تحقیق در مورد تاریخچه قدیم شیراز 32 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 32 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

مقدمه و معرفی

تاریخچه قدیم شیراز :

شهری دل انگیز وزیبا ، در کنار  بزرگترین و با شکوه ترین پایتخت شرق باستان ، پس از دودمانهای هخامنشی و ساسانی  پیوسته وارث  و نگاهدارنده فرهنگ و تمدن ایران  باستان و زادگاه و جایگاها بسیاری از دلاوران و برزگان دین و دانش و هنر و حکمت و عرفان بوده است و به نوبه خود سهم بزرگی  در نگاهداری فرهنگ و هنر و فضل  و آداب باستانی ایران دارد و پیشینه اش  خیلی بیشتر از آنست که تاریخ نویسان پس از اسلام نوشته اند.

تا بیش از کاوشهای گروه کاوشگران موزه مترو پلتین در ویرانهای قصر ابونصر  (مشرق شیراز ) در سال  1312 خورشیدی  و پیدایش خشت  نوشته های گلی بسال  1314 در خزانه و دبیر خانه تخت جمشید  که ده سال بعد توسط  ژرژ  کامرون دانشمن و خاور شناس آمریکایی  ترجمه گردید و نام شیراز در چند خشت نوشته آن دیده شده بسیاری از تاریخ نویسان بعد از اسلام چون یعقوبی درکتاب البلدان وابن فرداد در کتاب المسالک و الممالک و ابن حوقل درالمسالک و الممالک و ابوالسحاق محمد اصطخری و مسعودی در کتاب التنبیه والشراف و مقدیسی در احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم وابن بلخی در فارس نامه وصاحب  مجمل  التواریخ و القصص و شیخ سعید ابوالخیر و حافظ و مورخ قرن نهم هجری  معاصر سلطان شاهرخ تیموری  و دیگر مورخان احداث  شیراز را به محمد بن  یوسف  ثقفی  فرماندارپارس از سوی حجابن یوسف ثقفی  که عامل خلیفه اموی در عراق بود نسبت داده اند.

نخستین  و مقدم ترین مورخی که این موضوع را یاد آورد شده  ابن قتیبه دینوری در گذشته سال  276 هجری در کتاب عیون الاخبار است مفاداین نوشته ها چنین است: محمد بن یوسف  ثقفی فرماندار فارس بود و جایگاهش درشهر باستانی و بزرگ استخر هشت کیلو متری تخت جمشید کنار چپ راه بین شیراز و اصفهان بوده شهری که از زمان هخامنشی ها تا پایان دولت ساسانی  در شمار شهرهای بزرگ و باستانی ایران شمرده میشد بویژه آنکه زادگاه شهریاران ساسانی  ونیاکان نامدار آنها بوده است . وی شبی در خواب میبیند که گروهی  از فرشتگان بر زمین فرود آمدند وبه تسبیح وتهلیل پرداختند و برخاک آن سرزمین چون تربت پاکی بوسه دادند و به دیده و سرنهادند و محمد را فرمان دادند که در آن سرزمین شهری بسازد محمد تا دیده از خواب گشود  از رویای خود در شگفت  شد و بی درنگ بسوی سرزمینی که در خواب دیده بود شتافت . و آنجا را بهمان جور که در عالم رویا دیده بود یافت . سپس بیاد  فرشتگان افتاد و عزم  کرد شهری در آن سرزمین  که جای کنونی شیراز باشد بنا کند.

این بود مفاد نوشته مورخین اسلامی درباره پدید آمدن شیراز لیکن پیدایش خشت نوشته های میخی تخت جمشید و خواندن واژه  شیراز (شی رازی ایش) در چند خشت نوشته نمایانیده که عمر شیراز صدها سال پیش از پیدایش اسلام و به زمان هخامنش وبلکه دورتر تا دروان پیش از تاریخ ایران میرسد واین شهر  طرب انگیز که دارای بدایع هنری چشمگیری  است  و بزرگان دانش وادب بسیاری به جهان دانش عرضه کرده است در دوران درخشان هخامنشی  فروشکوهی داشته و درک دروان بزرگی های آنها را نیز  نموده  و روزگارانی به مقدمه جهان گشایان عصر ساساسانی مفتخر  و مباهی بوده است واگر شاید به زبان می آمد و روزی رازهای نهفته  را آشکار میساخت، معلوم میداشت که چه  سرگذشتهای  شیرین و تلخی از رویدادهای پر فراز و نشیب هزاره ها  و سده های گذشته در سینه خود نهان دارد که تاریخ توانای ضبط هزار یک آن نگردیده است : منتها  این شهر در زمان اسلام گسترش  یافت و مرکزیت استخر بدآنجا  منتقل گردید و فرماندار درنشین پارس شد.

یکی دیگر از مدارک و شواهدی که سابقه شیراز را  بزمان هخامنشی وبلکه بیشتر می رساند  وجود چاه ژرف  دهنه دار در کوه سعدی است بنام چاه قلع پهندژ (چاه قلعه بندر ) همانند چاههایی که هخامنشیان یکی درتخت جمشید  و سه دیگر در دامنه کوه رحمت کنار راه شیراز – تهران ( برابر  چشمه علی آباد ) در کنار کوه کنده اند. گودی این چاه  102  متر واندازه دهنه آن  4*4 متر معلوم است که این پنج  دهنه چاه و جاه های همانند آنها که در سایر کوه های فارس موجود میباشد و تاکنون  از دیده گان پنهان مانده همه برای یک منظور  ساخته شده واگر تاریخ کنده شدن آنها به پیش از هخامنشیان نرسد بطور تحقیق به زمان هخامنشیان مربوط میشود. بنابراین شهر شیراز

تحقیق در مورد تاریخچه شهر مشهد 51ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 50 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

فهرست مطالب

مقدمه

تاریخچه شهر مشهد

نقشه فضا

کروکی بنا

جهت قرارگیری بنا

صحن حیات بنا

فضاهای داخلی

سرسرا

تالار

اتاقها

مطبخ

حوضحانه

سرویسها

در و پنجره ها

سقف

در و پنجره ها

سقف

نما

مقایسه نما و پلان

نکاتی در مورد سبک بنا

مقدمه:

هنر معماری در ایران از سابقه ای کهن برخوردار است و در هر زمان دستهای توانا و ذهن خلاق و ذوق مردم هنردوست این سرزمین پدیده های شگرف بوجود آورده که در بسیاری از موارد اصول آن ریشع در هنر معماری جهان شده است. پاره ای از این آثار در گوشه و کنار کشور پهناور ایران حکایت معماری باشکوه ادوار صد ساله و یا هزار ساله را در قامتهای استوار بناها نگهداری کرده است.

معمولاً بناهای مسکونی در شرایطی ساده تر از بناهای اجتماعی مانند مسجد، مدرسه، بازار، کاروانسرا، حمام و کاخهای باشکوه و بسیاری از بناهای دیگر بنا شده و به علت توانایی مالی و در مواردی بذون توجه به نکات کلی و اصولی، بناهای مسکونی زودتر رو به تخریب رفته است. از جهت دیگر اصول ساختمانم سازی بناهای مسکونی دارای زمانی متغیر بوده که اثر آن در هر زمان انگیزه خانه های مدرن و باب روز را در فکر سازندگان و صاحب کاران خود بوجود آورده است.

مسلماً این امر خود در تخریب بناهای مسکونی قدیم و ساختن بناهای جدید برروی مکان و محل آنان سبب شده است که آثار بناهای مسکونی کهن کمتر به یادگار بماند.

به طوری که مشخص است خانه سازیها به سبک و معماری ساسانی قبل از اسلام و یا در صدر اسلام با معماری چند صد ساله اخیر دارای تفاوت فراوان بوده است.

گرایش ایرانیان به دین مبین اسلام و عقاید مذهبی و تعصبات قومی در اقوام ایرانی شکل بناهای مسکونی را از حالتهای باز و درهم به سوی بناها و فضاهای راحت و بدور از چشم افراد نامحرم معطوف داشته تا جایی که بر این اساس اصول بناهای مسکونی را بصورت بیرونی و اندرونی مطرح ساخته است. پاره ای از این بناهای زیبای قدیمی در شهرهایی چون کرمان، یزد، شیراز، اصفهان، کاشان، ری، تبریز، مشهد و در بسیاری از شهرهای دیگر ایران تا به امروز به یادگار مانده است.

معماری گذشته ما متکی بر مبنا بوده است. هر معمار جدای از اینکه باید تن به محدودیتهای حرفه ای خود که خاص هر حرفه ای بوده است می داده، باید مبانی و اصولی را که زاییده نوع آرداب ، رسوم، سنن و اعتقادات ایرانیان قدیم بوده است می پذیرفته.

در حقیقت معمار گذشته ایران، نه فقط پذیرنده این مبانی بوده بلکه این مبانی با زندگی خود وی نیز اجین می شده استا، که این مبانی همان اصول مهم مردم واری، پرهیز از بیهودگی، خودبسندگی و درون گرایی بوده که در یک یک آثار گذشتگان به وضوح به چشم می خورد.

تعهد و مسئولیت پذیری معمار در گرو این اصول بوده است. به طبع فروی که ملزم به رعایت چنین نکاتی باشد – و معمار گذشته بود – پس باید خود وی نیز جرئی از این مردم باشد، خود را با آنان، با فرهنگشان، رسومشان، آدابشان، عقیده شان و کسب و کارشان یکسان کند، خود را دئر آن مردم ببیند و با آنان یکی بداند و فقط این گونه است که می تواند تعهد داشته باشد و موفق باشد و بوده و هست و خواهد بود و خواهد ماند و اینگونه است که معماری همیشه و همه جا هنری وابسته به زندگی بوده و در ایران با بیش از هرجای دیگر. چنانکه آرایش معماری هماره به دست زندگی بوده و در هر زمان روش زندگی بوده که برنامه کار معماری را پی ریخته است.

معماری ایرانی افراز درگاه را به اندازه بالای مردم می گفته و روزن و روشن‌دان را چنان می آراسته که فروغ خورشید و پرتو ماه را به اندازه دلخواه به درون سرای آورد.

پهنای اتاق خواب به اندازه یک بستر است و افراز طاقچه و رف به اندازه ای است که (نشسته و ایستاده) به آسانی در دسترس باشد.

اگر خوابگاه ایرانی اندازه ای خرد و در خور گسترش یک یا دو بستر دارد در برابر شش تالار و

مقاله درمورد... تاریخچه نفت

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 16

نَفت مایع غلیظ و افروختنی به رنگ قهوه‌ای سیر یا سبز تیره‌است که در لایه‌های بالایی بخش‌هایی از پوسته کره زمین یافت می‌شود. نفت شامل آمیزه پیچیده‌ای از هیدروکربن‌هایی گوناگون است. بیشتر این هیدروکربن‌ها از زنجیره آلکان هستند ولی ممکن است از دید ظاهر، ترکیب یاخلوص تفاوت‌های زیادی داشته باشند.

تاریخچه نفت

پیشینه کاربرد نفت در جهان اقوام متمدن دوران باستان، بویژه سومری‌ها و آشوری‌ها و بابلی‌ها، در حدود چهار هزار و پانصد سال پیش در سرزمین بین‌النهرین (محل عراق کنونی) با برخی از مواد نفتی که در دریاچه قیر بدست می‌آمد، آشنایی داشتند. آنان از خود قیر به عنوان ماده غیر قابل نفوذ، استفاده می‌کردند. رومی‌ها و یونانی‌ها نیز مواد قیری را برای غیر قابل نفوذ کردن بدنه کشتیها بکار می‌بردند. همچنین برای روشنایی و گرم کردن نیز از آن بهره می‌جستند.

با توسعه و پیشرفت تکنولوژی حفاری در اواسط قرن نوزدهم و تکنولوژی تقطیر و پالایش نفت در اواخر قرن نوزدهم و استفاده از آن در موارد غیر سوختی، جهش حیرت‌آوری بوجود آمد. بطوری که امروزه صنایع پتروشیمی نفش اساسی و بنیادی در رفع نیاز عمومی جامعه به عهده دارد.

منشا نفت

بیشتر دانشمندان منشأ تشکیل نفت را گیاهان و موجودات آلی موجود در اقیانوس‌ها اولیه می‌دانند. باقی‌مانده حیوانات و گیاهانی که میلیون‌ها سال قبل از محیط دریا (آب)، قبل از دایناسورها زندگی می‌کردند در طی سال‌ها توسط لپه‌های گل پوشیده شده‌است. برای تبدیل این موجودات به نفت به گرما و فشار مناسب در طول سالیان دراز نیاز می‌باشد که در صورت وجود این شرایط همراه با سنگ مخزن مناسب نفت به مقدار زیاد در حوضچه نفتی جمع می‌گردد.

نفت خام حالت روغنی دارد و به شکلهای جامد، مایع و گاز دیده می‌شود. برخی اوقات به تمام اشکال نفت هیدروکربن نیز گفته می‌شود. اگر نفت در محلی جمع گردد به آن محل حوضچه نفتی می‌گویند. از مجموع چندین حوضچه نفتی یک میدان نفتی حاصل می‌شود. به سنگ متخلخل در بر گیرنده نفت، سنگ مخزن می‌گویند.

اکتشاف نفت

یک منطقه انتخاب شده را با مطالعه نمونه‌های سنگی زمین مورد استخراج قرار می‌دهند. اندازه گیری‌ها انجام می‌شود و اگر مکان از لحاظ نفتی مکان موفقیت آمیزی باشد، حفاری آغاز می‌شود. بالای چاه ساختاری که دکل نامیده می‌شود، برای جا دادن وسایل و لوله‌های مورد استفاده در چاه ساخته می‌شود. زمانی که حفاری تمام می‌شود، چاه حفر شده یک جریان ثابتی از نفت را به سطح زمین خواهد آورد.

پالایش نفت

نفت بصورت خام نمی‌تواند مورد ستفاده قرار گیرد و باید در پالایشگاه نفتمورد تصفیه قرار گیرد.

اندازه گیری نفت

نفت را با بشکه می‌سنجند.هر بشکه حاوی ۱۵۹ لیتر نفت می‌باشد.

انواع نفت خام

نفت خام مخلوط «رشادت - رسالت» (Reshadat-Resalat Crude Oil Blend) نفت خام رشادت-رسالت قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به نام نفت خام مخلوط رستم و رخش خوانده می شد. بهره برداری از نفت خام رشادت در اوت 1969 و از میدان رسالت (رخش) از فوریه 1971 آغاز شد. تولید این نفت خام در دسامبر 1976 به دنبال تجاوز نظامی امریکا به سکوهای نفتی میدان های رشادت، رسالت و سلمان قطع شد و در اوت 1992 بهره برداری مجدد از آنها آغاز شد. این نفت خام با درجه «ای.پی.آی» 35، 1.7 درصد وزنی گوگرد دارد و نقطه ریزش آن 10- درجه سانتیگراد است.

نفت خام «زارزیتین» (Zarzaitine Crude Oil)

زارزیتین نفت خام کشور الجزایر است که به وسیله خط لوله به تونس انتقال یافته و از طریق بندرصخیره (shkhirra) صادر می شود. درجه «ای.پی.آی» نفت خام زارزیتین 42 و میزان گوگرد آن 0.05 درصد وزنی است. بازده فراورده این نفت خام 15 درصد نفت سبک و سنگین، 10 درصد نفت سفید، 24 درصدگازوئیل سبک و سنگین و 37.5 درصد نفت کوره است.

نفت خام های «زاکم» (Zakum Crude Oils)

نفت خام های زاکم از نفت خام زاکم بالا و زاکم پایین تشکیل شده و از فلات قاره ابوظبی استخراج می شود. نفت خام زاکم بالا با درجه «ای.پی.آی» 34 حدود 1.7 درصد وزنی گوگرد دارد و نفت خام زاکم بالا1.1 درصد وزنی گوگرد، درجه «ای.پی.آی» آن 40 است. این نفت خام از جزیره «داس» در خلیج فارس صادر می شود.

نفت خام «زویتینا» (Zueitina Crude Oil)

نفت خام زویتینا» با درجه «ای.پی.آی» 41.5 حدود 0.3 درصد وزنی گوگرد دارد. بازده فراورده این نفت خام 35 درصد بنزین موتور، 37 درصد نفت سفید و گازوئیل و 27 درصد نفت کوره است. نفت خام زویتینا از اسکله شناور (SBM) بندر زویتینای لیبی صادر می شود.

نفت خام «ساسان» (Sassan Crude Oil)

نفت خام سریر لیبی در سال 1961 کشف شد. این نفت خام با درجه «ای.پی.آی» 37.5، حدود 0.3 درصد وزنی گوگرد دارد. بازده حجمی فراورده این نفت خام 19.9 درصد بنزین موتور، 27.8 درصد نفت سفید و گازوئیل و52.3 درصد نفت کوره است. نفت خام سریر از بندر مرساالحرقه لیبی صادر می شود.

نفت خام «سلمان» (Salman Crude Oil)

نفت خام سلمان که قبل از انقلاب به نام ساسان خوانده می شد، نخستین میدانی است که به وسیله شرکت نفت لاوان (LAPCO) در آب های فلات قاره ایران کشف شد و با میدان

مقاله درمورد... تاریخچه فیزیک هسته‌ای

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

تاریخچه

برای بررسی تاریخچه فیزیک هسته‌ای لازم است ابتدا تاریخچه اتم را مطالعه کنیم. تمام مواد پیرامون ما از مولکول تشکیل شده است، مولکول هم به نوبه خود از اتم تشکیل شده است. دانشمندان و فلاسفه یونانی حدس و گمان می‌کردند که اتم تجزیه ناپذیر است. یکی از این دانشمندان از جمله دموکرتیوس (Democritus) کلمه اتم را از کلمه یو نانی «اتوموس» که به معنای «غیر قابل تجزیه» می‌باشد اقتباس کردند. این حدس و گمان دانشمندان یونانی حدود هزار سال دوام آورد، چند دهه طول کشید که نظریه غیر قابل تجزیه بودن اتم رد شد. اولین و اساسی‌ترین نتیجه تحقیقات ثابت کرد که اتم شامل دو جزء اصلی می‌باشد:

هسته سنگین که تقریبا تمام جرم اتم را در خود دارد.

پوسته‌ای سبک که از ذرات الکتریسیته (الکترون) ساخته شده است. این الکترونها با سرعت فوق العاده زیادی به دور هسته در حرکت بوده و هرگز به روی آن سقوط نمی‌کنند.

ساختار هسته

تا آنجا که به ساختار هسته‌ای مربوط است می‌توان هسته اتم را به عنوان یک جرم نقطه‌ای و یک بار نقطه‌ای در نظر گرفت.

هسته ، شامل تمامی بار مثبت و تقریبا تمامی جرم اتم است، در نتیجه مرکزی را تشکیل می‌دهد که الکترونها حول آن می‌چرخند.

فیزیک هسته ای چیست؟

درون هر اتم می‌توان سه ذره ریز پیدا کرد: پروتون، نوترون و الکترون.پروتونها در کنار هم قرار می‌گیرند و هسته اتم را تشکیل می‌دهند، در حالی که الکترونها به دور هسته می‌چرخند. پروتون بار الکتریکی مثبت و الکترون بار الکتریکی منفی دارد و از آنجا که بارهای مخالف ، یکدیگر را جذب می‌کنند، پروتون و الکترون هم یکدیگر را جذب می‌کنند و همین نیرو، سبب پایدار ماندن الکترونها در حرکت به دور هسته می‌گردد. در اغلب حالت‌ها تعداد پروتونها و الکترونهای درون اتم یکسان است، بنابراین اتم درحالت عادی و طبیعی خنثی است.نوترون، بار خنثی دارد و وظیفه اش در هسته، کنار هم نگاه داشتن پروتونهای هم بار است.می دانیم که ذرات با بار یکسان یکدیگر را دفع می‌کنند .در نتیجه وظیفه نوترونها این است که با فراهم آوردن شرایط بهتر، پروتونها را کنار هم نگاه دارند. ( این کار توسط نیروی هسته ای قوی صورت می‌گیرد )

تعداد پروتونهای هسته نوع اتم را مشخص می‌کند. برای مثال اگر 13 پروتون و 14 نوترون، یک هسته را تشکیل دهند و 13 الکترون هم به دور آن بچرخند، یک اتم آلومینیوم خواهید داشت و اگر یک میلیون میلیارد میلیارد اتم آلومینیوم را در کنار هم قرار دهید، آنگاه نزدیک به پنجاه گرم آلومینیوم خواهید داشت! همه آلومینیوم هایی که در طبیعت یافت می‌شوند، AL27 یا آلومینیوم 27 نامیده می‌شوند. عدد 27 نشان دهنده جرم اتمی است که مجموع تعداد پروتونها و نوترونهای هسته را نشان می‌دهد.اگر یک اتم آلومینیوم را درون یک بطری قرار دهید و میلیونها سال بعد برگردید، باز هم همان اتم آلومینیوم را خواهید یافت. بنابراین آلومینیوم 27 یک اتم پایدار نامیده می‌شود.بسیاری از اتمها در شکل های مختلفی وجود دارند. مثلاً مس دو شکل دارد: مس 63 که 70 درصد کل مس موجود در طبیعت است و مس 65 که 30 درصد بقیه را تشکیل می‌دهد. شکل های مختلف اتم، ایزوتوپ نامیده می‌شوند. هر دو اتم مس 63 و مس 65 دارای 29 پروتون هستند، ولی مس 63 دارای 34 نوترون و مس 65 دارای 36 نوترون است. هر دو ایزوتوپ خصوصیات یکسانی دارند و هر دو هم پایدارند.اتمهای ناپایدارتا اوایل قرن بیستم، تصور می‌شد تمامی اتم‌ها پایدار هستند، اما با کشف خاصیت پرتوزایی اورانیوم توسط بکرل مشخص شد برخی عناصر خاص دارای ایزوتوپ های رادیواکتیو هستند و برخی دیگر، تمام ایزوتوپ هایشان رادیواکتیو است. رادیواکتیو بدان معنی است که هسته اتم از خود تشعشع ساطع می‌کند.

هیدورژن مثال خوبی از عنصری است که ایزوتوپ های متعددی دارد و فقط یکی از آنها رادیو اکتیو است. هیدروژن طبیعی ( همان هیدروژنی که ما می‌شناسیم) در هسته خود دارای یک پروتون است و هیچ نوترونی ندارد. ( البته چون فقط یک پروتون درهسته وجود دارد نیازی به نوترون نیست ) ایزوتوپ دیگر هیدروژن، هیدروژن 2 یا دو تریوم است که یک پروتون و یک نوترون در هسته خود جای داده است. دوتریوم، فقط 015/0 درصد کل هیدروژن را تشکیل می‌دهد و در طبیعت بسیار کمیاب است، با این حال مانند هیدورژن طبیعی رفتار می‌کند. البته از یک جهت با آن تفاوت دارد و آن، سمی بودن دوتریوم در غلظت های بالاست. دوتریوم هم ایزوتوپ پایداری است، ولی ایزوتوپ بعدی که تریتیوم خوانده می‌شود، ناپایدار است. تریتیوم که هیدروژن 3 نیز خوانده می‌شود، در هسته خود یک پروتون و دو نوترون دارد و طی یک واپاشی رادیواکتیو به هلیوم 3 تبدیل می‌شود. این بدان معنی است که اگر ظرفی پر از تریتیوم داشته باشید و آن را بگذارید و یک میلیون سال بعد برگردید، ظرف شما پر از هلیوم 3 است. هلیوم 3 از 2 پروتون و یک نوترون ساخته شده وعنصری پایدار است ).

در برخی عناصر مشخص، به طور طبیعی همه ایزوتوپ‌ها رادیواکتیو هستند. اورانیوم بهترین مثال برای چنین عناصری است که علاوه بر رادیواکتیویته زیاد سنگین ترین عنصر رادیواکتیو هم هست که به

مقاله درمورد... تاریخچه توربوشارژرها

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 16

مقدمـه

تاریخچه توربوشارژرها

درواسط سال 1960 به دلیل کاهش قیمت تمام شده موتورهای احتراق داخلی موجود و افزایش کاربرد آنها در ضمن کاهش جرم و حجم نسبی آنها نسبت به توان ایجاب می کرد که به موتورها هوایی داده شود که قبلاً فشرده شده است تا بدین ترتیب نسبت حجم سیالها در سیلندر موتور متعادل تر شود.

همین عوامل باعث شد تا در خودروهای دیزل، هواپیماها، مراکز صنعتی، کشتی ها، موتور مولد ژنراتورهای برق و به طور کلی در موتورهای احتراق داخلی در سال 1958 میلادی سوپر شارژر یا توربوشارژر با مدل و طراحی مختلف به حد تکامل خود برسد.

توربوشارژرها زیر مجموعه توربو ماشینهایی هستند که اثرات گریز از مرکز سیال را به منظور فشار آن (کمپرسورها) یا جاذب به مرکز را جهت کاهش فشار سیال (توربینها) بکار می گیرند، این توربوماشینها بیش از یک قرن است که مورد استفاده قرار گرفته اند.

شکل گیری ساختمان توربوشارژر رابطه مستقیم با تراکم تنفسی یا بازده تنفسی در موتور دارد، به این ترتیب که در اوایل توربوشارژر کمپرسوری بود که به صورت مکانیکی به موتور وصل می شد، همین عامل باعث می شد که قسمتی از توان مفید موتور مستقیماً صرف گردش کمپرسور شود به همین خاطر استفاده از این روش محدود شد، ولی با بکارگیری یک توربین هم محور با کمپرسور از این لحاظ که انرژی موجود در گازهای تخلیه اگزوز موتور را مورد استفاده قرار می داد، باعث بهبود بازده می شد، بدین ترتیب ساختمان توربوشارژرها با یک کمپرسور گریز از مرکز و توربین جریان شعاعی شکل کامل خود را بدست آورد.

اهمیت اصلی کاربرد توربوشارژر در موتور این است که به ازای قدرت خروجی معینی، وزن و حجم آن تقلیل می یابد. در موتورهای دیزل، توربوشارژر به بهبود محسوس در صرفه جویی سوخت منتج می گردد، به جز در موتورهای هواپیما، موتورهای اشتعال جرقه ای بنزینی را به ندرت توربوشارژر دار می کنند، چون موتورهای اشتعال جرقه ای بنزینی مدرن با استفاده از سوخت موجود، در بالاترین نسبت تراکم به کار می روند وتوربوشارژر کردن این نوع موتورها سبب می شود که نسبت تراکم پایین آید. بنابراین بازده نیز کاهش یابد، اما در موتورهای هواپیما، برای پرواز در ارتفاع زیاد و به منظور تأمین قدرت خروجی ویژه خیلی زیاد که در موقع بلند شدن هواپیما های سنگین لازم است، توربوشارژر برای موتور ضروری است.

در مراکز صنعتی (شرکت نفت، گاز، ایستگاههای تولید برق) به دلیل نیاز به توان بالای موتورها، صرفه جویی سوخت و خنک کاری سیلندرهای موتور کاربرد توربوشارژر از اهمیت بالایی برخوردار است.

لذا در این مجموعه سعی شده است تا شناخت کافی از این دستگاه و سیستم عملکرد آن تشریح گردد.

1- توربوشارژر و علل استفاده از آن

توربوشارژر دستگاهی است که از یک کمپرسور هوا (که معمولاً کمپرسور گریز از مرکز) و یک توربین جریان شعاعی یا جریان محوری یک طبقه تشکل شده است این دستگاه با استفاده از توربین خود قادر است انرژی گازهای خروجی از اگزوز یک موتور احتراق داخلی را گرفته و با کمپرسوری که گردش خود را از همان توربین می گیرد فشار هوا اتمسفر را متراکم و جهت تغذیه هوای تنفسی به موتور تحویل دهد.

توربوشارژر با تراکم تنفس در موتور، جرم هوای وارد شده را افزایش می دهد، همچنین باعث بالا رفتن بازده تنفسی می شود. به کارگیری یک توربین هم محور با کمپرسور، از این لحاظ که انرژی موجود در گازهای تخلیه را مورد استفاده قرار می دهد، باعث بهبود بازده کلی و بازده موتور می شود. علت اصلی استفاده از توربوشارژر کاهش قیمت تمام شده موتورها و افزایش میدان کاربرد آنهاست، توربوشارژر با ایجاد تراکم تنفس در موتور حجم و جرم نسبی موتور را نسبت به توان کاهش می دهد، البته توربوشارژر با تراکم تنفس منافع دیگری را به دنبال دارد.

کاهش دمان جداره های اتاق احتراق (سیلندر) و خصوصاً سرپیستون

بهبود تخلیه دود از سیلندر موتور، بنابراین افزایش بازده تنفسی

کاهش دمای گازهای تخلیه، بنابراین کاهش تنش گرمایی در موتور و پره های توربین

صرفه جویی در سوخت موتور با پایین آمدن نسبت سوخت و هوا

اتلاف مکانیکی در اثر تراکم تنفس به وسیله توربوشارژر به طور محسوسی افزایش نمی یابد، لذا بازده مکانیکی موتور بزرگتر می شود.

خنک کاری داخل سیلندر موتور به وسیله تراکم تنفسی مقدار کالری به هدر رفته در آب خنک کاری نسبت به هر کیلو وات ساعت انرژی شدیداً کاهش می یابد و در نتیجه از اهمیت تاسیسات خنک کاری نسبت هب موتورهای عادی کاسته می شود و کاربرد آن برای مواردی که کاهش جرم و حجم مهم است جالب تر می کند.

جالب توجه در مورد موتورهای که به دستگاههای توربوشارژر مجهز می شوند این است که به ازای قدرت خروجی معین، با افزایش چگالی ورودی موتور، امکان استفاده از نسبت سوخت و هوای پایین تر به وجود می آید. در موتور دیزلی که بدون توربوشارژر طراحی شده باشد، اغلب با تراکم تنفسی آن افزایش نسبتاً کمی در قدرت، بهبود قابلیت اطمینان و دوام حاصل می شود و این در صورتی است که افزایش جریان هوا در اثر تراکم تنفسی، با افزایش نسبتاً کمتری در جریان سوخت همراه باشد، درنتیجه دماهای احتراق، انبساط و تخلیه کاهش می یابد و دود و ته نشت مواد نیز کمتر می شود.

به دلایل فوق، بسیاری از موتورهای دیزلی که قبلاً به صورت عادی طراحی شده اند در حال حاضر به توربوشارژر مجهز می شوند نصب توربوشارژر در موتور هواپیما بدلیل پرواز در ارتفاع زیاد و به منظور تأمین قدرت خروجی ویژه خیلی در موقع بلند شدن، ضروری می نماید، انتخاب یک نسبت تراکم برای کمپرسور توربوشارژر هواپیما