دانلود مقاله هشت حدیث در جهت امام هشتم 18ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

حرم امام رضا(ع)

هشت حدیث در جهت امام هشتم

حضرت رضا از ما نیست آن کسی که دنیای خود را برای دینش و دین خود را برای دنیایش ترک می گوید حضرت رضا : هر کس که نعمت رسانی مخلوقان را سپاس نگذارد در حقیقت خدای عزو جل راسپاسگذاری نکرده است.

حضرت رضا :همانا به وضو و ضواهر شده تا چون بنده در پیشگاه خداوند قادرمتعال می ایستد پاک باشد حضرت رضا : هرکس حضرت معصومه را با شناخت زیارت کند بهشت پاداش او خواهد بود . حضرت رضا :آن کسی که نقسش را محاسبه کند سود برده است و آن کسی که از محاسبه نفسش غافل بماند زیان کرده است.

حضرت رضا :دو گروه که باهم روبروی می شوند پیروزی با گروهی است که گذشت بیشتری داشته باشد. حضرت رضا هرکس در ماه رمضان خشم خویش را نگهدارد در خداوند در قیامت خشم خود را از اونگه خواهد داشت. حضرت رضا  هیچ بنده ای حقیقت ادیانش را که مالی نمی کند مگر اینکه در او سه خصلت باشددین شناسی ، تدیبر نیکوزندگی و شکیبایی در مصیبت ها وبلاها

مقدمه

حمد وسپاس بیکران خدای را که توفیق تشرف وحضور در پیشگاه هشتمین حجت خدا وامام رئوف علی بن موسی الرضا را به همراه دوستانمان نصیب ما گردانیدو به سعادتی عظیم نایمان آورد. چنانچه می دانیم زیارت امری وارتباطی درونی با امام است لذا شایسته است که درکمال ادب و تواضع و خشوع انجام گیرد چرا اگر معتقدیم امام درهمه حال شاهد وناظر بر ماست وبرهمین اساس است که شهادت می دهیم امام ما را می بیند کلام ما را می شوند و سلام ما را بدون پاسخ نمی گذارد حالدر عطاف فرشتگان که در بیان اهل دل و ملجاء مومنان صادق حضور یافته ایم چه زیباست که از لحظه لحظه ای آن توشه برگیریم و ذخیره آخرتمان کنیم .

آداب عملی زیارت

1-قصد قربت در زیارت

2-شناخت ومعرفت امام  در حد مقدور

3- زیارت با مال حلال

4-دوری از گناه

5- نیکی کردن به همراهان و یاری نمودن آنها

6- با طهارت بودن (وضو یا غسل )

7- پوشیدن لباس پاکیزه

8- حضور قلب داشتن و فروتن بودن

9- خوش بو نمودن بدن ولباس

10- اجاره ورود طلبیدن(اذن دخول )

11- خواندن زیارتنامه های معتبر (امین الله ، جامعه و...)

12 -خواندن به نماز و زیارت

13- تلاوت قران مجید به اندازه و اهدای واهدای ثواب آن به حضرت رضا 

14- پرهیز از گفتار و حرکات اضافی در هنگام زیارت

15- توبه در حضور حضرت رضا  ودرخواست شفاعت د رتوصیه موکد شده است .

16- دعای برای سلامتی حضرت زمان  وتعجیل در فرج ایشان

تاریخچه حرم مطهر

حضرت رضا  در سال 148 هـ ق دیده به جهان گشود. درسال 183هـ ق درمدینه با شهادت پدر بزرگوراشان به منصب امامت نایل آمدند . در زمان خلافت مامون ، در سال 200هـ ق حضرت رضا  وخاندان حضرتش رامجبور به ترک مدینه وهجرت به سوی خراسان کرد سه سال بعد از هجرت حضرت رضا  مامون به گمان خام دسترسی به پیروزی نهایی وجود مقدس حضرت رضا  را با سم به شهادت رسانید.

تاریخچه آستان قدس

بدنبال شهادت حضرت رضا  در قرن دوم هجری ، پیکر مبارکشان را در بقعه ای بر فراز گور هارون الرشید، در باغ حاکم طوی درقریه سناباد دفن کردند که بعداً به مشهد معروف می شود.

اولین بار نام مقدس درکتاب «احسن التقاسیم» بکار برده و این حوقل نیز درکتاب المسالک و الممالک این مکان را «مشهد الرضا» خوانده است بدنبال تزیین بقعه در عهد دیلیمان ، به دستور پادشاه متعصب غزنوی سبکتکین در قرن سوم ، سقف و قسمتی از دیوار بقعه ویران شده که مطابق انچه مولف تاریخ بیقهی نقل می کند ابوبکر شهمرد درزمان سلطان محمود غزنوی وبدستور وی به سال 400 قمری به روی بازمانده دیوراهای گلین، بنای آجری بقعه را بر پا می سازد ودر ضمن مناری نیز برآن اضافه می کند که هسته اصلی حرم حضرت رضا  را بنایی چهارگوش تشکیل می داده است . بعد از این اضافات اولین سنگ مزار حضرت رضا  که متعلق بع سال 516 قمری است در اندازه 6*30*40 سانتمیر می باد بر بالای قبر مطهر گذاشته می شود که کتیبه آن چنین است « امر بعماره مشهد الرضوی علی بن موسی  العبد المذنب افقیر الی الرحتمه ابوالقاسم احمد بن علی احمد العولی الحسینی نقبل الله منه » این قطعه سنگ امروزه در میان دیگر آثار تاریخی درموزه آستان قدس موجود می باشد.

دومین سنگ از جنس مرمر سفید و آهکی بوده است. سومین سنگ ، سنگ جدید است که درسال 79 نصب شده و وزن آن 3600 کیلوگرم در

تحقیق درباره هشت حدیث در جهت امام هشتم 18ص با فرمتword

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

حرم امام رضا(ع)

هشت حدیث در جهت امام هشتم

حضرت رضا از ما نیست آن کسی که دنیای خود را برای دینش و دین خود را برای دنیایش ترک می گوید حضرت رضا : هر کس که نعمت رسانی مخلوقان را سپاس نگذارد در حقیقت خدای عزو جل راسپاسگذاری نکرده است.

حضرت رضا :همانا به وضو و ضواهر شده تا چون بنده در پیشگاه خداوند قادرمتعال می ایستد پاک باشد حضرت رضا : هرکس حضرت معصومه را با شناخت زیارت کند بهشت پاداش او خواهد بود . حضرت رضا :آن کسی که نقسش را محاسبه کند سود برده است و آن کسی که از محاسبه نفسش غافل بماند زیان کرده است.

حضرت رضا :دو گروه که باهم روبروی می شوند پیروزی با گروهی است که گذشت بیشتری داشته باشد. حضرت رضا هرکس در ماه رمضان خشم خویش را نگهدارد در خداوند در قیامت خشم خود را از اونگه خواهد داشت. حضرت رضا  هیچ بنده ای حقیقت ادیانش را که مالی نمی کند مگر اینکه در او سه خصلت باشددین شناسی ، تدیبر نیکوزندگی و شکیبایی در مصیبت ها وبلاها

مقدمه

حمد وسپاس بیکران خدای را که توفیق تشرف وحضور در پیشگاه هشتمین حجت خدا وامام رئوف علی بن موسی الرضا را به همراه دوستانمان نصیب ما گردانیدو به سعادتی عظیم نایمان آورد. چنانچه می دانیم زیارت امری وارتباطی درونی با امام است لذا شایسته است که درکمال ادب و تواضع و خشوع انجام گیرد چرا اگر معتقدیم امام درهمه حال شاهد وناظر بر ماست وبرهمین اساس است که شهادت می دهیم امام ما را می بیند کلام ما را می شوند و سلام ما را بدون پاسخ نمی گذارد حالدر عطاف فرشتگان که در بیان اهل دل و ملجاء مومنان صادق حضور یافته ایم چه زیباست که از لحظه لحظه ای آن توشه برگیریم و ذخیره آخرتمان کنیم .

آداب عملی زیارت

1-قصد قربت در زیارت

2-شناخت ومعرفت امام  در حد مقدور

3- زیارت با مال حلال

4-دوری از گناه

5- نیکی کردن به همراهان و یاری نمودن آنها

6- با طهارت بودن (وضو یا غسل )

7- پوشیدن لباس پاکیزه

8- حضور قلب داشتن و فروتن بودن

9- خوش بو نمودن بدن ولباس

10- اجاره ورود طلبیدن(اذن دخول )

11- خواندن زیارتنامه های معتبر (امین الله ، جامعه و...)

12 -خواندن به نماز و زیارت

13- تلاوت قران مجید به اندازه و اهدای واهدای ثواب آن به حضرت رضا 

14- پرهیز از گفتار و حرکات اضافی در هنگام زیارت

15- توبه در حضور حضرت رضا  ودرخواست شفاعت د رتوصیه موکد شده است .

16- دعای برای سلامتی حضرت زمان  وتعجیل در فرج ایشان

تاریخچه حرم مطهر

حضرت رضا  در سال 148 هـ ق دیده به جهان گشود. درسال 183هـ ق درمدینه با شهادت پدر بزرگوراشان به منصب امامت نایل آمدند . در زمان خلافت مامون ، در سال 200هـ ق حضرت رضا  وخاندان حضرتش رامجبور به ترک مدینه وهجرت به سوی خراسان کرد سه سال بعد از هجرت حضرت رضا  مامون به گمان خام دسترسی به پیروزی نهایی وجود مقدس حضرت رضا  را با سم به شهادت رسانید.

تاریخچه آستان قدس

بدنبال شهادت حضرت رضا  در قرن دوم هجری ، پیکر مبارکشان را در بقعه ای بر فراز گور هارون الرشید، در باغ حاکم طوی درقریه سناباد دفن کردند که بعداً به مشهد معروف می شود.

اولین بار نام مقدس درکتاب «احسن التقاسیم» بکار برده و این حوقل نیز درکتاب المسالک و الممالک این مکان را «مشهد الرضا» خوانده است بدنبال تزیین بقعه در عهد دیلیمان ، به دستور پادشاه متعصب غزنوی سبکتکین در قرن سوم ، سقف و قسمتی از دیوار بقعه ویران شده که مطابق انچه مولف تاریخ بیقهی نقل می کند ابوبکر شهمرد درزمان سلطان محمود غزنوی وبدستور وی به سال 400 قمری به روی بازمانده دیوراهای گلین، بنای آجری بقعه را بر پا می سازد ودر ضمن مناری نیز برآن اضافه می کند که هسته اصلی حرم حضرت رضا  را بنایی چهارگوش تشکیل می داده است . بعد از این اضافات اولین سنگ مزار حضرت رضا  که متعلق بع سال 516 قمری است در اندازه 6*30*40 سانتمیر می باد بر بالای قبر مطهر گذاشته می شود که کتیبه آن چنین است « امر بعماره مشهد الرضوی علی بن موسی  العبد المذنب افقیر الی الرحتمه ابوالقاسم احمد بن علی احمد العولی الحسینی نقبل الله منه » این قطعه سنگ امروزه در میان دیگر آثار تاریخی درموزه آستان قدس موجود می باشد.

پاورپوینت در مورد حرم امام رضا(ع)

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل :  .ppt ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید : 85 اسلاید

 قسمتی از متن .ppt : 

حرم امام رضا(ع)

حرم امام رضا(ع)

حرم علی بن موسی الرضا(ع)، که با نام مرسوم حرم امام رضا(ع) شناخته می‌شود، دربرگیرنده آرامگاه هشتمین امام شیعیان در شهر مقدس مشهد، در ایران است. این مجموعه در سال ۱۳۹۲ خورشیدی ۷۰ هکتار مساحت داشته و دارای ۲۶ رواق (بنای سرپوشیده) و ۹ صحن (فضای باز) و ۶ مدخل ورودی به نام بست است

حرم امام رضا(ع)

علی بن موسی الرضا در ۱۱ ذیقعده سال ۱۴۸ قمری در مدینه متولد شد و در سن ۵۵ سالگی به دست مامون عباسی کشته شد. در ادب فارسی روضه به معنی باغ و گلستان و گلزار است و در برگیرنده پیکر علی بن موسی‌الرضا را روضه منوره می‌خوانند. این مکان شامل فضایی مربع شکل که مساحت آن ۱۸۹٫۰۳ متر مربع بوده که از این فضا ۱۷٫۱۵ متر مربع آن مساحت ضریح می‌باشد. روضه منوره از طریق چهار صفه بزرگ در چهار جانب به داخل و خارج حرم مرتبط می‌شود

ضریح

در دوره‌های مختلف ضریح‌های متفاوتی بر روی سنگ مزار علی بن موسی الرضا(ع) قرار داده شد.

اولین ضریح:اولین ضریح مربوط به سده دهم هجری قمری از جنس چوب و طلا و نقره بوده است که در زمان شاه طهماسب صفوی در سال ۹۵۷ هجری قمری بر روی مزار قرار داده‌اند که دور کتیبه سوره هل اتی به خط ثلث نوشته شده بود

تحقیق درباره زندگانی امام رضا

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

فشرده ای از زندگانی امام رضا(ع)

زادگاههشتمین پیشوای شیعیان امام علی بن نوسی الرضا علیه السلام در مدینه دیده به جهان گشود.

کنیه هاابوالحسن و ابوعلی

لقبهارضا، صابر، زکی، ولی، فاضل، وفی، صدیق، رضی، سراج الله، نورالهدی، قرة عین المؤمنین، مکیدة الملحدین، کفوالملک، کافی الخلق، رب السریر، و رئاب التدبیر

مشهورترین لقب مشهورترین لقب آن حضرت «رضا» است و در سبب این لقب گفته اند: «او از آن روی رضا خوانده شد که در آسمان خوشایند و در زمین مورد خشنودی پیامبران خدا و امامان پس از او بود. همچنین گفته شده : از آن روی که همگان، خواه مخالفان و خواه همراهان به او خشنود بودند. سر انجام، گفته شده است: از آن روی او رضا خوانده اند که مأمون به او خشنود شد.»

مادر امامدر روایتهای مختلفی که به ما رسیده است نامها و کینه ها و لقبهای ام البنین، نجمه، سکن، تکتم، خیزران، طاهره و شقرا، را برای مادر آن حضرت آورده اند.

زاد روزدرباره روز، ماه و سال ولادت و همچنین وفات آن حضرت اختلاف است.ولادت آن حضرت را به سالهای (148 و 151 و 153ق) و در روزهای جمعه نوزدهم رمضان، نیمه همین ماه، جمعه دهم رجب و یازدهم ذی القعده.

روز شهادتروز وفات آن حضرت را نیز به سالهای (202 و 203 و 206ق) دانسته اند.اما بیشتر بر آنند که ولادت آن حضرت در سال (148ق) یعنی همان سال وفات امام صادق علیه السلام بوده است، چنان که مفید، کلینی، کفعمی، شهید، طبرسی، صدوق، ابن زهره، مسعودی، ابوالفداء، ابن اثیر، ابن حجر، ابن جوزی و کسانی دیگر این نظر را برگزیده اند.در باره تاریخ وفات آن حضرت نیز عقیده اکثر عالمان همان سال(203ق) است.بنابر این روایت، عمر آن حضرت پنجاه و پنج سال می شود که بیست و پنج سال آن را در کنار پدر خویش سپری کرده و بیست سال دیگر امامت شیعیان را بر عهده داشته است.این بیست سال مصادف است با دوره پایانی خلافت هارون عباسی، پس از آن سه سال دوران خلافت امین، و سپس ادامه جنگ و جدایی میان خراسان و بغداد به مدت حدود دو سال، و سر انجام دوره ای از خلافت مأمون.

فرزندانگرچه که نام پنج پسر و یک دختر برای او ذکر کرده اند، اما چنان که علامه مجلسی می گوید: حداکثر تنها از جواد به عنوان فرزند او نام برده اند.به دسیسه مامون و با سم او به شهادت رسید و پیکر مطهر او را در طوس در قبله قبه هارونی سرای حمید بن قحطبه طایی به خاک سپردند و امروز مرقد او مزار آشنای شیفتگان است.

زندگی امام رضا (ع) در مدینه

دوران پرشکوه امامت حضرت رضا علیه السلام از سال 183 هجرى قمرى آغاز شد. در آن زمان، حکومت سیاسى به دست «هارون الرشید» در بغداد اداره مى شد. شیوه حکمرانى این خلیفه عباسى، بر اساس اعمال زور بر مردم بود. مأموران او مردم را براى پرداخت مالیات شکنجه مى دادند و پیوسته فرزندان و شیعیان فاطمى را از دم تیغ مى گذراندند، چنان که مهتر و سیّد و سالار آنان حضرت موسى بن جعفر علیه السلام را سالها در زندان هاى بصره و بغداد حبس کردند و سرانجام حضرتش را با زهر به شهادت رساندند.

هارون الرشید علاوه بر ظلم و ستم هاى جنون آمیز خود، افکار و اندیشه هاى بیگانگان را در حوزه علوم مسلمانان منتشر مى کرد تا از این راه بتواند توجّه مردم را به علوم بیگانه جلب کند و خاندان اهل بیت علیهم السلام را در انزواى علمى قرار دهد.

«ابوبکر خوارزمى» (383 هـ) در نامه اى به اهل نیشابور درباره نحوه رفتار حکومت عباسیان به خصوص «هارون» مى نویسد:

هارون در حالى مُرد که درخت نبوّت را درو کرده و نهال امامت را از ریشه برافکنده بود… چون یکى از پیشوایان هدایت و سرورى از سروران خاندان مصطفى صلى الله علیه و اله و سلـم در مـى گذشـت، کسـى جنـازه اش را تشـییع نمى کرد و مرقدش را با گچ نمى آراست، امّا وقتى دلقک یا بازیگر یا مطرب و یا قاتلى از خودشان مى مرد، دادگران و قاضیان بر جنازه اش حاضر مى شدند و رهبـران و حکمـرانـان در مجالـس سـوگواریش مى نشستند. مادى و سوفسطایى در کشورشان امنیت داشت و متعرض کسانى که کتابهاى فلـسفى و مـانوى را تـدریس مـى کـردند، نمى شدند، ولى هر شیعه اى سرانجام به قتل مى رسید و هرکس که نام فرزندش را «على» مى نهاد، خونش را به زمین مى ریخت.

حضرت رضا علیه السلام با توجّه به جوّ سیاسى حاکم بر حوزه مسلمانان، در ابتدا امامت  خویش را علنى نساخت و فقط با یاران و شیعیان خاص ارتباط داشت، ولى پس از گذشت چندسال، حکومت هارون الرشید بر اثر وقوع شورش هاى مختلف رو به ضعف گذاشت و حضرت رضا علیه السلام با استفاده از این فرصت امامت خویش را در شهر مدینه علنى نمود و به رفع مشکلات مردم در زمینه هاى اعتقادى و اجتماعى پرداخت. خود آن جناب مى فرماید:

«در روضه جدّم رسول خدا صلى الله علیه و اله مى نشستم درحالى که دانشمندان مدینه بسیار بودند. هرگاه یکى از آنان در مسئله اى درمى ماند، همگى متوجّه من مى شدند و سؤالات را نزد من مى فرستادند و من پاسخ آنها را مى دادم.»

هارون الرشید که براى فرونشاندن شورش هاى منطقه خراسان راهى آن دیار شده بود، به سال 193 هجرى قمرى در همان محل جان سپرد و در سناباد طوس، در یکى از اطاق هاى تحتانى کاخ فرماندار طوس، «حمید بن قحطبه طائى» دفن شد. در پى مرگ هارون، کشمکش میان دو پسر او، «امین» و «مأمون» درگرفت. اولى در بغداد به قدرت رسید و دومى در مرو بر تخت نشست.

آتش اختلاف در میان این دو برادر، پنج سال شعله ور بود، تا آنکه سپاه مأمون به بغداد حمله برد و «امین» در سال 198 هجرى به دست آنان کشته شد. بدین سان حکومت سرتاسرى به دست مأمون افتاد، ولیکن علویان و سادات که از بیدادگرى هاى هارون به تنگ آمده و از حکومت پسران او نیز ناراضى بودند، در نواحى عراق، حجاز و یمن سر به شورش برداشتند. آنان مى خواستند که حکومت به دست خاندان ال محمد علیهم السلام اداره شود.

مأمون براى آنکه بتواند شورش هاى آنان را فرونشاند و در میان جمعیت فراوان شیعه جایگاهى پیدا کند، بر آن شد که مهتر آنان حضرت على بن موسى الرضا علیه السلام را به خراسان دعوت و با استقرار آن حضرت در دربار خود، چنین وانمود کند که حکومت او مورد تأیید امام علیه السلام است، از این رو، دعوت نامه هاى متعددى به آن حضرت فرستاد، ولى هربار با پاسخ منفى مواجه مى شد، تا اینکه دعوت ها جاى خود را به تهدید داد و امام رضا علیه السلام دانست که مأمون دست از این کار بر نخواهد داشت، لذا براى جلوگیرى از خون ریزى و پایمال شدن خون شیعیانش، به سال 200 هجرى راه خراسان را در پیش گرفت.

آن حضرت پیش از خروج از مدینه، به حرم جدّش رسول الله صلى الله علیه و اله شرفیاب گشت تا با حضرتش وداع گوید. چندین بار وداع گفت، و در هر مرتبه به طرف قبر مطهر بر مى گشت و صدایش را به گریه بلند مى نمود. آنگاه فرزندش جواد علیه السلام را در کنار خویش گرفت و به مسجد درآورد و حضرتش را به دیواره مطهر حرم رسول الله صلى الله علیه و اله چسباند و در پناه آن حضرت قرارش داد. سپس تمام نمایندگان و وکیلان خود را فرمود که از حضرت جواد علیه السلام فرمان برند و از مخالفت با حضرتش بپرهیزند و اصحاب مورد اعتماد خود را آگاه نمود که آن حضرت جانشین وى مى باشد.

تحقیق درباره زندگانی امام رضا 18 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

فشرده ای از زندگانی امام رضا(ع)

زادگاههشتمین پیشوای شیعیان امام علی بن نوسی الرضا علیه السلام در مدینه دیده به جهان گشود.

کنیه هاابوالحسن و ابوعلی

لقبهارضا، صابر، زکی، ولی، فاضل، وفی، صدیق، رضی، سراج الله، نورالهدی، قرة عین المؤمنین، مکیدة الملحدین، کفوالملک، کافی الخلق، رب السریر، و رئاب التدبیر

مشهورترین لقب مشهورترین لقب آن حضرت «رضا» است و در سبب این لقب گفته اند: «او از آن روی رضا خوانده شد که در آسمان خوشایند و در زمین مورد خشنودی پیامبران خدا و امامان پس از او بود. همچنین گفته شده : از آن روی که همگان، خواه مخالفان و خواه همراهان به او خشنود بودند. سر انجام، گفته شده است: از آن روی او رضا خوانده اند که مأمون به او خشنود شد.»

مادر امامدر روایتهای مختلفی که به ما رسیده است نامها و کینه ها و لقبهای ام البنین، نجمه، سکن، تکتم، خیزران، طاهره و شقرا، را برای مادر آن حضرت آورده اند.

زاد روزدرباره روز، ماه و سال ولادت و همچنین وفات آن حضرت اختلاف است.ولادت آن حضرت را به سالهای (148 و 151 و 153ق) و در روزهای جمعه نوزدهم رمضان، نیمه همین ماه، جمعه دهم رجب و یازدهم ذی القعده.

روز شهادتروز وفات آن حضرت را نیز به سالهای (202 و 203 و 206ق) دانسته اند.اما بیشتر بر آنند که ولادت آن حضرت در سال (148ق) یعنی همان سال وفات امام صادق علیه السلام بوده است، چنان که مفید، کلینی، کفعمی، شهید، طبرسی، صدوق، ابن زهره، مسعودی، ابوالفداء، ابن اثیر، ابن حجر، ابن جوزی و کسانی دیگر این نظر را برگزیده اند.در باره تاریخ وفات آن حضرت نیز عقیده اکثر عالمان همان سال(203ق) است.بنابر این روایت، عمر آن حضرت پنجاه و پنج سال می شود که بیست و پنج سال آن را در کنار پدر خویش سپری کرده و بیست سال دیگر امامت شیعیان را بر عهده داشته است.این بیست سال مصادف است با دوره پایانی خلافت هارون عباسی، پس از آن سه سال دوران خلافت امین، و سپس ادامه جنگ و جدایی میان خراسان و بغداد به مدت حدود دو سال، و سر انجام دوره ای از خلافت مأمون.

فرزندانگرچه که نام پنج پسر و یک دختر برای او ذکر کرده اند، اما چنان که علامه مجلسی می گوید: حداکثر تنها از جواد به عنوان فرزند او نام برده اند.به دسیسه مامون و با سم او به شهادت رسید و پیکر مطهر او را در طوس در قبله قبه هارونی سرای حمید بن قحطبه طایی به خاک سپردند و امروز مرقد او مزار آشنای شیفتگان است.

زندگی امام رضا (ع) در مدینه

دوران پرشکوه امامت حضرت رضا علیه السلام از سال 183 هجرى قمرى آغاز شد. در آن زمان، حکومت سیاسى به دست «هارون الرشید» در بغداد اداره مى شد. شیوه حکمرانى این خلیفه عباسى، بر اساس اعمال زور بر مردم بود. مأموران او مردم را براى پرداخت مالیات شکنجه مى دادند و پیوسته فرزندان و شیعیان فاطمى را از دم تیغ مى گذراندند، چنان که مهتر و سیّد و سالار آنان حضرت موسى بن جعفر علیه السلام را سالها در زندان هاى بصره و بغداد حبس کردند و سرانجام حضرتش را با زهر به شهادت رساندند.

هارون الرشید علاوه بر ظلم و ستم هاى جنون آمیز خود، افکار و اندیشه هاى بیگانگان را در حوزه علوم مسلمانان منتشر مى کرد تا از این راه بتواند توجّه مردم را به علوم بیگانه جلب کند و خاندان اهل بیت علیهم السلام را در انزواى علمى قرار دهد.

«ابوبکر خوارزمى» (383 هـ) در نامه اى به اهل نیشابور درباره نحوه رفتار حکومت عباسیان به خصوص «هارون» مى نویسد:

هارون در حالى مُرد که درخت نبوّت را درو کرده و نهال امامت را از ریشه برافکنده بود… چون یکى از پیشوایان هدایت و سرورى از سروران خاندان مصطفى صلى الله علیه و اله و سلـم در مـى گذشـت، کسـى جنـازه اش را تشـییع نمى کرد و مرقدش را با گچ نمى آراست، امّا وقتى دلقک یا بازیگر یا مطرب و یا قاتلى از خودشان مى مرد، دادگران و قاضیان بر جنازه اش حاضر مى شدند و رهبـران و حکمـرانـان در مجالـس سـوگواریش مى نشستند. مادى و سوفسطایى در کشورشان امنیت داشت و متعرض کسانى که کتابهاى فلـسفى و مـانوى را تـدریس مـى کـردند، نمى شدند، ولى هر شیعه اى سرانجام به قتل مى رسید و هرکس که نام فرزندش را «على» مى نهاد، خونش را به زمین مى ریخت.

حضرت رضا علیه السلام با توجّه به جوّ سیاسى حاکم بر حوزه مسلمانان، در ابتدا امامت  خویش را علنى نساخت و فقط با یاران و شیعیان خاص ارتباط داشت، ولى پس از گذشت چندسال، حکومت هارون الرشید بر اثر وقوع شورش هاى مختلف رو به ضعف گذاشت و حضرت رضا علیه السلام با استفاده از این فرصت امامت خویش را در شهر مدینه علنى نمود و به رفع مشکلات مردم در زمینه هاى اعتقادى و اجتماعى پرداخت. خود آن جناب مى فرماید:

«در روضه جدّم رسول خدا صلى الله علیه و اله مى نشستم درحالى که دانشمندان مدینه بسیار بودند. هرگاه یکى از آنان در مسئله اى درمى ماند، همگى متوجّه من مى شدند و سؤالات را نزد من مى فرستادند و من پاسخ آنها را مى دادم.»

هارون الرشید که براى فرونشاندن شورش هاى منطقه خراسان راهى آن دیار شده بود، به سال 193 هجرى قمرى در همان محل جان سپرد و در سناباد طوس، در یکى از اطاق هاى تحتانى کاخ فرماندار طوس، «حمید بن قحطبه طائى» دفن شد. در پى مرگ هارون، کشمکش میان دو پسر او، «امین» و «مأمون» درگرفت. اولى در بغداد به قدرت رسید و دومى در مرو بر تخت نشست.

آتش اختلاف در میان این دو برادر، پنج سال شعله ور بود، تا آنکه سپاه مأمون به بغداد حمله برد و «امین» در سال 198 هجرى به دست آنان کشته شد. بدین سان حکومت سرتاسرى به دست مأمون افتاد، ولیکن علویان و سادات که از بیدادگرى هاى هارون به تنگ آمده و از حکومت پسران او نیز ناراضى بودند، در نواحى عراق، حجاز و یمن سر به شورش برداشتند. آنان مى خواستند که حکومت به دست خاندان ال محمد علیهم السلام اداره شود.

مأمون براى آنکه بتواند شورش هاى آنان را فرونشاند و در میان جمعیت فراوان شیعه جایگاهى پیدا کند، بر آن شد که مهتر آنان حضرت على بن موسى الرضا علیه السلام را به خراسان دعوت و با استقرار آن حضرت در دربار خود، چنین وانمود کند که حکومت او مورد تأیید امام علیه السلام است، از این رو، دعوت نامه هاى متعددى به آن حضرت فرستاد، ولى هربار با پاسخ منفى مواجه مى شد، تا اینکه دعوت ها جاى خود را به تهدید داد و امام رضا علیه السلام دانست که مأمون دست از این کار بر نخواهد داشت، لذا براى جلوگیرى از خون ریزى و پایمال شدن خون شیعیانش، به سال 200 هجرى راه خراسان را در پیش گرفت.

آن حضرت پیش از خروج از مدینه، به حرم جدّش رسول الله صلى الله علیه و اله شرفیاب گشت تا با حضرتش وداع گوید. چندین بار وداع گفت، و در هر مرتبه به طرف قبر مطهر بر مى گشت و صدایش را به گریه بلند مى نمود. آنگاه فرزندش جواد علیه السلام را در کنار خویش گرفت و به مسجد درآورد و حضرتش را به دیواره مطهر حرم رسول الله صلى الله علیه و اله چسباند و در پناه آن حضرت قرارش داد. سپس تمام نمایندگان و وکیلان خود را فرمود که از حضرت جواد علیه السلام فرمان برند و از مخالفت با حضرتش بپرهیزند و اصحاب مورد اعتماد خود را آگاه نمود که آن حضرت جانشین وى مى باشد.