لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 8
حکمتهاى دهگانه لقمان در قرآن (درباره نماز )
برپا داشتن نماز
لقمان سومین نصیحت خود به پسرش را این گونه بیان مىکند: «یا بنى اقم الصلاة؛ اى پسر جان! نماز را برپا دار». [1] دو نصیحت قبل پیرامون خداشناسى و مبدء و معاد و حساب رسى بود، لقمان پس از بیان پایههاى دین، یعنى مساله خداشناسى و معاد و توجه به حساب و کتاب قیامت، به ذکر مهمترین برنامه عملى که نگهبان فکرى و عملى مبدء و معاد و حسابرسى است یعنى مساله نماز پرداخته، آن هم نه انجام نماز، بلکه اقامه و برپا داشتن نماز مىپردازد. چرا که نماز در وقتهاى مختلف شبانه روزى مهمترین وسیله پیوند انسان با خالق است، و در پرتو خداشناسى، انسان را به یاد معاد و روز جزا «ملک یوم الدین» مىاندازد و تلقین و تمرین همیشگى صراط مستقیم و توجه و حسابگرى در این رابطه مىباشد. پیرامون نماز، مسایل گوناگونى مطرح مىشود و قابل بحث است، ولى نکته مهمى که لقمان به آن توجه نموده مساله اقامه نماز است، اقامه در اصل از واژه قیام گرفته شده، و بیانگر این مطلب است که نماز را نباید طوطىوار انجام داد و به صورت یک عبادت خشک و یک عادت فردى و عادى پنداشت، بلکه باید مفاهیم آن را در روح و روان و در متن زندگى فردى و اجتماعى استوار ساخت، و پرچم نماز را همواره به اهتزاز درآورد. بنابراین شایسته است نظر شما را به سه مطلب پیرامون نماز جلب کنیم:
1- اهمیت نماز
نماز به قدرى اهمیت دارد که براى نشان دادن اهمیت آن، در اسلام با تعبیرات مختلف و معنى دار از آن یاد شده است.
گاهى به عنوان عمود و عماد دین معرفى شده، چنان که امام باقر (ع) فرمود: «الصلاة عمود الدین؛ نماز ستون دین است» [2] و پیامبر (ص) فرمود: «الصلاة عماد الدین؛ نماز تکیه گاه دین است». [3]
لقمان در یکى از اندرزهاى خود به پسرش، این مطلب را چنین تبیین مىکند: «یا بنى اقم الصلاة فانما مثلها فى دین الله کمثل عمود فسطاط؛ اى پسرم! نماز را برپا دار، چرا که مثل نماز نسبت به دین خدا مانند ستون خیمه است، اگر ستون خیمه، استوار و پابرجا باشد، طنابها و میخها و سایهاش، استوار مىماند، ولى اگر ستون شکسته شد یا افتاد، میخها و طنابها و سایه خیمه، فایدهاى نخواهد داشت». [4]
و گاهى نماز به عنوان برترین عمل معرفى شده است، چنان که امام صادق (ع) فرمود: «ما اعلم شیئا بعد المعرفة افضل من هذه الصلوة؛ بعد از خداشناسى، هیچ چیزى را برتر از این نماز نمىدانم». [5]
و زمانى از نماز به عنوان بهترین موضوع (برترین برنامهاى که از طرف خدا وضع، و قرار داده شده) یاد شده، چنان که در روایت آمده، ابوذر به پیامبر (ص) عرض کرد: نماز چیست؟ آن حضرت در پاسخ فرمود: «خیر موضوع؛ نماز بهترین موضوع است». [6]
و گاهى از نماز به عنوان سر و صورت اسلام یاد شده، چنان که پیامبر (ص) فرمود: «لیکن اکثر همک الصلاة فانها راس الاسلام؛ باید بیشترین همت و اهتمام تو به نماز باشد، چرا که نماز سرچشمه اسلام است».[7]
و امام صادق (ع) فرمود: «براى هر چیزى صورتى هست و صورت دین اسلام، نماز است». [8]
تعبیرات دیگرى نیز در روایات اسلامى از زبان معصومین (ع) شده مانند این که: نماز معراج مؤمن است، نماز تقرب بخش مؤمن به خدا است، نماز مایه خشنودى خدا است، نماز خیرالعمل است، نماز محبوب دل پیامبر (ص) و نور چشم او است، نماز نهر شستشوگر آلودگىها است، نماز کفاره گناهان است. قبولى اعمال بستگى به قبولى نماز دارد، نماز نخستین موضوعى است که از آن در قیامت سؤال مىشود و . ..
از اهمیت نماز این که کهنترین برنامه عبادى است که از آغاز خلقتبشر وجود داشته است، و تاکنون وجود دارد . منظور این است که اصل نماز وجود داشته، گرچه چگونگى آن در عصرهاى مختلف تفاوت داشته است.
ابراهیم خلیل قهرمان توحید، پس از آن که اسماعیل و مادر او را در مکه (که آن وقت بیابان بىآب و علف بود) گذاشت، در مقام دعا گفت: «پروردگارا من بعضى از فرزندانم را در سرزمین بىآب و علف در کنار خانهاى که حرم تو استساکن ساختم؛ «لیقیموا الصلاة؛ تا نماز را برپا دارند». [9]
و در مورد دیگر پس از سپاسگزارى از درگاه الهى که در سن پیرى، اسحاق و اسماعیل را به او عنایت فرموده، چنین دعا مىکند: «رب اجعلنی مقیم الصلاة ومن ذریتی؛ پروردگارا! مرا برپا کننده نماز قرار ده و از فرزندانم نیز چنین فرما». [10]
چنان که ملاحظه مىکنید، ابراهیم (ع) در میان خواستههاى بسیار، نخستین خواستهاش برپادارى نماز است.
نیز خداوند در مقام تمجید اسماعیل (ع) مىفرماید: «وکان یامر اهله بالصلاة؛ اسماعیل همواره خانوادهاش را به نماز فرمان مىداد». [11]
حضرت عیسى (ع) وقتى که در گهواره لب به سخن گشود، پس از بیان عبودیت و نبوت خود، سخن از نماز به میان آورده و مىگوید: «واوصانی بالصلاة؛ خداوند مرا به نماز توصیه فرمود». [12]
کوتاه سخن آن که نماز با اهمیتترین دستورى است که خداوند به بشر داده است، و بالاترین اطاعت الهى است تا آنجا که امام صادق (ع) فرمود: «ان طاعة الله خدمته فى الارض، فلیس شىء من خدمته یعدل الصلاة؛ اطاعت خدا یعنى خدمت الهى در زمین، و پاداش و عظمت هیچ خدمتى نسبتبه خدا، با نماز برابرى نمىکند». [13]
جالب این که در سیره درخشان پیامبر (ص) آمده: در سال نهم هجرت، طایفه «طى» به نمایندگى از قبیله «طائف» در مدینه به حضور رسول خدا (ص) رسیدند، پس از مذاکره حاضر شدند تسلیم گردند مشروط بر این که آن حضرت آنها را از نماز معاف دارد، پیامبر (ص) با کمال قاطعیت این پیش نهاد را رد کرد و فرمود: «لا خیر فى دین لا صلوة معه؛ دینى که در آن نماز نباشد، خیر و برکت ندارد». [14]
این نیز در جاى خود با توجه به موقعیتحساس، بیانگر اهمیت نماز از دیدگاه اسلام و پیامبر اسلام (ص) است.
2- توجه به فلسفه و آثار نماز
قبلا ذکر شد که آنچه مهم است اقامه و برپادارى نماز است، این تعبیر بیانگر آن است که در نماز باید قیام و انگیزش و جهش فردى و اجتماعى باشد، خداوند چنین نمازى را نماز مقبول و حقیقى مىداند، و اگر نماز آن همه اهمیت دارد، در صورتى است که واقعا ستون و نگهبان دین شود، معراج مؤمن در ملکوت اعلى گردد، و تکیه محکم براى رفع و دفع نگرانىها شود، چنین نمازى داراى شرایط صحت و کمال است، بنابراین نماز کامل را باید از آثار آن جستجو کرد، آداب و اسرار آن را دانست، و از مکتب عالى نماز آموخت و در زندگى شکوفا کرد، هدف اسکلت نماز نیستبلکه روح و باطن نماز است، اکتفا به قیام و قعود ظاهرى، پوست نماز است، ولى مغز نمازقیام و خیزش باطنى نماز است، ما وقتى که در رابطه با نماز به قرآن و روایات نگاه مىکنیم مىبینیم به فلسفه و رازهاى نماز تصریح و اشاره کردهاند، مىفهمیم که نماز کامل به خاطر آن فلسفه و رازها است . مثلا در قرآن مىخوانیم:
«واقم الصلاة ان الصلاة تنهى عن الفحشاء والمنکر ولذکر الله اکبر؛ نماز را برپا دار که نماز انسان را از زشتىها و گناه باز مىدارد، و ذکر و یاد خدا از آن هم بالاتر و برتر است». [15]
و در آیه دیگر مىخوانیم: «واقم الصلاة لذکری؛ نماز را براى یاد من به پا دار». [16]
بنابراین راز بزرگ نماز نهادینه کردن یاد خدا در روح و روان است، که همین یاد خدا موجب پیوند و رابطه با خدا، و سرچشمه پاک سازى و اکتساب ارزشها و کمالات است. چنین نماز انسان را از زشتىها و گناهان باز مىدارد، و از آن بالاتر یاد خدا را که موجب کسب ارزشها است در وجود انسان شکوفا و آشکار مىسازد. یاد خدا موجب آرامش و رفع دغدغهها و تنشها است، یاد خدا در حقیقت یاد پاداشها وکیفرها، و یاد خودسازى و بازسازى و به سازى است.
براساس قرآن، انسان غافل، در خسران است، و کیفر چنین کسى زندگى سخت و ناگوار در دنیا، و کورى در آخرت خواهد شد. [17] نماز که موجب یاد خدا است این آثار شوم را از زندگى انسان مىشوید، انسان را به جاى خسران، خوشبخت، و به جاى کورى، بینا مىکند.
یکى از غرائز منفى وجود انسان حریص بودن او است که منشا انواع گناهان و انحرافات و دورى از فیوضات معنوى و ملکوتى مىگردد، نماز صحیح داراى خاصیتى است که هلوعیت و حرص انسان را نابود مىکند، و این سنگ مانع سر راه تکامل را از مسیر حرکت او برمىدارد. چنان که قرآن مىفرماید: «انسان، هلوع و حریص آفریده شده، هنگامى که بدى به او رسد، بىتابى مىکند، و وقتى که خوبى به او برسد مانع دیگران مىشود، مگر نمازگزاران، آنان که نمازها را مرتب انجام مىدهند». [18]
محمدبن سنان مىگوید: مسائلى از حضرت امام رضا (ع) (از جمله درباره فلسفه نماز) پرسیدم، حضرت رضا (ع) در مورد فلسفه و آثار نماز چنین فرمود: علت تشریع نماز آن است که:
1- به ربوبیت خدا اقرار کنى.
2- شریک و همتا را از ذات پاک خدا دور سازى.
3- با کمال کوچکى و بیچارگى و نهایت تواضع در پیشگاه خدا بایستى.
4- به گناهان خود اعتراف کرده و تقاضاى بخشش نمایى.
5- همه روز براى تعظیم پروردگار، پیشانى خود را به زمین بگذارى.
6- همواره هشیار و در یاد خدا باشى به طورى که گرد و غبار فراموش کارى و غفلت و غرور و مستى از صفحه دلت زدوده شود.
7- در نهایت خشوع خواهان افزایش مواهب دین و دنیا از درگاه الهى گردى.
8- مداومت در ذکر خدا در پرتو نماز، موجب فراموش نکردن آفریدگار مدبر خواهد شد، و همین یاد خدا انسان را از سرکشى و غرور باز مىدارد، و او را از گناهان و هرگونه فساد دور مىسازد». [19]
با توجه به این آثار درخشان است که رسول اکرم (ص) فرمود: «الصلوة حصن من سطوات الشیطان؛ نماز دژ محکمى در برابر یورشهاى شیطانى است». [20]
در حالات عالم ربانى شیخ عبدالله شوشترى (متوفاى 1021 ه . ق) از علماى برجسته عصر علامه مجلسى مىنویسند: براى اقامه نماز جمعه وارد مسجد شد، بسیار پریشان بود، زیرا فرزندش دچار بیمارى سختى بود، او به عنوان امام جمعه مشغول نماز جمعه شد، هنگامى که سوره منافقون را (در رکعت دوم بعد از حمد) خواند به این آیه (9 منافقون) رسید: «یا ایها الذین آمنوا لا تلهکم اموالکم ولا اولادکم عن ذکر الله؛ اى افراد با ایمان! اموال و فرزندانتان، شما را از یاد خدا غافل نکند».
چندین بار همین آیه را تکرار کرد (با توجه به این که تکرار آیات قرآن در وقت وسیع در نماز جایز است) بعد از نماز بعضى از همراهان از علت این تکرار سؤال کردند، فرمود: «فرزندم بر اثر بیمارى سخت بسترى است، من هنگامى که به این آیه رسیدم، به یاد فرزندم افتادم، و با تکرار آن به مبارزه با نفس خود برخاستم، آن چنان با یاد خدا (که در این آیه آمده) یاد دیگران را از دلم زدودم که فرض کردم فرزندم مرده و جنازهاش در برابر من است، و من از خدا غافل نیستم، آن گاه بود که دیگر آیه را تکرار نکردم. [21]
3- تاملى بیشتر در اسرار و قبولى نماز
از مسائل مهمى که در همه عبادات به ویژه نماز، قطعا باید مورد توجه قرار گیرد، مساله قبولى نماز است، قبولى نماز همان شرط کمال نماز است، و اندازه قبولى نماز بستگى به اندازه تاثیر نماز در پاکسازى و به سازى دارد، قرآن به طور کلى مىفرماید: «انما یتقبل الله من المتقین؛ قطعا خداوند آن اعمالى را مىپذیرد که از افراد پرهیزکار سر زند». [22] یعنى اعمال گناه آلود، پذیرفته نمىشود.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 23
اهمیت و آثار نماز در اسلام
تمام کوشش و تلاش ما در این بخش از بحث بر این است که فضیلت نماز را در دین اسلام تبیین نموده و اهمیت و جایگاه آن را روشن سازیم، به این معنی که اگر خواسته باشیم تعالیم و دستورات الهی را در دین از حیث درجه و مرتبه مورد ارزیابی قراردهیم نماز در چه مرتبهای از مراتب قراردارد و جایگاه آن در چه حدّی است؟ آیا میتوان آن را در عرض سایر تعالیم دینی قرارداد یا خیر نماز از جایگاه ویژهای در دین برخوردار میباشد؟
عناوینی که در این فصل مورد بحث قرار خواهند گرفت در راستای همین هدف انتخاب شدهاند.
انشاء الله که بتوانیم در تعقیب این هدف خوانندگان محترم را مددی رسانده باشیم.
1 ـ ارزش و جایگاه نماز
نماز در مکتب انسان ساز اسلام از جایگاه ویژهای برخوردار بوده و هیچ عملی از اعمال دینی و افعال عبادی با آن قابل مقایسه نمیباشد و اگر خواسته باشیم تعالیم و دستورات دین را درجه بندی نموده و مراتبشان را مشخص نمائیم نماز در بالاترین درجه و مرتبه تعالیم دینی قراردارد. و از چنان ارزشی برخوردار است که سایر ارزشهای دینی در عرض آن قرار نمیگیرند.
اگر درک و معرفت به ارزش نماز برای کسی حاصل گردد هرگز در آن کوتاهی نکرده و یا آن را ترک نخواهد نمود. در روایتی از امام صادق(علیه السلام)چنین آمده است که: «هر گاه کسی به نماز ایستد رحمت الهی از آسمان بر او نازل میشود و فرشتگان اطراف او را احاطه میکنند و فرشتهای گوید: اگر این نماز گزار ارزش نماز را میدانست هیچ گاه از نماز منصرف نمیشد»
و یا علی(علیه السلام) در حدیثی میفرمایند: اوصیکم بالصلاةِ التی هی عمود الدین وقوام الاسلام فلا تغفلوا عنها.
«شما را سفارش میکنم به نمازی که ستون دین و قوام اسلام است پس از نماز غافل نشوید»
خداوند در شب معراج به نبی مکرّم اسلام(صلی الله علیه وآله وسلم) حقایق بسیاری را نمایان و متجلی ساخت که یکی از آن حقایق که بر پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) آشکار گردید نماز بوده است که بصورت محملی از نور که چهل نوع از انواع نور در آن بود و اطراف عرش خدا را احاطه کرده بود ظاهر گردید. و به همین جهت آن سفیر الهی فرمودهاند الصلاة نورٌ. «نماز نور و روشنایی است»
پس کسی که با نماز مأنوس است در قلمرو نور و روشنایی قراردارد و آنکه با نماز فاصله دارد از نور و روشنایی دور افتاده و خود را در محیط تاریکی و ظلمت انداخته است.
بنابر این میتوان نتیجه گرفت که مفهوم کلام نبی(صلی الله علیه وآله وسلم) این است که تارکین نماز در تاریکیاند و چونبه ارزش نماز در زندگی خود ارجی ننهادهاند نزد مسلمین فاقد اعتبار و ارزش اجتماعی بوده و ایشان را در زندگی دنیا و آخرت سعادتی نیست. ارزش و شخصیت آدمی به میزان اهمیت دادن او به ارزشهای دینی است و مؤمن واقعی از بیتوجهی و بیمبالاتی نسبت به تعالیم دینی و ارزشهای الهی مبرّاست. پس نماز را در دین جایگاهی بس بلند است به منزله سر در بدن و روح در کالبد جسم، همانگونه که بدن بیسر و جسم بیروح را ارزشی نیست دین بینماز را خیری نخواهد بود.
2 ـ اهمیت نماز در ایجاد ارتباط خدا و خلق
فریضه نماز امری نیست که فقط بنده را به خالق و پروردگارش نزدیک سازد و حلقه اتصال بین عبد و معبود را شدّت بخشد و عشق به خدا را در قلب و باطن او زنده سازد بلکه این یکی از آثار و نتایج مطلوبی است که در زندگی نمازگزار ظاهر میشود. اثر دیگری که نماز در حیات مسلمین ایجاد میکند این است که در عین قرب الهی او را با جامعه انسانی پیوند داده و نسبت به سایر انسانها بلکه تمام همنوعانش ولو غیر مسلمان یک فرد مسئول بار میآورد. و این است روح نماز و تعبد به خدا که هرگز نمیگذارد فرد در مقابل خلق خدا بیتفاوت باقی بماند. و احساس مسئولیت اجتماعی نداشته باشد.
پس در نماز دو اثر عمده نهفته است یکی اثر فردی که موجب نزدیکی او با خدایش میگردد و دیگر اثر اجتماعی است که او را در جامعه فرد مسئول بار میآورد. یعنی نمیشود کسی اهل نماز و عبادت باشد و در عین حال نسبت به جامعه بشری و همنوعان خویش هیچ وظیفهای را احساس نکند.
فلذا به همین خاطر میبینیم که در آیات متعدد قرآن زکات در کنار صلاه (نماز) آمده است و این بدان معناست که اهل نماز اهل صدقات و زکات نیز هستند یعنی اهل نماز به فکر اجتماع خویش بوده و تلاش دارند که با دادن زکات و اعطای صدقات، جامعه را از فقر بیرون آورند.
واقیموا الصلاة وآتوا الزّکاة وماتقدّموا لانفسکم من خیر تجدوه عند الله.
«و نماز را به پا دارید و زکات را ادا کنید. هر کار خیری برای خود از پیش فرستید آن را نزد خدا خواهید یافت»
و در آیه دیگر میفرماید: الذین یؤمنون بالغیب ویقیمون الصلاة وممّا رزقناهم ینفقون.
«(تقوا پیشگان) کسانی هستند که ایمان به غیب دارند و نماز را بپا میدارند و از آنچه روزیشان کردیم انفاق میکنند»
و در آیهای بسیار زیبا چنین میفرمایند: الذین اِنْ مکنّاهم فی الارض اقاموا الصلاة وآتوا الزّکاة وامروا بالمعروف ونهوا عن المنکر.
«یاران خدا کسانی هستند که اگر در زمین به آنها قدرت بخشیدیم نماز را به پا میدارند و زکات میدهند و امر به معروف و نهی از منکر میکنند»
و از پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) منقول است که فرمودند: لاتتمّ صلاةٌ إلاّ بزکاة. «نماز کامل نمیشود مگر با پرداختن زکات»
یعنی انسانهای نمازگزار همیشه به فکر سعادت و تعالی جامعه خویشند و نمیتوانند نسبت به آینده مردم جامعه خود بیتفاوت باشند. اگر مشاهده کنند که فقیرند به آنها زکات پرداخت میکنند و اگر ببینند که از سعادت و کمال خویش منحرف شدند آنان را امر به نیکی کرده و از اعمال
زشت باز میدارند و در همه حال و همه جا به نیکبختی و سعادت اجتماعی انسانها میاندیشند و معتقدند که سعادت بشر در پرتو خوبیها و اعتقاد به خدا و عمل به تعالیم دین نهفته است. و بقول اقبال لاهوری اهل نماز معتقد است که زندگی و حیات حمیده در خیمه ایمان لمیده است آنکه این ندیده گلی از باغ آن نچیده است.
لا اله باشد صدف گوهر نماز***قلب مسلم راجح اصغر نماز
در کف مسلم مثال خنجر است***قاتل فحشا و بغی و منکر است
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 13
مقدمه
اهمیت و موضوع تحقیق
نماز جماعت و....
آئین اسلام، از بعد اجتماعی مهمی برخوردار است و با عنایت به برکات آثار وحدت و تجمع و یکپارچگی، در بسیاری از برنامههایش بر این بعد، تکیه و تأکید کرده است.
برگزاری نمازهای روزانة واجب نیز به صورت جماعت و گروهی، یکی از این برنامههاست. در اینجا به اهمیت «نماز جماعت» و آثار گوناگون آن اشاره میکنیم:
اهمیت نماز جماعت
غیر از آثار فردی و اجتماعی نماز جماعت (که به آنها اشاره خواهد شد) پاداشهای عظیمی برای آن بیان شده که در اینجا به بعضی از روایات، اشاره میشود.
از رسول خدا(ص) نقل شده که:
نماز کسی که صدای اذان را بشنود و بیدلیل، در نماز جماعت مسلمانان شرکت نکند، ارزشی ندارد.
در حدیث، تحقیر نماز جماعت، به منزلة تحقیر خداوند بشمار آمده است.
شرکت دائم در نماز جماعت، انسان را از منافق شدن بیمه میکند. و برای هر گامی که به سوی نماز جماعت و مسجد برداشته شود، ثواب و حسنه در نظر گرفته شده است.
همین که کسی برای شرکت در نماز جماعت از منزل خارج میشود، یا در مسجد، در انتظار نماز جماعت به سر میبرد پاداش کسی را دارد که در این مدت، به نماز مشغول بوده است.
تعداد حاضر در نماز جماعت، هر چه بیشتر باشد، پاداش آن بیشتر است. این کلام رسول خدا(ص) است که فرمود.
حدیث جالبی در بیان فضیلت نماز جماعت است که قسمتی از آن در رسالههای عملیه هم ذکر شده که ترجمه تمام حدیث چنین است:
اگر اقتدا کننده 1 نفر باشد، پاداش 150 نماز داده میشود.
اگر اقتدا کننده 2 نفر باشد، پاداش 600 نماز داده میشود.
اگر اقتدا کننده 3 نفر باشد، پاداش 1200 نماز داده میشود.
اگر اقتدا کننده 4 نفر باشد، پاداش 2400 نماز داده میشود.
اگر اقتدا کننده 5 نفر باشد، پاداش 4800 نماز داده میشود.
اگر اقتدا کننده 6 نفر باشد، پاداش 9600 نماز داده میشود.
اگر اقتدا کننده 7 نفر باشد، پاداش 19200 نماز داده میشود.
اگر اقتدا کننده 8 نفر باشد، پاداش 36400 نماز داده میشود.
اگر اقتدا کنندگان و امام جماعت به 10 نفر رسیدند، پاداش 72800 نماز را دارد. ولی، همین که عدد افراد از ده نفر گذشت، حساب آنرا جز خدا کسی نمیداند.
در حدیث دیگر است: هر که نماز جماعت را دوست بدارد، خدا و فرشتگان او را دوست میدارند.
در زمان پیامبر هرگاه افراد نماز جماعت کم میشدند، آن حضرت به جستجو و تفقد از افراد میپرداخت و میفرمود: شرکت در نماز صبح و عشاء بر منافقان از هر چیز سنگینتر است.
قرآن نیز، از اوصاف منافقان، بیحالی و کسالت هنگام نماز را بیان کرده است. زیرا سحرخیزی و حضور در جماعت مسلمین، آن هم از راههای دور و در گرما و سرما، نشانة صداقت در ایمان و عشق نمازگزار است.
حضور در نماز جماعت، خاص یک منطقه نیست. انسان در هر جا که باشد، خوب است به فکر نماز جماعت و حضور در آن و تشویق دیگران باشد. رسول خدا دربارة اهمیت جماعت فرمود:
یک نماز جماعت، بهتر از چهل سال نماز فرادی در خانه است.
پرسیدند: آیا یک روز نماز؟ بلکه یک نماز.
و میفرمودند: صفهای نماز جماعت، همانند صفهای فرشتگان در آسمان چهارم است.
اولین نماز جماعتی هم که بر پا شد، به امامت رسول خدا و شرکت حضرت علی(ع) و جعفر طیار (برادر حضرت علی(ع)) بود. همین که ابوطالب، فرزندش علی(ع) را دید که به پیامبر اقتدا کرده، به فرزند دیگرش جعفر گفت: تو نیز به پیامبر اکرم اقتدا کن. و این جماعت دو سه نفری، پس از نزول آیة «فاصدع بما تومر» بود، که فرمان به علنی ساختن دعوت و تبلیغ میداد.
اهداف تحقیق:
1ـ بررسی میزان تأثیر متقابل شرکت در نماز جماعت مدرسه بر انجام فریضه نماز در منزل.
2ـ شناسایی نقاط ضعف و قوت بگزاری نماز جماعت در مدرسه.
3ـ دستیابی به راهکارهای تقویت و تشویق با حضور در نماز جماعت.
4ـ بررسی میزان رضایت از اجرای نماز جماعت در مدرسه.
5ـ بررسی علل حضور یا عدم حضور دانشآموزان در نماز جماعت.
جامعه و نمونه
به دلیل مشکلات موجود برای جمعآوری داده در مورد دانشآموزان مدارس مختلف دبیرستان مرحوم شاکر به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شد و 40 نفر از دانشآموزان به طور تصادفی بین دانشآموزان اول تا سوم به عنوان نمونه انتخاب شده است جمعآوری دادهها
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 5
موضوع : خلاصه گزارش طرح آموزش عملی نماز پایه سوم دختران
سپاس و ستایش پروردگار جهانیان را که توفیق آموزش بهترین عمل را نصیبمان کرد.
گزارشی که پیش رو دارید خلاصه طرح اموزش عملی نماز ویژه دختران پایه سوم ابتدایی است که بنا بر برنامه ارائه شده از سوی سازمان از ابان ماه شروع و تا اردیبهشت ماه سال جاری ادامه می یابد.
آموزش احکام و مسائل ضروری مربوط به نماز ویژه دختران پایه سوم طبق تقویم زمان بندی این طرح با جلسات توجیهی مربوط به این طرح که والدین دانش آموزان نیز حضور داشتند شروع شد، در این جلسات به ضرورت علاقه مند سازی و ایجاد نگرش مثبت در دانش آموزان و آموزش صحیح نماز و احکام اولیه اشاره شد و اولیا هم قول همکاری را در زمینه اجرای هر چه بهتر این طرح به بنده دادند.
اولین موضوع مورد بحث در این طرح آموزش اصول دین بود که بعد از توضیح و تبیین هر یک از این اصول و آشنایی دانش آموزان با معنا و مفهوم هر یک از این اصول و همچنین ضرورت وجود هر یک از این اصول دانش آموزان در گروه به بحث و تبادل نظر درباره اصول دین پرداختند سپس نماینده گروهها برای دیگر گروهها یکی از این اصول را توضیح دادند تا دانش آموزان با تبادل نظر میان همدیگر به درک عمیق تر و بهتری نسبت به این مطلب پیدا کنند
اصولاً دانش آموزان در گروه به شکل بسیار خوبی به یادگیری مطلب می پردازند و این مطلبی بود که من در آموزش موضوعات مختلف آموزش نماز به آن توجه کردم و به آن مبادرت ورزیدم.
موضوع دیگر آموزش مفهوم تقلید بود که برای آموزش این موضوع به دانش آموزان این موضوع گوشزد شد که انسان در زندگی در مسائل و مشکلات خود به متخصص در آن مورد مراجعه می کند مانند مراجعه به پزشک جهت درمان بیماری، سپس آنان به این باور رسیدند که در مسائل دین هم می توانند به مرجع تقلید بعنوان متخصص در دین مراجعه کنند.
دانش آموزان با زمان سن تکلیف خود که پایان نه سالگی است هم اشنا شوند، همچنین با سن تکلیف در پسران که پایان پانزده سالگی است آشنا شدند.
در خصوص آموزش عملی وضو ابتدا طرز صحیح وضو گرفتن توسط معلم مربوطه و همچنین با استفاده از سی دی آموزشی به فراگیران آموزش داده شد سپس دانش آموزان در گروه به برطرف کردن اشکالات یکدیگر پرداختند و برعملکرد انان در گروه هم نظارت شد
دانش آموزان با وضوی جبیره که در مواقع اضطرار و مواقعی که آب برای بدن ضرر داشته باشد و همچنین طرز صحیح انجام این وضو در گروه آشنا شدند و آن را تمرین کردند
درباره آموزش تیمّم و کار گروهی تیمم و همچنین مواقعی که تیمم جایز است برای دانش آموزان گفته شد که مواقعی که آب نباشد یا برای بدن ضرر داشته باشد و یا دسترسی به آن ممکن نباشد و یا با سختی و مشقّت همراه باشد می توانند تیمم کنند همچنین چند نمونه از چیزهایی که تیمم بر آنها صحیح می باشد جمع آوری شد و دانش آموزان تیمّم را به صورت گروهی تمرین کردند.
در خصوص مکان و لباس نمازگزار به دانش آموزان دو مطلب پاک بودن و غصبی نبودن توضیح داده شد و آنها به خوبی به این مسئله پی بردند.
دانش آموزان با قبله مسلمین «کعبه» به عنوان جایی که همه مسلمانان می بایست برای حفظ وحدت و یکپارچگی و همچنین نظم به طرف آن نماز بخوانند آشنا شدندو همچنین به دلایل نماز خواندن به سوی این مکان مقدس آگاهی پیدا کردند.
برای آموزش صحیح اذان و اقامه از نوار قرآن پایه سوم که اذان و اقامه در آن به خوبی قرائت شده بود استفاده شد و دانش اموزان با الفاظ اذان و اقامه و تعداد و ترتیب آنها به خوبی آشنا شدند و آن را در گروه تمرین کردند.
دانش آموزان همچنین با نماز های پنج گانه و تعداد رکعات آنها آشنا شدند و همچنین مراحل اقامه نماز به آنان توضیح داده شد و آنها با تمرین سوره حمد و توحید توسط نوار قرآن و لوحه این دو سوره را حفظ کردند و طرز تلفظ صحیح این دو سوره را نیز فرا گرفتند. در خصوص آموزش رکوع و سجود ابتدا وضعیت صحیح بدن در این دو مورد آموزش داده شد و دانش آموزان با شیوه صحیح قرار گرفتن بدن در رکوع و سجده و جاهایی از بدن که با زمین تماس دارند آشنا شدند و بعد ذکر مخصوص انها را فرا گرفتند و در گروه به تمرین آن پرداختند
درباره قنوت به دانش آموزان گفته شد که قنوت به عنوان یک دعای مستحب در نماز خوانده می شود و می توان آن را حتی به زبان فارسی نیز گفت. همچنین دانش آموزان با ذکر قنوت که در کتاب قرآن سوم آمده است آشنا شدند و به معنا و مفهوم آن پی بردند و آن را حفظ کردند و در گروه تمرین و تکرار کردند.
ذکر تشهد و زمان گفتن آن در نمازها برای دانش آموزان توضیح داده شد و با استفاده از نوار و لوحه این ذکر تمرین و تکرار شد تا دانش آموزان آن را به خوبی یاد بگیرندو بخاط بسپارند، همچنین از آنان خواسته شد که در صورت تمایل معنای آنرا نیز یاد بگیرند که برای این کار امتیاز خاصی برای آنان قرار داده شد که گرفتن جایزه یکی از مواردی بود که دانش آموزان نسبت به آن علاقه نشان دادند.
دانش آموزان در خصوص آموزش سلام هم با زمان خواندن این ذکر در نمازها آشنا شدند و با استفاده از نوارو تمرین و تکرار به یادگیری بهتر و دقیق تر آن پرداختند و معنا و مفهوم آن را نیز یاد گرفتند.
شایان ذکر است در تمامی این موارد کارتهای امتیاز جهت دریافت جایزه و یا جایزه های مختصری نظیر شکلات و گرفتن خانه در نمودار پیشرفت تحصیلی از مواردی بود که جهت ایجاد انگیزه بیشتر جهت یادگیری در انها استفاده شد.
در پایان برنامه زمان بندی شده در بهمن ماه به تمرین نماز دو رکعتی در نماز خانه آموزشگاه پرداختیم و به صورت گروهی این نماز را تمرین کردیم.
موضوعاتی که در اینده به آنها خواهیم پرداخت از این قبیل می باشد:
تمرین نماز سه رکعتی و چهار رکعتی به شکل گروهی در نماز خانه
آموزش نماز جماعت و کار گروهی نماز جماعت و شرکت در نماز جماعت مسجد روستا
آموزش مبطلات نماز و آموزش احکام روزه و حجاب و توضیح و تبیین آنها برای دانش آموزان
آشنایی با محرم و نامحرم
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 121
احادیث نماز
معراج مؤمن
پیامبر (ص ) :
الصلوة ، معراج المؤمن
نماز، معراج مؤمن است .
( کشف الاسرار، ج 2، ص .676 سرالصلوة ، ص 7، اعتقادات مجلسی ، ص 29 )
نماز نور مؤمن
پیامبر (ص ) :
الصلوة نور المؤمن
نماز نور مؤمن است .
( شهاب الاخبار، ص .50 نهج الفصاحه ، ص 396 )
نشانه ایمان
پیامبر (ص ) :
علم الایمان الصلوة
علامت و نشانه ایمان نمازاست .
( شهاب الاخبار، ص 59 )
نماز ستون دین
پیامبر (ص ) :
الصلوة عماد دینکم
نماز، پایه و ستون دین شماست .
( میزان الحکمه ، ج 5، ص 370 )
تقرب به وسیله نماز
امام کاظم (ع ) :
افضل ما یتقرب به العبد الی الله بعد المعرفة به ، الصلوة
بهترین چیزی که بنده بعد از شناخت خدا به وسیله آن به درگاه الهی تقرب
پیدا می کند، نماز است .
( تحت العقول ، ص 455 )
پرچم اسلام
پیامبر (ص ) :
علم الاسلام الصلاة
نماز، پرچم اسلام است .
( کنز العمال ، ج 7، ص ,279 حدیث 1887 )
نماز وسیله تقرب مؤمن
پیامبر (ص ) :
ان الصلوة قربان المؤمن
همانانماز خواندن وسیله نزدیکی مؤمن به خداست .
( کنز العمال ، حدیث 18907 )
نماز و پایه های دین
امام باقر (ع ) :
بنی الاسلام علی خمس : الصلوة و الزکوة و الصوم و الحج و الولایة
اسلام بر روی پنج پایه بنا شده است : نماز، روزه ،زکات ، حج ، ولایت .
( کافی ، ج 2، ص 17 )
اهل بیت (ع ) و اقامه نماز
امام حسین (ع ) :
"الذین ان مکنا هم فی الارض اقاموا الصلاة " قال : هذه فینا اهل البیت
(در تفسیر آیه ) "کسانی که اگر ما به آنها در زمین قدرت و حکومت دهیم ،
نماز را به پا می دارند" فرمود: این در مورد ماخاندان اهل بیت است .
( بحار الانوار، ج ,24 ص 166 )
نماز آخرین توصیه انبیاء
امام صادق (ع ) :
احب الاعمال الی الله - عز وجل - الصلوة و هی اخر وصایا الأنبیاء
نماز، بهترین کارها نزد خداوند و آخرین وصیتهای پیامبران الهی است .
( میزان الحکمة ، ج 5، ص 397 )
جایگاه نماز
پیامبر (ص ) :
موضع الصلوة من الدین کموضع الرأس من الجسد
جایگاه نماز در دین ، مانند جایگاه سر در بدن است .
( کنز العمال ، ج 7، حدیث 18972 )
سیمای دین
امام علی (ع ) :
لکل شی ء وجه و وجه دینکم الصلاة
هر چیز دارای سیماست ، سیمای دین شما نماز است .
( بحار الانوار، ج ,82 ص 227 )
وصیت امیرالمؤمنین (ع )
امام علی (ع ) :
الله ، الله فی الصلوة ، فانها عموددینکم
خدا را، خدا را درباره نماز، چرا که ستون دین شماست .
( نهج البلاغه ، نامه ها، ص 47 )
کلید بهشت
پیامبر (ص ) :
الصلوة مفتاج الجنة
نماز کلید بهشت است .
( نهج الفصاحه ، حدیث 1588 )
تداوم نماز و انتظار
پیامبر (ص ) :
لا یزال العبد فی صلوة ما انتظر الصلوة
بنده مادام که منتظر نماز است در حال نماز است .
( نهج الفصاحه ، ص ,527 حدیث 2538 )
روشنایی چشم پیامبر (ص )
پیامبر (ص ) :
قره عینی فی الصلاة
روشنی چشم من در نماز است .
( نهج الفصاحه ، ص ,283 حدیث .1343 بحار الانوار، ج ,82 ص 193 )