تحقیق درباره تعامل حرفه کتابداری و اطلاع رسانی با فرایند جهانی شدن(pdf)

چکیده

ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺣﺮﻓﻪ ﮐﺘﺎﺑﺪاری و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن  
ﭼﮑﯿﺪه  ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن، ﺟﻮاﻧﺐ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮی را ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿـﺮ و ﺗﺤـﻮﻻت وﺳـﯿﻌﯽ رو ﺑـﻪ رو        ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ  .ﻋﻠﻮم ﮐﺘﺎﺑﺪاری و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷـﺎﺧﻪ ای از ﻋﻠـﻮم اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ                ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﺗﺤﻮﻻت ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ         .در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳـﯽ ﺟﻬـﺎﻧﯽ ﺷـﺪن،       ﺗﻌﺎرﯾﻒ و ﺣﯿﻄﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮات آن ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺧﺺ ﺑﻪ راﺑﻄﻪ اﻃﻼﻋﺎت و ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن ﭘﺮداﺧﺘـﻪ                ﻣﯽ ﺷﻮد  .اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺮاﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﻧﻮﯾﻦ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و در اداﻣﻪ ﻣﻘﺎﻟـﻪ               ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ و ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی ﺟﺪی ﭘﯿﺶ روی ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ و ﻣﺮاﮐـﺰ اﻃﻼﻋـﺎﺗﯽ در ﺗﻌﺎﻣـﻞ ﺑـﺎ                    ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﺳﺮاﻧﺠﺎم، راﻫﮑﺎرﻫﺎ و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎداﺗﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راه ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺠﺰا ﺑﺮای دﺳﺖ اﻧـﺪرﮐﺎران ﺗـﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿـﺮی ﮐـﻼن، اﺳـﺎﺗﯿﺪ و                  ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﮐﺘﺎﺑﺪاری و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ و داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﻋﻠﻮم ﮐﺘﺎﺑﺪاری و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.  ﮐﻠﯿﺪ واژﮔﺎن  :ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن، اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺮاﯾﯽ، ﻋﻠﻮم ﮐﺘﺎﺑﺪا     ری و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ،    ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪ   ﻫﺎ و ﻣﺮاﮐﺰ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ، راﻫﮑﺎرﻫﺎ و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات                      
 ٢
ﻣﻘﺪﻣﻪ  ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن واژه ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﭼﺸﻤﮕﯿﺮ در ﺑﺴﯿﺎری از ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎی ﺣﯿﺎت ﺑﺸﺮی را در ﺑﻄﻦ ﺧﻮد    ﻣﯽ ﭘﺮوراﻧﺪ   .ﺑﻪ  دﻧﺒﺎل اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨ ﺪ ﺳﯿﺎﺳﺖ، اﻣﻨﯿﺖ،  اﻗﺘﺼﺎد،  ﺗﺠﺎرت، ﻓﺮﻫﻨﮓ،  ﻫﻮﯾﺖ، ارﺗﺒﺎﻃﺎت،  ﻓﻨﺎوری، اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ،  ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ،  ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﺗﻌﺎرﯾﻒ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻫﻤﮕﯽ ﺷﮑﻞ و ﻧﻤﻮد ﺟﺪﯾﺪی ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ .روﻟﻨﺪ راﺑﺮﺗﺴﻮن ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ :  ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن،   ﺟﻬﺎن ﺷﻤﻮل ﺷﺪن ﺻﻔﺎت ﺧﺎص و ﺧـﺎص ﺷـﺪن ﺟﻬـﺎن ﺷـﻤﻮﻟﯽ ﻫﺎﺳـﺖ                    .(1382 )اﺳﻼﻣﯽ،  ﻋﺮﺻﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ،ﺷﻨﺎﺧﺖ وﺟﻮه ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن و ﺗﺎﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ ﻧﻈﺎم ﻫﺎ و ﻧﻬﺎد ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻗﻠﻢ ﻓﺮﺳﺎﯾﯽ ﺟﺪﯾﺪ و ﮔﺴﺘﺮده ای را ﭘﺪﯾﺪ آورده و ذﻫﻦ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان و ﺻﺎﺣﺒﺎن اﻧﺪﯾﺸﻪ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﺸﻐﻮل ﮐﺮده اﺳﺖ     .ﻋﻠﻮم ﮐﺘﺎﺑﺪاری و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﯾﮏ ﻋﻠﻢ از ﺷـﺎﺧﻪ   ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ )ﻣﻮﮐﻬﺮﺟﯽ،  1382(،  ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ و ﻣﺮاﮐﺰ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻧﻬﺎدی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺣﺮﻓﻪ ﮐﺘﺎﺑﺪاری و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺣﺮﻓﻪ از           ﺗﺎﺛﯿﺮات ﺟﻬـﺎﻧﯽ ﺷـﺪن در اﻣـﺎن         ﻧﻤﺎﻧﺪه اﺳﺖ  .ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﻃﺮز ﺗﻌﺎﻣﻞ اﯾﻦ ﻋﺮﺻﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺎ ﭘﺪﯾﺪه ﺟﻬـﺎﻧﯽ ﺷـﺪن ﻣـﯽ            ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺴﯿﺮﻫﺎی ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰان و دﺳﺖ اﻧﺪرﮐﺎران آن را در ﻋﺼﺮ ﺟﺪﯾﺪ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﮐﻨﺪ .  در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺑﺘﺪا ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن ﺗﻌﺮﯾﻒ و روﻧﺪ آن ﺑﻪ اﺟﻤﺎل ﺑﺮرﺳـﯽ ﻣـﯽ ﺷـﻮد، ﻧﻘـﺶ                  اﻃﻼﻋﺎت در ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻫﺎ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﯿﺶ زﻣﯿﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻫـﺎ و ﻣﺮاﮐـﺰ                  اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد      .در اداﻣﻪ زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ و ﭼﺎﻟﺶ ﻫـﺎی ﭘـﯿﺶ روی      اﯾﻦ ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد       .ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ اراﺋﻪ راﻫﮑﺎرﻫﺎ و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿـﺮی          اﻓﺰاﯾﺶ   ، ﮐﻠﯽ اﺧﺘﺼﺎص ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ    .اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ا  ز ﺳﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﯿﺪ ﺗﻠﻘﯽ ﺷﻮد        :ﻧﺨﺴﺖ اﻫﻤﯿﺖ اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻌﺎدﻻت ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺗﻮﺟﻬﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮی را ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ ﺟﻠـﺐ ﮐـﺮده                اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺣﻮزه ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻗﺮار ﮔﯿـﺮد           .دوم، ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ و ﻣﺮاﮐﺰ اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ           و ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪی ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ       اﻧﺪ .ﮐﻪ ﺑﺮرﺳﯽ آن ﻫﺎ و اراﺋﻪ راﻫﮑﺎ    رﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺿﺮوری اﺳﺖ .و ﺳـﺮاﻧﺠﺎم اﯾﻨﮑـﻪ   آﯾﻨـﺪه  
 ٣
ﺣﯿﺎت ﺣﺮﻓﻪ ای ﮐﺘﺎﺑﺪاران و اﻃﻼع رﺳﺎﻧﺎن  ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ و ﻃﺮز ﺑﺮآﯾﻨﺪ آﻧﻬﺎ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ .  ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن  واژه ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن ﺳﯿﺎﻟﯽ روز اﻓﺰون ﮐﺎﻻ، ﺧ       ﺪﻣﺎت، ﻣﺸﺎﻏﻞ، ﻓﻨـﺎوری ﻫـﺎ و ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪ در          ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺟﻬﺎن را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن ﯾﮏ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺟﺪﯾﺪی ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﮔﺎم ﻫﺎی آن در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻓﻨﺎوری ﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ ﺑﻪ وﯾﮋه در ﻋﺮﺻﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت از راه دور ﺳـﺮﯾﻊ ﺗـﺮ       G )ﺷﺪه اﺳﺖ lobalization, 2002.(  در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎﯾﭙﺮدﯾﮑﺸﻨﺮی ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻣﻨﺰ      ﻟﻪ رﺷﺪ در ﻣﻘﯿﺎس ﺟﻬـﺎﻧﯽ ﺗﻌﺮﯾـﻒ ﺷـﺪه          Hyperdictionary )اﺳﺖ ,  .(در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﺗﺠﺎﻧﺲ ﺟﻬﺎﻧﯽ 2002 ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺟﻬـﺎﻧ   ﯽ ﺷـﺪن در ﻋﺮﺻـﻪ ﻫـﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ          1960 ﺗﻌﺒﯿﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ    از اواﺧﺮ دﻫﻪ     اﻗﺘﺼﺎدی، ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﺘﺠﻠﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ       .ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷـﺪن ﺗﺮﮐﯿـﺐ ﺟﻬـﺎﻧﯽ ﺗﻮاﻓﻘـﺎت         ﺗﺠﺎرت آزاد،  ﺷﺒﮑﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ و ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ ﺑﺎزارﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ رﻗﺎﺑﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﺮزﻫﺎ و ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﻫـﺎ را                  .(1379 ﭘﺎک ﮐﺮده و دﻧﯿﺎ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ واﺣﺪ ﮐﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ )راﺑﺮﺗﺴﻮن، ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ واژه ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن ﻇﺎﻫﺮا ﺑﻪ ﭘﺪﯾﺪه اﻗﺘﺼﺎدی اﺷﺎره دارد       .اﻣـﺎ ﻋـﻮاﻣﻠﯽ وﺟـﻮد    دارد ﮐﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮات ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن را اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫ        ﻨﮕﯽ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺳـﺎزد     .اﯾـﺪه ﻫـﺎ، آﯾـﯿﻦ ﻫـﺎ،       ﺣﺮﮐﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﻗﺒﯿﻞ آن ﻫﻤﮕﯽ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﺒﺎدﻻت ﮐﺎﻻﻫﺎ ﺑﺮ ﻓﺮاز ﻣﺮزﻫﺎی ﻣﻠـﯽ ﺣﺮﮐـﺖ       Kluver )ﻣﯽ ﮐﻨﺪ , 2000.(

تعداد صفحات:18