سیستم های HACCP در صنایع غذایی 15ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 15

سیستم های (HACCP )در صنایع غذایی

HACCP مخفف hazard analysis and critica lcontrol point است, اندیشه برقراری این سیستم برای کاهش ریسک سلا مت مصرف کنند گان مواد غذایی از اقدامات شرکت pilsbury مشاور وهمکار سازمان ملی سفینه های فضا یی و فضا نوردی امریکا (نا سا) (NASA ) ریشه گرفته است

سسیستم های (HACCP )در صنایع غذایی

HACCP مخفف hazard analysis and critica lcontrol point است, اندیشه برقراری این سیستم برای کاهش ریسک سلا مت مصرف کنند گان مواد غذایی از اقدامات شرکت pilsbury مشاور وهمکار سازمان ملی سفینه های فضا یی و فضا نوردی امریکا (نا سا) (NASA ) ریشه گرفته است . اصول ابتدا یی این کار توسط ( Hoaward E .Bauman ) از شرکت پیلسبو ری با همکاری ناسا و ازمایشگا ههای ارتش و نیروی هوایی

امریکا از یافته های یک پروژه پژوهشی مشترک حاصل گردیده  به این ترتیب که در سال

1959 از شرکت پیلسبو ری خواسته شد تا فرمولا سیون وتولید ازمایشی یک غذای بهداشتی

 سالم وقابل استفاده در شرایط بی وزنی در فضا انجام دهد  شرکت پیلسبو ری برای حل این مشکل اغاز به کار کرد و در اولین مرحله با این سوال مواجه شد که ایا مواد غذایی و به وﯾژه

مواد غذایی که دارای ذرات ریز وپودری شکل هستند در شرایط بی وزنی چه حالتی پیدا می کنند ‘ جواب سوال کم وبیش روشن بود و به همین جهت محققین شرکت پیشنهاد کردند که غذاهای وﯾژه سفر های فضا یی در اندازه های لقمه ای تهیه شده وبا یک لایه پوشش های خوارکی قابل انعطاف پوشانده شود تا از پخش شدن ذرات انها در فضا جاو گیری شود و سفینه فضا یی با ذرات معلق مواد غذا یی الوده نشود و ضمنا سلامت مصرف ان صد در صد

تضمین شود ‘ مشکل ترین مسله در این مورد تضمین صد در صدی عدم الودگی این غذا با باکتری ها ‘ ویرو سها وسایر عوامل بیماریزا ی بیو لو ژیکی و شیمیا یی و فیزیکی بود .

حین اجرای پروژبزودی روشن شد که روشهای کنترل کیفی موجود ان زمان قادر به چنین تضمینی نبود ‘ ضمن این که ازمون های لازم برای تضمین سلامت نسبی محصول هم بسیار زیاد و پر هزینه بود و این مسله موجب شد که مجریان پروژه به فکر استفاده از تکنیک های

جدید برای تضمین سلا مت فضا نوردان باشند .

با مراجه به تکنیک های ناسا برای کاهش ریسک در اجزا ء و قطعا ت سفینه های فضایی معلوم شد برای ازمون دستگا ها وقطعا ت سفینه فضا یی از روشهای اشعه ایکس و اولترا سونیک استفاده می شود ‘ که این روشها در مورد مواد غذایی قابل استفاده نبودند ‘ بنابراین

لازم بود از تدابیر دیگری استفاده شود . در جستجوی راههای جدید برای حل این مشکل محققین پروژه به این نتیجه رسیدند که تنها راه استفاده از روش های پیشگیرانه از الودگی والودگی مجد داست . ولازمه این کار کنترل دقیق مواد اولیه ‘فرایند ها ‘ محیط ‘شرایط اقلیمی‘ نیروی انسانی ‘ انبارها و چگونگی توزیع ومصرف است و چنا نچه این کار به نحو مطلوب انجام گیرد نیاز به کنترل فراورده نها یی نیست و به این ترتیب سیستم HACCP

پایه گذاری شد ‘ که در اصل نوعی سیستم داوطلبانه برای پیش گیری از الودگی مواد غذایی طی مراحل مختلف تولید است . این سیستم در هر واحد تولیدی مواد غذایی یا نقاطی از ان قابل پیاده کردن است و موجب می شود که عوامل مختلف الودگی مانند عوامل بیولوژیکی ‘

شیمیای‘ و فیزیکی نتواند سلامت مصرف کننده را به خطر بیاندازد .

HACCP در واقع نوعی روش سیستماتیک بررسی مواد اولیه, فرآیند , فرآورده نهایی , شرایط جابه جایی ونگهداری , بسته بندی وتوزیع مواد غذایی است و این امکان را می دهد که نقاط حساس و خطر آفرین خط تولید شناسایی شد هو با دقت بیشتری تحت نظارت قرار گیرند. نقاطی از زنجیره تولید که در آنها امکان مخاطره سلامت مصرف کننده وجود دارد را نقاط بحرانی یا به عبارت بهتر نقاط کنترل بحران (CCP)Crilical Control Point نامند, این نقاط را از آن جهت یا به عبارت بختر نقاط کنترل بحران گویند که الزاما در آنجا باید بحران ها کنترل شوند, تا اینکه شناسایی و فقط معرفی شوند, نقاط بحرانی نقاطی از زنجیره تولید هستند که عدم کنترل انها می تواند منجر به عدم ایمنی مصرف ماده غذایی شود. این نقاط از زنجیره تولید هستند که عدم کنترل آنها می تواند منجر به عدم ایمنی مصرف ماده غذایی شود. این نقاط اعم از این که در مرحله تامین مواد اولیه, آماده سازی آنها, فرمولاسیون , فرآوری , بسته بندی , نگهداری و مصرف باشند, میزان خطر آفرین آنها باید از روی نموداری (پیوست شماره ٦ ) که به نام درخت تصمیم گیری معروف است معین شود.

بدیهی است تعیین نقاط HACCP در خط تولید کار مشکلی نیست, مشکل اصلی چگونگی پیش گیری از مخاطره سلامت مصرف کننده در این نقاط است. در اجرای HACCP لازم است بطور کلی هریک از عوامل تولید مانند, مواد اولیه, نیروی انسانی, ماشین آلات, ساختمان, روشهای انجام کار تولید, روشهای نظارت , کنترل و بازرسی و روشهای مدیریت به اجزاء مربوط به آنها تقسیم شود, و هر یک جداگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. و موارد موثر در ایمنی آنها جداگانه بررسی شودو پس از این مرحله این اجزا, کنار هم قرار گیرند, که در ادامه بحث بطور خلاصه درباره آنها بحث خواهد شد.

به هر حال نتیجه بررسی های شرکت پیلسبوری در سال۱۹٧۱در کنگره ملی نگهداری مواد غذایی آمریکا ارایه شد, بدنبال این اقدام Food and Drug Administration FDA آمریکا, یک برنامه آموزشی ضمن خدمت برای پرسنل خود ترتیب داد که در آن محققین پروژه HACCP , شرکت کنندگان را برای کنترل مواد غذایی آموزش دادند.

اولین گزارش های علمی درباره HACCP در سال ۱۹۷۳توسط شرکت پیلسبوری انتشار یافت و از سال ۱۹۸۰ سیستم HACCP توسط سازمان بهداشت جهانی ICMSF,WHO پذیرفته شد. از سال ۱۹۸۵اکادمی ملی علوم آمریکا(1) این سیستم را پذیرفت و کاربرد آنها را به صنایع غذایی توصیه نمود. در سال ۱۹۸۸کتاب HACCP توسط چاپ و منتشر شد.

وبالا خره در سال ۱۹۹۱, HACCP وارد استاندارد های کد کس CAC گردید

عوامل موثر در مخاطره سلامت مصرف کننده

سموم مواد غذایی 15ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 15

کودها، سموم و میوه‌هایی که می‌خوریم

انواعی از کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات نباتی به وسیله گیاهان جذب شده و در قسمت‌های خوراکی گیاه ذخیره می‌شود

آیا تا به حال میوه‌ای خورده‌اید که مزه‌اش به نظرتان تلخ و غیرطبیعی بوده باشد؟ آیا شده است که سیبی را گاز بزنید و پس از خوردن، طعم موادشیمیایی را روی زبان‌تان حس کنید؟ اگر این‌طور است پس مطالب زیر را بخوانید:

موادشیمیایی مورد استفاده در کشاورزی، درست همان چیزهایی هستند که اگر به طرز صحیح مصرف نشوند، هم برای محیط زیست و هم برای سلامت انسان مضرند. این موادشیمیایی یا به عنوان کود مصرف می‌شوند یا سموم متعدد دفع آفات نباتی هستند.

● انواع کودها

انواع کودها از دیرباز در کشاورزی استفاده می‌شده‌اند. این کودها به وسیله گیاه جذب شده و در قسمت‌های خوراکی گیاه که به مصرف انسان یا حیوان می‌رسد، ذخیره می‌شوند و اگر مقدار آنها در محصول، بیش از حد مجاز باشد، تهدیدی جدی برای سلامت انسان محسوب می‌شوند. به عنوان مثال کود اوره که به علت ارزان بودن به مقدار بسیار زیادی مصرف می‌شود بعد از استفاده در محصولاتی مانند پیاز و سیب‌زمینی، به نیترات تبدیل شده و در آنها تجمع می‌یابد. نیترات یک ماده سرطان‌زا بوده و باعث سرطان‌های دستگاه گوارش می‌شود. نیترات علاوه بر سرطان، موجب بروز اختلالات ناهنجار در سیستم عصبی، غدد درون‌ریز و سیستم ایمنی بدن می‌شود.

کود دیگری که به میزان زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد، کود فسفاته است که آن هم پس از مصرف به وسیله گیاهانی مانند سیب‌زمینی، سم کادمیوم را تولید می‌کند. کادمیوم هم یک ماده سرطان‌زا است و اگر میزان دریافت آن به وسیله انسان به بیش از ۲۰ میلی‌گرم برسد، باعث اختلال در کارکرد کلیه‌ها و همچنین کوتاهی قد در کودکان می‌شود.

▪ سموم دفع آفات و حشرات

علاوه بر کودهای شیمیایی، در کشاورزی بیش از سه هزار ترکیب شیمیایی خطرناک برای کنترل آفات و حشرات مورد استفاده قرار می‌گیرد که این مواد پس از ورود به بدن انسان، آثار سوء زیادی بر جای می‌گذارند. سموم دفع آفات نباتات باعث مسمومیت‌های کوتاه مدت یا درازمدت در انسان می‌شوند. مسمومیت‌های کوتاه مدت دارای آثار قابل مشاهده هستند اما متاسفانه مسمومیت‌های درازمدت حاصل از سموم دفع آفات نباتات، مشکلات و بیماری‌های خطرناکی ایجاد می‌کنند که ممکن است حتی در نسل بعد ظاهر شوند. به عنوان مثال سم پاشی انگور و خیار گلخانه‌ای به وسیله کشاورزان، به دفعات زیاد انجام می‌گیرد که البته بررسی‌های علمی نشان می‌دهد ۸۰ تا ۹۰ درصد سموم شیمیایی مورد استفاده غیرضروری هستند. نفوذ این مواد سمی در موادغذایی باعث افزایش سرطان‌ها، بیماری‌های مزمن، اختلالات کبدی و ناراحتی‌های تنفسی در انسان می‌شود. علاوه بر آن، این مواد سبب آلودگی آب و هوا و خاک می‌شوند و برای محیط زیست نیز، مضر هستند.

▪ دوره پرهیز از مصرف

نکته حایز اهمیت در استفاده از سموم این است که هنگامی که سموم در کشاورزی استفاده می‌شوند، باید یک دوره زمانی پرهیز از مصرف را سپری کنند تا محصول برای انسان قابل مصرف باشد. برای مثال درباره سموم استفاده شده برای خیار، از روز سم پاشی تا زمان برداشت محصول، باید ۲۱ روز سپری شود اما متاسفانه بنابر دلایل اقتصادی و گران‌تر بودن قیمت خیارهای با اندازه کوچک در بازار، اغلب، این زمان پرهیز از مصرف رعایت نشده و محصول زودتر روانه بازار مصرف می‌شود. به همین علت براساس تحقیقات صورت گرفته روی خیارهای موجود در مناطق متعدد بازار میوه و تره‌بار تهران، بیشتر محصولات عرضه شده حاوی سموم به میزان بیش از حد مجاز بوده‌اند. آزاد بودن مصرف سموم به وسیله کشاورزان، افزایش مصرف سم را به دنبال داشته است.

▪ نظارت فراموش شده

بنابراین باید بر مصرف این گونه سم‌ها، نظارت جدی و دقیقی انجام شود. همچنین راه‌اندازی آزمایشگاه‌های تشخیص سموم و کنترل ‌دقیق محصولات کشاورزی از یک سو و آگاه سازی کشاورزان و توصیه به آنها برای رعایت زمان پرهیز از مصرف سم و جلوگیری ازمصرف سموم غیرمجاز باید در دستور کار دست‌اندرکاران مربوطه قرار گیرد.

▪ مواد غذایی ارگانیک

خوشبختانه امروزه با پیشرفت‌های علمی، تولید محصولات به سمت و سویی می‌رود که استفاده از کودها و سموم در پرورش گیاهان به صفر برسد. شاید نام موادغذایی ارگانیک، این روزها به گوش شما هم رسیده باشد. منظور از میوه‌های ارگانیک میوه‌هایی هستند که در تولید آنها از کودها و یا سموم شیمیایی استفاده نشده باشد. با استفاده از روش‌های جدید، حاصل‌خیزسازی خاک و مبارزه با آفات گیاهان بدون دخالت موادشیمیایی انجام می‌گیرد که حاصل این کار، تولید محصولی خوشمزه با کیفیت بالا و عاری از هر گونه مواد سمی است. در این روش‌ها به عنوان مثال به جای استفاده از سموم، حشره‌ای را پرورش می‌دهند که آفات و حشرات موذی مزرعه را از بین می‌برد، بدون اینکه روی محصول تاثیر نامطلوبی بگذارد و روی محصول ذکر می‌شود که ماده غذایی ارگانیک بوده و در پرورش آن از سموم شیمیایی یا کودها استفاده نشده است. روش‌های حاصل‌خیزسازی خاک ارگانیک نیز وجود دارند که بدون دخالت کودها انجام گرفته و بسیار نتیجه بخش هستند.

▪ هوشیاری مردم

دیری نخواهد گذشت که افزایش آگاهی مردم از آثار سموم و کودهای شیمیایی باعث علاقه آنها به مصرف موادغذایی ارگانیک خواهد شد. درست است که در حال حاضر هزینه آنها کمی گران‌تر است ولی در مقابل هزینه‌های ناشی از بیماری‌های خطرناک، مسلما بسیار کمتر خواهد بود. امیدواریم که کشاورزی ما هم به این مهم نایل آمده و حتی صادرکننده موادغذایی ارگانیک به جهان باشیم.

فروشگاه مواد غذایی 13 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 13

:مقدمه

از زمان به وجود آمدن انسان بر روی زمین یکی از عواملی که در زندگی انسان نقش مهمی ایفا می کند ، تهیه مایحتاج زندگی از جمله مواد غذایی میباشد که در زمان انسانهای اولیه این نیاز با شکار کردن و پرورش سبزیجات و حبوبات و لبینات از حیوانات اهلی صورت می گرفت.

با تکامل یافتن شیوه زندگی تهیه ای نیازها ساده تر و راحت تر شده به طوری که امروزه در هر خیابان ، بازار و کوچه یک یا چندین فروشگاه << مغازه >> غذایی پیدا می شود که مردم محله و یا عبوری از آنجا ، از آن محل خرید روزانه و یا هفتگی همچون : لبنیات ، حبوبات و خوراکیهای مختلف تهیه میشود پس با این همه می توان گفت که این محلها به تهیه هرچه راحت تر این گونه وسایل به ما کمک می کند.

حالا می خواهیم در این تحقیق شما را با این حرفه آشنا کنیم.

توضیح پروژه:

در این قسمت اقدامات اولیه تا اقدامات آخر شرح داده می شود که شما بیشتر با این حرفه آشنا شود برای ساده تر شدن مطالب به صورت مرحله ای تقسیم می کنیم که به صورت زیر است :

1.تهیه یک باب مغازه برای کار (یا به صورت رهن و یا خرید )

2.انجام دادن اقدامات بهداشتی در این مغازه از جمله کف پوش سنگ و کاشی بودن دایوارها تا سقف.

3.خرید وسایل و تجهیزات سرد کننده از جمله یخچال و فریزر و کولر و.....

4.خرید کلی اجناس از جمله مواد شوینده ، بهداشتی و خوراکی و ...

5.تبلیغات و بازاریابی

و در آخر بر آورد نیروی انسانی از جمله موارد این کار می باشد .

امکان سنجی :

(شرایط فرهنگی ، جغرافیایی ، نیاز سنجی )

در فرهنگ و جامعه ما یکی از حرفه های اشتغال به کار و درآمدزا می باشد که با اشتغال در این حرفه شاید نیمی از مشکل مردم و احتیاجات آنها را رفع می کنند و از نظر وجهه جغرافیایی زیر مجموعه ای از تجارت مواد غذایی ، بهداشتی و خشکبار می باشد و از نظر نیاز سنجی نیز نیاز مبرم مردم به این شغل آن را یک نیاز ضروری کرده به صورتی که در جامعه نقش مهمی ایفا می کند.

اخذ مجوز و مسایل قانونی

شما می دانید که اشتغال در هر حرفه و شغل باید دارای مجوز کسب از سوی اداره مربوط باشد این شغل نیز مانند همه حرفهای دیگر به مجوز و پروانه کسب دارد که تهیه آن طی مراحل زیر می باشد :

1. مراجعه به اتحادیه مربوط

2. معرفی نامه از اتحادیه به بهداشت محیط منطقه

3. آزمایش بیماریهای واگیردار بر روی شخص مجوز گیرنده

4. معرفی به شهرداری منطقه جهت تجاری کردن محل کار

5. اخذ مجوز عوارضی کسبی

6. تسویه حساب کامل با دارایی

7. بازدید از محل کار در نظر گرفته جهت مجهز بودن مکان به وسایل ایمنی و بهداشتی

مکان مورد نظر باید شامل موارد زیر باشد .

دیوارها تا سقف کاشی باشد

کف محل سنگ باشد.

مکان دارای تهویه مطبوع ویا وسایل خنک کننده همچون کولر

دارای سرویس بهداشتی بوده و مجهز به به کپسول آتش نشانی و جعبه کمکهای اولیه به هنگام بروز حادثه

در آخر به هنگام قفسه بندی دیوار باید انتهای قفسه از کف 50

Cm فاصله داشته باشد به هنگام شستن کف محل مشکلی ایجاد نشود.

فرایند انجماد مواد غذایی 10ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 10

 بسمه تعالی

پیشگفتار

آئین کار فرآیند انجماد مواد غذایی و عرضه آن که بوسیله کمیسیون فنی نگهداری مواد غذایی در سرد خانه زیر صفر تهیه و تدوین شده و در هشتادمین کمیته ملی استاندارد فرآورده‏های کشاورزی و غذائی مورخ 68/8/30 مورد تائید قرار گرفته , اینک به استناد ماده یک قانون مواد الحاقی به قانون تأسیس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب آذرماه 1349 به عنوان آئین کار رسمی ایران منتشر می‏گردد .

برای حفظ همگامی و همآهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع و علوم , استاندارها و آئین کارهای ایران در مواقع لزوم مورد تجدید نظر قرار خواهند گرفت و هر گونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها و آئین کارها برسد در هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه واقع خواهد شد .

بنابراین برای مراجعه به استاندارها و آئین کارهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدید نظر آنها استفاده نمود .

در تهیه و تدوین این آئین کار سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه حتی المقدور بین این آئین کار و آئین کارهای کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود .

لذا با بررسی امکانات و مهارتهای موجود و اجرای آزمایشهای لازم این آئین کار با استفاده از منابع زیر تهیه گردیده است :

  ( آئین کار فرآیند انجماد مواد غذایی و عرضه آن )

1- هدف و دامنه کاربرد

1-1- این آئین کار راهنمایی است برای تدوین استاندارد یا آئین کارهایی جهت تهیه , جابجایی و حفظ کیفیت مواد غذایی خاص یا گروهی از مواد غذایی که به روش انجماد سریع فرآیند شده و تا زمان فروش به مصرف کننده نهایی در حالت انجماد نگهداری می‏شود .

1-2- این آئین کار برای انواع غذاهایی که در معرض فرآیند انجماد سریع واقع شده و در همان حالت به بازار عرضه می‏شوند کاربرد دارد .

2- مواد غذایی خام و آماده کردن آنها

2-1- تنها باید از مواد غذایی سالم و با کیفیت مناسب برای انجماد استفاده گردد . از آنجا که انجماد نمی‏تواند کیفیت اولیه غذاهای مورد عمل را بهبود بخشد . فقط مواد غذایی که در بهترین شرائط طبیعی بخصوص از نظر تازگی باشند باید مورد فرآیند انجماد قرار گیرند .

2-2- مواد خام انتخاب شده باید در زمان شروع فرآیند دارای بهترین شرائط کیفی باشند . چنانچه نیاز تجاری ایجاب نماید که مواد غذایی قبل از فرآیند انجماد برای مدتی ذخیره شوند برای کاهش سرعت تغییرات نامطلوب طبیعی باید در شرایط حرارتی و رطوبتی مناسب با ماده خام مربوطه نگهداری گردند .

2-3- به منظور به حداقل رساندن فعالیت میکروبی , غذاهای پیش پخته مورد نظر برای انجماد نباید در دمای بین 10+ تا 60+ درجه سلسیوس نگهداری شوند بلکه باید با سرعت ممکن در تجهیزات منطبق با شرائط بهداشتی سرد شوند . اگر چه مطلوب آنست که عمل سرد کردن و انجماد بلافاصله صورت بگیرد ولی در صورتیکه این کار مقدور نباشد غذاهای پخته باید تا زمان خنک کردن و متعاقب آن انجماد در دمای بالای 60+ درجه سلسیوس نگهداری شوند .

3- انجماد سریع

3-1- کالا باید بعد از آماده کردن بدون تأخیر منجمد گردد . فرآیند انجماد باید در تجهیزات مناسب و به نحوی انجام شود که تغییرات فیزیکی 7 بیوشیمیایی و میکروبی را به حداقل برساند .

3-2- برای نیل به منظور فوق عمل انجماد باید به نحوی انجام گیرد که از محدوده تشکیل حداکثر بلورهای - یخ که برای بیشتر مواد غذایی 1- تا 5 - درجه سلسیوس است به سرعت بگذرد .

3-3- این فرآیند نباید پایان یافته تلقی شود مگر و تا زمانیکه دما در مرکز حرارتی کالا بعد از تثبیت به 18- درجه سلسیوس رسیده باشد .

3-4- چون هر دو عامل مدت و سرعت انجماد بسته به مواد غذایی مختلف متفاوت است حدود مشخصی برای آن داده نشده و هر جا که لازم باشد باید در استانداردها و آئین کارهای اختصاصی ماده غذایی مورد نظر ذکر گردد .

3-5- بعد از انجماد سریع و طی جابجایی و حمل و نقل به سرد خانه برای به حداقل رساندن افزایش دمای کالا باید اقدامات مؤثری به عمل آید .

3-6- تغییر بسته بندی فرآورده‏های منجمد باید تحت شرائط کنترل شده انجام گیرد .

4- نگهداری در سردخانه

4-1- سردخانه باید به نحوی کنترل شود که دمای کالا را با کمترین نوسان در 18- درجه سلسیوس یا پائین‏تر حفظ کند .

4-2- نوسانات زیاد دمای کالا چه از نظر حدود و چه از نظر کثرت وقوع نامطلوب است .

این نوسانات ممکن است موجب خشک شدن شدید کالاهای حساس یا شکل‏های دیگری از افت کیفیت گردد . هرچند نوسانات حرارت در درجات پائین نگهداری معمولا کمتر ضرر می‏رساند ولی تا حد امکان باید از تغییرات بیشتر از 2 درجه سلسیوس جلوگیری نمود .

4-3- دمای سردخانه باید به دفعات متعدد ترجیحأ با استفاده از دماسنج‏های ثبات یا وسائل دیگری که دمای سردخانه را بطور مستمر اندازه‏گیری نمایند کنترل شود .

4-4- سرعت جریان هوا در سردخانه نباید بیشتر از آنچه که لازم است تا دمای یکنواخت کافی بدست آید باشد .

4-5- کالاها باید به نحوی چیده شوند که مانع گردش هوا نگردند و نباید با دیوارها ( بجز در اتاقهای دو جداره )1 سقف یا کف تماس مستقیم داشته باشند . فاصله بین کالا و دیوار و سقف و کف باید حداقل 10 سانتیمتر 2 باشد .

4-6- در سردخانه‏ها باید یک سیستم کنترل شده جابجائی و گردش کالا بکار گرفته شود .

5- حمل و نقل و توزیع

فرآوری مواد غذایی با استفاده از فشار هیدروستاتیک بالا 8ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 8

فرآوری مواد غذایی با استفاده از فشار هیدروستاتیک بالا

مقدمه

مواد غذایی را می توان با استفاده از فرآیندهای حرارتی یا غیر حرارتی نگهداری نمد. فرآیندهای حرارتی (تحت عناوین حرارت دادن و پختن )علاوه بر غیر فعال نمودن میکروارگانیسم ها، بر کیفیت مواد غذایی نیز اثر می گذارند. این در حالی است که ،رآیند های غیر حرارتی که برای غیر فعال کردن میکرو ارگانیسم های عامل فساد مورد استفاده قرار می گیرند. تاثیری بر کیفیت ماده غذایی ندارند. فناوری فشار بالا، به علت غیر فعال کردن میکروازگانیسم ها و آنزیم ها و همچنین تولید محصولاتی با کیفیت بالا اهمیت خاصی در صنایع غذایی پیدا کرده است .

در ابتدا فناوری فشار بالا در تولید انواع سرامیک ، استیل و آلیژهای خاصی مورد استفاده قرار می گرفت . در هه گذشته، فناوری استفاده از آن در صنایع غذایی نیز گسترش یافت . اثر فشار های زیاد در غیر فعال نمودن میکروارگانیسم ها از آغاز قرن بیستم شناخته شد. در دهه گذشته نیز تلاش های زیادی در جهت امکان استفاده گسترده از این فناوری در صنایع غذایی انجام گرفت. در فشار 9000-4000 اتمسفر آنزیم ها و باکتری ها غیر فعال می شوند ، اما این فشار تاثیری بر عطر و طعم مواد غذایی ندارد. از آن جا که اثر فشار در تمام قسمت های غذا یکسان است، همه قسمت های آن به طور یکنواخت سالم سازی می شوند. این روش بر خلاف روش حرارتی وابسته به زمان و جرم نیست ، از این رو زمان لازم برای انجام فرآیند کوتاه می باشد.

سیستم های اعمال فشار ایزواستاتیک، در سه شکل سیستم های ایزواستاتیک سرد ایزواستاتیک گرم یا ایزواستاتیک داغ وجود دارند.

فشار ایزواستاتیک سرد(cip) : این روش اساسا یک فن شکل دهی است که در صنایع فلزی، سرامیک ،کربن-گرافیک و پلاستیک استفاده می شود. مواد پودر شده در داخل قالب مخصوص (الاستومتر) پر شده، تحت فشار بالا قرار می گیرند. فشار مورد استفاده در دامنه بین 600-500 اتمسفر قرار دارد. فرآیند cip به دو روش کیسه مرطوب و کیسه خشک بکار گرفته می شود. در روش کیسه مرطوب ، قالب در خارج مخرن تحت فشار پر شده و سپس در آن قرار می گیرد. در روش کیسه خشک، قالب در مخزن تحت فشار تثبیت شده است و به وسیله یک الاستومتر از ماده ناقل فشار جدا می گردد . زمان گردش کار در روش کیسه مرطوب چند دقیقه است و در روش کیسه خشک بین60-20 ثانیه می باشد.CIP مناسبترین تکنیک جهت استفاده در صنایع غذایی است .

فشار ایزواستاتیک گرم(WIP): این روش نیز یک فن شکل دهی است . فشار ایزواستاتیک در ترکیب با درجه حرارت (بین دمای محیط تا 200 درجه سانتیگراد) بکار می رود . WIP در مواقعی استفاده می وشد که یک واکنش شیمیایی در حین اعمال فشار ، صورت می گیرد.

فشار ایزواستاتیک داغ(HIP) : این روش به طور عمده در صنایع فلزی و سرامیک بکار می رود. درجه حرارت مورد استفاده 220 درجه سانتیگراد و فشار 4000-1000 اتمسفر است . ماده ناقل فشار گازی مانند آرگون، نیتروژن ، هلیم یا هوا می باشد و به طور مهمول زمان گردش کار بین 12-6 ساعت است.

اثرات بیولوژیکی فشار بالا

مطالعه اثر فشار بر موجودات زنده ، بیولوژی فشار نامیده می شود. به فشارهای بالاتر از فشار اتمسفر، فشار، بالا گفته می شود. فشار بالا تغییرات زیادی در سیستم های بیولوژیکی(مرفولوژیکی، بیوشیمیایی، ژنتیکی) ، غشای سلولس و دیواره سلولی میکروارگانیسم ها به وجود می آورد . به طور کلی باکتری های گرم منفی نسبت به باکتری های گرم مثبت در فشار های پایین تری غیر فعال می شوند.

استفاده از فشار بالا در فرآوری مواد غذایی

از فناوری فشار بالا می توان برای افزایش زمان نگهداری مواد غذایی و تغییر خواص بافتی و حسی آنها استفاده نمود.

از ،فرآوری در فشار بالا می توان برای افزایش زمان نگهداری مواد غذایی، انجادزدایی مواد غذایی منجمد و نگهداری مواد غذایی بودن استفاده از انجماد استفاده نمود. با استفاده از فشارهای مناسب ، میکرووارگانیسم ها، اسپورها و آنزیم های نامطلوب غیر فعال شده و در نتیجه زمان نگهداری مواد غذایی افزایش می یابد . بهتر است انجماد زدایی مواد غذایی منجمد به صورت یکنواحت صورت گیرد که این کار توسط فشار ایزواستاتیک بالا انجام می شود. هنگامیکه غلظت مواد جامد محلول ماده غذایی نظیر کلریدت سدیم و یا قند ها زیاد باشد انجماد زدایی در اثر فشار سریع تر صورت می گیرد.

کیفیت حسی مواد غذایی

بسته به نوع ماده غذایی اعمال فشار سبب ایجاد تغییرات حسی در آن می شود . برای مثال ساختمان داخلی گوجه فرنگی سفت می گردد، بافت فیله مرغ و ماهی مات می شود.و گوشت گوساله قبل از صلابت نعشی ترد می گردد. ار آنجا که گوشت تازه ترد نیست، باید آنرا قبل از ترد شدن به مدت 2 هفته در دمای یخچال نگهداری کرد، اما در صورت فرآوری با فشار زمان تردشدن گوشت تازه تنها 10 دقیقه خواهد بود.

طول سارکومر ماهیچه گاو که تحت فشار قرار گرفته است کوتاه تر بوده،ph و عدد وارنر براتزلر آن نیز کمتر است. تغییرات فیزیکی که در اثر فشار بالا در ماهیچه به وجود می آیند شامل از بین رفتن صفات سارکولمال، اندومیزیال، اتصالات انقباضی، از بین رفتن فضا های میو فیبریلی و بین میوفیبریلی می باشد. در اثر اعمال فشار ، گرانول های نشاسته نا پدید می شوند.میتو کندری ها ی متورم و رتیکولوم سارکوپلاسمی پدیدار می شوند و در بعضی موارد متیوکندری ها پاره می گددو واکنش متقابل بین اثرات شیمیایی و فیزیکی بر بافت ماهیچه ای ، علت اثر تردکنندگی فشار می بتشد. افزایش فعالیت آنزیم های پروتئولیتیک اندوژن ماهیچه در اثر فشار بالا نیز ممکن است در ترد شدن گوشت نقش داشته باشند. فشار بالا ساختمان نشاسته و پروتئین را تغییر می دهد .

بنابراین برنج را می توان در مدت چند دقیقه پخت نمود.

آب گریپ فروتی که با فناوری فشار بالا تهیه شود، فاقد طعم تلخ لیمونین خواهد بود که در فرآوری متداول حرارتی وجود دارد. اگر میوه هایی نظیر هلو و گلابی به مدت 30 دقیقه در فشار 4100 اتمسفر فرآوری شده اند، حالت استریل خود را به مدت 5 سال حفظ خواهند نمود. طعم آب مرکباتی که بودن پاستوریزه شدن تحت تیمار فشار قرار گرفته اند همانند میوه تازه بوده و ویتامینC آنها حفظ می شود . همچنین ، تا 17 ماه قلبلیت نگهداری خواهند داشت .

در ژاپن از فرآوری در فشار بالا برای تهیه مربا و سس توت فرنگی و مارلاد پرتقال استفاده می شود. ظرف پلاستیکی مناسب با مخلوطی از مواد خام شامل میوه، آب میوه، شکر و مواد اسیدی پر می شود و پس از دربندی، به مدت 30-1 دقیقه تحت فشار 6000-4000 اتمسفر قرار می گیرد. برای تهیه مربای توت فرنگی از فشار 4000 اتمسفر به مدت 15 دقیقه و برای تهیه پوره ان از فشار 4000 اتمسفر به مدت 10 دقیقه استفاده می شود. مربای تهیه شده در فشار بالا برخلاف مرباهایی که به روش پخت معمولی تهیه می شوند، طعم و رنگ میوه تازه را حفظ می کنند . فشار نظیرروش های متداول نگهداری مربا، امکان نفوذ محلول قندی به داخل میوه را فراهم می کند .

در حین اعمال فشار، میوه هایی نظیر گلابی و خرمالو نرم، شفاف و شیرین می شوند.

البته، رنگ میوه ها و سبزی هایی نضیر گلابی، سیب، سیب زمینی و سیب زمینی شیرین بعد از اعمال فشار بالا تیره می گردد. رنگ قطاعات گلابی 30 دقیقه بعد از اعمال فشار در 4000 اتمسفر به مدت 10 دقیقه و دمای25 درجه سانتیگراد تیره می شود. فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز(ppo) در میوه ها و سبزی هایی که تحت فشار فرآوری شده اند پنچبرابر میوه ها و سبزی های تازه می باشد. فعالیتppo با تکرار اعمال فشار افزایش نمیابد.

بافت سیب زمینی، سبزی های ریشه ای و سیب زمینی شیرین هنگامیکه در دمای اتاق به مدت 15 دقیقه در معرض فشار 5000 اتمسفر قرار می گیرند نرم می شوند. البته، فشار موجب تسریع قهوه ای شدن آنزیمی در سیب زومینی می گردد.

غیر فعال شدنppo بوسیله فشار به نوع محلول، میوه ویا سبزی بستگی دارد. برای مثالppo در آب یونزدایی شده، آب حاوی یون کلسیم یا آب حاوی دی اکسید یا آب حاوی اسکید کربن، در فشار 4000 اتمسفر و دمای 50 درجه سانتیگراد غیر فعال نمی شود.ppo در محلول 5/0 درصد و دمای 20 درجه سانتیگراد به مدت 15 دقیقه تحت فشار 4000 اتمسفر قرار بگیرد کاملا غیر فعال می شود.

فشار بالا ممکن است مقدار بنزآلئید میوه ها را افزایش دهد. کیفیت طعمی میوه ها در ارتباط با غلظت افزایش یافته بنزآلئید می باشد.

ژلاتینه شدن پروتئین ها

چنانچه زرده تخم مرغ در دمای 25 درجه سانتیگراد به مدت 30 دقیقه در معرض فشار 4000 اتمسفر قرار گیرد. ژل تشکیل می شود. فشار 5000 اتمسفر سفیده تخم مرغ را تا حدی منعقد و مات می کندو فشار 6000 ژلاتینه شدن کامل آن م یگردد. ژل های سفیده تخم مرغ که در اثر فشار تشکیل می شوند دارای طعم طبیعی بوده و ویتامین ها و اسیدهای آمینه آنها تخریب نمی شوند و در مقایسه با ژل های حاصل از حرارت ، آسانتر هضم می گردد. این ژل ها رنگ اولیه زرده یا سفیده را حفظ می کنند و در مقایسه با ژل های حاصل از حرارت، نرم، براق، و چسبنده هستند. چسبندگی ژل با افزایش فشار (علی رغم افزایش قدرت آن )کاهش می یابد. البته قئرت سخت ترین ژلی که در اثر فشار(5000 اتمسفر) تشکیل می شود یک ششم قدرت ژلی است که در اثر حرارت شکل می گیرد. حالت صمغی ژل ها حاصل از فشار6000و7000 اتمسفر تولید می شوند بدون اینکه شکسته شوند به راحتی تغییر شکل می یابد . پیوستگی ژل های حاصل از فشار با افزایش فشار مورد استفاده افزایش می یابد. نمودار های نیرو- تغییر شکل ژل های زرده و سفیده تخم مرغ که در اثر فشار یا حرارت تشکیل شده اند .

تخم مرغ آب پز دارای طعم گوگردی بوده و در حین پخت در آن لایزینوآلانین تشکیل می شود، در حالیکه تخم مرغ هایی که تحت فشار قرار می گیرند فاقد طعم گورگردی بوده و عاری از لایزینوآلانین می باشند. لایزینوآلانین یک شبکه سه بعدی در روده باریک تشکیل می دهد و از فعالیت آنزیم های پروتئولیتیک جلوگیری می کند. از اینرو دسترسی بدن انسان به اسید های آمینه ضروری کاهش می یابد. فرآوری تخم مرغ با فشار بر ریبوفلاوین، اسیدفولیک و یا تیامین اثر نمی گذارد ولی آب پز کردن این ویتامین ها را تجزیه می کند.

نقطه ذوب ژل های کارگینان، اوآلبومین و پورتئین سویا با افزایش فشار به طور خطی کاهش می یابد و این نشان می دهد که پایداری ژل های تشکیل شده در فشار بالا کم است . نقطه ذوب ژل های آگارز و ژلاتین با ازدیاد فشار افزایش می یابد.

در ژاپن برای تحریک ژل های شدن سوریمی با پایه ماهی پولاک ساردین، اسکیپ جک و تونا از فشار هیدروستاتیک 4000 اتمسفر استفاده می شود. سوریمی با پایه اسکوئید از طریق قرار دادن پروئین استخراج شده ماهیچه در فشار 6000 اتمسفر تهیه می شود