پایان نامه هایی که در یکی از مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و یا دکتری نگاشته شده و به یکی از مسائل جمعیتی پرداخته، مرور، و تجزیه و تحلیل می گردند. و در پایان با توجه به خلاءهای موجود در مطالعات گذشته، برخی از موضوعاتی که در آینده برای تحقیقات جمعیتی مهم خواهد بود ارائه می شوند.

واژگان کلیدی

تحقیقات جمعیت شناسی، پایان نامه های جمعیتی، مسائل جمعیتی گذشته، نیازهای تحقیقات جمعیتی، جمعیت شناسی به عنوان موضوعی بین رشته ای

مقدمه

پژوهش حاضر در پی آن است تا سیر پایان نامه های نگارش یافته در زمینه جمعیت شناسی در ایران را مورد بررسی قرار دهد. نتایج حاصل از بررسی سیر تکوینی مطالعات جمعیتی، علاوه بر مستحکم نمودن بنیانی برای جمعیت شناسی ایران به عنوان یکی از گامهای اساسی در توسعه و تکوین پژوهش می تواند به محققین، دانشجویان و نیز برنامه ریزان و سیاست گذاران در امر توسعه اقتصادی و اجتماعی و مهمتر از همه به بررسی و ارزیابی علم  جمعیت شناسی در ایران کمک نماید. بررسی این بعد از تحقیق و نتایج حاصله از آن می تواند جهت و نوع پایان نامه های انجام شده در زمینه مسائل جمعیتی در ایران را نشان دهد. با توجه به طبقه بندی موضوعات جمعیتی، می توان ملاحظه نمود که در هر کدام از محورهای عمده جمعیتی، چه تحقیقاتی صورت گرفته است؟ محققین و دانشجویان در پایان نامه های خود از چه روش ها و تکنیک هایی استفاده کرده اند؟  کدام یک از روش ها و تکنیک ها در پایان نامه های جمعیتی بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است؟ آیا دانشجویان بیشتر از روش های میدانی در تحقیقات خود استفاده کرده اند یا از  روش های اسنادی و کتابخانه ای؟ در رشته جمعیت شناسی کدام یک از موضوعات جمعیتی بیشتر مورد بررسی قرار گرفته است؟ بیشتر مطالعات جمعیتی در چه مقطع تحصیلی انجام گرفته است؟  و نهایتاً اینکه،  موضوعات اصلی مورد مطالعه جمعیتی در دهه های مختلف چه بوده است؟

از آنجا که عمده محققین جمعیت شناسی را فارغ التحصیلان این رشته در کشور تشکیل می دهند، لذا این بررسی درصدد است تا به بررسی پایان نامه های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری که موضوعات جمعیتی را مورد مطالعه قرار داده اند، بپردازد. انتظار می رود تا بررسی ویژگی های تحقیقی هر دوره، محققین و علاقه مندان جمعیت شناسی، ضمن مطالعه کیفیت تحقیقات جمعیتی در گذشته به جستجوی موضوعات و مسائل جمعیتی حال و آینده پرداخته و با کنکاش و پژوهش راه حلی برای آن مسائل ارائه نمایند.

سابقه مطالعات جمعیتی در ایران

واژه دموگرافی در سال 1855 میلادی برای نخستین بار توسط یک محقق فرانسوی به نام آشیل گیارد[4]   به کار رفت. شناخت وقایع جمعیتی و آمار در قرن 19 در غرب شکوفا شد و سپس به صورت های مختلف در ایران به عنوان علوم نوین نشر یافت.  قبل از تاسیس موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران در سال 1337، رشته هایی از قبیل جامعه شناسی، جمعیت شناسی، مردم شناسی و روان شناسی اجتماعی به مفهوم علمی جای مشخصی نداشت. با تاسیس موسسه مطالعات و تحقیقات در سال 1337 در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، بخش تحقیقات جمعیت شناسی نیز به عنوان یکی از حوزه های علوم اجتماعی فعالیت خود را آغاز نمود و اولین محققین جمعیتی وارد عرصه تحقیق شدند. موسسه مطالعات و تحقیقات از آغاز تاسیس  به بررسی وضعیت رشد جمعیت اقدام نمود و سرشماری سال 1335 این امکان را فراهم نمود تا محققین به بررسی حجم و مشخصات عمده ساختمان جمعیت بپردازند. در سال 1344 بخش تحقیقات جمعیت شناسی، مطالعات جمعیتی خود در حوزه های مختلف تخصصی جمعیت شناسی آغاز نمود. در این دوران برخی از جمعیت شناسان خارجی نظیــر آلفرد سووی[5] و برخی از موسسات جمعیتی نظیر موسسه ملی مطالعات جمعیت شناسی فرانسه نقش مهم و اساسی در پیشرفت و توسعه این علم در ایران داشته اند (نراقی، 1379). از سال 1337 تا پایان سال 1378 تعداد 59 طرح تحقیقاتی در زمینه مسائل جمعیتی توسط بخش تحقیقات جمعیت شناسی موسسه به انجام رسیده است ( دانشکده علوم اجتماعی، 1381).          

در سال 1351 دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در قالب گروه آموزشی    جمعیت شناسی در مقطع کارشناسی دانشجو پذیرفت و در سال 1367 جهت توسعه و اعتلای آموزش و پژوهش، در مقطع کارشناسی ارشد نیز اقدام به پذیرش دانشجو در رشته جمعیت شناسی گردید. در سال تحصیلی 1381نیز  اولین دوره دکتری جمعیت شناسی در دانشگاه تهران راه اندازی گردید. علاوه بر آن، بدلیل چند رشته ای بودن جمعیت شناسی ، برخی از رشته های علمی در حوزه علوم اجتماعی و بهداشت نیز در دهه های اخیر به بررسی موضوعات جمعیتی پرداخته اند.

برخی از محققین به مرور ادبیات مطالعات انجام شده در زمینه های علوم اجتماعی پرداخته و با بررسی تحقیقات انجام شده در صدد ارائه راهکارها و پیشنهاداتی درحوزه مطالعاتی مورد نظر بر آمده اند ( صدیق سروستانی 1379، آزاد ارمکی 1379،  محسنی و کوثری 1378،  نراقی 1379). در سطح بین المللی نیز مطالعاتی در زمینه فراتحلیل پژوهش های انجام شده، صــــورت گرفته است (بوت و هایس 2000، گازو 1987، هانگر، اسمیت و جکسون 1984). کتابشناسی گزیده جمعیت و نیروی انسانی (لطفی 1369)  فهرستی از گزارش های کارشناسـی، کتب و مقالات جمعیتی موجود را ارائه نمود.  کاظمی پور و دیگران (1373) نیز در قالب طرحی تحقیقاتی در بخش تحقیقات جمعیت شناسی موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، مجموعه ای با عنوان " کتابنامه تشریحی جمعیت شناسی" تدوین نمودند. در این مجموعه، شناسنامه کتابهای مرتبط با موضوعات جمعیت شناسی همراه با فهرست فصول آنها آورده شده است.  علیرغم این، تا بحال پژوهشی در زمینه تحلیل مطالعات جمعیتی انجام شده در ایران صورت نگرفته است.  تحقیق حاضر برآنست تا با بررسی پایان نامه های جمعیت شناسی و حوزه های مطالعاتی انجام شده،  در حد امکان خلاء موجود در زمینه بررسی مطالعات جمعیت شناختی ایران را پر نماید. 

روش بررسی

برای دستیابی به اهداف این پژوهش، از روش اسنادی (کتابخانه ای) بهره گرفته شد و پایان نامه های دانشجویانی که حوزه مطالعات آنها طی سالهای 1340 و 1380 موضوعات جمعیتی بوده، بررسی گردید. مراحل انجام تحقیق  به ترتیب ذیل بوده است:

 الف) بررسی پایان نامه های دوره های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در کتابخانه‏های دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، دانشکده های پزشکی دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه تهران، دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشگاه شهید بهشتی در طول دوره 1340 تا 1380 و تهیه لیست پایان نامه های مرتبط با موضوعات جمعیتی

ب)  تهیه خلاصه ای از اهداف، داده ها و روش مورد استفاده، تکنیک جمع آوری اطلاعات، روش تحلیل داده ها و نتیجه کلی منتج از بررسی پایان نامه های مورد نظر

ج)  تهیه لیستی از متغیرهای مورد نظر برای تجزیه و تحلیل پایان نامه ها

د)  کدگذاری، استخراج و تجزیه و تحلیل داده ها

پس از بررسی پایان نامه ها، عناوین پایان نامه ها بر حسب موضوعات جمعیتی در 14 محور طبقه بندی گردید. این محورها به ترتیب حروف الفبا عبارتند از: ازدواج و طلاق، باروری، بهداشت و تنظیم خانواده، جمعیت و اشتغال، جمعیت و آموزش، جمعیت و توسعه، جمعیت و شهرنشینی، جمعیت و مسکن، رشد جمعیت، زنان، سیاست های جمعیتی، مرگ و میر، مهاجرت و ویژگی های جمعیتی استان ها.

پایان نامه های مورد بررسی بر حسب محورهایی نظیر حوزه مطالعاتی(موضوع)، جنس، مقاطع تحصیلی، دانشگاه و دانشکده، سال نگارش پایان نامه، محدوده مورد مطالعه (قلمرو پژوهش) و روش تحلیل اطلاعات مورد بررسی قرار گرفتند. در این قسمت محورهای مورد بررسی به اختصار توضیح داده می شود.

رشته تحصیلی: با توجه به بین رشته ای بودن جمعیت شناسی،  علاوه بر پایان نامه هایی که توسط دانشجویان جمعیت شناسی نگاشته شده بود، آندسته از پایان نامه هایی که توسط دانشجویان رشته های جامعه شناسی،  پژوهشگری، مردم شناسی، بهداشت عمومی و آموزش بهداشت، آمار حیاتی و زیستی، پرستاری و مامایی به یکی از موضوعات جمعیتی پرداخته بود، شناسایی و بررسی شد.

مقطع تحصیلی: همانگونه که قبلا ذکر گردید، مطالعات جمعیت شناسی از دهه 1340 در ایران آغاز گردید و با توجه به اهمیت مطالعه موضوعات جمعیتی، طی دو دهه دانشجویان در مقطع کارشناسی به بررسی مسائل جمعیتی می پرداختند. گسترش رشته جمعیت شناسی از سال 1367 آغاز گردید. علیرغم متفاوت بودن کیفیت پایان نامه های دوره کارشناسی با مقاطع بالاتر، بمنظور بررسی جامع ادبیات جمعیت شناسی طی دهه های اخیر، تصمیم گرفته شد که کلیه پایان نامه هایی که در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تدوین شده اند، بررسی گردد.

دانشگاه: با توجه به اینکه رشته جمعیت شناسی از ابتدا در دانشگاه تهران تاسیس گردید، تصمیم بر آن بود تا صرفا پایان نامه های انجام شده در این دانشگاه مورد بررسی قرار گیرد. ولی با توجه به بین رشته ای بودن موضوعات جمعیت شناسی، پایان نامه های جمعیتی سایر رشته ها و دانشگاهها نیز بررسی گردیدند. از اینرو، در این تحقیق پایان نامه های انجام شده در دانشگاه های تهران، تربیت مدرس، شهید بهشتی و علوم پزشکی ایران بررسی شدند. لازم بذکر است که مرکز جمعیت شناسی دانشگاه شیراز نیز در دهه های اخیر به تربیت دانشجویان این رشته پرداخته و یا به انجام تحقیقات جمعیتی مبادرت

تحلیلی بر پایان نامه های جمعیت شناسی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 19

تحلیلی بر پایان نامه های جمعیت شناسی

 مسائل گذشته و نیازهای آینده[1]

دکتر محمدجلال عباسی شوازی[2]

زینب کاوه فیروز[3]

چکیده

تحقیقات جمعیت شناسی در ایران رسماً از دهه 40 آغاز شد و از دهه 1350 تا بحال این رشته در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد تدریس گردید. برای اولین بار در ایران،  در سال 1381 دوره دکتری جمعیت شناسی نیز در دانشگاه تهران تاسیس شد. بدون شک     برنامه ریزی و  جهت گیری های آینده رشته جمعیت شناسی در کشور مستلزم بررسی و امعان نظر دقیق در مورد تحقیقات و آموزش گذشته جمعیت شناسی در کشور می باشد.  ارزیابی آموزش و تحقیقات گذشته برای تعیین استراتژی های لازم برای توسعه جمعیت شناسی متناسب با نیازهای جامعه مفید خواهد بود. هدف از این مقاله بررسی اهداف و ویژگیهای پایان نامه های جمعیت شناسی که طی چهار دهه گذشته در کشور انجام شده اند می باشد. برای رسیدن به این هدف، پایان نامه هایی که در یکی از مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و یا دکتری نگاشته شده و به یکی از مسائل جمعیتی پرداخته، مرور، و تجزیه و تحلیل می گردند. و در پایان با توجه به خلاءهای موجود در مطالعات گذشته، برخی از موضوعاتی که در آینده برای تحقیقات جمعیتی مهم خواهد بود ارائه می شوند.

واژگان کلیدی

تحقیقات جمعیت شناسی، پایان نامه های جمعیتی، مسائل جمعیتی گذشته، نیازهای تحقیقات جمعیتی، جمعیت شناسی به عنوان موضوعی بین رشته ای

مقدمه

پژوهش حاضر در پی آن است تا سیر پایان نامه های نگارش یافته در زمینه جمعیت شناسی در ایران را مورد بررسی قرار دهد. نتایج حاصل از بررسی سیر تکوینی مطالعات جمعیتی، علاوه بر مستحکم نمودن بنیانی برای جمعیت شناسی ایران به عنوان یکی از گامهای اساسی در توسعه و تکوین پژوهش می تواند به محققین، دانشجویان و نیز برنامه ریزان و سیاست گذاران در امر توسعه اقتصادی و اجتماعی و مهمتر از همه به بررسی و ارزیابی علم  جمعیت شناسی در ایران کمک نماید. بررسی این بعد از تحقیق و نتایج حاصله از آن می تواند جهت و نوع پایان نامه های انجام شده در زمینه مسائل جمعیتی در ایران را نشان دهد. با توجه به طبقه بندی موضوعات جمعیتی، می توان ملاحظه نمود که در هر کدام از محورهای عمده جمعیتی، چه تحقیقاتی صورت گرفته است؟ محققین و دانشجویان در پایان نامه های خود از چه روش ها و تکنیک هایی استفاده کرده اند؟  کدام یک از روش ها و تکنیک ها در پایان نامه های جمعیتی بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است؟ آیا دانشجویان بیشتر از روش های میدانی در تحقیقات خود استفاده کرده اند یا از  روش های اسنادی و کتابخانه ای؟ در رشته جمعیت شناسی کدام یک از موضوعات جمعیتی بیشتر مورد بررسی قرار گرفته است؟ بیشتر مطالعات جمعیتی در چه مقطع تحصیلی انجام گرفته است؟  و نهایتاً اینکه،  موضوعات اصلی مورد مطالعه جمعیتی در دهه های مختلف چه بوده است؟

از آنجا که عمده محققین جمعیت شناسی را فارغ التحصیلان این رشته در کشور تشکیل می دهند، لذا این بررسی درصدد است تا به بررسی پایان نامه های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری که موضوعات جمعیتی را مورد مطالعه قرار داده اند، بپردازد. انتظار می رود تا بررسی ویژگی های تحقیقی هر دوره، محققین و علاقه مندان جمعیت شناسی، ضمن مطالعه کیفیت تحقیقات جمعیتی در گذشته به جستجوی موضوعات و مسائل جمعیتی حال و آینده پرداخته و با کنکاش و پژوهش راه حلی برای آن مسائل ارائه نمایند.

سابقه مطالعات جمعیتی در ایران

واژه دموگرافی در سال 1855 میلادی برای نخستین بار توسط یک محقق فرانسوی به نام آشیل گیارد[4]   به کار رفت. شناخت وقایع جمعیتی و آمار در قرن 19 در غرب شکوفا شد و سپس به صورت های مختلف در ایران به عنوان علوم نوین نشر یافت.  قبل از تاسیس موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران در سال 1337، رشته هایی از قبیل جامعه شناسی، جمعیت شناسی، مردم شناسی و روان شناسی اجتماعی به مفهوم علمی جای مشخصی نداشت. با تاسیس موسسه مطالعات و تحقیقات در سال 1337 در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، بخش تحقیقات جمعیت شناسی نیز به عنوان یکی از حوزه های علوم اجتماعی فعالیت خود را آغاز نمود و اولین محققین جمعیتی وارد عرصه تحقیق شدند. موسسه مطالعات و تحقیقات از آغاز تاسیس  به بررسی وضعیت رشد جمعیت اقدام نمود و سرشماری سال 1335 این امکان را فراهم نمود تا محققین به بررسی حجم و مشخصات عمده ساختمان جمعیت بپردازند. در سال 1344 بخش تحقیقات جمعیت شناسی، مطالعات جمعیتی خود در حوزه های مختلف تخصصی جمعیت شناسی آغاز نمود. در این دوران برخی از جمعیت شناسان خارجی نظیــر آلفرد سووی[5] و برخی از موسسات جمعیتی نظیر موسسه ملی مطالعات جمعیت شناسی فرانسه نقش مهم و اساسی در پیشرفت و توسعه این علم در ایران داشته اند (نراقی، 1379). از سال 1337 تا پایان سال 1378 تعداد 59 طرح تحقیقاتی در زمینه مسائل جمعیتی توسط بخش تحقیقات جمعیت شناسی موسسه به انجام رسیده است ( دانشکده علوم اجتماعی، 1381).          

در سال 1351 دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در قالب گروه آموزشی    جمعیت شناسی در مقطع کارشناسی دانشجو پذیرفت و در سال 1367 جهت توسعه و اعتلای آموزش و پژوهش، در مقطع کارشناسی ارشد نیز اقدام به پذیرش دانشجو در رشته جمعیت شناسی گردید. در سال تحصیلی 1381نیز  اولین دوره دکتری جمعیت شناسی در دانشگاه تهران راه اندازی گردید. علاوه بر آن، بدلیل چند رشته ای بودن جمعیت شناسی ، برخی از رشته های علمی در حوزه علوم اجتماعی و بهداشت نیز در دهه های اخیر به بررسی موضوعات جمعیتی پرداخته اند.

برخی از محققین به مرور ادبیات مطالعات انجام شده در زمینه های علوم اجتماعی پرداخته و با بررسی تحقیقات انجام شده در صدد ارائه راهکارها و پیشنهاداتی درحوزه مطالعاتی مورد نظر بر آمده اند ( صدیق سروستانی 1379، آزاد ارمکی 1379،  محسنی و کوثری 1378،  نراقی 1379). در سطح بین المللی نیز مطالعاتی در زمینه فراتحلیل پژوهش های انجام شده، صــــورت گرفته است (بوت و هایس 2000، گازو 1987، هانگر، اسمیت و جکسون 1984). کتابشناسی گزیده جمعیت و نیروی انسانی (لطفی 1369)  فهرستی از گزارش های کارشناسـی، کتب و مقالات جمعیتی موجود را ارائه نمود.  کاظمی پور و دیگران (1373) نیز در قالب طرحی تحقیقاتی در بخش تحقیقات جمعیت شناسی موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، مجموعه ای با عنوان " کتابنامه تشریحی جمعیت شناسی" تدوین نمودند. در این مجموعه، شناسنامه کتابهای مرتبط با موضوعات جمعیت شناسی همراه با فهرست فصول آنها آورده شده است.  علیرغم این، تا بحال پژوهشی در زمینه تحلیل مطالعات جمعیتی انجام شده در ایران صورت نگرفته است.  تحقیق حاضر برآنست تا با بررسی پایان نامه های جمعیت شناسی و حوزه های مطالعاتی انجام شده،  در حد امکان خلاء موجود در زمینه بررسی مطالعات جمعیت شناختی ایران را پر نماید. 

روش بررسی

برای دستیابی به اهداف این پژوهش، از روش اسنادی (کتابخانه ای) بهره گرفته شد و پایان نامه های دانشجویانی که حوزه مطالعات آنها طی سالهای 1340 و 1380 موضوعات جمعیتی بوده، بررسی گردید. مراحل انجام تحقیق  به ترتیب ذیل بوده است:

 الف) بررسی پایان نامه های دوره های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در کتابخانه‏های دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، دانشکده های پزشکی دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه تهران، دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشگاه شهید بهشتی در طول دوره 1340 تا 1380 و تهیه لیست پایان نامه های مرتبط با موضوعات جمعیتی

ب)  تهیه خلاصه ای از اهداف، داده ها و روش مورد استفاده، تکنیک جمع آوری اطلاعات، روش تحلیل داده ها و نتیجه کلی منتج از بررسی پایان نامه های مورد نظر

ج)  تهیه لیستی از متغیرهای مورد نظر برای تجزیه و تحلیل پایان نامه ها

د)  کدگذاری، استخراج و تجزیه و تحلیل داده ها

پس از بررسی پایان نامه ها، عناوین پایان نامه ها بر حسب موضوعات جمعیتی در 14 محور طبقه بندی گردید. این محورها به ترتیب حروف الفبا عبارتند از: ازدواج و طلاق، باروری، بهداشت و تنظیم خانواده، جمعیت و اشتغال، جمعیت و آموزش، جمعیت و توسعه، جمعیت و شهرنشینی، جمعیت و مسکن، رشد جمعیت، زنان، سیاست های جمعیتی، مرگ و میر، مهاجرت و ویژگی های جمعیتی استان ها.

پایان نامه های مورد بررسی بر حسب محورهایی نظیر حوزه مطالعاتی(موضوع)، جنس، مقاطع تحصیلی، دانشگاه و دانشکده، سال نگارش پایان نامه، محدوده مورد مطالعه (قلمرو پژوهش) و روش تحلیل اطلاعات مورد بررسی قرار گرفتند. در این قسمت محورهای مورد بررسی به اختصار توضیح داده می شود.

رشته تحصیلی: با توجه به بین رشته ای بودن جمعیت شناسی،  علاوه بر پایان نامه هایی که توسط دانشجویان جمعیت شناسی نگاشته شده بود، آندسته از پایان نامه هایی که توسط دانشجویان رشته های جامعه شناسی،  پژوهشگری، مردم شناسی، بهداشت عمومی و آموزش بهداشت، آمار حیاتی و زیستی، پرستاری و مامایی به یکی از موضوعات جمعیتی پرداخته بود، شناسایی و بررسی شد.

مقطع تحصیلی: همانگونه که قبلا ذکر گردید، مطالعات جمعیت شناسی از دهه 1340 در ایران آغاز گردید و با توجه به اهمیت مطالعه موضوعات جمعیتی، طی دو دهه دانشجویان در مقطع کارشناسی به بررسی مسائل جمعیتی می پرداختند. گسترش رشته جمعیت شناسی از سال 1367 آغاز گردید. علیرغم متفاوت بودن کیفیت پایان نامه های دوره کارشناسی با مقاطع بالاتر، بمنظور بررسی جامع ادبیات جمعیت شناسی طی دهه های اخیر، تصمیم گرفته شد که کلیه پایان نامه هایی که در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تدوین شده اند، بررسی گردد.

دانشگاه: با توجه به اینکه رشته جمعیت شناسی از ابتدا در دانشگاه تهران تاسیس گردید، تصمیم بر آن بود تا صرفا پایان نامه های انجام شده در این دانشگاه مورد بررسی قرار گیرد. ولی با توجه به بین رشته ای بودن موضوعات جمعیت شناسی، پایان نامه های جمعیتی سایر رشته ها و دانشگاهها نیز بررسی گردیدند. از اینرو، در این تحقیق پایان نامه های انجام شده در دانشگاه های تهران، تربیت مدرس، شهید بهشتی و علوم پزشکی ایران بررسی شدند. لازم بذکر است که مرکز جمعیت شناسی دانشگاه شیراز نیز در دهه های اخیر به تربیت دانشجویان این رشته پرداخته و یا به انجام تحقیقات جمعیتی مبادرت

تحقیق در مورد فرا اخلاق (اخلاق تحلیلی )

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 8 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

فرا اخلاق(اخلاق تحلیلی)

مطالعات فلسفی مربوط به اخلاق معمولاً به دو حوزه فرعی به نام های فرااخلاق و اخلاق هنجاری تقسیم می شوند. از آنجا که تصور اینها به صورت حوزه های جدا از هم ظاهراً در قرن بیستم پدید آمده است، این مقاله بر بحث های جدید تأکید خواهد داشت.مقاله حاضر مباحث اصلی فرااخلاق و روش های اساسی متفاوت برای پرداختن به آنها را ترسیم می کند.

تمییز بین فرااخلاق و اخلاق هنجاری به دو جهت مسأله ای جدالی است; به دلیل مشکلات مربوط به تعریف و به دلیل عدم توافق در اینکه این دو کاملاً مانعهٔ الجمع و مستقل از هم باشند. معهذا فرا اخلاق می تواند به صورت بررسی فلسفی از ماهیت، توجیه، معقولیت، شرائط صدق و منزلت نظام ها، معیارها، احکام و اصول اخلاقی، صرف نظر از محتوای خاص آنها، توصیف شود. چون فرااخلاق در این مسیر، اخلاق و اصول اخلاقی را موضوع بحث خود قرار می دهد، گاهی اخلاق "درجه دوم" خوانده می شود. در مقابل، نتایج و نظریه های اخلاق هنجاری، یا اخلاق "درجه اول" خودشان گزاره ها و نظریه های اصیل(Substantive) اخلاقی هستند.

اخلاق هنجاری، شامل دفاع فلسفی از مواضع و اصول مربوط به مباحث خاص اخلاقی نظیر مجازات مرگ (اعدام)۳، و نیز تنسیق و دفاع از اصول عام و نظریه های هنجاری اخلاقی، نظیر اشکال مختلف سودگروی، نظریه فضیلت و حقوق، است.

در دهه های ۵۰ و ۶۰ قرن بیستم، دیدگاه رایج در دنیای انگلیسی زبان این بود که فلسفه عبارت است از تحلیل مفهومی یا زبانی.

بدون دقت در جزئیات(Roughly speaking)، بر حسب این نظریه ما می توانیم مسائل سنتی فلسفه را تنها از طریق واضح شدن مفاهیم فلسفی مربوط، حل (یا ابطال) کنیم و این کار هم فقط از طریق واضح شدن معانی یا کاربردهای واژه های مربوط قابل انجام است. بنابراین، در این مورد خاص ما فقط با توضیح زبان اخلاقی می توانیم مسائل فرااخلاق را حلّ کنیم.

در طول دوره مذکور، این مسأله رایج بود که فرااخلاق را عبارت از تحلیل زبان اخلاق تعریف کنند و آن را از اخلاق هنجاری بر این اساس که دومی دعاوی اساسی اخلاقی دارد و فقط به تحلیل زبان نمی پردازد، جدا سازند. ازاین رو، دیدگاه رایج اظهار می داشت که اخلاق هنجاری جزو فلسفه نیست و بیان می کرد که فرااخلاق از لحاظ اخلاقی خنثی است و هیچ لوازمی برای نظریه اخلاق هنجاری یا باورهای اخلاقی ما ندارد. (اما نگاه کنید به Nielsen).

فیلسوفان، تا حد زیادی این شیوه های اندیشه درباره فلسفه و فلسفه اخلاق را رها کرده اند. اگر چه، هیچ فیلسوف خاصی این تغییر نگرش را به ناگهان انجام نداد اما احتجاجهای کواین بر ضدّ تفکیک تحلیلی ـ ترکیبی حائز اهمیت بودند. زیرا اظهار می کردند که خطاست اگر فکر کنیم تحلیل فلسفی می تواند به شکل واضحی از تحقیقات اساسی مربوط به حقائق ترکیبی متمایز شود. از این رو، احتجاج های او از نقش اساسی تر و با ارزش تری برای فلسفه اخلاق دفاع می کردند. کار در اخلاق هنجاری ممکن است فلسفی به حساب آید، حتی اگر یقیناً (easily)در حوزه تحلیل زبان سنتی قرار نگیرد و نظریه فرااخلاقی واقعاً ممکن است لوازم اساسی اخلاقی داشته باشد و نباید صرفاً به تحلیل زبان اخلاقی محدود شود.

نظریه اخلاق هنجاری و فلسفه اخلاق کاربردی هنجاری۵، امروز جزو پرجنب و جوش ترین حوزه های تحقیقات فلسفی هستند و این فکر رایج است که فرااخلاق و مسائل هنجاری به صورت های پیچیده ای با هم ارتباط دارند. مثلاً نظریه های فرااخلاقی درباره توجیه معیارهای اخلاقی همراه با اطلاعات تجربی مربوط، احتمالاً معیارهای خاصی را اثبات یا بی اعتبار می سازد، که با صرف نظر از آن، ممکن است آماده پذیرششان باشیم.

ارتباطات بیشتر میان این دو حوزه در ادامه مقاله بررسی می شود. فهرستی رایج از انواع ظاهراً معقول نظریه فرااخلاقی در قرن بیستم شامل طبیعت گرایی، غیرطبیعت گرایی یا شهود گرایی، احساس گرایی و توصیه گرایی است. این مقاله، درباره نظریه های مذکور به تفصیل بحث نمی کند.

سرشت نظام های اخلاقی متمایز از پدیده های دیگر

پرداختن به فرا-اخلاق، نیازمند راهی برای تمییز اخلاق از پدیده های دیگر مانند حقوق، آداب معاشرت و مصلحت است که هرکدام از آنها در مفاهیم خاص هنجاری همچون مفهوم "ارزش" یا "الزام" با اخلاق مشترک می نمایند.

توضیحی درباره آنچه که یک نظام، معیار و یا اصل اخلاقی را از دیگر نظامها، معیارها و یا اصول، متمایز می کند لازم است. بسیاری از مکتوبات از راه زبان اخلاقی با مسأله برخورد می کنند و واقعاً اگر فرا اخلاق، تحلیل زبان اخلاقی باشد، کلید حلّ مسأله بررسی جداگانه زبان اخلاقی است.

«نظریه های صوری،» می گویند احکام اخلاقی را می توان براساس ویژگی های صوری یا منطقی آنها

تحلیلی بر پایان نامه های جمعیت شناسی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 19

تحلیلی بر پایان نامه های جمعیت شناسی

 مسائل گذشته و نیازهای آینده[1]

دکتر محمدجلال عباسی شوازی[2]

زینب کاوه فیروز[3]

چکیده

تحقیقات جمعیت شناسی در ایران رسماً از دهه 40 آغاز شد و از دهه 1350 تا بحال این رشته در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد تدریس گردید. برای اولین بار در ایران،  در سال 1381 دوره دکتری جمعیت شناسی نیز در دانشگاه تهران تاسیس شد. بدون شک     برنامه ریزی و  جهت گیری های آینده رشته جمعیت شناسی در کشور مستلزم بررسی و امعان نظر دقیق در مورد تحقیقات و آموزش گذشته جمعیت شناسی در کشور می باشد.  ارزیابی آموزش و تحقیقات گذشته برای تعیین استراتژی های لازم برای توسعه جمعیت شناسی متناسب با نیازهای جامعه مفید خواهد بود. هدف از این مقاله بررسی اهداف و ویژگیهای پایان نامه های جمعیت شناسی که طی چهار دهه گذشته در کشور انجام شده اند می باشد. برای رسیدن به این هدف، پایان نامه هایی که در یکی از مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و یا دکتری نگاشته شده و به یکی از مسائل جمعیتی پرداخته، مرور، و تجزیه و تحلیل می گردند. و در پایان با توجه به خلاءهای موجود در مطالعات گذشته، برخی از موضوعاتی که در آینده برای تحقیقات جمعیتی مهم خواهد بود ارائه می شوند.

واژگان کلیدی

تحقیقات جمعیت شناسی، پایان نامه های جمعیتی، مسائل جمعیتی گذشته، نیازهای تحقیقات جمعیتی، جمعیت شناسی به عنوان موضوعی بین رشته ای

مقدمه

پژوهش حاضر در پی آن است تا سیر پایان نامه های نگارش یافته در زمینه جمعیت شناسی در ایران را مورد بررسی قرار دهد. نتایج حاصل از بررسی سیر تکوینی مطالعات جمعیتی، علاوه بر مستحکم نمودن بنیانی برای جمعیت شناسی ایران به عنوان یکی از گامهای اساسی در توسعه و تکوین پژوهش می تواند به محققین، دانشجویان و نیز برنامه ریزان و سیاست گذاران در امر توسعه اقتصادی و اجتماعی و مهمتر از همه به بررسی و ارزیابی علم  جمعیت شناسی در ایران کمک نماید. بررسی این بعد از تحقیق و نتایج حاصله از آن می تواند جهت و نوع پایان نامه های انجام شده در زمینه مسائل جمعیتی در ایران را نشان دهد. با توجه به طبقه بندی موضوعات جمعیتی، می توان ملاحظه نمود که در هر کدام از محورهای عمده جمعیتی، چه تحقیقاتی صورت گرفته است؟ محققین و دانشجویان در پایان نامه های خود از چه روش ها و تکنیک هایی استفاده کرده اند؟  کدام یک از روش ها و تکنیک ها در پایان نامه های جمعیتی بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است؟ آیا دانشجویان بیشتر از روش های میدانی در تحقیقات خود استفاده کرده اند یا از  روش های اسنادی و کتابخانه ای؟ در رشته جمعیت شناسی کدام یک از موضوعات جمعیتی بیشتر مورد بررسی قرار گرفته است؟ بیشتر مطالعات جمعیتی در چه مقطع تحصیلی انجام گرفته است؟  و نهایتاً اینکه،  موضوعات اصلی مورد مطالعه جمعیتی در دهه های مختلف چه بوده است؟

از آنجا که عمده محققین جمعیت شناسی را فارغ التحصیلان این رشته در کشور تشکیل می دهند، لذا این بررسی درصدد است تا به بررسی پایان نامه های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری که موضوعات جمعیتی را مورد مطالعه قرار داده اند، بپردازد. انتظار می رود تا بررسی ویژگی های تحقیقی هر دوره، محققین و علاقه مندان جمعیت شناسی، ضمن مطالعه کیفیت تحقیقات جمعیتی در گذشته به جستجوی موضوعات و مسائل جمعیتی حال و آینده پرداخته و با کنکاش و پژوهش راه حلی برای آن مسائل ارائه نمایند.

سابقه مطالعات جمعیتی در ایران

واژه دموگرافی در سال 1855 میلادی برای نخستین بار توسط یک محقق فرانسوی به نام آشیل گیارد[4]   به کار رفت. شناخت وقایع جمعیتی و آمار در قرن 19 در غرب شکوفا شد و سپس به صورت های مختلف در ایران به عنوان علوم نوین نشر یافت.  قبل از تاسیس موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران در سال 1337، رشته هایی از قبیل جامعه شناسی، جمعیت شناسی، مردم شناسی و روان شناسی اجتماعی به مفهوم علمی جای مشخصی نداشت. با تاسیس موسسه مطالعات و تحقیقات در سال 1337 در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، بخش تحقیقات جمعیت شناسی نیز به عنوان یکی از حوزه های علوم اجتماعی فعالیت خود را آغاز نمود و اولین محققین جمعیتی وارد عرصه تحقیق شدند. موسسه مطالعات و تحقیقات از آغاز تاسیس  به بررسی وضعیت رشد جمعیت اقدام نمود و سرشماری سال 1335 این امکان را فراهم نمود تا محققین به بررسی حجم و مشخصات عمده ساختمان جمعیت بپردازند. در سال 1344 بخش تحقیقات جمعیت شناسی، مطالعات جمعیتی خود در حوزه های مختلف تخصصی جمعیت شناسی آغاز نمود. در این دوران برخی از جمعیت شناسان خارجی نظیــر آلفرد سووی[5] و برخی از موسسات جمعیتی نظیر موسسه ملی مطالعات جمعیت شناسی فرانسه نقش مهم و اساسی در پیشرفت و توسعه این علم در ایران داشته اند (نراقی، 1379). از سال 1337 تا پایان سال 1378 تعداد 59 طرح تحقیقاتی در زمینه مسائل جمعیتی توسط بخش تحقیقات جمعیت شناسی موسسه به انجام رسیده است ( دانشکده علوم اجتماعی، 1381).          

در سال 1351 دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در قالب گروه آموزشی    جمعیت شناسی در مقطع کارشناسی دانشجو پذیرفت و در سال 1367 جهت توسعه و اعتلای آموزش و پژوهش، در مقطع کارشناسی ارشد نیز اقدام به پذیرش دانشجو در رشته جمعیت شناسی گردید. در سال تحصیلی 1381نیز  اولین دوره دکتری جمعیت شناسی در دانشگاه تهران راه اندازی گردید. علاوه بر آن، بدلیل چند رشته ای بودن جمعیت شناسی ، برخی از رشته های علمی در حوزه علوم اجتماعی و بهداشت نیز در دهه های اخیر به بررسی موضوعات جمعیتی پرداخته اند.

برخی از محققین به مرور ادبیات مطالعات انجام شده در زمینه های علوم اجتماعی پرداخته و با بررسی تحقیقات انجام شده در صدد ارائه راهکارها و پیشنهاداتی درحوزه مطالعاتی مورد نظر بر آمده اند ( صدیق سروستانی 1379، آزاد ارمکی 1379،  محسنی و کوثری 1378،  نراقی 1379). در سطح بین المللی نیز مطالعاتی در زمینه فراتحلیل پژوهش های انجام شده، صــــورت گرفته است (بوت و هایس 2000، گازو 1987، هانگر، اسمیت و جکسون 1984). کتابشناسی گزیده جمعیت و نیروی انسانی (لطفی 1369)  فهرستی از گزارش های کارشناسـی، کتب و مقالات جمعیتی موجود را ارائه نمود.  کاظمی پور و دیگران (1373) نیز در قالب طرحی تحقیقاتی در بخش تحقیقات جمعیت شناسی موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، مجموعه ای با عنوان " کتابنامه تشریحی جمعیت شناسی" تدوین نمودند. در این مجموعه، شناسنامه کتابهای مرتبط با موضوعات جمعیت شناسی همراه با فهرست فصول آنها آورده شده است.  علیرغم این، تا بحال پژوهشی در زمینه تحلیل مطالعات جمعیتی انجام شده در ایران صورت نگرفته است.  تحقیق حاضر برآنست تا با بررسی پایان نامه های جمعیت شناسی و حوزه های مطالعاتی انجام شده،  در حد امکان خلاء موجود در زمینه بررسی مطالعات جمعیت شناختی ایران را پر نماید. 

روش بررسی

برای دستیابی به اهداف این پژوهش، از روش اسنادی (کتابخانه ای) بهره گرفته شد و پایان نامه های دانشجویانی که حوزه مطالعات آنها طی سالهای 1340 و 1380 موضوعات جمعیتی بوده، بررسی گردید. مراحل انجام تحقیق  به ترتیب ذیل بوده است:

 الف) بررسی پایان نامه های دوره های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در کتابخانه‏های دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، دانشکده های پزشکی دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه تهران، دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشگاه شهید بهشتی در طول دوره 1340 تا 1380 و تهیه لیست پایان نامه های مرتبط با موضوعات جمعیتی

ب)  تهیه خلاصه ای از اهداف، داده ها و روش مورد استفاده، تکنیک جمع آوری اطلاعات، روش تحلیل داده ها و نتیجه کلی منتج از بررسی پایان نامه های مورد نظر

ج)  تهیه لیستی از متغیرهای مورد نظر برای تجزیه و تحلیل پایان نامه ها

د)  کدگذاری، استخراج و تجزیه و تحلیل داده ها

پس از بررسی پایان نامه ها، عناوین پایان نامه ها بر حسب موضوعات جمعیتی در 14 محور طبقه بندی گردید. این محورها به ترتیب حروف الفبا عبارتند از: ازدواج و طلاق، باروری، بهداشت و تنظیم خانواده، جمعیت و اشتغال، جمعیت و آموزش، جمعیت و توسعه، جمعیت و شهرنشینی، جمعیت و مسکن، رشد جمعیت، زنان، سیاست های جمعیتی، مرگ و میر، مهاجرت و ویژگی های جمعیتی استان ها.

پایان نامه های مورد بررسی بر حسب محورهایی نظیر حوزه مطالعاتی(موضوع)، جنس، مقاطع تحصیلی، دانشگاه و دانشکده، سال نگارش پایان نامه، محدوده مورد مطالعه (قلمرو پژوهش) و روش تحلیل اطلاعات مورد بررسی قرار گرفتند. در این قسمت محورهای مورد بررسی به اختصار توضیح داده می شود.

رشته تحصیلی: با توجه به بین رشته ای بودن جمعیت شناسی،  علاوه بر پایان نامه هایی که توسط دانشجویان جمعیت شناسی نگاشته شده بود، آندسته از پایان نامه هایی که توسط دانشجویان رشته های جامعه شناسی،  پژوهشگری، مردم شناسی، بهداشت عمومی و آموزش بهداشت، آمار حیاتی و زیستی، پرستاری و مامایی به یکی از موضوعات جمعیتی پرداخته بود، شناسایی و بررسی شد.

مقطع تحصیلی: همانگونه که قبلا ذکر گردید، مطالعات جمعیت شناسی از دهه 1340 در ایران آغاز گردید و با توجه به اهمیت مطالعه موضوعات جمعیتی، طی دو دهه دانشجویان در مقطع کارشناسی به بررسی مسائل جمعیتی می پرداختند. گسترش رشته جمعیت شناسی از سال 1367 آغاز گردید. علیرغم متفاوت بودن کیفیت پایان نامه های دوره کارشناسی با مقاطع بالاتر، بمنظور بررسی جامع ادبیات جمعیت شناسی طی دهه های اخیر، تصمیم گرفته شد که کلیه پایان نامه هایی که در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تدوین شده اند، بررسی گردد.

دانشگاه: با توجه به اینکه رشته جمعیت شناسی از ابتدا در دانشگاه تهران تاسیس گردید، تصمیم بر آن بود تا صرفا پایان نامه های انجام شده در این دانشگاه مورد بررسی قرار گیرد. ولی با توجه به بین رشته ای بودن موضوعات جمعیت شناسی، پایان نامه های جمعیتی سایر رشته ها و دانشگاهها نیز بررسی گردیدند. از اینرو، در این تحقیق پایان نامه های انجام شده در دانشگاه های تهران، تربیت مدرس، شهید بهشتی و علوم پزشکی ایران بررسی شدند. لازم بذکر است که مرکز جمعیت شناسی دانشگاه شیراز نیز در دهه های اخیر به تربیت دانشجویان این رشته پرداخته و یا به انجام تحقیقات جمعیتی مبادرت