تحقیق در مورد مسجد جامع شبستر

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 8 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

مقدمه

در ابتدا وظیفه ی انسانیم حکم می کند که از استاد فرزانه و محترم خود خانم دکتر زرین فخار به خاطر راهنمایی های شایان و بی دریغشان در رسیدن من به سر منزل و هدف اصلی خود نهایت قدر دانی و سپاس گذاری را به جا آورم و از خداوند منان عمری با عزت ، سلامتی و موفقیت را برای استاد عزیز خواستارم تا زیر سایه ی دانش و راهنمایی ایشان دانش جویان لایق و عالم بیش از گذشته و حال به آینده تحویل داده شود .

و در آخر کمال تشکر را دارم از تمامی مسئولین مسجد جامع شبستر و موزه ی ملی آذرباییجان تبریز و پژوهشکده ی یحیی زکی تبریز ( کتابخانه ی میراث فرهنگی آذرباییجان شرقی ) به خاطر تمامی راهنمایی ها و همکاریهای ارزشمندشان .

فصل اول

- حدود و موقعیت آذربایجان شرقی

محدوده ای از ایران اسلامی را حدود 455 کیلومتر مربع نام آذربایجان شرقی را به خود گرفته است . در گوشه ی شمال غرب ایران قرار دارد .

از نظر مختصات جغرافیایی مدارهای 26 دقیقه و 39 درجه و 45 دقیقه و 36 درجه منتهی الیه شمالی و جنوبی منتهی الیه غربی و شرقی استان را می پوشاند .

در سال 1316 شمسی کشور ایران به ده استان و آذربایجان به دو استان تقسیم شده ، اولی استان آذربایجان شرقی ( سومین استان ایران ) و دومی آذربایجان غربی ( چهارمین استان ایران ) شد و اکنون به سه استان آذربایجان شرقی ، آذربایجان غربی و اردبیل تقسیم شده است .

- شهر شبستر مرکز تجاری و ادارای شهرستان شبستر در آذربایجان شرقی

شبستر شهری است که در دامنه ی جنوبی کوه میشر و شمال دریاچه ی ارومیه بین تبریز و سلماس قرار گرفته است ، این شهرستان از ده کیلومتری شهر تبریز شروع و تا بیست و پنج کیلومتری شهر سلماس گسترش یافته است . شهرستان شبستر که در دفاتر مالیاتی سابق و مکاتبات اداری بنام ارونق و انزاب مضبط و در بین اهالی و شهرستانهای مجاور به گونئی معروف است .

شبستر در مسیر راه تبریز – سلماس قرار گرفته که به تبریز 68 کیلومتر فاصله دارد و ارتفاع آن از سطح دریاهای آزاد 1350 متر و اختلاف ساعت آن با تهران 22 دقیقه و 40 ثانیه است .

-مختصات جغرافیایی شهرستان شبستر

شهرستان شبستر از نظر مختصات جغرافیایی از 38 درجه و 10 دقیقه عرض شمالی و 45 درجه و 43 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ .

-وجه تسمیری شبستر

شبستر معرب کلمه ی چئوستر یا چوستر و یا چی بستر است و چی چیست در لغت زندی به معنی کوه و کوهسار کی باشد و تر پسوند آن است . و بر روی هم معنی کوپایه یا دامنه کوه را می دهد . با در نظر گرفتن اینکه اغلب جغرافی نگاران قدیم نام دریاچه ی ارومیه را چی چیست ضبط کرده اند این حدس به یقین تبدیل می شود که شبستر نام خود را از این دریاچه گرفته و در هر حال از نام های قبل از اسلام است .

- جاده ابریشم

مناسبات بازرگانی بین آسیا و اروپا از دید باز وجود داشته است ، عمده ترین راه ارتباطی بین این دو دنیا جاده کاروان رومی بود که از چین آغاز می گردید و به کناره های دریای مدیترانه ، دریای سیاه و سر انجام به اروپا می رسید . که علاوه بر مبادلات جنسی برخی نقل انتقالات فرهنگی و مدنی بین شرق و غرب صورت پذیرفت . این جاده به جاده ابریشم معروف شد ( آخرین دهنده ی این پل ارتباطی منطقه ی شبستر است ) . جاده ابریشم در قزوین به دو شاخه تقسیم می شد که یکی از آنها از طریق همدان و بغداد و موصل به انطاکیه در کنار دریای مدیترانه می رسید و دیگری به آذربایجان می آمد ، گفتنی است که بقایای جاده ابریشم هنوز هم در این شهرستان موجود است .

فصل دوم

- آثار تاریخی منطقه ی اورنق و انزاب « شبستر »

این منطقه آثار بسیار تاریخی کثیر و ارزشمندی در خود جای داده که از مهم ترین آنها می توان به مسجد جامع شبستر اشاره کرد .

مسجد جامع شبستر

تحقیق در مورد مسجد جامع فهرج

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 9 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

«بسم الله الرحمن الرحیم»

موضوع تحقیق:

مسجد جامع فهرج یزد

استاد راهنما:

جناب آقای اشعاری

تهیه و تنظیم:

سولماز رحمانی راد

جهاد دانشگاهی یزد واحد اردکان

تابستان 86

معماری (سبک خراسانی)

شیوه خراسانی در سده ی نخست هجری پدید آمد و تا سده ی چهارم ادامه یافت. آن چه درباره ی فرهنگ این زمان پیداست، این است که دگرگونی های فرهنگی، بیشتر در خراسان رخ می داد. این سرزمین زادگاه تحسین نمونه های هنر و معماری اسلامی است و از آن جا به شهرهایی چون دامغان و یزد رسیده است. از دیدگاه نیارشی، معماری شیوۀ خراسانی با شیوۀ پارتی تفاوتی نکرد. در این شیوه هم چفدهای مازه دار (بیز یا مرغانه ای) به کار می رفت، اما بلندای پاکار چفدها را کم می گرفتند و معمولاً کمی بیش از بلندای قد یک انسان بود و این چنین بلندای ساختمان را کوتاه می ساختند.

ساختمایه ای که در این شیوه به کار رفته «بوم آورد یا ایدری» بوده است، یعنی آن را از خود محل ساخت به دست می آورند، نه از جاهای دیگر. برای نمونه، در مسجد جامع فهرج، دیوارهای چینه ای از گل فهرج و ستون ها از خشت است.

یکی از نمونه ساختمانهایی که در این شیوه پدیدار شد و در معماری ایران همواره جایگاه ارجمندی داشته و دارد، مسجد است.

معماری مسجدهای نخستین برگرفته از تهرنگ مسجد مدینه بود. همانگونه که در تاریخ آمده، جایگاه مسجد توسط شتر برگزیده شد.

یکی از اصیل ترین ساختمان های شیوۀ خراسانی، مسجد جامع فهرج است. این مسجد شاید کهن ترین مسجد ساخته شده در ایران است که ویژگی های نیارشی شیوۀ پارتی (ساسانی) را داراست.

تهرنگ آن و جایگاه میانسرا، شبستان و صفه ها، آشکارا آن را اثری از روزگار اسلامی معرفی می کند که از نخست برای مسجد ساخته شده و مانند مسجدهای صدر اسلام، دارای طرحی ساده و بی پیرایه می باشد. آرایه های گچ بری شکنجی و پیچک های آن، همانند آرایه های کاخ کسری در تیسفون است.

نقشه مسجد جامع فهرج بسیار ساده است، حتی ساده تر از تاریخانه ی دامغان.

شبستانی با سه هانه دارد که دهانه ی میانی بزرگتر از دهانه ی چپ و راست است. چفدهای همه ی آن ها بیضی است. تاق ها نیز آهنگ (ناوی یا کوره پوش) است.

میانسرای کوچک مسجد، از جنوب به سه دهانه شبستان و از شرق و غرب هر یک به دو دهانه رواق محدود می شود. پهلوی شمالی میانسرا، چهار صفه دارد که با درگاه هایی به هم را داشته و اکنون بسته شده است. چفدهای بالای درگاه ها مانند درگاه های ساسانی، دارای هویه (نشانه) هستند و پاکار آن ها کمی از جرز های دو سوی درگاه پس نشسته است. جرزهای نمای میانسرا، چند تاقچه با چفدهای شکنجی دارد.

یکی از ویژگی های جالب این مسجد، نقش درهای ساسانی است که با گچ، بر روی دیوار شرقی، نگاشته شده است. به طور کلی معماری این مسجد، به جز نقشه آن که چیز تازه ای است، معماری ساسانی است، حتی «زغره ها» و ستونک هایی که در چهار گوشه ستون های شبستان است و سه ستون و درگاه ها، همه به شیوه ی معماری پیش از اسلام آرایش شده است.

تحقیق در مورد مسجد جامع شبستر

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 8 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

مقدمه

در ابتدا وظیفه ی انسانیم حکم می کند که از استاد فرزانه و محترم خود خانم دکتر زرین فخار به خاطر راهنمایی های شایان و بی دریغشان در رسیدن من به سر منزل و هدف اصلی خود نهایت قدر دانی و سپاس گذاری را به جا آورم و از خداوند منان عمری با عزت ، سلامتی و موفقیت را برای استاد عزیز خواستارم تا زیر سایه ی دانش و راهنمایی ایشان دانش جویان لایق و عالم بیش از گذشته و حال به آینده تحویل داده شود .

و در آخر کمال تشکر را دارم از تمامی مسئولین مسجد جامع شبستر و موزه ی ملی آذرباییجان تبریز و پژوهشکده ی یحیی زکی تبریز ( کتابخانه ی میراث فرهنگی آذرباییجان شرقی ) به خاطر تمامی راهنمایی ها و همکاریهای ارزشمندشان .

فصل اول

- حدود و موقعیت آذربایجان شرقی

محدوده ای از ایران اسلامی را حدود 455 کیلومتر مربع نام آذربایجان شرقی را به خود گرفته است . در گوشه ی شمال غرب ایران قرار دارد .

از نظر مختصات جغرافیایی مدارهای 26 دقیقه و 39 درجه و 45 دقیقه و 36 درجه منتهی الیه شمالی و جنوبی منتهی الیه غربی و شرقی استان را می پوشاند .

در سال 1316 شمسی کشور ایران به ده استان و آذربایجان به دو استان تقسیم شده ، اولی استان آذربایجان شرقی ( سومین استان ایران ) و دومی آذربایجان غربی ( چهارمین استان ایران ) شد و اکنون به سه استان آذربایجان شرقی ، آذربایجان غربی و اردبیل تقسیم شده است .

- شهر شبستر مرکز تجاری و ادارای شهرستان شبستر در آذربایجان شرقی

شبستر شهری است که در دامنه ی جنوبی کوه میشر و شمال دریاچه ی ارومیه بین تبریز و سلماس قرار گرفته است ، این شهرستان از ده کیلومتری شهر تبریز شروع و تا بیست و پنج کیلومتری شهر سلماس گسترش یافته است . شهرستان شبستر که در دفاتر مالیاتی سابق و مکاتبات اداری بنام ارونق و انزاب مضبط و در بین اهالی و شهرستانهای مجاور به گونئی معروف است .

شبستر در مسیر راه تبریز – سلماس قرار گرفته که به تبریز 68 کیلومتر فاصله دارد و ارتفاع آن از سطح دریاهای آزاد 1350 متر و اختلاف ساعت آن با تهران 22 دقیقه و 40 ثانیه است .

-مختصات جغرافیایی شهرستان شبستر

شهرستان شبستر از نظر مختصات جغرافیایی از 38 درجه و 10 دقیقه عرض شمالی و 45 درجه و 43 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ .

-وجه تسمیری شبستر

شبستر معرب کلمه ی چئوستر یا چوستر و یا چی بستر است و چی چیست در لغت زندی به معنی کوه و کوهسار کی باشد و تر پسوند آن است . و بر روی هم معنی کوپایه یا دامنه کوه را می دهد . با در نظر گرفتن اینکه اغلب جغرافی نگاران قدیم نام دریاچه ی ارومیه را چی چیست ضبط کرده اند این حدس به یقین تبدیل می شود که شبستر نام خود را از این دریاچه گرفته و در هر حال از نام های قبل از اسلام است .

- جاده ابریشم

مناسبات بازرگانی بین آسیا و اروپا از دید باز وجود داشته است ، عمده ترین راه ارتباطی بین این دو دنیا جاده کاروان رومی بود که از چین آغاز می گردید و به کناره های دریای مدیترانه ، دریای سیاه و سر انجام به اروپا می رسید . که علاوه بر مبادلات جنسی برخی نقل انتقالات فرهنگی و مدنی بین شرق و غرب صورت پذیرفت . این جاده به جاده ابریشم معروف شد ( آخرین دهنده ی این پل ارتباطی منطقه ی شبستر است ) . جاده ابریشم در قزوین به دو شاخه تقسیم می شد که یکی از آنها از طریق همدان و بغداد و موصل به انطاکیه در کنار دریای مدیترانه می رسید و دیگری به آذربایجان می آمد ، گفتنی است که بقایای جاده ابریشم هنوز هم در این شهرستان موجود است .

فصل دوم

- آثار تاریخی منطقه ی اورنق و انزاب « شبستر »

این منطقه آثار بسیار تاریخی کثیر و ارزشمندی در خود جای داده که از مهم ترین آنها می توان به مسجد جامع شبستر اشاره کرد .

مسجد جامع شبستر

مسجد شیخ لطف الله

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 66

مسجد شیخ لطف الله

یکی از زیباترین آثار تاریخی اصفهان که هر تماشا کننده ای را خیره می کند و نسبت به هنرمندانی که در انجام آن دخیل بوده اند باظهار تحسین و اعجاب وامیدارد مسجد شیخ لطف الله است که در ضلع شرقی میدان نقش جهان مقابل عمارت عالی قاپو (دولتخوانه مبارکه) واقع شده و بواسطه کاشیکاری های معرق داخل و خارج گنبد و کتیبه های عالی که مقداری از انها بخط علیرضای تبریزی عباسی(2) است از زیبائی و ظرافت کمتر نظیر دارد. این مسجد که شاهکاری از معماری و کاشیکاری ایران در نیمه اول قرن یازدهم هجری است بفرمان شاه عباس اول ساختمان آن شروع‌‌ شده و سر در زیبای آن در سال 1012 هجری به پایان رسیده و سال اتمام ساختمان و تزئینات کاشیکاری آن 1028 هجری قمری است. سال اتمام سر در مسجد بموجب کتیبه ای که به خط ثلث با کاشی سفید معرق بر زمینه لاجوردی نوشته شده به شرح زیر است:

” امر با نشاء هذا المسجد المبارک السلطان الاعظم و الخاقان الاکرم محیی مراسم آبائه الطاهرین مروج مذهب الائمه المعصومین ابوالمظفر عباس الحسینی الموسوی الصفوی بهادر خان خلد الله تعالی ملکه و اجری فی بحار التأیید فلکه ب محمد و آله الطیبین الطاهرین المعصومین صلوات الله و سلامه علیه و علیهم اجمعین متبها علی رضا العباسی 1012“(1) و سال اتمام ساختمان مسجد (1028 هجری قمری) در داخل محراب کاشیکاری معرق بی نظیر آن در دو لوحه به خط نستعلیق سفید بر زمینه کاشی لاجوردی بشرح زیر آمده است :

” عمل فقیر حقیر محتاج برحمت خدا محمد رضا بن استاد حسین بناء اصفهانی 1028“

در یک لوحه به خط نستعلیق سفید بر زمینه لاجوردی در بالای پنجره کاشیکاری زیبای سر در بخط علیرضای عباسی نوشته شده است:” مایه محتشمی خدمت اولاد علی است“

وجه تسمیه مسجد شیخ لطف الله

شیخ لطف الله بن عبدالکریم بن ابراهیم اصلا از مردم میس از قرای جبل عامل یعنی لبنان حالیه است و خاندان او همه از فقهای امامیه بوده چنانکه پدر و جد و حد اعلا و پسرش همه به این عنوان اشتهار داشته اند. به مناسبت سعی بی اندازه پادشاهان صفوی در ترویج احکام مذهب تشیع و تشویق و اکرام فقهای آن شیخ لطف الله میسی عاملی نیز مانند جمع کثیر دیگری از علمای بحرین و جبل عامل در اویل عمر از موطن خود به قصد ایران

مسجد جامع اصفهان 18 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

دانشگاه آزاد اسلامی – واحد سما نیشابور

عنوان :

مسجد جامع اصفهان

استاد ارجمند :

سرکار خانم عماری

تهیه و تنظیم :

سید علیرضا مهدی زاده

زمستان 86

مسجد جامع اصفهان

مسجد جامع اصفهان خرقه‌ای است هزارگون به ارث رسیده از گذشتگان که در طول 12 قرن هر وارثی نقشی بر اندام آن انداخته، از معماری ساده قرن دوم ه.ق تا آجرکاری‌های سلجوقی و نقوش کاشی‌کاری صفوی به قول دکتر «حسین یقینی» پژوهشگر تاریخ و معماری آلبومی از هنر معماری ایرانی.

انعقاد نطفه اصفهان بزرگ را باید همزمان با بنیاد مسجد جامع اصفهان در محل فعلی آن در سال 156 ه.ق دانست. بنای اولیه مسجد را طایفه بنی تمیم روی تپه یهودیه بنا کردند و بعدها ثروتمندان زمین‌های اطراف منتهی‌الیه شمال غربی مسجد را به آن اضافه کرده و کم کم بنای فعلی مسجد جامع امروزین را شکل دادند.

گرچه اعتقادی میان مردم اصفهان رواج دارد که معتقدند مسجد جامع اصفهان در محلی بنا شده که پیش از اسلام آتشکده بوده است اما این نظریه همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی مانده در حالی که علت این ادعا را وجود یک «پی» دوره ساسانی در زمین محل گنبد خواجه نظام الملک می‌دانند اما دکتر «یقینی» با قاطعیت می‌گوید که بر اساس شواهد تاریخی این جا زمین بکری بوده که از ابتدا برای ساخت مسجد اختصاص داده شده است.

به هر روی مسجد ساده‌ای که قبیله بنی تمیم بنا کردند کم کم با گسترش جمعیت اصفهان در قرن سوم هجری و نیاز به فضایی وسیع‌تر در زمان خلیفه عباسی «المستعصم» در سال 226 ه. وارد دومین مرحله تحول اساسی خود شد، مسجد اولیه تخریب و مسجدی عظیم با وسعتی چند برابر مسجد اولیه جایگزین آن شد که به شکل مساجد جامع سایر شهرهای اسلامی همزمان خود بود شبستان این مسجد و جبهه جنوبی به سمت قبله دارای شش دهانه، شمال چهار دهانه و شرق و غرب دو دهانه داشت و دیواری خشتی مسجد را در برگرفته بود. نمای خارجی مسجد نیز با طاقه‌هایی از کاهگل سرخ رنگ تزئین شده بود.

مرحله سوم تحولات مسجد جامع اصفهان را باید در قرن چهاردهم ه.ق و اوج جنبش‌های ملی و تشیع و به دنبال آن ظهور سلسله آل بویه مشاهده کرد.

انتخاب اصفهان به عنوان یکی از مراکز عمده فرمانروایی این خاندان مسجد جامع را دور از تحولات نگه نمی‌دارد و در این مرحله علاوه بر الحاقاتی که در جهت توسعه مسجد صورت می‌گیرد یک مرمت کلی نیز در آن انجام می‌شود که با کم کردن از فضای باز صحن مسجد یک دهانه با ستون‌های آجری نقش هندسی به شبستان‌های سرپوشیده دور آن اضافه می‌شود ولی این قدم در طرح اساسی مسجد جامع تغییر عمده‌ای وارد نمی‌سازد..

اما شاید بزرگ‌ترین تحولاتی که به نوعی به مسجد جامع امروزین منجر شده است را باید در مرحله چهارم تغییرات یا به نوعی در دوره سلسله سلجوقیان دنبال کرد. مسجد بزرگ‌ترین تغییرات را از نقطه نظر کالبد داخلی و خارجی در قرون پنج و شش ه.ق به خود دید و بزرگ‌ترین تحول معماری ایران اسلامی در این دوره تاریخی ایجاد شد، درآمدن از پوسته مسجد ساده شبستانی به شکل مساجد چهار ایوانی که ویژه مساجد ایرانی است احتمالا از قرن پنج ه.ق به بعد و با مسجد جامع اصفهان آغاز شد. با ساختن گنبد خواجه نظام‌الملک در جنوب و گنبد تاج‌الملک در شمال مسجد و ایجاد چهار ایوان، مسجد از حالت شبستانی ساده درآمد. از این پس معماری مساجد چهار ایوانی ویژگی‌ بارز معماری مساجد ایران می‌شود.

اصفهان از این زمان در فاصله قرون 7 تا 11 ه.ق که توسط صفویان به پایتختی برگزیده می‌شود دچار نوسانات شدید اقتصادی، اجتماعی و سیاسی می‌شود و به تبع آن تغییراتی در دوره ایلخانان، آل مظفر، تیموریان و ترکمنان آق قویونلو و... در مسجد جامع به وجود می‌آید که این تغییرات بیشتر در سطوح خارجی به خصوص نماهای داخلی مسجد، ایوان‌ها و تغییراتی در استخوان‌بندی بخش‌هایی از مسجد است.

تغییرات مسجد جامع از زمان سلجوقیه به بعد

جالب‌ترین آثار مسجد جامع در طی 60 سال حکومت سلجوقیان در فضای 22 هزار متر مربعی مسجد به وجود می‌اید در زمان سلطنت چهار پادشاه سلجوقی، ملکشاه، برکیارق، محمدبن ملکشاه و محمودبن محمد بن ملکشاه.

از آثار این دوره می‌توان به ایجاد گنبد خواجه نظام الملک در جنوب مسجد توسط خود او و کتبیه‌ کوفی آن به نام پادشاه وقت اشاره کرد، همچنین گنبد شمالی (تاج الملک) که نزد مردم به گنبد خاکی شهرت دارد و به دستور ترکان خاتون ملکه سلجوقی بنا شد، این گنبد از نظر معماری و هنری زیباترین اثر معماری جهان نام گرفته است.

در همین جا ذکر این نکته جالب است که مسجد جامع اصفهان تنها مسجدی است که دو گنبدخانه دارد و نمونه آن را ما در هیچ مسجدی سراغ نداریم.

بخش دیگر مسجد جامع که در دوره سلجوقی ساخته شده چهلستون (ستون‌های آجری) و شبستان‌های شمال و جنوب مسجد با طاقنماهای آجری متنوع است که در حال حاضر جلب توجه می‌کند. در دو ضلع شرقی و غربی مسجد نیز آثاری وجود داشته شامل صومعه و کتابخانه‌ که در آتش‌سوزی سال 514 یا 515 ه.ق از بین رفته است. در زمان سلطان محمود سلجوقی اسماعیلیان به مسجد حمله می‌کنند و کتابخانه نفیس آن را آتش می‌زنند گفته می‌شود فهرست کتاب‌های کتابخانه در سه جلد قطور تنظیم شده بوده است. کتیبه‌ای در شمال شرق مسجد و اطراف قدیمی‌ترین سردر از این حریق حکایت می‌کند.

ضلع جنوبی مسجد

گنبد خواجه نظام‌الملک از جمله مهم‌ترین و شاخص‌ترین‌ بنای ضلع جنوبی مسجد و از زیباترین آثار دوره سلجوقی با تزیینات گچی و آجری است که از سال 465 تا 485 (اوایل قرن ششم) اساس ساختمان آن بنا شد سقف آن مقرنس است و در اواخر قرن نهم هجری به امر حسن بیک آق قویونلو