تحقیق در مورد ایدز

فرمت : WORD                                            تعداد صفحه :64

مقدمه

بشر در گذشته همواره با بیماریهای عفونی خطرناکی مثل طاعون ، آبله ، سل ، جذام ، سرخک ، فلج اطفال ، وبا ، حصبه و آلودگی با کرمهای انگل دست به گریبان بوده است . امروزه می دانیم که این بیماری ها عمدتاً ناشی از عدم رعایت بهداشت هستند . انسانها قبلاً تصور درستی در مورد این بیماری ها نداشتند و مثلاً فکر می کردند که علت آنها سحر و جادو و یا ارواح پلید و شیطانی است . با این حال ، علم پزشکی با پیشرفت های چشمگیر خود در چند قرن اخیر نشان داد که چنین بیماری هایی از عوامل بیماری زا واگیردار شامل ویروس ها ، باکتری ها ، آغازیان و کرمها نشات می گیرد . علم پزشکی همچنین روشهایی برای تشخیص ، درمان و پیشگیری از این بیماریها به وسیله واکسیناسیون ابداع کرد و حتی تا آنجا پیش رفت که توانست آبله را که یکی از تهدیدهای هولناک علیه بشریت بود به کلی و برای همیشه ریشه کن کند . بنابراین تا حدود 30 سال پیش به نظر می رسید که به زودی تمامی بیماریهای عفونی ، ریشه کن یا مهار خواهند شد و بشر در قرن بیست و یکم دیگر با مشکلی به نام بیماریهای عفونی رو به رو نخواهد بود .

اما متاسفانه پیش بینی ها درست از آب درنیامد . تقریباً هر ساله همه گیری بیماریهای جدیدی گزارش شد و تعدادی از بیماری ها هم که به نظر می رسید در حال ریشه کن شدن هستند ، به صورت بی سابقه ای شیوع یافتند . در یک چشم انداز بیماری ها به دو دسته تقسیم می شوند : یکی بیماری های نو پدید که عبارت است از بیماری هایی که پیش از این وجود نداشته و یا شناخته شده نبوده است و دوم بیماری هایی که پیش از این وجود داشته ولی اکنون شایع تر گشته است .

اما چرا بیماری های عفونی دوباره شایع شده اند ؟ مگر سطح بهداشت بالاتر نرفته است؟ مگر داروها و فناوریهای درمانی جدید ابداع نشده اند ؟ برخی از علل شیوع دوباره این بیماریها عبارت است از :

1- پیشرفت های صنعتی و ماشینی شدن که شیوه زندگی و رفتارهای انسان ها را تغییر داده است . این تغییرات رفتاری پیامدهایی دارد که موجب تضعیف دستگاه ایمنی بدن می شود. عارضه هایی چون چاقی و بیماری دیابت و همچنین ناهنجاریهای رفتاری مانند اعتیاد تزریقی ، زمینه ابتلای انسان ها به بیماری های عفونی را ، فراهم تر کرده اند .

2- تخریب محیط زیست و آلوده کردن آن با مواد شیمیایی و هسته ای احتمالاً باعث ایجاد جهش در عوامل بیماری زا و همچنین تضعیف بدن انسان در برابر بیماری ها شده است .

3- فقر و تنگدستی روزافزون انسان ها ، جنگ ، مهاجرت و رشد بی رویه جمعیت مانع از دستیابی تعداد زیادی از مردم جهان به استانداردهای تغذیه ، بهداشت و پزشکی و همچنین آموزش مناسب شده است .

4- دنیای امروز دنیای ارتباطات و کمرنگ شدن مرزهاست و دیگر کشورهای مختلف دنیا مثل گذشته از هم جدا نیستند ، هر روزه هزاران نفر در سراسر جهان از کشوری به کشوری دیگر و از قاره ای به قاره ای دیگر سفر می کنند و کنترل این گروه پرشمار از حیث انواع بیماریهای عفونی قطعاً امکان پذیر نیست .

5- به دلیل استفاده بی رویه و نادرست از آنتی بیوتیک ها با مشکل مقاومت دارویی روبه رو هستیم ، یعنی میکروب ها دیگر با استفاده از داروهای قدیمی از بین نمی رود و بیماریها سریع تر گسترش می یابند .

6- پایبند نبودن در روابط جنسی ، بحران ها و انحرافات جنسی و تغییر در رفتارهای جنسی در برخی جوامع در سال های اخیر نیز از جمله عوامل مهمی هستند که باعث تغییر در الگوهای بیماریها و شیوع بیماریهای آمیزشی جدید از جمله ایدز شده اند .

به این ترتیب ، برای ایجاد سلامت رفتاری جهت پیشگیری از چنین بیماری یا آسیب هایی ضروری است به دانش آموزان کمک شود تا دانش ، نگرش ، مهارت و باور آنان به توانایی هایشان افزایش یابد .

انجام هرکاری نیازمند مهارت است ، پزشک به مهارت در معاینه بیماران نیاز دارد ، معمار نیز باید در کشیدن نقشه ساختمان دارای مهارت لازم باشد . برای داشتن زندگی سالم و مقابله با ایدز نیز باید مهارت های لازم را بیاموزیم . ممکن است این پرسش برای شما پیش بیاید که چرا بعضی از افراد به بیماری ادز دچار شده اند ؟ آیا همه افراد مبتلا از این بیماری ناآگاه بودند ؟ اگر آنان از این بیماری اطلاع داشتند پس چگونه خطر ابتلا به این بیماری را پذیرفتند ؟ در چنین مواردی دو پدیده زیر باعث انجام رفتارهای پرخطر می شوند:

1- انکار : رفتار عده ای از افرادی که اقدام به رفتارهای پرخطر می کنند ، به گونه ای است که گویی چنین بیماریی وجود ندارد یا این بیماری چندان هم خطرناک نیست . در واقع در این پدیده ، فرد به اشتباه عقیده دارد که او مبتلا به چنین بیماریی نخواهد شد ، خطری برای او وجود ندارد و این دیگرانند که باید از خودشان مراقبت کنند .

هر دو پدیده بالا سبب می شوند که انسان خطرهای موجود را نادیده بگیرد و به توصیه های بهداشتی بی توجهی کند .به یاد داشته باشیم خطرها در کمین کسانی هستند که به هشدارها بی توجهند و گمان می کنند مشکلی پیش نخواهد آمد . نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کنیم این است که حس آسیب پذیری در دوره نوجوانی بیشتر دیده می شود . بسیاری از جوانانی که اکنون با ایدز دست به گریبانند نیز روزی چنین پنداری داشته اند .

تحقیق در مورد همسر آزاری

فرمت : WORD                                            تعداد صفحه :56

فهرست

عنوان                                                                                                   صفحه

بیان مسئله                                                                                         2

موضوع و هدف تحقیق                                                                 3

واژه های کلیدی و تعاریف                                                             6

فصل دوم

پیشینه تحقیق                                                                             9

حضرت رسول می فرماید: هیچ بنائی در اسلام پایه گذاری نشده که نزد خدا محبوبتر از ازدواج باشد.

آری خداوند مهربان یک چنین نعمت گرانبهایی را به بشر عطا کرده ، لیکن افسوس و صد افسوس که از این نعمت بزرگ قدردانی نمی کنند و چه بسا بواسطه نادانی و خود خواهی، همین کانون مهر و محبت را بصورت یک زندان تاریک بلکه جهنم سوزانی تبدیل می سازند در اثر جهالت و نادانی بشر است که محیط نورانی وبا صفای خانواده بصورت زندان دردناکی تبدیل می شود که اعضاء خانواده ناچارند تا آخر عمر در آن زندان تاریک بسر ببرند یا پیمان مقدس زناشویی را متلاشی سازند.

اگر زن و شوهر به وظیفة خود آشنا باشند و به آن عمل کنند محیط خانه مانتند بهشت برین باصفا و نوارنی می گردد و اگر اختلاف و کشمکشهای خانوادگی به میان آید محیط خانه بصورت یک زندان حقیقی قبول خواهد شد. براستی چه می شود که همسرانی که با عشق ازدواج کرده اند وباید آرام بخش و آرامش آفرین یکدیگر باشند به دشمنی با هم می خیزند؟ چرا مرد و زنی که با امید در کنار هم پیوند ازدواج می بندند نسبت به هم رفتاری ناپسند و نادرست می کنند. به هم پرخاش می کنند با خشونت برخورد می کنند و حتی ممکن است اقدام به قتل طرف مقابل کنند؟ چه پیش می آید که محیط خانه که باید امن ترین و آرامترین مکان باشد صحنه بروز رفتارهای خشن و زدوخورد مرد و زن می شود؟

بیان مسئله:

-مقدمه:

همسر آزاری یکی از شایعترین مشکلات زوجین در هر جامعه أی است. به نظر می رسد از زمانی که بشر پا به عرصه وجود نهاده است همواره این مشکل را نیز با خود داشته است ولی علیرغم قدمت، این معضل در جوامع همچنان به قوت خود باقی است و بذل توجه بیشتری را می طلبد.

روزانه تعداد زیادی از زنان که مورد زن آزاری فیزیک از طرف شوهرانشان قرار گرفته اند به مرکز پزشکی قانونی سراسر کشور ما مراجعه می کنند و شهر تهران نیز از این قاعده مستثنی نیست. از طرفی، در برخورد با مسئله همسر آزاری این سوال در ذهن ایجاد می شود که چرا؟

لذا در جهت پاسخ به این سؤال تأثیر فاکتورهای مختلف را بر موضوع زن آزاری در جامعه خود بررسی کنیم.

لازم به توضیح است که : بدلیل اینکه همسر آزاری بیشتر متوجه زنان می شود ما اغلب از کلمه زن آزاری استفاده می کنیم.

موضوع و هدف تحقیق:

ضرب و جرح زنان از طرف شوهرانشان به عنوان یک معضل مهم اجتماعی تلفی می شود . متأسفانه در حال حاضر به قدر کافی درباره ضرب و جرح زنان در خانه بررسی نمی شد . و خدمات تضمینی در این رابطه وجود ندارد. به همین دلیل آمار جامعی در این زمینه نداریم و باید از ارقام و اطلاعات محدود موجود استفاده کنیم.

الف-هدف اصلی:

بررسی تأثیر عوامل مختلف در ایجاد همسر آزاری در زانان مراجعه کننده به مرکز پزشکی قانونی تهران در سال 1383.

ب-هدف فرعی:

1-بررسی تأثیر عوامل دموگرافیک در ایجاد همسر آزاری در زنان مراجعه کننده به مرکز پزشکی قانونی تهران در سال 1383.

-آیا زوجین در گیر زن آزاری سابقه زندگی جدا از هم (متارکه موقت) داشته اند؟

آیا زوجین درگیر زن آزاری بیشتر به پزشک اعصاب و روان مراجعه می کنند؟

آیا زنان آزار دیده مکانی در زمان ترک شوهر بعنوان سرپناه داشته اند؟

بررسی موضع گیری زن در حین زن آزاری و کتک کاری؟

آیا فکر خودکشی و اقدام به خودکشی در زنان آزار دیده بیشتر است یا سایر زنان؟

آیا بین زن آزاری و به جا آوردن واجبات مذهبی رابطه أی وجود دارد یا خیر؟

آیا بین مشکلات اخلاقی فرد (سوءظن حسادت) و زن آزاری رابطه أی وجود دارد؟

آیا مردان آزار گرفتارهای ضداجتماعی بیشتری نسبت به سایر مردن دارند یا خیر؟

آیا بین وابستگی مردان زن آزار به الکل و مواد مخدر و زن آزاری رابطه أی وجود دارد یاخیر؟

آیا بین محل سکونت و زن آزاری رابطه أی وجود دارد؟

آیا بین در آمد ماهیانه خانواده و زن آزاری رابطه أی وجود دارد یا خیر؟

آیا بین نحوة ازداواج و زن آزاری رابطه أی وجود دارد یا خیر؟

2-بررسی تأثیر عوامل فرهنگی و خانوادگی در ایجاد زن آزاری در زنان مراجعه کننده به مرکز پزشکی قانونی تهران در سال 83.

-زنان آزار دیده و همسرانشان بیشتر در چه محدوده سنی قرار دارند؟

آیا بین سطح تحصیلات و زن آزاری رابطه أی وجود دارد؟

آیا بین داشتن همسران متعدد مرد و زن آزاری رابطهای وجود دارد؟

آیا بین مدت ازدواج و زن آزاری رابطه أی وجود دارد؟

آیا بین سن ازدواج و زن آزاری رابطه أی وجود دارد؟

آیا بین مشکلات مالی، شغلی زنان و مردان و زن آزاری رابطه أی وجود دارد؟

اولین کتک کاری زوجین چه زمانی بوده است؟

آیا بین داشتن تکفل خانواده مرد توسط مرد و زن آزاری رابطه أی وجود دارد؟

آیا بین فامیل بودن زوجین و زن آزاری رابطه أی وجود دارد؟

آیا بین زندگی همراه خانواده مرد و زن آزاری رابطه أی وجود دارد یا خیر؟

آیا بین دخالت والدین مرد و زن در زندگی مشترک و زن آزاری رابطه أی وجود دارد؟

آیا بین مصرف الکل در پدران آزارگر و سایر  مردان و زن آزاری رابطه أی وجود دارد؟

آیا بین تعداد فرزندان یا تعداد افراد خانواده و زن آزاری رابطه أی وجود دارد؟

آیا بین ازدواج قبلی زوجین و سابقه کتک کاری در ازدواج قبلی و زن آزاری رابطه أی وجود دارد؟

آیا زنانی که زن آزاری فیزیکی را تجربه کرده اند زن آزاری روانی و زبانی را بدون زن آزاری فیزیکی تجربه کرده اند یا خیر؟

نحوه شروع خشونت مردان زن آزار به چه صورت است؟

آیا زنان آزار دیده در هنگام حاملگی هم از سوی همسرشان مورد حمله قرار گرفته اند یا خیر؟

شایعترین محل کتک کاری و وسیلة ضرب و جرح چیست؟

3-بررسی تأثیر عوامل روانی اجتماعی در ایجاد زن آزاری در زنان مراجعه کننده به مرکز پزشکی قانونی تهران در سال 1383.

واژه های کلیدی:

همسر آزاری-زن آزاری-خشونت خانوادگی

تعاریف:

همسر آزاری:                                      Spouse abuse                          

همسر آزاری خشونتی است فیزیک یا روانی که از طرف یکی از زوجین بر دیگری اعمال می شود و همسرآزاری به دو گروه زن آزاری و شوهر آزاری تقسیم می شود که دو پدیده کاملاً متفاوت هستند و هر یک به سه دسته زبانی روانی و فیزیکی تقسیم می شود.(بلاگس،برادن،واکر 1990)

Strans و همکارانش در سال 1980 براساس هدف اقدام به همسر آزاری را به دو گروه خشونت عادی و خشونت غیر عادی تقسیم کرد.

نوع عادی نوعی است که شخص آنرا فقط برای ایجاد درد فیزیکی انجام می دهد.

نوع غیر عادی نوعی است که شخص با قدرت خیلی زیاد برای آسیب و صدمه جدی انجام می دهد.

تعریف ساده تر همسرآزاری عبارت است از: بدرفتاری با یکی از زوجین به وسیله زوج دیگر که انواع مختلف دارد و اغلب به تروما منجر می شود. و از آسیب های جزئی تا ترومای شدید و شکستگی اندامها و دنده ها و خونریزی داخلی و آسیب مغزی متفاوت است. (کابلان سادوک 1995)

در همسر آزاری ما بین زوجها ممکن است یکی حمله کننده ویکی قربانی باشد و یا هر دو حمله کننده باشند ممکن است جزئی یا شدید، کوتاه یا طولانی باشد و بیشتر موارد زن آزاری است تا شوهر آزاری (کیفورد 1990)

زن آزاری (Wife abuse , Wife buttering)

در مقاله Similar در سال 1984 زن قربانی زن آزاری به گفته می شود که سن 18 سال و بالاتر دارد و در شروع زندگی زناشویی با مردی است که وی را به طور مکرر مورد آزار فیزیکی یا روانی قرار داده یا می دهد. (بلاگس،براون واکر1990)

طبق تعریف دیگر زن آزاری زن قربانی زنی است که مورد ضربه فیزیکی شدید،تکراری، عمری و هیجانی از طرف شوهر قرار می گیرد. (گیفورد 1990)

شوهر آزاری: (Housband abuse)

مشکل اصلی در مسئله همسر آزاری زن آزاری است هر چند مسئله شوهر آزاری نیز گزارش شده است ولی نادر است و معمولاً مردان پیری هستند که از زنان جوان خود کتک می خورند. زنان حتی ممکن است شوهرشان را با اسلحه بکشند ولی به ندرت این حالت اتفاق می افتد. (گیفورد 1990)

زن شکنجه شده : Tottured Wife

زن شکنجه شده به زنی اطلاق می شو که مورد حمله های حساب شده أی است که ممکن است ریشه های سادیستی داشته باشد. (گیفورد 1990)

آزار روانی:

آزار روانی شامل احساسی تملک زاید یا حسادت خارج از حدی است که به صورت تعدی زبانی و محدود کردن آزاری اجتماعی و در مضیقه مالی قرار دادن و دوام این حالت و تهدید از آزارهای آینده است. تشخیص آزار روانی بودن آزار فیزیکی مشکل است. (بلاگس،براون،واکر 1990)

خشونت خانوادگی (Family Violence)

شامل همسر آزاری وکودک آزاری است.

زندگی نامه دکتر شهید چمران

فرمت : WORD                                            تعداد صفحه :29

سخن گفتن از شهیدی با ابعاد گوناگون، ‌از اسوه‏ای که جمع اضداد بود، از آهن و اشک، ‌از شیر بیشة نبرد و عارف شب‏های قیرگون، از پدر یتیمان و دشمن سرسخت کافران بسیار سخت بلکه محال است.

سخن گفتن از شهید دکتر مصطفی چمران، این مرد عمل و نه مرد سخن، این نمونه کامل هجرت، جهاد و شهادت، این شاگرد مکتب علی(ع)، این مالک‏اشتر جنوب لبنان و حمزة کربلای خوزستان سخت و دشوار است. چرا که حتی نمی‏توان یکی از ابعاد وجودی او را آنگونه که هست، توصیف کرد و نبایست انتظار داشت که بتوانیم تصویر کاملی در این مختصر از او ترسیم نمایئم، که مردان و رهروان راه علی(ع) و حسین(ع) را با این کلمات مادی و معیارهای خاکی نمی‏شود توصیف نمود و سنجید.

این مروری است گذرا و سریع، بر حیات کوتاه اما پرحادثه و سراسر تلاش، ایثار، عشق و فداکاری شهید دکتر مصطفی چمران.

تـولد:

دکتر مصطفی چمران در سال 1311 در تهران، خیابان پانزده خرداد، بازار آهنگرها، سرپولک متولد شد.

تحصیـلات:

وی تحصیلات خود را در مدرسه انتصاریه، نزدیک پامنار، آغاز کرد و در دارالفنون و البرز دوران متوسطه را گذراند؛ در دانشکده فنی دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد و در سال 1336 در رشتة الکترومکانیک فارغ‏التحصیل شد و یک‏سال به تدریس در دانشکدة‌ فنی پرداخت.

وی در همة دوران تحصیل شاگرد اول بود. در سال 1337 با استفاده از بورس تحصیلی شاگردان ممتاز به امریکا اعزام شد و پس از تحقیقات‏علمی در جمع معروف‏ترین دانشمندان جهان در دانشگاه کالیفرنیا و معتبرترین دانشگاه امریکا –برکلی- با ممتازترین درجة علمی موفق به اخذ دکترای الکترونیک و فیزیک پلاسما گردید.


فعـالیت‏های اجتماعی:

از 15سالگی در درس تفسیر قرآن مرحوم آیت‏الله طالقانی، در مسجد هدایت، و درس فلسفه و منطق استاد شهید مرتضی مطهری و بعضی از اساتید دیگر شرکت می‏کرد و از اولین اعضاء انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران بود. در مبارزات سیاسی دوران دکتر مصدق از مجلس چهاردهم تا ملی شدن صنعت‏نفت شرکت داشت و از عناصر پرتلاش در پاسداری از نهضت‏ملی ایران در کشمکش‏های مرگ و حیات این دوره بود. بعد از کودتای ننگین 28 مرداد و سقوط حکومت دکتر مصدق،‌ به نهضت مقاومت ملی ایران پیوست و سخت‏ترین مبارزه‏ها و مسئولیت‏های او علیه استبداد و استعمار شروع شد و تا زمان مهاجرت از ایران، بدون خستگی و با همه قدرت خود، علیه نظام طاغوتی شاه جنگید و خطرناک‏ترین مأموریت‏ها را در سخت‏‏ترین شرایط با پیروزی به انجام رسانید.

در امریکا، با همکاری بعضی از دوستانش، برای اولین‏بار انجمن اسلامی دانشجویان امریکا را پایه‏ریزی کرد و از مؤسسین انجمن دانشجویان ایرانی در کالیفرنیا و از فعالین انجمن دانشجویان ایرانی در امریکا به شمار می‏رفت که به دلیل این فعالیت‏ها، بورس تحصیلی شاگرد ممتازی وی از سوی رژیم شاه قطع می‏شود. پس از قیام خونین 15 خرداد سال 1342 و سرکوب ظاهری مبارزات مردم مسلمان به رهبری امام‏خمینی(ره) دست به اقدامی جسورانه و سرنوشت‏ساز می‏زند و همه پل‏ها را پشت‏سر خود خراب می‏کند و به همراه بعضی از دوستان مؤمن و هم‏فکر، رهسپار مصر می‏شود و مدت دو سال، در زمان عبدالناصر،‌ سخت‏ترین دوره‏های چریکی و جنگ‏های پارتیزانی را می‏آموزد و به عنوان بهترین شاگرد این دوره شناخته می‏شود و فوراً مسئولیت تعلیم چریکی مبارزان ایرانی به عهدة او گذارده می‏شود.

به علت برخورداری از بینش عمیق مذهبی، از ملی‏گرایی ورای اسلام گریزان بود و وقتی در مصر مشاهده کرد که جریان ناسیونالیسم عربی باعث تفرقة مسلمین می‏شود، به جمال عبدالناصر اعتراض کرد و ناصر ضمن پذیرش این اعتراض گفت که جریان ناسیونالیسم عربی آنقدر قوی است که نمی‏توان به راحتی با آن مقابله کرد و با تأسف تأکید می‏کند که مات هنوز نمی‏دانیم که بیشتر این تحریکات از ناحیة دشمن و برای ایجاد تفرقه در بین مسلمانان است. به دنبال آن، به چمران و یارانش اجازه می‏دهد که در مصر نظرات خود را بیان کنند.

تحقیق در مورد بررسی وضعیت خدمات تحویل مدرک و امانات بین کتابخانه ای (جدول و نمودار )

فرمت : WORD                                            تعداد صفحه :38

چکیده
خدمات تحویل مدرک در ایران با استفاده از یک پرسشنامه شامل هشت سؤال بسته و دو سؤال باز که به مراکز امانت‌بین‌کتابخانه‌ای و خدمات تحویل مدرک ایران ارسال گردید، مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج  این پژوهش، 5/57 درصد از کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی داخلی از خدمات تحویل مدرک خارج از کشور استفاده می‌نمایند و 5/‎97‌ درصد این مراکز هم در زمینه خدمات تحویل مدرک داخل کشور فعالیت می‌نمایند. 8/58 درصد از کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی داخلی استفاده‌کننده از خدمات تحویل مدرک خارج از کشور، از مرکز تهیه مدرک کتابخانه بریتانیا استفاده می‌نمایند. مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران هم با تهیه اطلاعات برای 39 درصد از کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی داخلی، بیشترین خدمات را در بین مراکز داخلی تحویل مدرک، ارائه می‌نماید. هنوز 7/42 درصد از کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی داخلی از پست برای جابه‌جایی مدارک استفاده می‌نمایند. از میان منابع اطلاعاتی مورد استفاده در خدمات تحویل مدرک، مقالات مجلات 3/61 درصد از درخواست‌ها را به خود اختصاص می‌دهند و بالأخره تنگناها و پیشنهادهای این مراکز در زمینه ارائه خدمات تحویل مدرک، مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفته است.
 

کلیدواژه‌ها: خدمات تحویل مدرک/ امانت بین‌کتابخانه‌ای/ تنگناها و پیشنهادها/ ایران
 
مقدمه
تا قبل از دهه 1980 اکثر کتابخانه‌ها سعی داشتند منابع خود را انحصاری نگه‌دارند، اما بعد از این دهه با توجه به رشد فزاینده حجم اطلاعات، ناتوانی در گردآوری تمامی یا حتی بخش عمده‎ای از اطلاعات، ضرورت استفاده از اطلاعات بدون توجه به مکان و محمل نگهداری آن و نیاز شدید استفاده‌کنندگان و کاربران نهایی به اطلاعات روز‎آمد، کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی ناگزیر شدند نیازهای اطلاعاتی آنان را از طریق اشتراک منابع، امانت بین‌کتابخانه‌ای، پایگاه‎های اطلاعاتی، و خدمات تحویل مدرک پاسخ دهند و خدمات تحویل مدرک تجاری به عنوان راه‎حل مناسبی برای دسترسی به اطلاعاتی که در مجموعه‌های محلی موجود نبود، مطرح شد. خدمات تحویل مدرک از رشد مناسبی برخوردار بوده است، به طوری که امروزه اکثر کتابخانه‌های بزرگ و مراکز اطلاع‌رسانی دارای بخش خدمات تحویل مدرک هستند؛ حتی بسیاری از آن‌ها وب سایت خدمات تحویل مدرک خود را در اینترنت راه‎اندازی نموده‎اند و از این طریق به ارائه خدمات تحویل مدرک می‎پردازند. به هرحال یکی از وظایف کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی، تهیه و تحویل مدارک مورد نیاز استفاده‌کنندگان می‌باشد و هنگامی که کتابخانه‌ها قادر به تحویل مدارک از مجموعه موجود در مخازن خود نباشند با استفاده از روش امانت بین‌ کتابخانه‌‌ای یا توسل به تحویل اطلاعات از طریق پایگاه‎های اطلاع‌رسانی و مراکز ارائه‌دهنده خدمات تحویل مدرک داخلی و خارجی، اطلاعات مورد نیاز مراجعان را تهیه و تحویل آنان می‌نمایند.
«واژه‌‎نامه پیوسته کتابداری و اطلاع‌رسانی»[1] تحویل مدرک را تهیه مدارک منتشر شده یا منتشر نشده به شکل چاپی، میکروفرمی یا دیجیتالی و براساس دریافت هزینه‌ای مشخص برای هر درخواست، می‎داند و یادآور می‌شود که در اکثر کتابخانه‌ها خدمات تحویل مدرک توسط بخش امانت بین‌ کتابخانه‌‌ای اداره می‌شود، با این تفاوت که این خدمات مبتنی بر دریافت هزینه می‌باشند.

تعریف مسئله
رشد فزاینده حجم انتشارات از یک طرف و کاهش بودجه خرید کتابخانه‌ها از طرف دیگر، بالا رفتن انتظارات مراجعان و کاربران کتابخانه‌ها و نیاز شدید مراکز اطلاع‌رسانی به همکاری برای پاسخگویی به این نیازها، کمبود فضا و نیروی انسانی، لزوم دسترسی سریع به اطلاعات و دلایلی از این قبیل، باعث شده‌اند که کتابخانه‌ها راه‌های گوناگون دسترسی به اطلاعات را بیازمایند. یکی از این موارد، استفاده از خدمات تحویل مدرک است. خدمات تحویل مدرک راه حل مناسبی برای دسترسی به اطلاعاتی است که در کتابخانه‌ها موجود نیست. با توجه به اهمیت خدمات تحویل مدرک در پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی استفاده‌کنندگان و دسترسی به اطلاعات مورد نیاز آنان و سهولت استفاده از این خدمات، توسعه زیرساخت‎ها و بررسی شرایط موجود، آشنایی با مراکز اصلی این خدمات و شناسایی تنگناها و راهکارهای لازم به منظور بهبود و به کارگیری هر چه بیشتر این خدمات، ضروری به نظر می‌رسد. بالأخره با توجه به تعداد فراوان مراکز تحقیقاتی و آموزشی که از خدمات تحویل مدرک خارج از کشور استفاده می‌نمایند و همچنین جامعه رو به رشد دانشجویان تحصیلات تکمیلی در رشته‌های مختلف علمی و وجود تعداد بسیار محققین فعال در سطح کشور، لزوم استفاده هر چه بیشتر از خدمات تحویل مدرک در داخل و خارج از کشور به منظور جوابگویی به نیاز‎های پژوهشگران و نیز سازمان‎ها، محسوس است.

پیشینه پژوهش در جهان
      «الیزابت فینی» (Finnie, 1998) در کتاب «تحویل مدرک» به اهمیت خدمات تحویل مدرک در جهان امروز و فرصت‎های جدیدی که نتیجه ظهور فناوری‌های نوین اطلاعاتی است اشاره می‎کند و رهنمودهایی برای انتخاب بهترین عرضه‌کنندگان خدمات تحویل مدرک و چگونگی رویارویی با مسائل مختلف نظیر انتخاب تجهیزات، تدوین شاخص‎های عملکردی، برآورد هزینه خدمات تحویل مدرک و یکپارچه‌‎سازی خدمات جدید در چارچوب کاری موجود، ارائه می‌نماید.
«آن موریس» و «اما بلگ» (Morris & Blagg, 1998) در تحقیق خود با عنوان «مسائل جاری خدمات تحویل مدرک در کتابخانه‌های دانشگاهی انگلستان» نتایج تحقیقات خود را در حوزه خدمات تحویل مدرک و امانت بین‌ کتابخانه‌‌ای در کتابخانه‌های دانشگاهی بریتانیا ارائه می‌نمایند و موضوعاتی از قبیل موجودی کتابخانه‌ها، دستیابی و استفاده از خدمات تحویل مدرک، روش‎های درخواست و تحویل مدرک از کارگزاران، روش‎های ارسال مدرک، هزینه، درخواست موضوعات مختلف و انواع مواد، کیفیت تحویل مدرک، طول زمان درخواست تا دریافت، آسانی استفاده و رضایت استفاده‌کنندگان در 165 کتابخانه دانشگاهی بریتانیا، و استفاده آن‌ها از انواع کارگزاران تحویل مدرک را مورد مطالعه قرار می‌دهند و نتیجه می‌گیرند که همه کتابخانه‌ها از «بی‌ال‌دی‌اس‌سی»[2] استفاده می‎کنند و بیشترین تقاضا از این کارگزار به عمل آمده است. همچنین تعداد نسبتاً زیادی از کتابخانه‌ها به ترتیب از «بی‌ال‌دی‌اس‌سی» و «آنکاور»[3] استفاده می‎کنند. «اُسی‌ال‌سی»[4]، «بی‌ام‌ای»[5]، «یو‌ام‌آی»[6]، «انبار»[7] و «لامدا»[8]، تهیه‌کنندگان محلی و منطقه‌ای و دیگر تهیه‌کنندگان در مراحل بعدی قرار دارند.
«کتی بیرچ»(Brich, 1999)  در مقاله‌ای با عنوان «طرح دستیابی به مدارک: ارزیابی کارگزاران تجاری خدمات تحویل مدرک» با مراجعه به سیاهه موضوعی کارگزاران تحویل مدرک در سایت «فیدو» هفت کارگزار را که در حوزه‌های زیست‌شناسی، شیمی، مهندسی الکترونیک، و مهندسی عمران فعالیت می‌نمایند، براساس معیارهای «پوشش موضوعی»، «روش‎های تحویل»، «توانایی در خدمات آگاهی‌رسانی جاری»، «روش‎های سفارش مدارک»، «امنیت»، «هزینه اشتراک»، «هزینه تحویل مدارک»، «روش‎های پرداخت»، «سطوح خدمات» و «دوره زمانی از درخواست تا دریافت» مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
مقاله‌ای از «مری ئی. جکسن»(Jackson, 1997) پیشینه و اهداف طرح امانت ‎بین‌کتابخانه‌ای و تحویل مدرک در امریکای شمالی را تشریح می‌نماید و گرایش‎های اخیر در امانت ‎بین‌کتابخانه‌ای و تحویل مدرک را به اختصار بیان می‌دارد. به علاوه سه اولویت فنی این طرح شامل عملکرد گروه تکمیل‎‌کنندگان پروتکل امانت‎ بین‌کتابخانه‌ای، ابتکارات «انجمن کتابخانه‌های تحقیقاتی» در ارتباط با امانت‎ بین‌کتابخانه‌ای و تحویل مدرک را به تفصیل شرح می‌دهد. «مری ئی. جکسن» عضو «انجمن کتابخانه‌های تحقیقاتی»، در هر دو زمینه (امانت ‎بین‌کتابخانه‌ای و تحویل مدرک) صاحبنظر است. اثری که اخیراًَ با عنوان «سنجش عملکرد امانت بین‌ کتابخانه‌‌ای در کتابخانه‌های دانشکده‎ای و تحقیقاتی در امریکای شمالی»، منتشر نموده یک بررسی درازمدت از تحویل مدرک، روش‎ها، و خدمات پیشنهادی به وسیله کتابخانه‌ها است.

بررسی نیازهای اطلاعاتی محققین علوم زلزله

فرمت : WORD                                            تعداد صفحه :30

کیده
هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل و راهکارهای موءثر در رفع نیازهای اطلاعاتی محققین علوم زلزله در دو حوزهء پژوهشی می‌باشد.
در این مطالعه ارتباط بین متغیرهای نوع کار، مدرک تحصیلی، و تجربهء محققین با میزان استفادهء آنها از منابع اطلاعاتی مورد بررسی قرار می‌گیرد و با تجزیه و تحلیل اطلاعات به‌دست آمده، ابتدا با منابع و روش‌های کسب اطلاع در جامعهء فوق آشنا می‌شویم و سپس مسائل و مشکلات آن‌ها در راه تأمین نیازهای اطلاعاتی تعیین می‌گردد.
سابقه بررسی نیازها و کاربردهای اطلاعات به دههء 1920 میلادی برمی‌گردد، ولی کار عملی در این زمینه برای اولین بار در سال 1950 در آمریکا شروع گردید. اولین دورهء تحقیقات مربوط به نیازهای اطلاعاتی و کاربران آن‌ها به اطلاعات علمی و فنی اختصاص دارد. بعد از مطالعات بر روی استفاده‌کنندگان از اطلاعات علمی و فنی، نوبت به تحقیق در مورد کاربران علوم اجتماعی رسید و ادامه یافت.
در سال 1970 میلادی تلاش کشورهای دیگر برای بررسی نیازهای اطلاعاتی و استفاده از منابع اطلاعاتی و علوم و فن‌آوری را شاهد هستیم. در این راستا تحقیقات دربارهء نیازها و مصارف اطلاعاتی به‌صورت یک پدیده جهانی درآمد و به کشورهای دیگر سرایت کرد.
مروری بر تحقیقات در زمینهء "نیازهای اطلاعاتی" تا سال 1985 نشان می‌دهد که این پژوهش‌ها عمدتاً بر روی گروه‌ها یا سیستم‌هایی مانند مهندسان و دانشمندان علوم و فن‌آوری متمرکز بوده است. اما در سال‌های اخیر بررسی نیازهای اطلاعاتی در رشته‌های تخصصی انجام می‌شود که سهم گروه‌های پزشکی به‌ویژه زیست پزشکی بیش‌تر از دیگران است.
در سال 1988، پژوهشی دربارهء رفتار اطلاع‌یابی دانشمندان رشته زمین‌شناسی، توسط "بیکتلر" و "وارد" انجام گرفت. اطلاعات لازم از طریق مصاحبه و پرسشنامه جمع‌آوری شد. نتایج تحقیق نشان داد که نشریات ادواری و تماس‌های شخصی از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند. ولی زمین‌شناسان علاقه کم‌تری به جستجوی شخصی اطلاعات دارند. به گفتهء برخی از آن‌ها، نیاز مبرمی به آموزش خدمات اطلاع‌رسانی و منابع و روش‌های جستجوی اطلاعات احساس می‌شود. الگوی جستجوی آن‌ها بسته به حرفه، فرصت و محدودهء زمانی و مسائل ناشی از فشار کار متفاوت است. از جمله دلایلی که برای شکست این گروه در تهیهء منابع ذکر شده، به موارد زیر می‌توان اشاره نمود:
1- کمبود زمان کافی برای جستجوی اطلاعات،
2- مشکل دسترسی به مواد به علت دیرکرد منابع،
3- کیفیت اطلاعات منتشر شده،
4- مشکل بازیابی مفاهیم زمین‌شناسی،
5- مشکلات مربوط به اشاعه اطلاعات،
6- زبان غیرانگلیسی برخی از متون (10).
تا نیمه دوم سال 1996 بنا بر مستندات LISA، 676 عنوان مطالعه که اختصاصاً به بررسی نیازهای اطلاعاتی پرداخته، انجام گرفته است. در بیش از 2000 عنوان از اطلاعات گردآوری شده در LISA تا 1996 یکی از محورهای بررسی، نیازهای اطلاعاتی بوده است و در بیش از 7000 رکورد، به‌طور مستقیم یا غیرمسقیم به "نیازهای اطلاعاتی" اشاره شده است (2، ص6).
با توجه به افزایش سریع حجم اطلاعات و لزوم دسترسی به یافته‌های جهانی در حوزهء علوم زلزله، پژوهش حاضر درصدد است به بررسی و شناسایی نیازهای اطلاعاتی محققین این گروه (در دو حوزهء پژوهش) بپردازد و ضمن شناسایی موانع و مشکلات موجود در راه دسترسی به اطلاعات علمی، پیشنهادهای لازم را برای توسعه و بهبود خدمات اطلاع‌رسانی در این رابطه، ارائه نماید.
روش و جامعهء پژوهش
در این تحقیق، از روش پیمایش توصیفی استفاده می‌گردد و به توصیف عینی و واقعی نیازهای اطلاعاتی محققین علوم زلزله در دو حوزه پژوهشی پرداخته می‌شود. جامعهء مورد پژوهش این تحقیق را محققین علوم زلزله دارای مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر در دو حوزهء پژوهشی واقع در شهر تهران یعنی موءسسه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، و موءسسهء ژئوفیزیک تشکیل می‌دهند. از آنجا که کل افراد جامعهء مورد نظر با ویژگی‌های فوق، شامل 50 نفر بود، نمونه‌گیری انجام نپذیرفت و کل جامعه مورد مطالعه قرار گرفت.
اطلاعات مورد نیاز پژوهش، از طریق پرسشنامه جمع‌آوری شد. پس از بررسی نظرات و پاسخ‌ها دربارهء پرسشنامهء مقدماتی و انجام اصلاحات لازم، پرسشنامهء نهایی با مجموعه 21 سوءال بسته و 5 سوءال باز، بین 50 نفر از محققین (یعنی کل جامعهء مورد پژوهش) توزیع گردید که با پیگیری‌های متعدد، 36 پرسشنامه تکمیل و عودت داده شد.
خلاصهء یافته‌های پژوهش
از لحاظ توزیع پراکندگی محققین در جامعهء آماری مورد مطالعه، 4/44 درصد در موءسسه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله و 5/55 درصد در موءسسه ژئوفیزیک و به‌کار اشتغال دارند.
1- اطلاعات مربوط به خصوصیات شخصیتی محققین
- در این پژوهش 35 نفر از محققین مرد و تنها یک نفر از محققین زن شرکت داشته‌اند. درصد کم پاسخ‌دهندگان زن (7/2 درصد) را می‌توان به اشتغال کم‌تر بانوان در بخش زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله مرتبط دانست.
- دارندگان مدرک فوق‌لیسانس در دو حوزه، 6/66 درصد و دارندگان مدرک دکترا 3/33 درصد جامعهء آماری را تشکیل می‌دهند، بدین ترتیب مرتبه علمی بیش از 60 درصد اعضا مربی، 25 درصد استادیار و 3/8 درصد دانشیار می‌باشد.
- بیش از نیمی از محققین دارای سابقه کار کم‌تر از 10 سال می‌باشند. این مسئله بیانگر فعالیت کادر هیئت علمی جوان در این دو حوزه پژوهشی می‌باشد.