لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 25
منابع آبهای زیرزمینی در جهان
مقدمه:
همزمان با افزایش جمعیت در جهان، نیاز به آب سالم و قابل شرب نیز افزایش مییابد. از سوی دیگر منابع آبهای زیرزمینی به دلیل آلودگیها و تغییرات آب و هوایی در حال کاهش است، در نتیجه نگاهها به سوی منابع آبهای زیرزمینی که منابع حیاتی آب در مناطق خشک ونیمه خشک محسوب میشوند سوق یافته است.
درسال 1960 یونسکو برنامه بین المللی آبشناسی1(IHP) را اجرا کرد و سازمان جهانی هواشناسی2(WMO) برنامه جهانی آبشناسی3(OHP) را عملیاتی نمود. هدف این برنامه شبیه سازی، نمایش و اندازهگیری آبهای سطحی و نزولات جوی است. شناخت و اندازهگیری آبهای زیرزمینی مشکل است و مقایسه آنها با آبهای سطحی به دلیل کمبود شناخت و نقشههای موجود سخت است. نتیجه سرمایه گذاری در این راه، بررسی آبهای زیرزمینی و مدیریت منابع باقیمانده است.
در طول دهه آخر قرن بیستم، افزایش آبهای زیرزمین باعث کاهش اهمیت بحران آب در مقیاس محلی، منطقه ای و حتی جهانی شد. استفاده از آب جهت آبیاری مزارع، منابع آب را تحت تنش قرار داد. در هر حال مدیریت منابع آب زیرزمینی به شناخت موقعیت منابع، نقشه، مدل، حجم و میانگین جایگزینی سالیانه و کیفیت شیمیایی آبهای زیرزمین نیازمند است. در مجموع، منابع آبهای خشکی کمتر می شود.
تلاش گسترده جهانی که جهت مدیریت منابع آب زیرزمین توسط تعدادی از آژانسها صورت می پذیرد به برنامه جهانی تشخیص و نقشه برداری آبشناسی(4WHYMAP) موسوم است.
آبهای زیرزمینی
آبهای زیرزمینی نفوذ آب حاصل از بارندگیها در حوضه های آبخیز، منابع آب زیر زمینی( آبخوانها ) را در دشتهای تحت پوشش بوجود آورده اند. همانگونه که قبلا اشاره شد وقوع چند سال خشکسالی متوالی و کمبود شدید آب در منابع آب سطحی، علاوه بر کاهش نفوذ از آبهای سطحی به آبخوانها موجب باعث افزایش مصرف از آبهای زیر زمینی گردید که باعث افت سطح آب در آبخوانها شده است.
مدیریت منابع آب زیر زمینی با بهره گیری از فن آوری انرژی اتمی
کاربرد تکنیکهای ایزوتوپ اطلاعات ذیقیمتی از وضعیت منابع آب زیر زمینی بدست می دهد و جهت حرکت و منشاء آلاینده ها را از محیط های مختلف شناسایی می کند. این تکنیک در کاوش منابع آب زیرزمینی و استفاده منطقی آن بسیار موثر می باشد.
کاربرد تکنیکهای ایزوتوپ اطلاعات ذیقیمتی از وضعیت منابع آب زیر زمینی بدست می دهد و جهت حرکت و منشاء آلاینده ها را از محیط های مختلف شناسایی می کند. این تکنیک در کاوش منابع آب زیرزمینی و استفاده منطقی آن بسیار موثر می باشد.انرژی اتمی به عنوان گزینه مناسب (جایگزین انرژی برق) در فرآیند شیرین سازی آب کاربرد دارد.
●ایزوتوپها چه هستند و کاربرد آنها چیست؟
عناصری که اتم های آن ها دارای عدد جرمی یا جرم متفاوت باشند را ایزوتوپ می نامند. فراوانی طبیعی ایزوتوپ های عناصر تشکیل دهنده آب و آلاینده ها (هیدروژن، کربن، اکسیژن و نیتروژن) از فراوانترین ایزو توپها هستند. این ایزوتوپها ردیابهای طبیعی موثری هستند و می توان از آنها برای ردیابی منشا و جهت و سرعت حرکت آلاینده آبهای زیر زمینی استفاده کرد.ترسیم نقشه های کیفی تراکم ایزوتوپ ها بصورت نقاط روشنی روی نقشه نمایان می گردد.بدیهی است تمامی آلاینده های منابع آب از سطح زمین به منابع آب نفوذ می کنند.تکنیک ایزوتوپها در خاورمیانه در مطالعات آب رودخانه نیل و تاثیر آن بر منابع آب زیر زمینی حاشیه آن تا فاصله ۶۰ کیلومتری استفاده شده است. نفوذ آلایند ه ها در منابع زیرزمینی مصر و سودان قابل شناسایی است. حفاظت کیفی منابع آب با توجه به رشد فزاینده جمعیت و نیاز آبی در این مناطق از اهمیت ویژه ای برخوردار است . لذا سازمان جهانی انرژی اتمی ( IAEA ) با بهره گیری از فن آوری ایزوتوپها در قالب برنامه همکاری حفاظت کیفیت منابع آب زیرزمینی مورد استفاده در مصارف خانگی و کشاورزی، سرمایه گذاری به عمل آورده است.کاربرد ایزوتوپها هیدروژن، کربن و اکسیژن امکان شناسایی منشاء آلاینده را فراهم کرده است. همچنین ردیابی آلاینده ها تا فاصله ۶۰ کیلومتری منابع منشاء آلاینده را شناسایی نموده اند و در این راستا استراتژیهای موثر مدیریت منابع آب برای حفظ منابع آب شیرین (قدیم و جدید) به اجرا گذاشته شده است.همچنین با اندازه گیری ایزوتوپهای کربن در صحرای سوریه عمر منابع آب زیرزمینی را تعیین نموده (از یک سال تا ۴۰ هزار سال) و اندازه گیری ایزوتوپ هیدروژن در منابع قدیمی (فسیلی) نشان می دهد که آب و هوا از امروز سرد تر بوده است. همچنین اندازه گیری ایزوتوپها نشان می دهد در حال حاضر فرآیند تغذیه منابع بسیار کند می باشد.بهره گیری از دانش ایزوتوپها امکان پیش بینی ورود آلاینده ها را میسر می سازد. می دانیم آلاینده های منابع زیر زمینی ممکن است برای قرنهای متوالی در زیرزمین باقی بمانند و زدایش و حذف آلاینده های منابع زیرزمینی کاری پر هزینه و دشوار است.تکنیک ایزوتوپ می تواند نقاط آسیب دیده منابع زیرزمینی ناشی از ورود آلاینده ها را مشخص نموده و مسیر و سرعت حرکت آن را تعیین نماید. یکی از شاخصهای اصلی آلاینده ها تعیین غلظت و تراکم نیترات می باشد که ناشی از فعالیتهای کشاورزی نشت از زباله های خانگی و یا فعالیت های صنعتی است.با تعیین خصوصیات ایزوتوپهای نیتروژن شناسایی منشاء آلاینده (نیترات) ممکن می گردد با شناسایی منشاء آلاینده (نیترات) نسبت به حذف آلاینده ورودی به منابع آب برنامه ریزی صورت می گیرد. این تکنیک قادر است آلاینده های جدید و ناشناخته را شناسایی کند و هشدارهای لازم را برای متولیان توزیع آب تئوریزه نماید. این در حالی است که پارامترهای آزمونهای شیمیایی و بیولوژی قادر نیست علت تجمع و تراکم بسیاری از آلاینده ها را مشخص نماید.
●کاربرد انرژی اتمی تامین آب شرب
تکنیکهای اتمی همینطور در انتخاب راههای دیگر تامین آب بویژه در نقاط ساحلی که با معضل کمبود آب یا شوری آب روبرو هستند کار ساز می باشد.طبیعی ترین منابع آب جهان آب دریاها می باشند که همواره در دسترس بوده و هنوز سالم هستند. اما شوری آب دریا بایستی متعادل گردد تا قابل شرب باشد و عملیات شیرین سازی آب به انرژی
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : .ppt ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید : 20 اسلاید
قسمتی از متن .ppt :
آبهای زیرزمینی
1-هیدرولوژی آبهای زیرزمینی
Ground water hydrology
تالیف:Herman Bouwer
ترجمه:دکتر احمد لطفی صدیق
منابع:
2-شناخت آبهای زیرزمینی (ژئو هیدرولوژی)
تالیف:راجرد-ویست
ترجمه:دکتر هرمز پازوش(دانشگاه تهران)
3-هیدرولوژی آبهای زیرزمینی
تالیف:David Keith Todd
ترجمه:قهرمان قدرت نما-عبدرزاق رازقی
4-هیدرولیک جریان آب درمحیطهای متخلخل
تالیف:دکتر ابولفضل شمسایی(استاد دانشگاه شریف)
انتشارات:صنعتی امیرکبیر
9
5-هیدرولوژی آبهای زیرزمینی
Ground water hydrology
تالیف:ادوارد هار
ترجمه: فریدون کاوه
انتشارات:مرکز نشر دانشگاهی
فصل اول:تغاریف وکلیات
فصل دوم:خواص فیزیکی لایه آبداروناحیه ابهای ثقلی
فصل سوم :حرکت یا جریان آبهای زیرزمینی
فصل چهارم:چاهها
فصل پنجم:زهکشها
فصل ششم:آلودگی آبهای زیرزمینی
فصل اول:تغاریف وکلیات
1-1-تعریف آب زیرزمینی
آب زیرزمینی ان قسمت از آب زیرسطح زمین است که توسط چهاهها ،تونلها(قناتها)یا گالیهای زهکش می تواند جمع آوری گردد.
- تکنولوژی آبهای زیزمینی شامل: 1-برسی خواص فیزیکی آب ومحیط زمینشناسی 2- برسی خواص شیمیایی آب ومحیط زمینشناسی 3-حرکت طبیعی آب زیرزمینی 4-موارد استفاده آب زیرزمینی
- آبی که در خاک مرطوب یا اشباع شده وجود داد تا مادامی که نتواند آزادانه به داخل حفره یا چاهک تراوش کند آب زیرزمینی محسوب نمیشود.
فشار آب باید بیشتر از فشارحفره یا چاهک باشدتابتواند به طور آزادانه به داخل چاهک جریان پیدا کند
- به طورکلی میتوان گفت که آب زیرزمینی برای آن بخش از آبهای زیر سطح زمین که قابل برداشت بوسیله چاه ،چشمه یا قنات است بکار میرود.
2-1-اهمیت مطالعه آبهای زیرزمینی :
1- آب زیرزمینی قسمت مهمی از منابع آب شیرین دنیا را تشکیل میدهد .تخمینهای کلثی منابع آب نشان میدهد که آب زیرزمینی 6/. درصد کل آب دنیا را تشکیل میدهد.آب زیرزمینی بعد از یخچالها ویخ پهنه ها بزرگترین ذخیره آب شیرین دنیا را تشکیل میدهد.
آب شیرین انبار شده در دریاچه ها ورودها.126E6 کیلومترمکعب
حجم آب زیرزمینی قابل استفاده 4.2E6 کیلومترمکعب
2- آب زیرزمینی مانند هر منبع طبیعی دیگر نامحدود نیست میانگین بارندگی در ایران ⅓ بارندگی میانگین جهانی است.از این رو باید به طور معقول مورد بهره برداری قرار گیرد و از آلودگی آن وآمیخته شدن با آب شور حفاظت شود.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : .ppt ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید : 17 اسلاید
قسمتی از متن .ppt :
آبهای زیرزمینی
1-هیدرولوژی آبهای زیرزمینی
Ground water hydrology
تالیف:Herman Bouwer
ترجمه:دکتر احمد لطفی صدیق
منابع:
2-شناخت آبهای زیرزمینی (ژئو هیدرولوژی)
تالیف:راجرد-ویست
ترجمه:دکتر هرمز پازوش(دانشگاه تهران)
3-هیدرولوژی آبهای زیرزمینی
تالیف:David Keith Todd
ترجمه:قهرمان قدرت نما-عبدرزاق رازقی
4-هیدرولیک جریان آب درمحیطهای متخلخل
تالیف:دکتر ابولفضل شمسایی(استاد دانشگاه شریف)
انتشارات:صنعتی امیرکبیر
9
5-هیدرولوژی آبهای زیرزمینی
Ground water hydrology
تالیف:ادوارد هار
ترجمه: فریدون کاوه
انتشارات:مرکز نشر دانشگاهی
فصل اول:تغاریف وکلیات
فصل دوم:خواص فیزیکی لایه آبداروناحیه ابهای ثقلی
فصل سوم :حرکت یا جریان آبهای زیرزمینی
فصل چهارم:چاهها
فصل پنجم:زهکشها
فصل ششم:آلودگی آبهای زیرزمینی
فصل اول:تغاریف وکلیات
1-1-تعریف آب زیرزمینی
آب زیرزمینی ان قسمت از آب زیرسطح زمین است که توسط چهاهها ،تونلها(قناتها)یا گالیهای زهکش می تواند جمع آوری گردد.
- تکنولوژی آبهای زیزمینی شامل: 1-برسی خواص فیزیکی آب ومحیط زمینشناسی 2- برسی خواص شیمیایی آب ومحیط زمینشناسی 3-حرکت طبیعی آب زیرزمینی 4-موارد استفاده آب زیرزمینی
- آبی که در خاک مرطوب یا اشباع شده وجود داد تا مادامی که نتواند آزادانه به داخل حفره یا چاهک تراوش کند آب زیرزمینی محسوب نمیشود.
فشار آب باید بیشتر از فشارحفره یا چاهک باشدتابتواند به طور آزادانه به داخل چاهک جریان پیدا کند
- به طورکلی میتوان گفت که آب زیرزمینی برای آن بخش از آبهای زیر سطح زمین که قابل برداشت بوسیله چاه ،چشمه یا قنات است بکار میرود.
2-1-اهمیت مطالعه آبهای زیرزمینی :
1- آب زیرزمینی قسمت مهمی از منابع آب شیرین دنیا را تشکیل میدهد .تخمینهای کلثی منابع آب نشان میدهد که آب زیرزمینی 6/. درصد کل آب دنیا را تشکیل میدهد.آب زیرزمینی بعد از یخچالها ویخ پهنه ها بزرگترین ذخیره آب شیرین دنیا را تشکیل میدهد.
آب شیرین انبار شده در دریاچه ها ورودها.126E6 کیلومترمکعب
حجم آب زیرزمینی قابل استفاده 4.2E6 کیلومترمکعب
2- آب زیرزمینی مانند هر منبع طبیعی دیگر نامحدود نیست میانگین بارندگی در ایران ⅓ بارندگی میانگین جهانی است.از این رو باید به طور معقول مورد بهره برداری قرار گیرد و از آلودگی آن وآمیخته شدن با آب شور حفاظت شود.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 12 صفحه
قسمتی از متن .doc :
آلودگی آبهای زیرزمینی
علوم طبیعت > شیمی > شیمی کاربردی (صنعتی) > شیمی آب
دید کلی
آلودگی آبهای زیرزمینی در اثر نفوذ آلودگی از سطح زمین و یا اطراف منبع آن صورت میگیرد و در این میان ، ریشههای درختان و یا گیاهانی که به منبع راه یافتهاند نیز مورد توجه است.
موارد مورد توجه در یک منبع آب زیرزمینی
در یک منبع آب زیرزمینی ، عواملی چون عمق آب ، عمق ایستایی ، تغییراتی که ممکن است در اثر پمپاژ حاصل گردد، باید تعیین شود و تجزیه آب چاه و آبهای اطراف آن ، نشان خواهد داد که این منبع زیرزمینی از یک محل یا بیشتر تغذیه میشود.
علل آلودگی آبهای زیرزمینی
آلودگی آبهای زیرزمینی ممکن است از آبهایی که به آن وارد میشود و یا از منابع دور دست باشد و اگر این آلودگی از منابع دور دست وارد آب شود، تعیین محل آلوده کننده بسیار مشکل است. اگر بعد از پمپاژ ، آلودگی در آب مشاهده شود، باید مطالعهای در منابع آلودگی اطراف چاه ، مثل چاههای توالت به عمل آید. عوامل موثر در ممانعت از آلودگی آبهای زیرزمینی به عمق چاه ، وضع طبیعی محلی که چاه در آن قرار دارد و جهت حرکت آبهای زیرزمینی مربوط است.در هر صورت ، شعاعی که تحت اثر آن ممکن است آب زیرزمینی آلوده گردد، معمولا از حدود 20 برابر تغییرات سطح ایستابی دراثر پمپاژ چاه بیشتر نیست. و اگر زمین اطراف چاه از سنگهای شکسته باشد، این مهم کمی زیادتر است. به عنوان مثال اگر تغییرات ایستابی چاهی ، 0.5 متر باشد، شعاع آلودگی آن 10 متر خواهد بود.
سرعت واقعی جریان آب به چاه
سرعت واقعی جریان آب از هر نقطه به چاه ، با فاصله آن از چاه تغییر میکند و این سرعت در هر نقطه برابر است با سرعت واقعی جریان آب در موقع ورود به چاه تقسیم بر مجذور فاصله. مثلا اگر سرعت حرکت آب در موقع ورود به چاه 50 میلیمتر بر ثانیه باشد، در فاصله 10 متری، 0.5 میلیمتر و در 5 متر، 2 میلیمتر در ثانیه خواهد بود.
باید توجه داشت که این رابطه ، یک رابطه تجربی تقریبی است، وگرنه برای محاسبه سرعت واقعی بطور دقیق ، به آزمایشات محاسبات بسیار طولانی و پیچیدهای نیاز است.
تاثیر عمق چاه در تصفیه آب
اقشار مختلف زمین ، خود عامل مهمی در تصفیه آبهای آلوده است، اگر عمق چاه 10 متر باشد، این ضخامت زمین نمیتواند چاه را از آلودگیهای موجود در سطح زمین مصون نگهدارد، ولی اگر این عمق به 20 تا 25 متر برسد، باید انتظار داشت که تصفیه طبیعی صورت بگیرد و آلودگیهای موجود در سطح زمین عملا قادر به نفوذ در آب چاه نشوند. در صورت تماس فاضلاب با آبهای زیرزمینی ، مقادیر اکثر آنیونها بویژه نیترات و کلرورها در آنها بالا خواهد رفت و این امر یکی از بهترین علائم هشدار دهنده است.
بدیهی است در صورت این آلودگی علاوه بر آنیونها و کاتیونها بعضی از انواع باکتریها و ویروسهای فاضلاب نیز میتوانند وارد جریان آبهای زیرزمینی شوند. میتوان انتظار داشت که در شرایط مطلوب ، زمین ، قادر به تصفیه طبیعی 99 درصد آلودگیها باشد. ولی برای اینکه زمین قادر به این تصفیه طبیعی باشد، باید نحوه و چگونگی دفع فاضلاب را با دقت تمام با احتساب جوانب امر صورت گیرد.
انواع آلوده کنندههای آبهای زیرزمینی و نحوه از بین بردن آنها
متاسفانه ، ورود آلوده کنندههای فاضلاب ، باعث فعالیتهای غیر هوازی خواهد شد، ولی اگر آلودگی در حین نفوذ رقیق شده باشد، مشکلات ناشی از آنها کمتر خواهد بود. تخلیه فاضلابهای صنعتی در زمین نیز با ورود فلزات سنگین که اغلب خاصیت سمی دارند، آلودگیهای شدید شیمیایی و احیانا" میکروبی در آبهای زیرزمینی تولید مینماید و چهبسا اتفاق میافتد که دیگر از این آبهای زیرزمینی نتوانیم در مصارف عمومی استفاده کنیم و باید برای مصرف مجدد ، متحمل هزینههای گزافی گردیم.
برای جلوگیری از فعالیت باکتریهای بیهوازی در تخلیه مواد جامد دفعی در گودال ، میتوانیم از محلول 20 میلیگرم در لیتر ، کرومات و یا ترکیبات نیتراتی استفاده کنیم، البته مقدار معرف آنها با در نظر گرفتن جوانب امر باید تعیین شود. نفت یکی از آلوده کنندههای آبهای زیرزمینی است.این ماده ممکن است حتی آب زیرزمینی را برای همیشه غیر قابل استفاده نماید و در امر پمپاژ هم بعلت حل پوششهای قیری ، مشکلات جدی ایجاد میکند. آلوده کنندههایی که در ضمن فعالیتهای کشاورزی ممکن است وارد آبهای زیرزمینی گردند (نظیر حشره کشها) ، گاها فاجعههای بزرگی به بار میآورند. مثلا ممکن است ضمن کلرینه کردن آبهای زیرزمینی با ایجاد ترکیبات جدید کلردار مواد جدید که مسومیت آنها به مراتب از خود حشره کشها زیادتر است، ایجاد نمایند (نظیر کلرور فنیل).
جمع بندی نکات مهم
باکتریها و ویروسها در حین نفوذ آب و یا حرکت آن ، به آبهای زیرزمینی میپیوندند، ولی این عوامل هیچگاه در خلاف جهت جریان آبها حرکت نخواهد نمود.
حرکت عوامل مندرج در فوق ، در حین پمپاژ آبهای زیرزمینی تشدید میشود.
وضع باکتریها و ویروسها بعد از پیوستن به آبهای زیرزمینی مشابه وضع آنها در آبهای سطحی است.
مقدار باکتریها و ویروسهایی که قبل از رسیدن به منابع آب زیرزمینی قابل حذف هستند، متناسب با عوامل مختلف از همه مهمتر فاصله آنها از منبع و قابلیت نفوذپذیری زمین است.
بهترین نوع زمین مواد برای حذف باکتریها ، زمین با دانه بندی یکنواخت از ماسههای ریز با درصدی رس میباشد.
حداکثر مسافتی که باکتریها و ویروسها در حالت عمودی میتوانند حرکت نمایند تقریبا 10 فوت است.
غالب مواد شیمیایی نظیر نفت ، حشره کشها ، و دترجنتها میتوانند همراه آب به زمین نفوذ و به آبهای زیرزمینی داخل گردند
املاح محلول در آب
علوم طبیعت > شیمی > شیمی کاربردی (صنعتی) > شیمی آب
دید کلی
بطور طبیعی ، املاح متعددی در آب وجود دارند، ولی علاوه بر این املاح ، بعضی مواد شیمیایی در خلال فرآیند تصفیه به آب علاوه میگردند، از اینرو است که در پایان تصفیه و یا بطور کلی قبل از مصرف آبها، باید از نظر کیفی کنترل شوند. در مورد بعضی از این املاح توضیحاتی داده میشود.
مس (Cu)
مس ، در آبهای طبیعی بندرت دیده میشود و وجود ترکیب سولفاتی آن برای ماهیان بسیار مضر است، بطوری که 0,12 میلیگرم در لیتر آن در آب برای ماهی قزل آلا کشنده است و انواع دیگر ماهیها به این ماده ، حساس هستند و مقاومترین ماهیها در محیطی با 1.2 میلیگرم سولفات مس خواهد مرد. در پسآبها ، غالبا بعلت عبور
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .DOC ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 24 صفحه
قسمتی از متن .DOC :
مقدمه:
با پیشرفت علوم و به کارگیری آن درجوامع،بهره مندشدن ازتسهیلات زندگی و
افزایش بهداشت عمومی سبب افزایش روزافزون جمعیت و به دنبال آن بهره وری
هرچه بیشتر ازطبیعت شده است.
ازجمله این منابع مورداستفاده، آب(طلای شفاف) بوده است. دربرخی نقاط جهان
منابع آب زیرزمینی تنها منبع تأمین آب شرب و کشاورزی جهان سوم می باشد.
بهره مندی ازآبهای زیرزمینی اگربراساس شناخت اجزای آن صورت نگیرد،
دیری نخواهدپایید که این منابع ارزشمند که دربرخی ازمناطق تنها منابع آبی
محسوب می شوند ازحیزانتفاح خارج می شود.
میزان کل آب مصرفی جهان که در بخش های کشاورزی،صنعتی و مسکونی
مورداستفاده قرارمیگیرد،برابر3240میلیاردمترمکعب می باشد و سالانه 300
کیلومتر مکعب آب آلوده می شود.پیش بینی میشوددر سال 2025جمعیت جهان به
8میلیاردنفربرسدکه عمده این جمعیت درشهرها سکونت خواهندداشت که دوسوم
این جمعیت دچارکمبودآب خواهند بود.
بر اساس آمارهای منتشرشده توسط سازمانهای بین المللی هم اکنون2/1میلیارد
نفراز جمعیت کره زمین ازحداقل آب شرب محروم میباشند.براساس گزارشات
سازمان بهداشت جهانی80 درصد مرگ و میرها درجهان سوم براثربیماریهای
ناشی ازآب بوده است.درحال حاضر24 کشوردرخاورمیانه و شمال آفریقا به مرز
تنش آبی رسیده اند. تا50 سال آینده60,000 کیلومترمکعب ازسفره های آب
زیرزمینی آلوده خواهند شد. به منظوراستفاده ازآبهای زیرزمینی سالم ضروری
است نسبت به حیات آن توجه خاص داشت زیرا که موجودات نقش اساسی
درپالایش آب زیرزمینی ایفا می کنند.
تاکنون درخصوص آبهای زیرزمینی عمدتاً به جنبه های فیزیکی محیط و شیمی
آب توجه شده، لیکن جنبه های زیستی و اکولوژی آن به طور بسیار محدودی
مدنظربوده است که درحال حاضرشناخت عوامل گوناگون مؤثردر حیات آبهای
زیرزمینی، اهمیت موجودات این اکوسیستم، چگونگی آلودگی، روشهای تصفیه،
گروههای مختلف حاضر در آبهای زیرزمینی و روشهای نمونه برداری و
چگونگی پژوهش مدنظر می باشد و به آن اشاره میشود.
کلیات
آبهای زیرزمینی :(Ground Watwr)
عبارت است ازآبی که زیرسطح زمین یافت شده، تمام فضاهای خالی زمین را
به صورت اشباع اشغال کند،این آب به صورتهای مختلف و از راه خلل و فرج
داخل زمین شده و منابع و سفره های زیرزمینی را تشکیل میدهند.
گردش آب در طبیعت :(Hydrolic Cycle)
جریان آب در طبیعت به صورت یک حرکت دائمی مانند حرکت دردستگاه
تقطیربا تفاوت مقیاس می باشد.
آب ازطریق نزولات گوناگون (بخار، باران، تگرگ، برف) از اتمسفروارد
سطح زمین شده،به صورت جریانهای سطحی و زیرزمینی درآمده، منابع آبی را
تشکیل داده، درنهایت ازطریق تبخیر بخشهای مختلف خاک ومنابع آبی (رودخانه،
تالاب و دریاچه و...) مجدداً به اتمسفر برمیگردد. حرکت آب زیرزمینی براساس
اختلاف بارموجود دردومنطقه، به عبارتی از منطقه با باربیشتربه منطقه با بار
کمترصورت میگیرد.
حرکت آبهای زیرزمینی (G.W.motion) :
حرکت آب زیرزمینی براساس اختلاف بارموجود در دومنطقه به عبارتی
ازمنطقه با باربیشتر به منطقه با بارکمترصورت می گیرد. ارتفاعی که آب می
تواند خودرا از یک سطح مبنا یا سطح مقایسه بالا بکشد بارنامیده شده و با واحد
متراندازه گیری می شود که بیانگرمقدارانرژی ذخیره شده می باشد. قانون دارسی
یک قانون تجربی حرکت آب دربخشهای زیرین زمین می باشد.
قانون دارسی برپایه این رابطه استواراست: Q=kA h1
L
مکانهای تشکیل آبهای زیرزمینی:
درتشکیلات زمین شناسی غیرسخت که دارای شکاف ودرزهستند مانند شن
و ماسه
درتشکیلات سخت ازقبیل سنگ آهک که دارای درزها و کانال های بزرگ
می باشند مانند غارها
سفره آب:(Aquifer)
لایه هایی ازتشکیلات زمین شناسی که تخلخل و نفوذپذیری آنها بحدی باشد که
بتواند مقادیرقابل توجهی ازآب را نفوذ و انتقال دهند، سفره گویند که بصورتهای
زیراست:
خلل و فرج دار: شن و ماسه
شکستگی(درزهای کوچک)
کارست: حفره و کانال های عریض دربین طبقات سخت سنگ آهک و توده
های آتشفشانی
پس ازطرح کلیاتی درباره آبهای زیرزمینی، حال به بحث درمورد اکولوژی آنها
می پردازیم.