واضی فایل

دانلود کتاب، جزوه، تحقیق | مرجع دانشجویی

واضی فایل

دانلود کتاب، جزوه، تحقیق | مرجع دانشجویی

تحقیق در مورد سد دوستی 15 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 16 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

 

مقدمه

‌رشد شهر نشینی وضعیت بر مبنای فن آوری و تکنولوژی و گرایش به زندگی ماشینی ، اثرات تخریبی بسیاری بر چهره کره مسکونی ایجاد نموده که در نگاهی عمیق تباهی منابع طبیعی و پوشش های گیاهی و سرگردانی بشر امروزی بر سر دو راهی مدرنیسم و طبیعت کمترین حاصل آن می باشد بدون تردید نیل به ایجاد فضای سبز و منظر سازی ناشی از میل به طبیعت و بازگشت به ریشه های دیرین زندگی انسان در متن و دامن طبیعت و مناظر بدیع آن دارد و بهر شکل با ظهور اثرات منفی زیست محیطی و اجتماعی از توسعه ناپایدار ،فضای های سبز نه تنها به عنوان یکی از عناصر مهم و کلیدی در ساختار شهرها یکه در عرضه فرا شهری و فرا دستها مطرح گردیده است که خود به نوعی مکمل و بستری مناسب جهت احیا طبیعت سبز و ایجاد زمینه های مناسب برای بهسازی منظر و فضای سبز عمومی می باشد که خود ایجاد زنجیره ای سبز در فرا دست شهرهای امروز می نماید. که در این میان یکی از حلقه های این زنجیره سبز عرصه های سدها و آبگیرهای مصنوعی و نیروگاهها می باشد که بدلیل وجود پتانسیل های فراوان از جهت ایجاد اندازه های زیبا و آرام بخش و ایجاد عرصه های قابل دسترس برای گذراندن اوقات فراغت و توسعه توریسم و گردشگری و یا با نگاهی تازه « توسعه آلوتوریسم » بسیار مورد توجه قرار می گیرد .

در کشور ما ایران تا کنون به جز مواردی محدود به حرکت جدی جهت احیا این مهم و نیز توسعه و بهره برداری اقتصادی و زیست محیطی از پتانسیل های بالای این امکان بویژه شهرهای متعدد کشورمان صورت پذیرفته است که امید است با جهت گیری و ایجاد بسترهای مناسب در کلیه عرصه های نیروگاهی کشور ، علاوه بر اعتلای کمیت ها و کیفیتهای زیبا شناختی ، ایجاد زمینه ای مناسب برای تحکم و تقویت تعادل روانی و فکری و کاستن فشارهای ناشی از زندگی کنونی واقع گردد. که در این راستا شرکت آب منطقه ای خراسان تصمیم به ایجاد منظر سازی و فضای سبز در عرصه سد تبارک آباد نموده که با توجه به پتانسیل نامحدود سایت و همچنین فقر فضای سبز و کمبود مناطق تفرجی محل ، طراحی و احداث این مجموعه بسیار ضروری می نماید.

وضعیت جغرافیایی سایت

محل سد تبارک آباد در فاصله 25 کیلومتری شمال شرقی شهر قوچان واقع شده است . راه دسترسی به این محل از روستاهای یدی آباد ، باد خور ، زوخالو ، یوسف خان می گذرد . روستا تبرک در فاصله 5/1 کیلومتری بالا دست سد واقع شده است. قابل توجه است که سایت در حوزه آبریز رودخانه اترک تا ایستگاه تبارک به وسعت 560 کیلومتر واقع است.

شرایط طبیعی و اقلیمی سایت

هر سایت به طور طبیعی تابع شرایط آب و هوایی خاصی است از این رو شرایط محیطی و اقلیمی هر سایتی بایستی به منظور مقابله با ناسازگاریهای طبیعی و طرح ریزی و جهت دهی مناسب ، مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد. مطالعات وضعیت طبیعی و اقلیمی در نهایت به مطلوب تر شدن شرایط عملکردی اکولوژیکی سایت پیرامون آن منجر می گردد. این شرایط شامل مشخص شدن وضعیت قرار گیری منطقه در رده ژئوبوتانیکی و نیز بررسی عوامل اقلیمی همچون در جه حرارت ، بارندگی و باد و … می باشد.

تقسیم بندی ژئوبوتانیکی سایت :

بر اساس نظریات مبین و ترگویف و تقسیم بندی مناطق رویشی و اقلیمی ایران ، سایت تبارک آباد جز مناطق ایرانی ـ تورانی کوهستانی رده بندی می گردد.

عوامل اقلیمی

درجه حرارت و به همراه بارش از جمله عوامل مهم جوی هستند که خصوصیات کلی اقلیم یک ناحیه را مشخص می کنند و در مطالعات مربوط به آبیاری و منابع آب ، آبخیزداری ، محاسبات مربوط به تبخیر و تعرق ، نیاز آبی گیاه ، انتخاب پوشش گیاهی و سایر فعالیت های مربوط به گیاهان نقش مهمی دارند. که در این راستا به توجه آمارهای ارائه شده از ایستگاههای سینوپتیک اطراف سایت نتایج ذیل حاصل شده است (جدول1)

مشخصات هواشناسی

واحد

مقدار

متوسط ریزش های جوی در حوزه آبریز

میلیمتر

361

حداکثر دمای مطلق

درجه سانتیگراد

5/31

حداقل دما به مطلق

درجه سانتیگراد

5/9-

تبخیر و تعریق : مجموعه میزان تبخیر آب ( فرآیند تبدیل بخار آب ) از سطح خاک و تبخیر توسط پوشش گیاهی اصطلاحاً تبخیر و تعرق می گویند که در ارائه الگوی مناسب آبیاری نقش بسزایی ایفا می نماید که سایت تبارک آباد بر اساس آمار ارائه شده توسط مشاور متوسط تبخیر سالانه از سطح آزاد آب 7/1301 میلیمتر می باشد.

باد

سرعت و جهت باد با توجه به نقش موثری که در تبخیر و تعرق گیاه و نیز فرسایش (فرسایش ناشی از باد) و نیز حد آسایش در سایت دارند بسیار مورد توجه می باشد که با توجه به بررسی های به عمل آمده در سایت جهت غالب باد شمال شرقی به جنوب غربی و در حوالی بعد از ظهر شدت می پذیرد متوسط سرعت باد (سالیانه) 5/153 کیلومتر در روز ، حداکثر سرعت باد در روز km 9/183 می باشد و با توجه به جدول شماره پ 13 – دفترچه گزارش هواشناسی هر چه از سمت غرب ( بجنورد) منطقه به سمت شرق ( قوچان) پیش می رویم بر میزان سرعت آن افزوده می شود .

منابع آب

شاید بتوان گفت مهمترین عامل حیات یک سایت منابع آب تغذیه کننده سایت می باشند که مشکلات شامل آبهای سطحی و سفره های آب زیر زمینی می باشد در این زمینه مطالعه و بر رسی بر روی



خرید و دانلود تحقیق در مورد سد دوستی 15 ص


تحقیق درمورد- اصول زندگی مشترک ابزار عشق و دوستی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

 

  اصول زندگی مشترک      

    ابراز عشق و دوستی:

    این که زن و شوهر یکدیگر را دوست می دارند، جای هیچ سخنی نیست؛ ولی در مواردی، به آن علت، کدورت پدید می آید که آن را بر زبان نمی آورند و در این هنگام است که نسبت به یکدیگر متزلزل شده و درباره دوستی خود، به شک و تردید می افتند. اسلام از ما می خواهد که دوستی و محبت خود را نسبت به هرکس که دوستش داریم، ابراز کنیم.

 پیامبر (صلی الله علیه و آله) می فرمایند:

«ذکر جمله "تو را دوست می دارم" از طرف شوهر به زن هرگز از ذهن زن زدوده نخواهد شد. پیوند زناشویی با ابراز محبت و علاقه استحکام پیدا می کند و دوام می یابد. شما می دانید که در زندگی زناشویی، در عین وجود انضباط، علاقه و محبت باید حکومت کند، نه قانون و مقررات.

  خود آرایی و پاکیزه بودن:

   در زمینه تحکیم روابط ضروری است زن و شوهر خود را برای یکدیگر بیارایند و از لباس و سر و وضع ظاهری خود، مراقبت کنند. توصیه های اسلامی در زمینه مسواک کردن، استحمام، روغن مالی، شانه کردن موی سر، ناخن گرفتن، عطر زدن و خوب لباس پوشیدن است و این امور سبب رغبت طرفین نسبت به یکدیگر می شود.

 امام موسی بن جعفر (علیه السلام) فرموده اند:

 «خود آرایی و آمادگی مرد، سبب افزایش عفت زن می شود و برخی از زنان که در روزگاران گذشته آلوده شده اند، از این بابت بوده که شوهرانشان خود را نمی آراستند».

 پس همانطور که مرد نیاز به آرایش زن دارد، زن هم چنین نیازی را از طرف شوهر احساس می کند. شما به عنوان شوهر اجازه دهید همسرتان درباره لباس شما اظهار نظر کند و زیباترین لباس را بر اندام شما بپسندد.

رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرمایند:

«وظیفه زن این است که خود را برای شوهر بیاراید و در کنار او خوشبو و معطر باشد».

  رابطه همسری و تداوم آن:

     در سایه ازدواج که زن و شوهر با حفظ استقلال نسبی خود، تن به این رابطه می دهند، هم به خاطر تسکین غرایز و هم به خاطر حفظ وحدت، تداوم و بقای نسل است. البته داشتن رابطه، تنها به خاطر جنبه غریزی آن، نوعی حیوانیت است و ازداواج تنها به خاطر وصول به چنین هدفی موجب پدید آمدن فجایعی می شود که از جمله بی تفاوتی نسبت به هم پس از ارضای غریزه است. در روابط باید جنبه معنوی آن، یاد خدا، جلب رضایت و انجام وظیفه الهی و تبعیت از حکم



خرید و دانلود تحقیق درمورد- اصول زندگی مشترک ابزار عشق و دوستی


تحقیق درباره. اصول زندگی مشترک ابزار عشق و دوستی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

 

  اصول زندگی مشترک      

    ابراز عشق و دوستی:

    این که زن و شوهر یکدیگر را دوست می دارند، جای هیچ سخنی نیست؛ ولی در مواردی، به آن علت، کدورت پدید می آید که آن را بر زبان نمی آورند و در این هنگام است که نسبت به یکدیگر متزلزل شده و درباره دوستی خود، به شک و تردید می افتند. اسلام از ما می خواهد که دوستی و محبت خود را نسبت به هرکس که دوستش داریم، ابراز کنیم.

 پیامبر (صلی الله علیه و آله) می فرمایند:

«ذکر جمله "تو را دوست می دارم" از طرف شوهر به زن هرگز از ذهن زن زدوده نخواهد شد. پیوند زناشویی با ابراز محبت و علاقه استحکام پیدا می کند و دوام می یابد. شما می دانید که در زندگی زناشویی، در عین وجود انضباط، علاقه و محبت باید حکومت کند، نه قانون و مقررات.

  خود آرایی و پاکیزه بودن:

   در زمینه تحکیم روابط ضروری است زن و شوهر خود را برای یکدیگر بیارایند و از لباس و سر و وضع ظاهری خود، مراقبت کنند. توصیه های اسلامی در زمینه مسواک کردن، استحمام، روغن مالی، شانه کردن موی سر، ناخن گرفتن، عطر زدن و خوب لباس پوشیدن است و این امور سبب رغبت طرفین نسبت به یکدیگر می شود.

 امام موسی بن جعفر (علیه السلام) فرموده اند:

 «خود آرایی و آمادگی مرد، سبب افزایش عفت زن می شود و برخی از زنان که در روزگاران گذشته آلوده شده اند، از این بابت بوده که شوهرانشان خود را نمی آراستند».

 پس همانطور که مرد نیاز به آرایش زن دارد، زن هم چنین نیازی را از طرف شوهر احساس می کند. شما به عنوان شوهر اجازه دهید همسرتان درباره لباس شما اظهار نظر کند و زیباترین لباس را بر اندام شما بپسندد.

رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرمایند:

«وظیفه زن این است که خود را برای شوهر بیاراید و در کنار او خوشبو و معطر باشد».

  رابطه همسری و تداوم آن:

     در سایه ازدواج که زن و شوهر با حفظ استقلال نسبی خود، تن به این رابطه می دهند، هم به خاطر تسکین غرایز و هم به خاطر حفظ وحدت، تداوم و بقای نسل است. البته داشتن رابطه، تنها به خاطر جنبه غریزی آن، نوعی حیوانیت است و ازداواج تنها به خاطر وصول به چنین هدفی موجب پدید آمدن فجایعی می شود که از جمله بی تفاوتی نسبت به هم پس از ارضای غریزه است. در روابط باید جنبه معنوی آن، یاد خدا، جلب رضایت و انجام وظیفه الهی و تبعیت از حکم



خرید و دانلود تحقیق درباره. اصول زندگی مشترک ابزار عشق و دوستی


تحقیق درباره دوستی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 13

 

 

مقدمه‌

دوستی‌ یکی‌ از موضوعات‌ مهم‌ اخلاقی‌ و اجتماعی‌ است‌ که‌ حجم‌ زیادی‌از سخنان‌ امام‌ علی(ع) را به‌ خود اختصاص‌ داده‌ است‌. در کلمات‌ گرانبهای‌آن‌ حضرت‌ با دو نوع‌ دوستی‌ رو به‌ رو هستیم‌: دوستی‌ با خدا و دوستی‌ بامردم‌.

در این‌ دفتر، مسائل‌ زیر پیگیری‌ می‌شود:

1. اجتماعی‌ بودن‌ انسان‌، ضرورت‌ و اهمیّت‌ دوستی‌ و نقش‌ آن‌ درسرنوشت‌ بشر

2. رازهای‌ پیدایش‌ و بقای‌ دوستی‌

3. آفات‌ دوستی‌

4. صفات‌ و ویژگی‌های‌ دوستان‌ شایسته‌ و ناشایسته‌

5. حقوق‌ دوستی‌.

اجتماعی‌ بودن‌ انسان‌

 

انسان‌ بعد از تولّد در محیط‌های‌ مختلف‌ قرار می‌گیرد. هر محیطی‌به‌ گونه‌ای‌ در رشد و شکوفایی‌ استعدادهای‌ انسان‌ مؤثر است‌. اجتماع‌ یکی‌ ازاین‌ محیط‌ها به‌ شمار می‌آید.

اجتماعی‌ بودن‌ انسان‌ ریشه‌ در زمانی‌ بسیار دور از حیات‌ او دارد. تا آن‌ جاکه‌ تاریخ‌ نشان‌ می‌دهد انسان‌ همواره‌ به‌ صورت‌ اجتماعی‌ می‌زیسته‌ است‌.بنابراین‌، می‌توان‌ گفت‌ جز افراد استثنایی‌ که‌ در هر زمان‌ نمونه‌های‌ اندکی‌ ازآن‌ها به‌ چشم‌ می‌خورد، در هیچ‌ دورانی‌ بشر به‌ صورت‌ انفرادی‌ زندگی‌ نکرده‌است‌.

پس‌ می‌توان‌ گفت‌ انسان‌ موجودی‌ است‌ اجتماعی‌؛ موجودی‌ که‌ دوستی‌ وانس‌ با دیگران‌ از ضرورت‌های‌ سازمان‌ وجودی‌ او به‌ شمار می‌آید. بنابراین‌،در محیط‌ جامعه‌ برای‌ خود دوستانی‌ بر می‌گزیند تا در غم‌ و شادی‌ و رفع‌مشکلات‌ روحی‌ و مادی‌ یاری‌اش‌ کنند. حضرت‌ علی‌(ع) می‌فرماید:

غریب‌ کسی‌ است‌ که‌ او را دوست‌ نباشد.

احساس‌ نیاز به‌ معاشرت‌ صمیمانه‌ و همدلی‌ و همراهی‌ با دیگران‌، علاوه‌ براین‌ که‌ یکی‌ از جلوه‌های‌ زندگی‌ اجتماعی‌ به‌ شمار می‌رود، ندایی‌ برخاسته‌ ازاعماق‌ وجود انسان‌ است‌. هیچ‌ انسانی‌ با قطع‌ پیوندهای‌ دوستانه‌ و گوشه‌گیری‌احساس‌ آرامش‌ نمی‌کند. انزواطلبی‌ نوعی‌ بیماری‌ است‌ که‌ اسلام‌ پیروانش‌ رااز آن‌ باز داشته‌ است‌.

شاید فقط‌ یک‌ مورد برای‌ ترجیح‌ عزلت‌ و کناره‌گیری‌ بر معاشرت‌ با مردم‌وجود داشته‌ باشد و آن‌ در صورتی‌ است‌ که‌ فرد، بسیار سست‌ اراده‌، تأثیرپذیرو همنشینانش‌ بسیار فاسد باشند. به‌ نظر می‌رسد، روایات‌ ستایندة‌ عزلت‌ وکناره‌گیری‌ از مردم‌ دربارة‌ این‌ گروه‌ و موقعیت‌ ویژه‌ صادر شده‌ است‌؛ یعنی‌هر گاه‌ معاشرت‌ سبب‌ شود انسان‌ از یاد خدا باز بماند یا دچار معصیت‌ شود، به‌یقین‌ باید از آن‌ دست‌ کشید و تنهایی‌ را برگزید. علی‌(ع) می‌فرماید:

به‌ تنهایی‌ مأنوس‌تر باش‌ تا به‌ همدمان‌ بد.         از همنشین‌ و رفیق‌ بد دوری‌ کنید؛ زیرا او رفیق‌ خود را فاسد و هلاک‌ می‌کند.

 

 

اهمیّت‌ انتخاب‌ دوست‌ و نقش‌ آن‌ در سرنوشت‌ انسان‌

 

یکی‌ از اساسی‌ترین‌ مسائل‌ در سرنوشت‌ انسان‌ انتخاب‌ دوست‌ است‌. این‌مهّم‌، از مشکل‌ترین‌ اموری‌ است‌ که‌ انسان‌ در طول‌ حیات‌ خود با آن‌ سر و کاردارد. چه‌ بسا دوستانی‌ که‌ انسان‌ را به‌ اوج‌ عزّت‌ و خوشبختی‌ می‌رسانند و چه‌بسیارند دوستانی‌ که‌ فرد را از اوج‌ عزّت‌ به‌ ورطة‌ بیچارگی‌ و بدبختی‌می‌کشانند. اهمیّت‌ انتخاب‌ دوست‌ و نقش‌ آن‌ بر کسی‌ پوشیده‌ نیست‌. دراهمیّت‌ این‌ موضوع‌ همین‌ نکته‌ کافی‌ است‌ که‌ در روز قیامت‌ عده‌ای‌ به‌ شدت‌اندوهگین‌ و ناراحتند و از این‌ که‌ در دنیا افراد منحرف‌ را به‌ دوستی‌برگزیده‌اند، افسرده‌اند:

و به‌ خاطر بیاور روزی‌ را که‌ ظالم‌ دست‌ خویش‌ را از شدت‌ حسرت‌ به‌دندان‌ می‌گیرد و می‌گوید: ای‌ کاش‌ با رسول‌ خدا راهی‌ برگزیده‌ بودم‌.ای‌ وای‌ بر من‌! کاش‌ فلان‌ ]شخص‌ گمراه‌[ را دوست‌ خود انتخاب‌نکرده‌ بودم‌! او مرا از راه‌ حق‌ گمراه‌ ساخت‌ بعد از آن‌ که‌ آگاهی‌ به‌ سراغ‌من‌ آمده‌ بود و شیطان‌ همیشه‌ خوار کنندة‌ انسان‌ بوده‌ است‌.

این‌ آیات‌ شأن‌ نزولی‌ دارد که‌ بسیار آموزنده‌ است‌. در عصر پیامبر(ص) دودوست‌ِ مشرک‌ به‌ نام‌های‌ عقبه‌ بن‌ ابی‌ و ابی‌ ابن‌ خلف‌ زندگی‌ می‌کردندهرگاه‌ عقبه‌ از سفر می‌آمد، غذایی‌ ترتیب‌ می‌داد و اشراف‌ قومش‌ را دعوت‌می‌کرد. او در عین‌ حال‌ دوست‌ داشت‌ به‌ محضر پیامبر(ص) برسد؛ هر چنداسلام‌ را نپذیرفته‌ بود. روزی‌ از سفر آمد. طبق‌ معمول‌ غذایی‌ ترتیب‌ داد؛دوستان‌ را فراخواند و در ضمن‌ از پیامبر اسلام‌(ص) نیز دعوت‌ کرد.

رسول‌ خدا(ص) فرمود: من‌ از غذای‌ تو نمی‌خورم‌ تا به‌ وحدانیت‌ خدا ورسالت‌ من‌ شهادت‌ دهی‌.

عقبه‌ شهادتین‌ را به‌ زبان‌ جاری‌ کرد. وقتی‌ این‌ خبر به‌ گوش‌ دوستش‌ ابی‌رسید، گفت‌: ای‌ عقبه‌، از آیینت‌ منحرف‌ شدی‌؟

او گفت‌: نه‌، به‌ خدا سوگند منحرف‌ نشدم‌؛ مردی‌ بر من‌ وارد شد که‌ حاضرنبود جز با شهادتین‌ گفتن‌ من‌، از غذایم‌ بخورد. من‌ شرم‌ داشتم‌ او از سفرة‌ من‌برخیزد بی‌ آن‌ که‌ غذا بخورد، بدین‌ سبب‌ شهادت‌ دادم‌!

ابی‌ گفت‌: هرگز از تو راضی‌ نمی‌شوم‌ مگر این‌ که‌ در برابرش‌ بایستی‌ وسخت‌ توهین‌ کنی‌!

عقبه‌ این‌ کار را کرد و مرتد شد. او سرانجام‌ در جنگ‌ بدر در صف‌ کفاربه‌ قتل‌ رسید. دوستش‌ ابی‌ نیز در جنگ‌ احد کشته‌ شد.

بی‌شک‌ عوامل‌ مختلفی‌ که‌ دوست‌ از اهم‌ّ آن‌ها به‌ شمار می‌آید، درشکل‌گیری‌ شخصیت‌ انسان‌ مؤثر است‌؛ زیرا آدمی‌ ناخود آگاه‌ تأثیر می‌پذیردو بخش‌ مهمی‌ از افکار و صفات‌ اخلاقی‌اش‌  را از دوستانش‌ می‌گیرد. علی‌(ع)می‌فرماید:

هر گاه‌ وضع‌ کسی‌ بر شما مشتبه‌ شد و دین‌ او را نشناختید، به‌ دوستانش‌نظر کنید. اگر اهل‌ دین‌ و آیین‌ خدا باشند، او نیز پیرو آیین‌ خدا است‌؛و اگر بر آیین‌ خدا نباشند، او نیز بهره‌ای‌ از آیین‌ خدا ندارد.

انتخاب‌ دوست‌ در هر مرحله‌ از زندگی‌ مهم‌ است‌ و در دوران‌ جوانی‌ ونوجوانی‌ بسیار مهم‌تر. مسائل‌ و دشواری‌های‌ ناشی‌ از بلوغ‌ و جوانی‌ از کمیت‌و کیفیتی‌ برخوردار است‌ که‌ بسیاری‌ از روان‌شناسان‌ معتقدند خوشبختی‌ یابدبختی‌ انسان‌ تا اندازة‌ بسیار زیادی‌ در این‌ دوران‌ رقم‌ زده‌ می‌شود. چه‌بسیارند جوانانی‌ که‌ در خانوادة‌ مذهبی‌ به‌ دنیا آمده‌اند، امّا به‌ علّت‌ عدم‌ توجّه‌در انتخاب‌ دوست‌ به‌ انحراف‌ کشیده‌ شده‌ و حیثیت‌ خانوادگی‌ خود را لکّه‌دارساخته‌اند. مصداق‌ بارز این‌ امر پسر حضرت‌ نوح‌(ع) است‌ که‌ به‌ علّت‌ معاشرت‌با دوستان‌ بد در گرداب‌ گمراهی‌ غلتید. علی‌(ع) می‌فرماید:

از پیشینیان‌ خود پند گیرید، پیش‌ از آن‌ که‌ پسینیان‌ از شما عبرت‌گیرند.

نرود مرغ‌ سوی‌ دانه‌ فرازچون‌ دگر مرغ‌ بیند اندر بند

پند گیر از مصائب‌ دگران‌تا نگیرند دیگران‌ ز تو پند

دوست‌ در دین‌ و اعتقادات‌، رفتار و کردار و زندگی‌ انسان‌ اثر می‌گذارد واساساً معیار و میزان‌ قضاوت‌ دیگران‌ دربارة‌ انسان‌ است‌. علی‌(ع) می‌فرماید:

هر کس‌ را از آن‌ که‌ دوست‌ او است‌ می‌شناسند.

تو اوّل‌ بگو با کیان‌ دوستی‌من‌ آنگه‌ بگویم‌ که‌ تو کیستی‌

اهمیّت‌ دوست‌ و نقش‌ آن‌ در زندگی‌ انسان‌، انکارناپذیر است‌؛ به‌ گونه‌ای‌که‌ می‌توان‌ گفت‌ خویشاوندان‌ نیز برای‌ استحکام‌ روابط‌ خویش‌ به‌ دوستی‌ بایکدیگر نیازمندند. علی‌(ع) می‌فرماید:

دوستی‌ پدران‌ پیوند خویشاوندی‌ در میان‌ فرزندانشان‌ است‌ و نیازخویشاوندان‌ است‌ و نیاز خویشاوندی‌ به‌ دوستی‌، از نیاز دوستی‌ به‌خویشاوندی‌ بیش‌تر است‌.

البته‌ ـ چنان‌که‌ قبلاً نیز گفته‌ شد ـ گوشه‌نشینی‌ و تنها زندگی‌ کردن‌ از دوستی‌با ناشایستگان‌ بهتر و سودمندتر است‌. امیرمؤمنان‌(ع) یاران‌ و پیروانش‌ راچنین‌ اندرز می‌داد:

همنشین‌ صالح‌ و شایسته‌ بهتر از تنهایی‌ است‌؛ ولی‌ تنهایی‌ از همنشین‌بد بهتر است‌.

بنابراین‌ باید قبل‌ از گزینش‌ دوست‌، افراد را بیازماییم‌؛ زیرا

کسی‌ که‌ ناسنجیده‌ و بدون‌ آزمایش‌ با دیگران‌ پیمان‌ دوستی‌ می‌بندد،ناچار باید به‌ رفاقت‌ اشرار و فاسدان‌ تن‌ در دهد.

 

امیر مؤمنان‌(ع) و معیارهای‌ روابط‌ اجتماعی‌

 

ای‌ پسرم‌، نفس‌ خود را میزان‌ میان‌ خود و دیگران‌ قرار ده‌، پس‌ آنچه‌ راکه‌ برای‌ خود دوست‌ داری‌، برای‌ دیگران‌ نیز دوست‌ بدار و آنچه‌ را که‌برای‌ خود نمی‌پسندی‌، برای‌ دیگران‌ مپسند. ستم‌ روا مدار، آن‌ گونه‌ که‌دوست‌ نداری‌ به‌ تو ستم‌ شود. نیکوکار باش‌، آن‌ گونه‌ که‌ دوست‌ داری‌به‌ تو نیکی‌ کنند؛ و آنچه‌ از دیگران‌ زشت‌ می‌شماری‌ برای‌ خود نیززشت‌ بدان‌؛ آنچه‌ نمی‌دانی‌ نگو، گرچه‌ آنچه‌ می‌دانی‌ اندک‌ است‌؛ آنچه‌دوست‌ نداری‌ به‌ تو نسبت‌ دهند، دربارة‌ دیگران‌ مگو. بدان‌ که‌خودبزرگ‌بینی‌ و غرور، مخالف‌ راستی‌ و آفت‌ عقل‌ است‌؛ نهایت‌کوشش‌ را در زندگی‌ داشته‌ باش‌ و در فکر ذخیره‌ سازی‌ برای‌ دیگران‌مباش‌. آنگاه‌ که‌ به‌ راه‌ راست‌ هدایت‌ شدی‌، در برابر پروردگارت‌ از هرفروتنی‌ خاضع‌تر باش‌.

رازهای‌ پیدایش‌ و بقای‌ دوست

از نظر علی‌(ع) ناتوان‌ترین‌ مردم‌ کسی‌ است‌ که‌ نتواند دوستی‌ بیابد و از اوناتوان‌تر کسی‌ است‌ که‌ دوستانش‌ را از دست‌ بدهد. بررسی‌ علل‌ پیدایش‌ وبقای‌ دوستی‌ از مهم‌ترین‌ مسائلی‌ است‌ که‌ انسان‌ باید به‌ آن‌ توجّه‌ کند. این‌عوامل‌ بسیار متعدد است‌. در نگاه‌ امام‌ علی‌(ع) بخشی‌ از عوامل‌ پیدایش‌ وبقای‌ دوستی‌ عبارت‌ است‌ از:

 

أ. سازگاری‌ جان‌ها

جان‌ها چون‌ سپاهیان‌ مجهزند. آن‌ها که‌ یکدیگر را بشناسند، الفت‌می‌گیرند و آن‌ها که‌ یکدیگر را نشناسند، اختلاف‌ می‌یابند. گاه‌ انسان‌، با آن‌ که‌برای‌ نخستین‌ بار شخصی‌ را دیده‌ است‌، گرایشی‌ خاص‌ به‌ او احساس‌ می‌کند.این‌ پدیده‌ رهاورد آشنایی‌ و همانندی‌ روان‌ها است‌.

هر گاه‌ جان‌ انسان‌ همانند خویش‌ را پیدا کند، خود به‌ خود به‌ او گرایش‌می‌یابد. علی‌(ع) فرزندانش‌ را چنین‌ وصیت‌ فرموده‌ است‌:

فرزندانم‌! دل‌ها سپاهانی‌ فراهم‌آمده‌ هستند که‌ با دوستی‌ به‌ یکدیگرمی‌نگرند و به‌ وسیلة‌ آن‌ با یکدیگر رازگویی‌ می‌کنند. در باب‌ دشمنی‌نیز چنین‌ است‌، پس‌ اگر کسی‌ را بی‌ آن‌ که‌ خود به‌ سوی‌ شما پیش‌دستی‌کرده‌ باشد، دوست‌ داشتید، بدو امیدوار باشید و هرگاه‌ کسی‌ را بی‌ آن‌که‌ بدی‌ از او به‌ شما رسیده‌ باشد، دشمن‌ داشتید، از او بپرهیزید.جان‌ها را شکل‌هایی‌ است‌. پس‌ آنان‌ که‌ هم‌ شکل‌ یکدیگرند، با هم‌موافقت‌ خواهند کرد و مردم‌ به‌ هم‌شکلان‌ خود گرایش‌ بیش‌تری‌دارند.

چنان‌که‌ ملاحظه‌ می‌شود، بر اساس‌ این‌ حقیقت‌، اقتضای‌ جان‌های‌ نیک‌دوستی‌ با جان‌های‌ شایسته‌ و اقتضای‌ جان‌های‌ شرور پیوستن‌ به‌ جان‌های‌شرور است‌. امام‌ علی‌(ع) می‌فرماید:

هر انسانی‌ به‌ همانند خود متمایل‌ است‌.          شرّ به‌ شرّ می‌پیوندد.          جابه‌ جا کردن‌ کوه‌های‌ بلند، از الفت‌ دادن‌ دل‌های‌ رمیده‌ از یکدیگرآسان‌تر است‌.

کبوتر با کبوتر باز با بازکند هم‌جنس‌ با هم‌جنس‌ پرواز

 

ب‌. خوش‌رفتاری‌

خوش‌رفتاری‌ و مردم‌داری‌ در تأمین‌ خوشبختی‌ و سعادتمندی‌ انسان‌اعجاز می‌کند. باید با مردم‌ چنان‌ زندگی‌ کرد که‌ پس‌ از مرگ‌ بر انسان‌ بگریند ودر زمان‌ حیات‌ از معاشرت‌ با وی‌ لذّت‌ ببرند. علی‌(ع) می‌فرماید:

با مردم‌ آن‌ گونه‌ معاشرت‌ کنید که‌ اگر مُردید، بر شما اشک‌ ریزند و اگرزنده‌ ماندید، با اشتیاق‌ سوی‌ شما آیند.

قرآن‌ کریم‌ رمز موفقیت‌ پیامبر(ص) را خوش‌رفتاری‌ با مردم‌ می‌داند ومی‌فرماید:

رحمت‌ خدا تو را با خلق‌ مهربان‌ گردانید و اگر تندخو بودی‌، مردم‌ ازگِرد تو متفرق‌ می‌شدند ... .

رفتار نیک‌ و خوش‌خویی‌ از مهم‌ترین‌ رازهای‌ پیدایش‌ و بقای‌ دوستی‌است‌. خوش‌رفتاری‌ مایة‌ برانگیخته‌ شدن‌ مردم‌ به‌ سوی‌ انسان‌ و پایداری‌دوستی‌ و فراوانی‌ دوستان‌ می‌شود. علی‌(ع) می‌فرماید:

پای‌بند خوش‌خویی‌ باش‌ که‌ دوستی‌ مردم‌ را نصیب‌ می‌کند.            هر که‌ خوش‌رفتاری‌ پیشه‌ کند، دوستانش‌ فراوان‌ شوند.    آن‌ که‌ درخت‌ شخصیت‌اش‌ نرم‌ و بی‌عیب‌ باشد، شاخ‌ و برگش‌ فراوان‌است‌.

هر که‌ گفتار نرم‌ پیش‌ آردهمه‌ دل‌ها به‌ قید خویش‌ آرد

البته‌ خوش‌خلقی‌ به‌ معنای‌ دروغ‌ گویی‌ و پشت‌ سر دیگران‌ سخن‌ گفتن‌برای‌ خنداندن‌ دوستان‌ نیست‌. چه‌ بسا این‌ کار به‌ کدورت‌ و حتی‌ جدایی‌ ورنجش‌ دوستان‌ منجر می‌شود. علی‌(ع) می‌فرماید:

زبان‌ درنده‌ است‌ اگر او را رها کنید و کنترلش‌ ننمایید، آزارمی‌رساند.

با کنترل‌ زبان‌ و حرف‌ صحیح‌ و به‌جا زدن‌ و نرنجاندن‌ افراد، دوستان‌انسان‌ افزایش‌ می‌یابند. حفظ‌ روابط‌ دوستانه‌ و عدم‌ مسامحه‌ در رعایت‌حال‌ دوستان‌ یکی‌ از راه‌های‌ بقای‌ دوستی‌ است‌. لرد آویبوری‌ در این‌ باره‌می‌گوید:

باید این‌ نکته‌ را در نظر داشته‌ باشیم‌ که‌ به‌ دست‌ آوردن‌ دوست‌ هر قدرمشکل‌ باشد، حفظ‌ کردنش‌ مشکل‌تر است‌. ما انصاف‌ نداریم‌ وگرنه‌اعتراف‌ می‌کردیم‌ که‌ غالب‌ دوستان‌ خود را فقط‌ در نتیجة‌ مسامحه‌ واهمال‌ از دست‌ داده‌ایم‌.

 

ج‌. تواضع‌

فروتنی‌ و تواضع‌ در مقابل‌ دیگران‌، علاوه‌ بر بالا بردن‌ مقام‌ و منزلت‌انسان‌، سبب‌ دوام‌ دوستی‌ می‌شود. حضرت‌ علی‌(ع) می‌فرماید:

سه‌ چیز موجب‌ محبّت‌ است‌: دین‌ و تواضع‌ و بخشش‌.       میوة‌ تواضع‌ محبّت‌ است‌.

در مقابل‌، تکبر و خود بزرگ‌بینی‌ به‌ نابودی‌ دوستی‌ می‌انجامد. هیچ‌ عاقلی‌با شخص‌ متکبر و خودخواه‌ دوست‌ نمی‌شود. علی‌(ع) می‌فرماید:

هیچ‌ متکبری‌ دوستی‌ ندارد.   هر که‌ با برادران‌ بزرگی‌ فروشد، هیچ‌ انسانی‌ با او صمیمی‌ نخواهدشد.

دانشمندان‌ بزرگ‌ اسلام‌ تصریح‌ می‌کنند که‌ غرور و نخوت‌ از آفات‌ بزرگ‌دوستی‌ است‌. کسی‌ که‌ سری‌ پرغرور و رفتاری‌ نخوت‌آمیز دارد، دوستان‌خویش‌ را از گِرد خویش‌ می‌پراکند؛ زیرا مردم‌ نمی‌توانند خودپسندی‌ ونخوت‌ دیگران‌ را تحمل‌ کنند.

 

د. احسان‌

چنان‌ که‌ محبوبیّت‌ در پیشگاه‌ خدا از نعمت‌های‌ بزرگ‌ الاهی‌ و آرزوی‌ هربندة‌ صالح‌ و با ایمانی‌ است‌، محبوبیّت‌ نزد مردم‌ نیز از نعمت‌های‌ بزرگ‌ وآرزوی‌ افراد با ایمان‌ است‌. در زیارت‌ امین‌الله که‌ از معتبرترین‌ زیارات‌ است‌،چنین‌ می‌خوانیم‌:

اَللّهُم‌َّ فَاجْعَل‌ْ نَفْسی‌ مطمئنَّة‌ً بِقَدَرِک‌َ، راضِیة‌ً بِقَضئِک‌َ، مُولَعَة‌ً بِذِکْرِک‌َ وَدُعئِک‌َ، مُحبّة‌ً لصفوة‌ِ اولیائِک‌َ، مَحْبُوبَة‌ً فی‌ اَرضِک‌َ وَ سَمائِک‌َ ... .           خدایا، نفسم‌ را به‌ مقدرات‌ خود مطمئن‌ ساز و به‌ قضای‌ خود راضی‌ وبه‌ یاد و دعایت‌ شائق‌ و نسبت‌ به‌ سران‌ اولیائت‌ دوستدار کن‌ و در زمین‌و آسمان‌ محبوبم‌ گردان‌.

یکی‌ از مهم‌ترین‌ راه‌های‌ جلب‌ دوستی‌ مردم‌ احسان‌ به‌ آن‌ها است‌.علی‌(ع) در این‌ باره‌ می‌فرماید:

احسان‌ کانون‌ محبّت‌ است‌.   انسان‌ بندة‌ احسان‌ است‌.    به‌ وسیلة‌ احسان‌ دل‌ها را مالک‌ شوی‌. هر کس‌ به‌ مردم‌ احسان‌ کرد، محبّت‌ آن‌ها را برای‌ خویش‌ مستدام‌ داشت‌.روزی‌ مردی‌ نزد امیر مؤمنان‌(ع) شتافت‌ و گفت‌: «حاجتی‌ دارم‌».علی‌(ع) فرمود: «حاجتت‌ را روی‌ زمین‌ بنویس‌ که‌ من‌ گرفتاری‌ را درتو آشکارا مشاهده‌ می‌کنم‌.» آن‌ مرد روی‌ زمین‌ نوشت‌: «من‌ فقیری‌نیازمندم‌.» امیرالمؤمنین‌(ع) به‌ قنبر فرمود: «دو جامة‌ ارزشمند به‌ وی‌بپوشان‌.» به‌دنبال‌ آن‌، آن‌ مرد ابیاتی‌ را سرود و حضرت‌ فرمود: «صددینار به‌ او بدهید.» مردم‌ گفتند: یا امیرالمؤمنین‌ او را ثروتمندی‌کردی‌؟! علی‌(ع) فرمود: «من‌ از رسول‌ خدا شنیدم‌ که‌ می‌فرمود: مردم‌را در جایگاه‌ خود فرود آرید.» سپس‌ فرمود: «من‌ راستی‌ تعجب‌ می‌کنم‌که‌ برده‌ها را با مال‌های‌ خود می‌خرند؛ ولی‌ مردمان‌ آزاده‌ را با کارهای‌نیک‌ خود نمی‌خرند.»

 

ه  . انصاف‌

یکی‌ از مهم‌ترین‌ رازهای‌ پیدایش‌ و بقای‌ دوستی‌ رفتار منصفانه‌ با دیگران‌است‌. انصاف‌ یعنی‌ آنچه‌ برای‌ خود می‌پسندی‌ برای‌ دیگری‌ بپسندی‌ و آنچه‌برای‌ خود نمی‌پسندی‌ برای‌ دیگری‌ نپسندی‌.

علی‌(ع) پس‌ از بازگشت‌ از جنگ‌ صفین‌ وقتی‌ به‌ سرزمین‌ حاضرین‌رسید، نامه‌ای‌ به‌ امام‌ حسن‌(ع) نوشت‌ و معیارهای‌ روابط‌ اجتماعی‌ را برشمرد.در قسمتی‌ از این‌ نامه‌ چنین‌ می‌خوانیم‌:

ای‌ پسرم‌، نفس‌ خود را میزان‌ خود و دیگران‌ قرار ده‌. پس‌ آنچه‌ برای‌خود دوست‌ داری‌، برای‌ دیگران‌ نیز دوست‌ بدار و آنچه‌ را که‌ برای‌خود نمی‌پسندی‌، برای‌ دیگران‌ نیز مپسند. ستم‌ روا مدار، آن‌ گونه‌ که‌دوست‌ نداری‌ به‌ تو ستم‌ شود. نیکوکار باش‌، آن‌ گونه‌ که‌ دوست‌ داری‌به‌ تو نیکی‌ کنند؛ و آنچه‌ را که‌ برای‌ دیگران‌ زشت‌ می‌داری‌ برای‌ خودزشت‌ شمار و چیزی‌ را برای‌ مردم‌ رضایت‌ بده‌ که‌ برای‌ خودمی‌پسندی‌؛ آنچه‌ نمی‌دانی‌ نگو، گرچه‌ آنچه‌ می‌دانی‌ اندک‌ است‌؛ آنچه‌را دوست‌ نداری‌ به‌ تو نسبت‌ دهند، دربارة‌ دیگران‌ مگو. بدان‌ که‌خودبزرگ‌بینی‌ و غرور، مخالف‌ راستی‌، و آفت‌ عقل‌ است‌ ... .

آن‌ حضرت‌ در فرمان‌ خود به‌ مالک‌ اشتر دربارة‌ لزوم‌ رعایت‌ انصاف‌ دربرخورد با دیگران‌ چنین‌ می‌نویسد:

... با خدا و با مردم‌ و با خویشاوندان‌ نزدیک‌ و با افرادی‌ از رعیّت‌ خودکه‌ آنان‌ را دوست‌ داری‌، انصاف‌ را رعایت‌ کن‌ که‌ اگر چنین‌ نکنی‌، ستم‌روا داشتی‌؛ کسی‌ که‌ به‌ بندگان‌ خدا ستم‌ روا دارد، خدا به‌ جای‌ بندگانش‌دشمن‌ او خواهد شد ... .

از نظر علی‌(ع) انصاف‌ در دوستی‌ دل‌ها را به‌ یکدیگر پیوند می‌دهد،اختلاف‌ را می‌زداید، الفت‌ پدید می‌آورد، دوستی‌ را پایدار و استوارمی‌کند و باعث‌ فراوانی‌ دوستان‌ می‌شود.

 

و. صلة‌ رحم‌

صلة‌ رحم‌ یکی‌ از دستورهای‌ اخلاقی‌ اسلام‌ است‌ که‌ در دنیا و آخرت‌ آثارو ثواب‌های‌ بسیار دارد. امام‌ علی‌(ع) می‌فرماید:

صلة‌ رحم‌ سبب‌ دوستی‌ است‌.

خویشاوندان‌ ارتباط‌ خونی‌ با هم‌ دارند، شاخ‌ و برگ‌های‌ یک‌ درخت‌ وگل‌های‌ یک‌ بوستانند. پس‌ ارتباطشان‌ طبیعی‌ است‌ و قطع‌ رابطه‌ شان‌ عارضه‌ای‌ثانوی‌. قطع‌ ارتباط‌ خویشاوندان‌ نوعی‌ بیماری‌ اجتماعی‌ و «آفت‌ خانوادگی‌»به‌ شمار می‌آید. اگر بی‌دلیل‌ باشد، زشت‌ و ناروا است‌ و چنان‌چه‌ دلیل‌ داشته‌باشد، قابل‌ رفع‌.

هنگامی‌ که‌ مردم‌ می‌بینند شخصی‌ با اقوام‌ خود رفت‌ و آمد نمی‌کند، ازدوستی‌ با وی‌ سر باز می‌زنند؛ زیرا وقتی‌ کسی‌ با خویشاوندانش‌ قطع‌ رابطه‌کرده‌، وظیفة‌ خود را در برابر آن‌ها انجام‌ نمی‌دهد، به‌ راحتی‌ با دیگران‌ نیزقطع‌ رابطه‌ می‌کند. بدین‌ سبب‌ امام‌ علی‌(ع) می‌فرماید:

قاطع‌ رحم‌، دوست‌ نزدیک‌ ندارد.

 

ز. میانه‌ روی‌

یکی‌ از ویژگی‌های‌ بسیار مهم‌ دوستان‌ شایسته‌، میانه‌روی‌ آن‌ها است‌.اعتدال‌ به‌ پایداری‌ دوستی‌ می‌انجامد و پیامدهای‌ زیانبار آن‌ را از میان‌ می‌برد.علی‌(ع) می‌فرماید:

دوست‌ خود را در حدّ اعتدال‌ دوست‌ بدار، چه‌ این‌ که‌ ممکن‌ است‌روزی‌ دشمنت‌ شود و نیز دشمنت‌ را در همین‌ حدّ دشمن‌ بدار؛ زیراممکن‌ است‌ روزی‌ دوستت‌ شود.

یکی‌ از موارد خروج‌ از میانه‌روی‌، گفتن‌ اسرار زندگی‌ به‌ دوستان‌ است‌.انسان‌ نباید تمام‌ اسرار زندگیش‌ را با دوستش‌ در میان‌ نهد. البته‌ این‌ سخن‌ به‌معنای‌ عدم‌ صمیمیت‌ نیست‌. باید با دوستان‌ صمیمی‌ بود؛ ولی‌ از گفتن‌ اسرار به‌آن‌ها پرهیز کرد. امام‌(ع) می‌فرماید:

سخن‌ در بند تو است‌ تا بر زبانش‌ نرانی‌ و چون‌ گفتی‌اش‌ تو در بندآنی‌.

سخن‌ تا نگویی‌ بر او دست‌ هست‌چو گفته‌ شود یابد او بر تو دست‌

سخن‌ تا نگفته‌ توانش‌ گفت‌ولی‌ گفته‌ را باز نتوان‌ نهفت‌

بنابراین‌، انسان‌ خردمند با دوستان‌ مهربان‌ است‌ و حقوق و آداب‌ دوستی‌را رعایت‌ می‌کند؛ ولی‌ هرگز از مرز اعتدال‌ پای‌ فراتر نمی‌نهد.

آفات‌ دوستی‌

 

عواملی‌ که‌ سبب‌ پاره‌ شدن‌ رشته‌های‌ دوستی‌ می‌شود، بسیار است‌. شماری‌از مهم‌ترین‌ آن‌ها عبارت‌ است‌ از:

 

أ. آزرده‌ خاطر ساختن‌ دوست‌

باید از رفتار و گفتاری‌ که‌ مایة‌ رنجش‌ دوست‌ می‌شود، به‌ شدت‌ پرهیز کردتا دوستی‌ها استمرار یابد. علی‌(ع) می‌فرماید:

اِذا احْتَشَم‌َ الْمْؤمِن‌ُ أَخاه‌ُ فَقَدْ فارَقَه‌ُ.   زمانی‌ که‌ انسان‌ دوست‌ خود را ناراحت‌ و خشمگین‌ ساخت‌، زمینة‌جدایی‌ را فراهم‌ ساخته‌ است‌.

در این‌ حدیث‌ شریف‌ واژة‌ «احتشم‌» به‌ کار رفته‌ است‌ که‌ به‌ معنای‌خشمگین‌ و شرمنده‌ ساختن‌ دیگری‌ است‌.

 

ب‌. پذیرش‌ کلام‌ سخن‌ چین‌

سخن‌چینی‌ و نیز پذیرش‌ کلام‌ سخن‌چین‌ از عوامل‌ پراکندگی‌ دوستان‌ ونابودکنندة‌ رشته‌های‌ مودّت‌ است‌. دوستان‌ خوب‌ باید به‌ یکدیگر اعتماد داشته‌باشند؛ از پذیرش‌ کلام‌ سخن‌ چینان‌ بپرهیزند و چنان‌چه‌ شنیدن‌ گفتار این‌ گروه‌ذهنیّتی‌ منفی‌ در آن‌ها پدید آورد، مطلب‌ را به‌ نحو مناسب‌ با یکدیگر در میان‌نهند تا زمینة‌ هر گونه‌ کدورت‌ و جدایی‌ از بین‌ برود. علی‌(ع) می‌فرماید:

هر کس‌ به‌ حرف‌ اشخاصی‌ سخن‌چین‌ اعتماد کند، دوست‌ خود را ازدست‌ خواهد داد.    هر کس‌ سخن‌ بدخواه‌ و سخن‌چین‌ را باور کند، دوست‌ خود را تباه‌کرده‌ است‌.



خرید و دانلود تحقیق درباره دوستی


تحقیق درباره خط مشی‌های سیاسی نهج‌البلاغه

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 27

 

صلح و دوستی در نهج‌البلاغه

مقدمه:

حکومت در دیدگاه مکتب اسلام و فرهنگ حکومت علوی از مهم‌ترین ابزارهای نیل جامعه به کمال و تعالی است. از آن جا که حیات بشری در این دنیا، از منظر فرهنگ اسلامی، ابزاری برای رسیدن به کمال است و آن چه برای انسان اصالت دارد، کمال جاویدان است. لذا حکومت نیز می‌تواند وسیله مناسبی برای نیل به این هدف باشد؛ زیرا حکومت هم امکانات این رشد و تعالی را به گونه‌ای جامع در اختیار دارد و هم می‌تواند زمینة استفاده از هر نوع امکانی را فراهم سازد.

از تعابیر حضرت اینگونه استفاده می‌شود که حکومت وقتی می‌تواند راهنمای رسیدن به کمال باشد که خود در میسر عدالت، تحقق امنیت، تأمین رفاه و زمینه‌سازی تربیت انسانی، گام بردارد والا اگر حکومت به سوی بی‌عدالتی و خودکامگی گام بردارد و در آن از امنیت‌های مختلف که زمینه‌ساز آرامش درونی و بیرونی انسان‌ها است، خبری نباشد و توان رفاه و آسایش مردم را با تدبیر درست در زمینه‌های مختلف اقتصادی نداشته باشد و هم چنین در جهت خودسازی و انسان‌سازی گام برندارد. نه تنها وسیله‌ای برای نیل جامعه به اهداف عالی نیست، بلکه مانعی بزرگ برای رشد بشر تبدیل می‌شود بنابراین عدالت، امنیت، رفاه و آسایش و تربیت از مهم‌ترین اهداف حکومت از دیدگاه نهج‌البلاغه است که اهداف دیگر را پوشش می‌دهد.

1- عدالت

محوری‌ترین اصلی که امام علی آن را مبنای قبول حکومت معرفی می‌کند و آن را برای هر حکومتی لازم می‌داند عدالت است:

لولا حُضُور الحاضِر ... ما أخَذَ الله علی العلماءِ اِلّا یٌقاروٌّا عَلی کَظِه ... ظالمِ و لاسَغَبِ مضلومٍ لألقیتُ حَبلَها علی غاربِها و لَسَقتُ آخرها بِکَأسِ أوَّلِها (علی نقی فیض الاسلام، نهج‌البلاغه خطبه 3)

و اگر خداوند از عالمان پیمان سخت نگرفته بود که در برابر شکم‌بارگی ستمگر و گرسنگی ستم‌دیده آرام و قرار نگیرند، بی‌درنگ رشته حکومت را از دست می‌گذاشتم و پایانش را چون آغازش می‌انگاشتم و چون گذشته خود را به کناری می‌کشیدم.

- و انّ أفضلَ قُرَّهِ عَینِ الُولاهِ استقامهُ العول فی البلادِ و ظهورُ مودّهِ الرَّعیهِ و انّه لاتَظهَرُ مَودّتهم الاسبلامهِ صُدورِهِم و لا یَصِحُّ نصیحتُهم الا بحیطتِهم علی وُلاهِ أمُورِهِم و قلّهِ اشتعالِ دُوَلِهِم وِ ترکِ استبطاء انقِطاعِ مُدَّتِهِم. (نهج‌البلاغه، نامه 53)

همانا برترین چشم روشنی زمامداران، برقراری عدل در شهرها و آشکار شدن محبت مردم به رهبر است که محبت دل‌های رعیت، جز با پاکی قلب‌ها پدید نمی‌آید، و خیرخواهی آنان زمانی است که با رغبت و شوق، پیرامون رهبر را بگیرند، و حکومت بار سنگینی را بر دوش رعیت نگذاشته باشد و طولانی شدن مدت زمامداری، بر مردم ناگوار نباشد.

- امنیت

برقراری امنیت در همة ابعاد از اهداف میانی مهم حکومت اسلامی است که در سایه آن تحقق اهداف عالیه و رسیدن به رشد و کمال انسانی میسور خواهد بود. در جامعه‌ای که امنیت فردی، اجتماعی، سیاسی، فکری، معنوی، فرهنگی، اقتصادی، شغلی، قضایی و مرزی فراهم نباشد نیل به سعادت ممکن نیست. امام علی (ع) از جملة منادیان بزرگ امنیت در جامعه به شمار می‌آید که در این جا تنها به نمونه‌های از اهتمام امام به مسأله امنیت اشاره می‌شود.

1- نوع پذیرش حکومت که اگر اصرار مردم بر پذیرش حکومت از سوی امام و تقاضای بیعت آزادانة مردم نبود، امام همانند زمان خلفای سه گانه به وظایف دیگر مشغول می‌شد و در حاشیة حکومت قرار می‌گرفت. (نهج‌البلاغه – خ 3 و نامه 63)

2- آزادی و تضمین امنیت افرادی که از بیعت امام سرباز زدند: هم چون عبداله بن عمر؛ سعدبن ابی وقاص، حسان بن ثابت، کعب بن مالک، مسیلمه بن مخلد، ابوسعید خدری، محمد بن مسلمه، نعمان بن بشیر، زیدبن ثابت، رافع بن خدیج، فمناله بن عبید و کعب بن حجره (ر. ک: مصطفی دلشاد تهران، حکومت حکمت، ص 82)

3- بیان صریح این که امنیت یکی از اهداف پذیرش حکومت است (ر. ک نهج‌البلاغه، خ 131)

4- بیان اینکه در سایة رونق دین و برپایی نشانه‌های دیانت و حفظ حدود و مرزهای شریعت، امنیت فکری، فرهنگی، معنوی و دیگر امنیت‌ها به درستی فراهم خواهد شد. (رک: نهج‌البلاغه، خ 105)

5- تأکید بر حفظ امنیت اقتصادی، در رفتار با مردم، در ادای واجبات مالی و پرداخت مالیات‌ها و هم چنین در توجه به صاحبان صنایع و تجار و جایگاه ایشان (رک نهج‌البلاغه، نامه 25)

6- تأکید بر امنیت قضایی به عنوان چتر حمایتی دیگر امنیت‌ها در جامعه (رک نهج‌البلاغه، نامه 53)

7- اهتمام به تأمین امنیت جهانی (رک، نهج‌البلاغه، نامه 53)

- رفاه و آسایش و صلح

هر حکومتی با هر ایده و شکلی، تحقق کفاف در زندگی برای معصوم جامعه و فراهم آوردن رفاه و



خرید و دانلود تحقیق درباره  خط مشی‌های سیاسی نهج‌البلاغه