تحقیق در مورد خمیر کاغذ

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 54 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

مروری بر روشهای تهیه خمیر کاغذ

خمیرسازی فرایندی است که به وسیله آن چوب به یک توده فیبری (لیفی) تبدیل می شود. به بیان دیگر، خمیرسازی فرایندی است که بر اثر آن پیوند های درونی ساختار چوب می شکنند.

این کار را می توان به طور مکانیکی، گرمایی، یا شیمیایی انجام داد یا تلفیقی از این روشها را به کار برد. روشهای تجارتی موجود را می توان در سه گروه مکانیکی، شیمیایی یا نیمه شیمیایی (یعنی تلفیقی از عملیات شیمیایی و مکانیکی) طبقه بندی کرد (جدول 4– 1) .

میزان تولید مربوط به سال 1978 به وسیله هر کدام از روشهای فوق، در جدول 4-2 آمده است. حدود 70% خمیر تولید شده در آمریکای شمالی به روشهای شیمیایی است که90% آن را خمیر کرافت تشکیل می دهد. البته بهتر است خمیر کرافت پر بازده و خمیر سولفیت پر بازده را که در محاسبات خمیر شیمیایی سفید نشده کرافت و سولفیت به حساب آمده است در گروه خمیرهای نیمه شیمیایی منظور کنیم.

در جدول 4-3 توزیع جغرافیای انواع مختلف صنعت خمیر و کاغذ در آمریکای شمالی، از جمله کارخانه هایی که از الیاف دست دوم و بازیابی شده استفاده می کنند (فصل14) نشان داده شده است.

4-1 مقدمه ای بر انواع روشهای خمیر سازی

خمیر سازی مکانیکی

قدیمی ترین و شاید همچنان متداولترین روش خمیر سازی مکانیکی، فرایند گراندوود است که در آن چوب به صورت قطعات بریده شده گرده بینه، در طول به وسیله یک سنگ زبر چرخان با سرعت 100 تا 1200 دور در دقیقه، تحت فشار قرار گرفته خرد می شود. در نتیجه این عمل، الیاف از چوب کنده میشوند، ساییده می شوند و با شستشو از سطح سنگ جدا می شوند.

جدول 4-1 طبقه بندی عمومی فرایندهای تبدیل چوب به خمیر کاغذ

مکانیکی

مکانیکی- شیمیایی

شیمیایی

تولیدخمیر با انرژی مکانیکی(بدون مواد شیمیایی یا گرما یا به مقدار اندک)

تولید خمیر با تلفیقی از

عملیات شیمیایی و مکانیکی

تولید خمیر با استفاده از

مواد شیمیایی و گرما

پر بازده ( 95-90%)

بازده متوسط(90-55%)

کم بازده (55-40%)

الیاف کوتاه، ناخالص ضعیف و ناپایدار

خواص میانه با بعضی

ویژگیهای برجسته

الیاف بلند، خالص، محکم و پایدار

کیفیت چاپ پذیری خوب

کیفیت چاپ پذیری ضعیف

رنگبری دشوار

رنگبری آسان

چند مثال :

چند مثال :

چند مثال :

گرداندوود سنگی

سولفیت خنثای نیمه شیمیایی

کرافت

خمیر مکانیکی پالایشی

سولفیت

خمیر مکانیکی گرمایی

کرافت پر بازده

سودا، سودا- آنتراکینون

جدول 4-2 تولید خمیر در آمریکای شمالی در سال 1978 (تن مکعب) (6 ]

نوع خمیر

آمریکا

کانادا

خمیر حل شونده

1290

*

خمیر کرافت

رنگبری شده

15570

6850

رنگبری نشده

16930

1590

خمیر سولفیت

رنگبری شده

1300

510

رنگبری نشده **

300

1790

نیمه شیمیایی

3670

340

مکانیکی

6740

7950

خمیرهای دیگر

-

620

جمع

45880

19650

* همراه با خمیرهای کرافت و سولفیت گزارش شده است . ** توام با خمیر سودا

جدول 4-3 توزیع جغرافیایی کارخانه های خمیر و کاغذ در آمریکای شمالی

کاغذ و مقوا

خمیر کاغذ

سولفیت (رنگبری شده و نشده)

کرافت و سودا (رنگبری شده و نشده)

نیمه شیمیایی

گراندوود (شامل خمیر مکانیکی)

مکانیکی پالایشی

الیاف دست دوم (شامل خمیر مرکب زدایی شده)

متفرقه (شامل باگاس، پنبه ، کتان ، کنف و غیره)

ایالات متحده

آلاباما

17

16

13

2

2

4

6

آلاسکا

2

2

آریزونا

2

2

1

1

2

آرکانزاس

12

9

7

1

2

6

کالیفرنیا

39

10

4

1

5

26

کلرادو

2

1

کانکتی کوت

13

2

1

9

1

دلویر

5

2

1

فلوریدا

14

10

1

8

1

1

6

جورجیا

24

15

11

2

1

5

11

1

ایداهو

2

1

1

ایلینویز

22

5

7

20

2

ایندیانا

17

1

1

13

ایوا

3

2

1

1

2

کانزاس

2

2

کنتاکی

5

3

2

1

3

لوئیزیانا

19

14

10

4

2

4

8

1

ماین

23

14

1

7

9

4

3

مریلند

5

2

1

1

4

ماساچوست

45

2

12

3

میشیگان

37

9

2

3

1

3

16

1

مینسوتا

12

8

2

1

4

6

2

می سی سی پی

12

7

4

3

2

کاغذ و کاغذسازى 7ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

کاغذ و کاغذسازى

تاریخچه ساخت کاغذ در ایران

انواع کاغذهای دست‌ساز

شیوه کاغذسازی

رنگ کردن کاغذ

کاغذ ورقه نازک هموارى است که معمولاً از الیاف گیاهى ساخته مى‌شود و براى نوشتن و چاپ کردن به‌کار مى‌رود. البته موارد استعمال دیگرى نیز دارد.

کلمهٔ کاغذ از زبان سانسکریت وارد زبان فارسى شده است و لفظ اروپایى براى کاغذ از کلمهٔ پاپیروس یونانى است. اولین ملتى که در جهان موفق به اختراع کاغذ گردید چینى‌هاى بودند، در سال ۱۰۵ بعد از مسلاد شخصى چینى بنام تاسى لون موفق به اختراع کاغذ شد و حدود سال ۶۱۰ م. به ژاپن و در ۷۵۱ م. به سمرقند راه یافت. در اواسط قرن دوم هجرى کاغذ از سمرقند به بلاد اسلامى رسد. مى‌گویند فضل ابن یحیى برمکى نخستین کسى بود که در بغداد کارخانه کاغذسازى دایر کرد. در قرن ۴ هـ .ق. کاغذسازى در بغداد رواج تام داشت. ابن‌الندیم از شش نوع کاغذ که در زمان او معرف بود، نام مى‌برد و مى‌گوید کتاب را از کاغذ خراسانى مى‌ساختند. در خراسان مردم براى ساختن کاغذ از پنبه و مواد نباتى استفاده مى‌کردند. مهمترین کاغذهائى که توسط مسلمانان ساخته شد کاغذ سلیمانی، طلعی، نوحی، فرعونی،‌ جعفری، طاهری، مأمونی، منصورى و چینى و هانى بود.

حدود یک قرن تولید کاغذ به‌روش دستى بود و در سال ۱۷۹۹ میلادى و حدود ۱۲۱۴ هـ .ق. یک جوان فرانسوى بنام لوئى دوبرت ماشین کوچکى ساخت که کاغذ تهیه مى‌کرد.

به موجب نوشتهٔ گوستالوبون در کتاب تمدن اسلام و عرب اختراع کاغذ از پنبه و پارچه کهنه از ابتکار مسلمانان است.

بخش عمدهٔ کاغذ جهان از مغز چوب به‌دست مى‌‌آید. جسم کاغذ الیاف به‌هم آمیختهٔ سلولز است.

از مشهورترین شهرهاى ایران که در کاغذسازى شهرت داشته خونا یا خونج است.که در زمان یاقوت به کاغذکنان معروف بوده است.

کاغذ از زمان اختراع آن تا امروز قابل اعتمادترین وسیله انتقال اندیشه بشر بوده است و نقش مهمى در جمع‌آورى و ذخیرهٔ اطلاعات و دانش بشر دارد. از این‌رو با پیدایش مرکب و صنعت چاپ و مواد رنگى این اندیشه بشرى با ابزارى نوین در آمیخت. در تاریخ آمده است که انوشیروان شاه ساسانى نامه‌اى به پادشان هند نوشت که روى برگ درخت نوشته شده بود و مسعودى مورخ مشهور نیز به آن اشاره کرده است و ظاهراً از همان برگ‌هایى بوده که ابوریحان در کتاب تحقیق‌ ماللهند به آن اشاره نموده است.

از معروف‌ترین کاغذهاى سدهٔ ۱۲ و ۱۳ هـ . ق. کاغذهاى خان بالیغ، ختایی، سمرقندی، عادل‌شاهی، ترمه‌ای، کشمیرى و فرنگى بوده است.

امروزه کشورهاى سویس، آلمان و ژاپن در ساخت کاغذ مقدم بر کشورهاى دیگرند و انواع و اقسام کاغذهاى سفید و رنگى را تولید مى‌کنند.

تاریخچهٔ ساخت کاغذ در ایران

آنچه از مدارک و مستندات تاریخى برمى‌آید، این است که صنعت کاغذسازى از قرن هفتم هجرى به بعد در ایران وجود داشته و گسترش یافته است.

اولین کارخانهٔ کاغذسازى قبل از جنگ دوم جهانى تأسیس شد اما موفق نبود. حدود پنجاه و چند سال پیش کارخانهٔ دست دومى از خارج وارد شد و در کرج نصب گردید، اما تبدیل به مقواسازى شد. در سال ۱۳۲۶ هجرى شمسى شرکتى با سرمایه‌گذارى چند تن از جمله حسن‌على حکمت و دکتر صلح دوست و ژرژ عیسائیان تأسیس شد که خوراک آن کاغذهاى باطله ادارات و سازمان‌ها بود و منطقهٔ آن ورامین بود. اما بعد از ملى شدن صنعت نفت این تلاش ناموفق ماند.

در ۱۳۴۴ اولین کارخانه کاغذسازى در هفت تپه خوزستان ایجاد شد و در ۱۳۴۶ شرکت کاغذ پارس تأسیس شد.

انواع کاغذهاى دست‌ساز

در گذشته نوشته‌ها روى پوست حیوانات نوشته مى‌شد، بعدها کاغذهاى دست‌ساز ساخته شدند.

کاغذ آهاردار

سطح کاغذهاى دست‌ساز کاملاً صاف و بدون خدشه نیست و تاروپود آن نیز کاملاً به‌هم پیوسته نیست. براى رفع خدشه و استقامت کاغذ و آمادگى براى مرحلهٔ بعدی، کد مهُره‌زنى است، باید کاغذ را با مواد و شیوه‌هاى مختلف آهار زد. از جمله آهار با گل ختمی، با شیرهٔ گندم، با سریشم، با اسپرزه، با تخم خیاز، با نشاسته را مى‌توان نام برد.

براى داشتن درخشش در کاغذهاى طلایی، باید قبل از نقاشى آن را آهار زد. یک روش سفیدهٔ تخم‌مرغ است که با زاج دقیق شده باشد که با قلم‌ موى پهن و ظریفى بر روى کاغذ مى‌مالند. سپس آن‌را با صدف مى‌مالند تا خوب براق شود.

کاغذ زرفشان

نوعى تزئین بر روى کاغذ است. براى این‌کار مقدارى صمغ را با شیوۀ خاصى روى کاغذ مى‌پاشیدند و سپس ورقه‌هاى نازک طلا را به آن مى‌چسباندند. تکه‌هاى طلا روى صفحه درخشش خاصى مى‌یافت. از این کاغذ در حواشى کتب و اوراق گرانبها استفاده مى‌شد.

مقاله درمورد شیمی کاغذ

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 4

شیمی کاغذ

دید کلی برخلاف این تصور که تولید کاغذ اساسا یک فرآیند مکانیکی است، در این فرآیند ، پدیده‌های شیمیایی نقش برجسته‌ای دارند. از تبدیل چوب به خمیر کاغذ گرفته تا تشکیل کاغذ ، اصول شیمیایی دخالت آشکاری دارند. لیگنین زدایی از یک منبع گیاهی مناسب ، معمولا چوب ، یک فرآیند شیمیایی ناهمگن است که در دما و فشار زیاد انجام می‌شود.دامنه شیمی کاغذ ، وسیع و جالب است شامل مباحثی از قبیل شیمی کربوهیدراتها ، رنگدانه‌های معدنی ، رزینهای آلی طبیعی و سنتزی و افزودنیهای پلیمری متعدد می‌باشد. در فرآیند تشکیل نیز تا حد زیادی شیمی کلوئید و شیمی سطح دخالت دارد. نقش پلیمر ، شیمی محیط زیست و شیمی تجزیه را نیز نباید فراموش کرد. ترکیب شیمیایی کاغذ از آنجا که کاغذ از الیافی ساخته می‌شود که قبلا تحت تاثیر تیمارهای فیزیکی و شیمیایی قرار گرفته‌اند، سلولهای گیاهی حاصل از ترکیب شیمیایی ثابتی نسبت به ساختار منابع گیاهی اولیه برخوردار نیستند. سلولهای گیاهی عمدتا از پلیمرهای کربوهیدراتی آغشته شده به مقادیر مختلف لیگنین (یک ترکیب پلیمری آروماتیک که میزان آن با افزایش سن گیاه افزایش می‌یابد و در حین فرآیند لیگنینی شدن تولید می‌گردد) تشکیل شده‌اند. بخش کربو هیدراتی سلول بطور عمده از پلی ساکارید سلولز تشکیل شده است. بخشی از این ترکیبات شامل پلی ساکاریدهای غیر ساختمانی با وزن مولکولی کم به نام همی سلولز هستند، که نقش بسیار مهمی در خصوصیات خمیر و کاغذ دارند.به نظر می‌رسید که با توجه به نام همی سلولزها ، این ترکیبات با سلولز ارتباط داشته باشند و به روش مشابهی با سلولز بیوسنتز شده باشند. اما در حال حاضر بخوبی مشخص شده است که این پلی ساکاریدها به روش متفاوتی بیوسنتز شده باشند. اما در حال حاضر به خوبی مشخص شده است که این پلی ساکاریدها به روش متفاوتی بیوسنتز می‌شوند و نقش ویژه‌ای در دیواره سلول گیاهان ایفا می‌کنند. علاوه بر این ترکیبات مهم ، مقادیر کمی از مواد آلی قابل استخراج و مقادر بسیار کمی از مواد معدنی نیز در دیواره سلولی الیاف وجود دارد. سلولز (%) همی سلولزها (%) لیگنین(%) مواد عصاره‌ای و اندک (%) سوزنی برگان 40 تا 45 20 25 تا 35 10> پهن برگان 40 تا 45 15 تا 35 17 تا 25 10> ترکیب کلی استخراج الیاف گیاهی از نظر درصد کربن ، هیدروژن و اکسیژن بسته به درجه لیگنین شدن متغیر است. میزان این عناصر برای چوب حدود 50% کربن ، 6% هیدروژن و 44% اکسیژن است. از آنجایی که ترکیب عنصری کربوهیدراتها کم و بیش به صورت CH2O)n) است، میزان کربن موجود تقریبا حدود 40% است. لیگنین یک ترکیب آروماتیک با فرمول تقریبی C10H11O4 می‌باشد. بنابراین ، میزان کربن آن بطور متوسط حدود 65 - 60% است. سلولز سلولز مهمترین ترکیب ساختاری دیواره‌های سلول است و بعد از حذف لیگنین و انواع دیگر مواد استخراجی نیز مهمترین ترکیب ساختاری کاغذ محسوب می‌شود. از نظر شیمیایی ، سلولز یک پلیمر دارای ساختمان میکرو فیبریلی شبه بلوری متشکل از واحدهای D-β گلوکوپیرانوزی با اتصالات (4

طرح کسب و کار کاغذ سازی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 21

تاریخچه

در بین النهرین از لوحه های گلی ، در مصر (1838 ق.م) از پاپـیروس ، در چین از حکاکی بر روی لوحه های چوبی و نمد با قلم مو و پارچة ابریشمی ، این منظور را عملی می کردند.با توجه به اینکه صنعت ، نمد ما لی در خاور دور سنّت و متداول بود، فردی چینی به نام تسائی لون (105 میلادی) از قطعات کهنه و اضافی ابریشم ، خمیر و بعد ورقه‌هایی به صورت نمد درست کرد و از آن به کمک قلم مو برای نقاشی و نوشتن استفاده کرد و بعد به جای ابریشم ، چوب خیزران و درخت توت را بکار گرفت. در حقیقت باید او را اولین مخترع کاغذ در دنیا دانست. در ایران فعالیت کاغذ سازی اولین بار با تأسیس کارخانه مقواسازی و با استفاده از کاغذهای باطله درسال 1313 شمسی در کرج شروع شد و حدود 15 سال است که با تأسیس دو کارخانه کاغذ سازی پارس در هفت تپه خوزستان و کارخانه چوب و کاغذ ایران (چوکا) در گیلان ، به صورت یک تکنولوژی مدرن و پیشرفته درآمده است.  

کاغذ و مقواسازی، صنعتی سرمایه‌بر است و زمان لازم برای به‌کارگیری فرایندهای جدید در آن عموماً بسیار زیاد است. با این شرایط، تعویض تجهیزات پرهزینه فقط هنگام بازسازی‌های عمده و راه‌اندازی خطوط تولید جدید صورت می‌گیرد. تاکنون تنها تعداد اندکی از کاربردهای فناوری‌نانو در صنعت کاغذ به کارگرفته شده است که یکی از مشهورترین آنها استفاده از نانو/ میکرو ذرات (سیلیکای کلوئیدی، هیدروکسید آلومینیوم کلوئیدی) به‌ صورت ترکیب با پلی‌الکترولیت‌های کاتیونی است. کلیه این فناوری‌ها از دهه80 آغاز و محصولات جدید، در دهه 90 توسعه یافتنه‌اند. دیگر فناوری‌های در حال توسعه شامل استفاده از حفاظ‌های نانوکامپوزیتی برای استفاده در بسته‌بندی غذا و عایق‌های روغن و چربی است. فناوری‌نانو را می‌توان پل ارتباط ماشین‌آلات کاغذ‌سازی و سایر تجهیزات فرایندی به شمار آورد. می‌توان نانوفیلتراسیون را در تصفیه آب‌های فرایندی (مورد استفاده در ماشین‌ها و دستگاه‌های آسیابی تولید کاغذ و مقوا) به کاربرد و از نانوروکش‌های ضدخش برای تولید پرس‌ها و نیز ساخت اجزای مختلف ماشین‌آلات کاغذ سازی استفاده کرد.

40 درصد از کاغذ و مقوای تولیدی اروپا در بسته‌بندی به‌کار می‌رود. نقش مواد کاغذی اساساً استحکام بخشیدن به بسته‌بندی‌ و در درجه دوم ایجاد ظاهری زیبا برای آن است. روکش‌ بسته‌‌بندی‌های استاندارد کاغذی را می‌توان با استفاده از ترکیب فناوری‌های مختلفی مانند لایه‌لایه سازی/ اکستروژن (lamination/extrusion)، متالیزاسیون(metallization) و روکش‌دهی انتشاری (dispersion)، به دست آورد. روکش‌دهی انتشاری مقوا، روشی است که می‌توان به‌طور توأم با روش لایه‌لایه سازی/ اکستروژن به‌کار برد. اگرچه روکش‌دهی انتشاری به شیوه سنتی، با قابلیت تولید انبوه است، اما برای تولید مناسب نیست. هم اکنون پیشنهادهای جدید در مورد روش روکش‌دهی انتشاری مانند روکش‌دهی‌های خشک و روش‌های پلاستی سُل (Plastisol) در حال توسعه‌اند. روکش‌های رنگدانه‌ای به صورت سنتی و قالب‌زنی سطحی از جمله روش‌هایی است که به دلیل برخی ویژگی‌های خاص حفاظتی برای بسته‌بندی مواد استفاده می‌شود.

قابل ذکر است که در صورت استفاده از نانوکامپوزیت‌های پایه رسی در غشاءها و روکش‌ها، خواص محافظتی بسیار مطلوب و پیشرفته‌ای به دست می‌آید که این مقوله هم‌اکنون بخش مهمی از فعالیت‌‌های تحقیق و توسعه را به خود اختصاص داده است.

بسته‌بندی هوشمند نیز از زمینه‌های بسیار مهم تحقیق و توسعه است. با ورود خصوصیات هوشمند به فرایند چاپ، مثلاً با استفاده از جوهرهایی که عملکردهای دلخواهی را به کاغذ می‌بخشد، تولید مواد بسته‌بندی مناسب، امکان‌پذیر خواهد بود. در حال حاضر، چندین فناوری برای ایجاد ویژگی‌های جدید در محصولات کاغذی، مانند تعبیه انواع مختلف آشکارسازها بر روی محصولات کاغذی، با استفاده از فناوری‌های چاپ مدرن با همراه جوهرهای ویژه و پلیمرهای رسانا، در حال بررسی است.

چالش‌ ها

با شرایطی که بدان اشاره شد، صنعت کاغذ با چالش‌هایی روبه‌رو است که در زیر به برخی از آنها اشاره می‌شود:

کاهش مقدار مواد خام و افزودنی‌های مورد نیاز برای دستیابی به ویژگی‌های مورد نیاز در کاغذ؛

بسط حوزه کاربرد کاغذ از طریق جزء جزء کردن فیبرها؛ و فناوری لایه‌بندی صفحات؛اصلاح شیوه تشکیل، نگهداری و کنترل مواد زائد آنیونی از طریق افزودنی‌های جدید به کاغذ؛ و کنترل خواص و مشخصه‌های سطحی فیبرها؛

توسعه فناوری‌های روکش‌دهی ساختاری به منظور چاپ بهبود یافته و افزایش کارکرد سطوح کاغذی؛

توسعه روکش‌های محافظ برای افزایش مقاومت مقوا در برابر آب، چربی و گاز؛ ایجاد ابزارهای هوشمند شامل حسگرها و الکترونیک مولکولی برای خدمات بسته‌بندی و سیستم‌های منطقی؛ حصول بازارهای جدید برای کاغذ؛ و برچسب‌گذاری به منظور تسهیل روند اصلاح و بازیافت فیبرها.

فرصت‌های فناوری‌نانو

پیوندزنی فیبرها با ماکرومولکول‌های طراحی شده

اخیراَ راهبردهای پلیمر‌‌یزاسیون به گونه‌ای گسترش یافته‌اند که ساخت پلیمرهای مجزا و یا ترکیبی با

کاغذ و کاغذسازى 7ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

کاغذ و کاغذسازى

تاریخچه ساخت کاغذ در ایران

انواع کاغذهای دست‌ساز

شیوه کاغذسازی

رنگ کردن کاغذ

کاغذ ورقه نازک هموارى است که معمولاً از الیاف گیاهى ساخته مى‌شود و براى نوشتن و چاپ کردن به‌کار مى‌رود. البته موارد استعمال دیگرى نیز دارد.

کلمهٔ کاغذ از زبان سانسکریت وارد زبان فارسى شده است و لفظ اروپایى براى کاغذ از کلمهٔ پاپیروس یونانى است. اولین ملتى که در جهان موفق به اختراع کاغذ گردید چینى‌هاى بودند، در سال ۱۰۵ بعد از مسلاد شخصى چینى بنام تاسى لون موفق به اختراع کاغذ شد و حدود سال ۶۱۰ م. به ژاپن و در ۷۵۱ م. به سمرقند راه یافت. در اواسط قرن دوم هجرى کاغذ از سمرقند به بلاد اسلامى رسد. مى‌گویند فضل ابن یحیى برمکى نخستین کسى بود که در بغداد کارخانه کاغذسازى دایر کرد. در قرن ۴ هـ .ق. کاغذسازى در بغداد رواج تام داشت. ابن‌الندیم از شش نوع کاغذ که در زمان او معرف بود، نام مى‌برد و مى‌گوید کتاب را از کاغذ خراسانى مى‌ساختند. در خراسان مردم براى ساختن کاغذ از پنبه و مواد نباتى استفاده مى‌کردند. مهمترین کاغذهائى که توسط مسلمانان ساخته شد کاغذ سلیمانی، طلعی، نوحی، فرعونی،‌ جعفری، طاهری، مأمونی، منصورى و چینى و هانى بود.

حدود یک قرن تولید کاغذ به‌روش دستى بود و در سال ۱۷۹۹ میلادى و حدود ۱۲۱۴ هـ .ق. یک جوان فرانسوى بنام لوئى دوبرت ماشین کوچکى ساخت که کاغذ تهیه مى‌کرد.

به موجب نوشتهٔ گوستالوبون در کتاب تمدن اسلام و عرب اختراع کاغذ از پنبه و پارچه کهنه از ابتکار مسلمانان است.

بخش عمدهٔ کاغذ جهان از مغز چوب به‌دست مى‌‌آید. جسم کاغذ الیاف به‌هم آمیختهٔ سلولز است.

از مشهورترین شهرهاى ایران که در کاغذسازى شهرت داشته خونا یا خونج است.که در زمان یاقوت به کاغذکنان معروف بوده است.

کاغذ از زمان اختراع آن تا امروز قابل اعتمادترین وسیله انتقال اندیشه بشر بوده است و نقش مهمى در جمع‌آورى و ذخیرهٔ اطلاعات و دانش بشر دارد. از این‌رو با پیدایش مرکب و صنعت چاپ و مواد رنگى این اندیشه بشرى با ابزارى نوین در آمیخت. در تاریخ آمده است که انوشیروان شاه ساسانى نامه‌اى به پادشان هند نوشت که روى برگ درخت نوشته شده بود و مسعودى مورخ مشهور نیز به آن اشاره کرده است و ظاهراً از همان برگ‌هایى بوده که ابوریحان در کتاب تحقیق‌ ماللهند به آن اشاره نموده است.

از معروف‌ترین کاغذهاى سدهٔ ۱۲ و ۱۳ هـ . ق. کاغذهاى خان بالیغ، ختایی، سمرقندی، عادل‌شاهی، ترمه‌ای، کشمیرى و فرنگى بوده است.

امروزه کشورهاى سویس، آلمان و ژاپن در ساخت کاغذ مقدم بر کشورهاى دیگرند و انواع و اقسام کاغذهاى سفید و رنگى را تولید مى‌کنند.

تاریخچهٔ ساخت کاغذ در ایران

آنچه از مدارک و مستندات تاریخى برمى‌آید، این است که صنعت کاغذسازى از قرن هفتم هجرى به بعد در ایران وجود داشته و گسترش یافته است.

اولین کارخانهٔ کاغذسازى قبل از جنگ دوم جهانى تأسیس شد اما موفق نبود. حدود پنجاه و چند سال پیش کارخانهٔ دست دومى از خارج وارد شد و در کرج نصب گردید، اما تبدیل به مقواسازى شد. در سال ۱۳۲۶ هجرى شمسى شرکتى با سرمایه‌گذارى چند تن از جمله حسن‌على حکمت و دکتر صلح دوست و ژرژ عیسائیان تأسیس شد که خوراک آن کاغذهاى باطله ادارات و سازمان‌ها بود و منطقهٔ آن ورامین بود. اما بعد از ملى شدن صنعت نفت این تلاش ناموفق ماند.

در ۱۳۴۴ اولین کارخانه کاغذسازى در هفت تپه خوزستان ایجاد شد و در ۱۳۴۶ شرکت کاغذ پارس تأسیس شد.

انواع کاغذهاى دست‌ساز

در گذشته نوشته‌ها روى پوست حیوانات نوشته مى‌شد، بعدها کاغذهاى دست‌ساز ساخته شدند.

کاغذ آهاردار

سطح کاغذهاى دست‌ساز کاملاً صاف و بدون خدشه نیست و تاروپود آن نیز کاملاً به‌هم پیوسته نیست. براى رفع خدشه و استقامت کاغذ و آمادگى براى مرحلهٔ بعدی، کد مهُره‌زنى است، باید کاغذ را با مواد و شیوه‌هاى مختلف آهار زد. از جمله آهار با گل ختمی، با شیرهٔ گندم، با سریشم، با اسپرزه، با تخم خیاز، با نشاسته را مى‌توان نام برد.

براى داشتن درخشش در کاغذهاى طلایی، باید قبل از نقاشى آن را آهار زد. یک روش سفیدهٔ تخم‌مرغ است که با زاج دقیق شده باشد که با قلم‌ موى پهن و ظریفى بر روى کاغذ مى‌مالند. سپس آن‌را با صدف مى‌مالند تا خوب براق شود.

کاغذ زرفشان

نوعى تزئین بر روى کاغذ است. براى این‌کار مقدارى صمغ را با شیوۀ خاصى روى کاغذ مى‌پاشیدند و سپس ورقه‌هاى نازک طلا را به آن مى‌چسباندند. تکه‌هاى طلا روى صفحه درخشش خاصى مى‌یافت. از این کاغذ در حواشى کتب و اوراق گرانبها استفاده مى‌شد.