تحقیق. شعر نیمایی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 13

شعر نیمایی سبکی از شعر نو فارسی است که نخستین نمونه شعر نو در ادبیات فارسی بوده و برآمده از نظریه ادبی نیما یوشیج شاعر معاصر ایرانی است.

تحولی که نیما انجام داد در دو حوزه فرم و محتوای شعر کلاسیک فارسی بود. با انتشار شعر افسانه نیما مانیفست شعر نو را مطرح کرد که تفاوت بزرگ محتوایی با شعر سنتی ایران داشت. «باتوجه به مقدمهٔ کوتاهی که خود نیما بر این شعر نوشته است ( رک : شمس لنگرودی ، تاریخ تحلیلی شعر نو ، 1/100) ویژگی های « افسانه » را به شرح زیر می‌توانیم برشمریم : 1- نوع تغزل آزاد که شاعر در آن به گونه‌ای عرفان زمینی دست پیدا کرده است ؛ 2- منظومه‌ای بلند و موزون که در آن مشکل قافیه پس از هر چهار مصراع با یک مصراع آزاد حل شده است 3- توجه شاعر به واقعیت های ملموس و در عین حال نگرشی عاطفی و شاعرانهٔ او به اشیا 4- فرق نگاه شاعر با شاعران گذشته و تازگی و دور بودن آن از تقلید 5- نزدیکی آن ، در پرتو شکل بیان محاوره‌ای ، به ادبیات نمایشی ( دراماتیک )؛ 6- سیر آزاد تخیل شاعر در آن ؛ 7- بیان سرگذشت بی دلیها و ناکامی های خود شاعر که به طرز لطیفی با سرنوشت جامعه و روزگار او پیوند یافته است .( برای تجزیه و تحلیل افسانه ؛ رک : حمید زرین کوب ، چشم انداز شعر نو فارسی ، ص53 به بعد ؛ هوشنگ گلشیری ،« همخوانی با هماوازان ، افسانهٔ نیما ، مانیفیست شعر نو »، مفید ، دورهٔ جدید ، ش اول ف( بهمن 1365) ص 12 تا 17 و ش دوم ، ص 34 تا 56 ؛ عطاء الله مهاجرانی ، افسانهٔ نیما ف ص 52 به بعد ) روح غنایی و مواج افسانه و طول و تفصیل داستانی و دراماتیک اثر منتقد را بر آن می‌دارد که بر روی هم بیش از هر چیز تاثیر نظامی را بر کردار و اندیشهٔ نیما به نظر آورد ( در مورد تاثیر زندگی و آثار نظامی گنجوی بر نیما ، رک : محمد جعفر یاحقی ، « نیما و نظامی »، کتاب پاژ 4( مشهد 1370) ص 39.)حال آن که ترکیب فلسفی و صوری و به ویژه طول منظومه ، زمان سرودن آن ، کیفیت روحی خاص شاعر به هنگام سرودن شعر ، ذهن را به ویژگی های شعر « سرزمین بی حاصل »، منظومهٔ پرآوازهٔ تی . اس . الیوت شاعر و منتقد انگلیسی منتقل می‌کند که اتفاقا سرایندهٔ آن همزمان نیما و در نقطهٔ دیگر از جهان سرگرم آفرینش مهمترین منظومهٔ نوین در زبان انگلیسی بود . ( در مورد این منظومه و چگونگی آفرینش آن رک : تی . اس . الیوت ، منظومهٔ سرزمین بی حاصل ، ترجمه و نقد تفسیر از حسن شهباز . ص 57 [ به نقل از جعفر یاحقی ، جویبار لحظه‌ها :46].

این شیوه سرودن شعر به سرعت جایگزین شعر کلاسیک فارسی گردید و سپس با ایجاد تفاوت هایی در فرم شعر نو، آنرا به شیوه‌های نیمایی ، سپید، حجم و ... دسته بندی کردند.

تلاش نیما یوشیج برای تغییر دیدگاه سنتی شعر فارسی بود و این تغییر محتوا را ناگزیر از تغییر فرم و آزادی قالب می‌دانست. آزادی که نیما در فرم و محتوا ایجاد کرد، در کار شاعران بعد از وی، مانند احمد شاملو، مهدی اخوان ثالث، فروغ فرخزاد و سهراب سپهری به نقطه‌های اوج شعر معاصر ایران رسید. با این حال نیما شعر خود را از لحاظ نگرش به جهان و محتوای کار پیشروتر و تازه تر از کار شاعران بعدی مانند شاملو به شمار می‌داند.

زمینه تاریخی

با شروع جنبش مشروطه‌خواهی ایرانیان بینشی تازه رواج یافت که بر طبق آن عصری تازه فرا رسیده است که با همه دوره‌های تاریخ ملی تفاوت دارد. روشنفکران این دوران معتقد بودند که عصر استبداد سیاسی به پایان رسیده است و همه احساس می‌کردند که باید در عرصه فرهنگ نیز تحولی مشابه اتفاق بیفتد. شاعران و نویسندگان این عصر در پی زیباشناسی جدیدی بودند و می‌خواستند شعری تازه بسرایند که با شعر گذشته فارسی فرق داشته باشد.[۱]

یکی از عوامل موثر دیگر در تحولات ادبی این دوران آشنایی روشنفکران ایرانی با ادبیات اروپایی بود. به باور آنان انقلاب مشروطیت با انقلاب فرانسه مشابهت داشت و قادر بود فضای تازه‌ای ایجاد کند که در آن چهره‌های برجسته‌ای پرورش یابند که با شاعران و نویسندگان برجسته اروپا قابل مقایسه باشد. علاقه و توجه روشنفکران به ادبیات اروپا و بخصوص ادبیات فرانسه باعث شد تا برخی آثار نویسندگان بزرگ آن زمان اروپا مانند ویکتور هوگو، لامارتین، ژان ژاک روسو، آلفونس دوده و شاتو بریان ترجمه شود که بر نوشته‌های بسیاری از ادیبان ایرانی تأثیر گذاشت.[۲]

شعر کلاسیک فارسی

نوشتار اصلی: شعر کلاسیک فارسی

مطابق نظریات سنتی در شعر فارسی تعداد ارکان عروضی هر شعر در محور عمودی همواره ثابت می‌ماند. نیز بنا به اقتضای قالب یا نوع ادبی شعر (نظیر غزل، مثنوی و رباعی)، قافیه با فرمولی ثابت تکرار می‌شد.

نظر نیما در باب شعر سنتی فارسی

نیما در ابتدای شاعری خود از شعر کهن فارسی نفرت داشت.[۳] اما بعدها نگاه خود را تغییر داد. نیما زمانی نوشته بود:

"از تمام ادبیات گذشته قدیمی نفرت غریبی داشتم... اکنون می‌دانم که این نقصانی بود."[۴]

و در جای دیگری می‌نویسد:

"من خودم یکی از طرفداران پا بر جای ادبیات قدیم فارسی و عربی هستم."[۵]

مخالفت سنت‌گرایان

وقتی نیما نظریه ادبی خود را تدوین می‌کرد حامیان شعر سنتی فارسی که باورهای خود را در معرض هجومی تمام عیار می‌دیدند اظهار داشتند که شعر فارسی به عنوان ارجمندترین نماد فرهنگی ایران در معرض نفوذ بیگانگان قرار گرفته است. از نظر آنان شعر نو نشانه تسلیم فرهنگی در برابر خارجی‌ها بود و به زودی روح فرهنگ ایرانی را نابود خواهد کرد.[۶] سنت‌گرایان در حقیقت معتقد بودند که نیما و پیروانش با این سنت آشنایی ندارند.[۷]

نگاه محافل دانشگاهی به شعر نیما تا دهه چهل خورشیدی منفی بود و از پذیرش آن سر باز می‌زدند.[۸] اما نگاه سنت‌گرایان دانشگاهی به نظریات نیما با تلاش برخی استادان که بخصوص با نقد ادبی مدرن آشنایی داشتند رفته رفته تغییر کرد. در میان کسانی که نقشی مهم در تغییر نگرش رایج در دهه چهل خورشیدی داشتند باید از غلامحسین یوسفی و محمد رضا شفیعی کدکنی یاد کرد.[۹]

حمایت نوگرایان

برخی از شاعرانی که امروز در زمره نوگرایان به حساب می‌آیند از نخستین حامیان نیما بودند. از جمله این افراد

تحقیق درباره| نخستین حاکمان صفوی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 45

" بسمه تعالی"

پیوندی با شکوه (1576-1500/984-906 )

نخستین حاکمان صفوی

در سال 1512/918 قزلباش های ناحیه آناتولی عثمانی به کمک صفویان علیه سلطان ترک با یزید قیام کردند. سلیم ، پسر وجانشین بایزید تصمیم گرفت که هم طغیان را فرو نشاند وهم با صفویان در افتد . بنابراین او ارتشی مجهز وبزرگ از طریق آناتولی به طرف آذربایجان حرکت کرد، جایی که او سرانجام در جمگی به نام "چالدران " در ناحیه ای نزدیک تبریز در سال 1514/920 با شاه اسماعیل روبه رو شد. در این جنگ عثمانی ها نه فقط نفرات بیش تری نسبت به صفویان داشتند ، بلکه از تکنولوژی برتر جنگی نیز بهره مند بودند. آنها اسلحه داشتند . این رویداد عقب نشینی ، برای صفویان گران تمام شد وغیر قابل جبران بود. در این جنگ ، شرق آناتولی برای همیشه به تصرف عثمانی ها در آمد ومتعاقبا در حوزه های شرقی قلمرو صفویان تغییر وتحولی ایجاد شد. اسماعیل که زمانی شکست ناپذیر بود ، دیگر هیچ گاه در جنگی شرکت نکرد ، اگر چه هنوز از طرف قزلباشها حمایت می شد . حتی برای هنرهای مرتبط با کتاب ، جنگ چالدران ومتعاقبا غارت تبریز ، نتایج جدی در بر داشت . زیرا عثمانی ها انواع غنائم از جمله کتب خطی وهنرمندان را با خود بردند .

از نظر صفویان ، حداقل یک واقعه مثبت در سال 1514/920 رخ داد وآن تولد پسر اساعیل وجانشینش ، شاه آینده ، طهماسب بود. طهماسب که در دو سالگی به عنوان حاکم اسمی هرات به آن جا فرستاده شد ، در محیطی عقلانی ومهذب که توسط سلطان حسین بایقرا به وجود آمده بود رشد یافت .بهزاد هنرمند هنوز در آن جا کار میکرد واحتمالا خودش مسئول آموزش هنری شاهزاده جوان بود. به واقع از همان سال های نخستین ، طهماسب علاقه ای قوی به نقاشی وخطاطی نشان داد وهمین علاقه وتمایل ذاتی منجر به ایجاد شکوفایی دیگری در نقاشی ایرانی شد .

همان طور که انتظار می رفت ، علاقه شاه اسماعیل به نقاشی به نوع رایج در حوزه حکومتی ترکمن ها در دربار یعقوب بیگ مرتبط می شد که در نقاشی های اظافه شده در نسخه خطی خمسه نظامی که در مالکیت حاکمان متوالی قرن پانزدهم /نهم بود نشان داده می شود . اسماعیل خودش یازده تصویر به این نسخه خطی اظافه کرد .

این نقاشی ها فقط به لحاظ حضور " تاج " بلند ضفویان با نقاشی های اواخر حکومت ترکمن ها در این نسخه خطی متفاوتند . طراوت وچالاکی نگاه ها ، رنگ وترکیبات در دوران صفویان ادامه یافت وتنها چیزی که بیش تر قابل لمس است روحانیت ومعنویت انعکاس یافته از عقاید سیاسی و مذهبی شاه اسماعیل بود که در نقاشی ها تظاهر یافته است . به نظر می رسد که بعضی از مینیاتورها در سال 1522/929 کامل شده باشند. در طول این بیست سال عجیب ، یعنی از سال 1515/921 تا اواخر دهه 1530/937 که شاهنامه سلطنتی تهیه شد ، نقاشی اولیه صفویان متولد شد و به بلوغ وکمال رسید .

نقاشی " رستم در خواب است ورخش در حال جنگیدن باشیر است " احتمالا به قصد شاهنامه ناتمام شاه اسماعیل تهیه شده است . منظره خیالی و مجلل گیاهان و صخره ها که همگی پر قدرت رنگ شده اند وپیچیدگی متوازن و پر انرژی ترکیبات ، باز گو کننده مشخصات سبک ترکمنی در بهترین نوع خود است . در تباین با رستم خواب آلود ، فراوانی صخره های سر بیرون زده با چهره های میمون ، گربه وانسان مانند به چشم می خورد .یک مار در حال خوردن نوزاد یک پرنده است حرکت مارپیچی اش در انشعابات مارپیچ درختان ودم شیر انعکاس پیدا می کند .همانند نقاشی های اولیه ترکمنی ، مساله مناسبات فاصله ها خیلی کم تر از بیان حرکات مهم هستند .در این نقاشی ف که اسب وفادار رستم یعنی رخش بر شیر بد ذات غلبه کرده ، نبروی طبیعت ، نقش اصلی را بازی می کند. انسان ، در شخصیتی به نام رستم شجاع بر روی زیر اندازش ، وتمام زوایا وخطوط مستقیمش در یک تباین مشخص با گیاهان وحیوانات در حال جنبش و حرکت هستند.

در نظر طهماسب جوان که در محیط معقول ، منطقی وهوشیار هرات آموزش یافته بود ، نقاشی ترکمنی نبریز بایست بدون رعایت قوانین واصول واحتمالا پر زحمت آمده باشد .با این فرض که بهزاد و دیگر هنرمندان جوان ، طهماسب را از هرات تا تبریز همراهی کرده باشند لزوما می توان انتظار داشت که در مسیر سبک نقاشی های صفوی تغییری ایجاد شده باشد .این حقیقت که نقاشی " رستم در خواب است " که منسوب به سلطان محمد ، یکی از نقاشان برجسته دربار شاه اسماعیل و شاه طهماسب محسوب می شود ، سرانجام به شاهنامه شاه طهماسب اظافه نشد بی تردید بیلنگر این

تحقیق: شعر نیمایی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 13

شعر نیمایی سبکی از شعر نو فارسی است که نخستین نمونه شعر نو در ادبیات فارسی بوده و برآمده از نظریه ادبی نیما یوشیج شاعر معاصر ایرانی است.

تحولی که نیما انجام داد در دو حوزه فرم و محتوای شعر کلاسیک فارسی بود. با انتشار شعر افسانه نیما مانیفست شعر نو را مطرح کرد که تفاوت بزرگ محتوایی با شعر سنتی ایران داشت. «باتوجه به مقدمهٔ کوتاهی که خود نیما بر این شعر نوشته است ( رک : شمس لنگرودی ، تاریخ تحلیلی شعر نو ، 1/100) ویژگی های « افسانه » را به شرح زیر می‌توانیم برشمریم : 1- نوع تغزل آزاد که شاعر در آن به گونه‌ای عرفان زمینی دست پیدا کرده است ؛ 2- منظومه‌ای بلند و موزون که در آن مشکل قافیه پس از هر چهار مصراع با یک مصراع آزاد حل شده است 3- توجه شاعر به واقعیت های ملموس و در عین حال نگرشی عاطفی و شاعرانهٔ او به اشیا 4- فرق نگاه شاعر با شاعران گذشته و تازگی و دور بودن آن از تقلید 5- نزدیکی آن ، در پرتو شکل بیان محاوره‌ای ، به ادبیات نمایشی ( دراماتیک )؛ 6- سیر آزاد تخیل شاعر در آن ؛ 7- بیان سرگذشت بی دلیها و ناکامی های خود شاعر که به طرز لطیفی با سرنوشت جامعه و روزگار او پیوند یافته است .( برای تجزیه و تحلیل افسانه ؛ رک : حمید زرین کوب ، چشم انداز شعر نو فارسی ، ص53 به بعد ؛ هوشنگ گلشیری ،« همخوانی با هماوازان ، افسانهٔ نیما ، مانیفیست شعر نو »، مفید ، دورهٔ جدید ، ش اول ف( بهمن 1365) ص 12 تا 17 و ش دوم ، ص 34 تا 56 ؛ عطاء الله مهاجرانی ، افسانهٔ نیما ف ص 52 به بعد ) روح غنایی و مواج افسانه و طول و تفصیل داستانی و دراماتیک اثر منتقد را بر آن می‌دارد که بر روی هم بیش از هر چیز تاثیر نظامی را بر کردار و اندیشهٔ نیما به نظر آورد ( در مورد تاثیر زندگی و آثار نظامی گنجوی بر نیما ، رک : محمد جعفر یاحقی ، « نیما و نظامی »، کتاب پاژ 4( مشهد 1370) ص 39.)حال آن که ترکیب فلسفی و صوری و به ویژه طول منظومه ، زمان سرودن آن ، کیفیت روحی خاص شاعر به هنگام سرودن شعر ، ذهن را به ویژگی های شعر « سرزمین بی حاصل »، منظومهٔ پرآوازهٔ تی . اس . الیوت شاعر و منتقد انگلیسی منتقل می‌کند که اتفاقا سرایندهٔ آن همزمان نیما و در نقطهٔ دیگر از جهان سرگرم آفرینش مهمترین منظومهٔ نوین در زبان انگلیسی بود . ( در مورد این منظومه و چگونگی آفرینش آن رک : تی . اس . الیوت ، منظومهٔ سرزمین بی حاصل ، ترجمه و نقد تفسیر از حسن شهباز . ص 57 [ به نقل از جعفر یاحقی ، جویبار لحظه‌ها :46].

این شیوه سرودن شعر به سرعت جایگزین شعر کلاسیک فارسی گردید و سپس با ایجاد تفاوت هایی در فرم شعر نو، آنرا به شیوه‌های نیمایی ، سپید، حجم و ... دسته بندی کردند.

تلاش نیما یوشیج برای تغییر دیدگاه سنتی شعر فارسی بود و این تغییر محتوا را ناگزیر از تغییر فرم و آزادی قالب می‌دانست. آزادی که نیما در فرم و محتوا ایجاد کرد، در کار شاعران بعد از وی، مانند احمد شاملو، مهدی اخوان ثالث، فروغ فرخزاد و سهراب سپهری به نقطه‌های اوج شعر معاصر ایران رسید. با این حال نیما شعر خود را از لحاظ نگرش به جهان و محتوای کار پیشروتر و تازه تر از کار شاعران بعدی مانند شاملو به شمار می‌داند.

زمینه تاریخی

با شروع جنبش مشروطه‌خواهی ایرانیان بینشی تازه رواج یافت که بر طبق آن عصری تازه فرا رسیده است که با همه دوره‌های تاریخ ملی تفاوت دارد. روشنفکران این دوران معتقد بودند که عصر استبداد سیاسی به پایان رسیده است و همه احساس می‌کردند که باید در عرصه فرهنگ نیز تحولی مشابه اتفاق بیفتد. شاعران و نویسندگان این عصر در پی زیباشناسی جدیدی بودند و می‌خواستند شعری تازه بسرایند که با شعر گذشته فارسی فرق داشته باشد.[۱]

یکی از عوامل موثر دیگر در تحولات ادبی این دوران آشنایی روشنفکران ایرانی با ادبیات اروپایی بود. به باور آنان انقلاب مشروطیت با انقلاب فرانسه مشابهت داشت و قادر بود فضای تازه‌ای ایجاد کند که در آن چهره‌های برجسته‌ای پرورش یابند که با شاعران و نویسندگان برجسته اروپا قابل مقایسه باشد. علاقه و توجه روشنفکران به ادبیات اروپا و بخصوص ادبیات فرانسه باعث شد تا برخی آثار نویسندگان بزرگ آن زمان اروپا مانند ویکتور هوگو، لامارتین، ژان ژاک روسو، آلفونس دوده و شاتو بریان ترجمه شود که بر نوشته‌های بسیاری از ادیبان ایرانی تأثیر گذاشت.[۲]

شعر کلاسیک فارسی

نوشتار اصلی: شعر کلاسیک فارسی

مطابق نظریات سنتی در شعر فارسی تعداد ارکان عروضی هر شعر در محور عمودی همواره ثابت می‌ماند. نیز بنا به اقتضای قالب یا نوع ادبی شعر (نظیر غزل، مثنوی و رباعی)، قافیه با فرمولی ثابت تکرار می‌شد.

نظر نیما در باب شعر سنتی فارسی

نیما در ابتدای شاعری خود از شعر کهن فارسی نفرت داشت.[۳] اما بعدها نگاه خود را تغییر داد. نیما زمانی نوشته بود:

"از تمام ادبیات گذشته قدیمی نفرت غریبی داشتم... اکنون می‌دانم که این نقصانی بود."[۴]

و در جای دیگری می‌نویسد:

"من خودم یکی از طرفداران پا بر جای ادبیات قدیم فارسی و عربی هستم."[۵]

مخالفت سنت‌گرایان

وقتی نیما نظریه ادبی خود را تدوین می‌کرد حامیان شعر سنتی فارسی که باورهای خود را در معرض هجومی تمام عیار می‌دیدند اظهار داشتند که شعر فارسی به عنوان ارجمندترین نماد فرهنگی ایران در معرض نفوذ بیگانگان قرار گرفته است. از نظر آنان شعر نو نشانه تسلیم فرهنگی در برابر خارجی‌ها بود و به زودی روح فرهنگ ایرانی را نابود خواهد کرد.[۶] سنت‌گرایان در حقیقت معتقد بودند که نیما و پیروانش با این سنت آشنایی ندارند.[۷]

نگاه محافل دانشگاهی به شعر نیما تا دهه چهل خورشیدی منفی بود و از پذیرش آن سر باز می‌زدند.[۸] اما نگاه سنت‌گرایان دانشگاهی به نظریات نیما با تلاش برخی استادان که بخصوص با نقد ادبی مدرن آشنایی داشتند رفته رفته تغییر کرد. در میان کسانی که نقشی مهم در تغییر نگرش رایج در دهه چهل خورشیدی داشتند باید از غلامحسین یوسفی و محمد رضا شفیعی کدکنی یاد کرد.[۹]

حمایت نوگرایان

برخی از شاعرانی که امروز در زمره نوگرایان به حساب می‌آیند از نخستین حامیان نیما بودند. از جمله این افراد

تحقیق. نخستین حاکمان صفوی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 45

" بسمه تعالی"

پیوندی با شکوه (1576-1500/984-906 )

نخستین حاکمان صفوی

در سال 1512/918 قزلباش های ناحیه آناتولی عثمانی به کمک صفویان علیه سلطان ترک با یزید قیام کردند. سلیم ، پسر وجانشین بایزید تصمیم گرفت که هم طغیان را فرو نشاند وهم با صفویان در افتد . بنابراین او ارتشی مجهز وبزرگ از طریق آناتولی به طرف آذربایجان حرکت کرد، جایی که او سرانجام در جمگی به نام "چالدران " در ناحیه ای نزدیک تبریز در سال 1514/920 با شاه اسماعیل روبه رو شد. در این جنگ عثمانی ها نه فقط نفرات بیش تری نسبت به صفویان داشتند ، بلکه از تکنولوژی برتر جنگی نیز بهره مند بودند. آنها اسلحه داشتند . این رویداد عقب نشینی ، برای صفویان گران تمام شد وغیر قابل جبران بود. در این جنگ ، شرق آناتولی برای همیشه به تصرف عثمانی ها در آمد ومتعاقبا در حوزه های شرقی قلمرو صفویان تغییر وتحولی ایجاد شد. اسماعیل که زمانی شکست ناپذیر بود ، دیگر هیچ گاه در جنگی شرکت نکرد ، اگر چه هنوز از طرف قزلباشها حمایت می شد . حتی برای هنرهای مرتبط با کتاب ، جنگ چالدران ومتعاقبا غارت تبریز ، نتایج جدی در بر داشت . زیرا عثمانی ها انواع غنائم از جمله کتب خطی وهنرمندان را با خود بردند .

از نظر صفویان ، حداقل یک واقعه مثبت در سال 1514/920 رخ داد وآن تولد پسر اساعیل وجانشینش ، شاه آینده ، طهماسب بود. طهماسب که در دو سالگی به عنوان حاکم اسمی هرات به آن جا فرستاده شد ، در محیطی عقلانی ومهذب که توسط سلطان حسین بایقرا به وجود آمده بود رشد یافت .بهزاد هنرمند هنوز در آن جا کار میکرد واحتمالا خودش مسئول آموزش هنری شاهزاده جوان بود. به واقع از همان سال های نخستین ، طهماسب علاقه ای قوی به نقاشی وخطاطی نشان داد وهمین علاقه وتمایل ذاتی منجر به ایجاد شکوفایی دیگری در نقاشی ایرانی شد .

همان طور که انتظار می رفت ، علاقه شاه اسماعیل به نقاشی به نوع رایج در حوزه حکومتی ترکمن ها در دربار یعقوب بیگ مرتبط می شد که در نقاشی های اظافه شده در نسخه خطی خمسه نظامی که در مالکیت حاکمان متوالی قرن پانزدهم /نهم بود نشان داده می شود . اسماعیل خودش یازده تصویر به این نسخه خطی اظافه کرد .

این نقاشی ها فقط به لحاظ حضور " تاج " بلند ضفویان با نقاشی های اواخر حکومت ترکمن ها در این نسخه خطی متفاوتند . طراوت وچالاکی نگاه ها ، رنگ وترکیبات در دوران صفویان ادامه یافت وتنها چیزی که بیش تر قابل لمس است روحانیت ومعنویت انعکاس یافته از عقاید سیاسی و مذهبی شاه اسماعیل بود که در نقاشی ها تظاهر یافته است . به نظر می رسد که بعضی از مینیاتورها در سال 1522/929 کامل شده باشند. در طول این بیست سال عجیب ، یعنی از سال 1515/921 تا اواخر دهه 1530/937 که شاهنامه سلطنتی تهیه شد ، نقاشی اولیه صفویان متولد شد و به بلوغ وکمال رسید .

نقاشی " رستم در خواب است ورخش در حال جنگیدن باشیر است " احتمالا به قصد شاهنامه ناتمام شاه اسماعیل تهیه شده است . منظره خیالی و مجلل گیاهان و صخره ها که همگی پر قدرت رنگ شده اند وپیچیدگی متوازن و پر انرژی ترکیبات ، باز گو کننده مشخصات سبک ترکمنی در بهترین نوع خود است . در تباین با رستم خواب آلود ، فراوانی صخره های سر بیرون زده با چهره های میمون ، گربه وانسان مانند به چشم می خورد .یک مار در حال خوردن نوزاد یک پرنده است حرکت مارپیچی اش در انشعابات مارپیچ درختان ودم شیر انعکاس پیدا می کند .همانند نقاشی های اولیه ترکمنی ، مساله مناسبات فاصله ها خیلی کم تر از بیان حرکات مهم هستند .در این نقاشی ف که اسب وفادار رستم یعنی رخش بر شیر بد ذات غلبه کرده ، نبروی طبیعت ، نقش اصلی را بازی می کند. انسان ، در شخصیتی به نام رستم شجاع بر روی زیر اندازش ، وتمام زوایا وخطوط مستقیمش در یک تباین مشخص با گیاهان وحیوانات در حال جنبش و حرکت هستند.

در نظر طهماسب جوان که در محیط معقول ، منطقی وهوشیار هرات آموزش یافته بود ، نقاشی ترکمنی نبریز بایست بدون رعایت قوانین واصول واحتمالا پر زحمت آمده باشد .با این فرض که بهزاد و دیگر هنرمندان جوان ، طهماسب را از هرات تا تبریز همراهی کرده باشند لزوما می توان انتظار داشت که در مسیر سبک نقاشی های صفوی تغییری ایجاد شده باشد .این حقیقت که نقاشی " رستم در خواب است " که منسوب به سلطان محمد ، یکی از نقاشان برجسته دربار شاه اسماعیل و شاه طهماسب محسوب می شود ، سرانجام به شاهنامه شاه طهماسب اظافه نشد بی تردید بیلنگر این

تحقیق درمورد- نخستین حاکمان صفوی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 45

" بسمه تعالی"

پیوندی با شکوه (1576-1500/984-906 )

نخستین حاکمان صفوی

در سال 1512/918 قزلباش های ناحیه آناتولی عثمانی به کمک صفویان علیه سلطان ترک با یزید قیام کردند. سلیم ، پسر وجانشین بایزید تصمیم گرفت که هم طغیان را فرو نشاند وهم با صفویان در افتد . بنابراین او ارتشی مجهز وبزرگ از طریق آناتولی به طرف آذربایجان حرکت کرد، جایی که او سرانجام در جمگی به نام "چالدران " در ناحیه ای نزدیک تبریز در سال 1514/920 با شاه اسماعیل روبه رو شد. در این جنگ عثمانی ها نه فقط نفرات بیش تری نسبت به صفویان داشتند ، بلکه از تکنولوژی برتر جنگی نیز بهره مند بودند. آنها اسلحه داشتند . این رویداد عقب نشینی ، برای صفویان گران تمام شد وغیر قابل جبران بود. در این جنگ ، شرق آناتولی برای همیشه به تصرف عثمانی ها در آمد ومتعاقبا در حوزه های شرقی قلمرو صفویان تغییر وتحولی ایجاد شد. اسماعیل که زمانی شکست ناپذیر بود ، دیگر هیچ گاه در جنگی شرکت نکرد ، اگر چه هنوز از طرف قزلباشها حمایت می شد . حتی برای هنرهای مرتبط با کتاب ، جنگ چالدران ومتعاقبا غارت تبریز ، نتایج جدی در بر داشت . زیرا عثمانی ها انواع غنائم از جمله کتب خطی وهنرمندان را با خود بردند .

از نظر صفویان ، حداقل یک واقعه مثبت در سال 1514/920 رخ داد وآن تولد پسر اساعیل وجانشینش ، شاه آینده ، طهماسب بود. طهماسب که در دو سالگی به عنوان حاکم اسمی هرات به آن جا فرستاده شد ، در محیطی عقلانی ومهذب که توسط سلطان حسین بایقرا به وجود آمده بود رشد یافت .بهزاد هنرمند هنوز در آن جا کار میکرد واحتمالا خودش مسئول آموزش هنری شاهزاده جوان بود. به واقع از همان سال های نخستین ، طهماسب علاقه ای قوی به نقاشی وخطاطی نشان داد وهمین علاقه وتمایل ذاتی منجر به ایجاد شکوفایی دیگری در نقاشی ایرانی شد .

همان طور که انتظار می رفت ، علاقه شاه اسماعیل به نقاشی به نوع رایج در حوزه حکومتی ترکمن ها در دربار یعقوب بیگ مرتبط می شد که در نقاشی های اظافه شده در نسخه خطی خمسه نظامی که در مالکیت حاکمان متوالی قرن پانزدهم /نهم بود نشان داده می شود . اسماعیل خودش یازده تصویر به این نسخه خطی اظافه کرد .

این نقاشی ها فقط به لحاظ حضور " تاج " بلند ضفویان با نقاشی های اواخر حکومت ترکمن ها در این نسخه خطی متفاوتند . طراوت وچالاکی نگاه ها ، رنگ وترکیبات در دوران صفویان ادامه یافت وتنها چیزی که بیش تر قابل لمس است روحانیت ومعنویت انعکاس یافته از عقاید سیاسی و مذهبی شاه اسماعیل بود که در نقاشی ها تظاهر یافته است . به نظر می رسد که بعضی از مینیاتورها در سال 1522/929 کامل شده باشند. در طول این بیست سال عجیب ، یعنی از سال 1515/921 تا اواخر دهه 1530/937 که شاهنامه سلطنتی تهیه شد ، نقاشی اولیه صفویان متولد شد و به بلوغ وکمال رسید .

نقاشی " رستم در خواب است ورخش در حال جنگیدن باشیر است " احتمالا به قصد شاهنامه ناتمام شاه اسماعیل تهیه شده است . منظره خیالی و مجلل گیاهان و صخره ها که همگی پر قدرت رنگ شده اند وپیچیدگی متوازن و پر انرژی ترکیبات ، باز گو کننده مشخصات سبک ترکمنی در بهترین نوع خود است . در تباین با رستم خواب آلود ، فراوانی صخره های سر بیرون زده با چهره های میمون ، گربه وانسان مانند به چشم می خورد .یک مار در حال خوردن نوزاد یک پرنده است حرکت مارپیچی اش در انشعابات مارپیچ درختان ودم شیر انعکاس پیدا می کند .همانند نقاشی های اولیه ترکمنی ، مساله مناسبات فاصله ها خیلی کم تر از بیان حرکات مهم هستند .در این نقاشی ف که اسب وفادار رستم یعنی رخش بر شیر بد ذات غلبه کرده ، نبروی طبیعت ، نقش اصلی را بازی می کند. انسان ، در شخصیتی به نام رستم شجاع بر روی زیر اندازش ، وتمام زوایا وخطوط مستقیمش در یک تباین مشخص با گیاهان وحیوانات در حال جنبش و حرکت هستند.

در نظر طهماسب جوان که در محیط معقول ، منطقی وهوشیار هرات آموزش یافته بود ، نقاشی ترکمنی نبریز بایست بدون رعایت قوانین واصول واحتمالا پر زحمت آمده باشد .با این فرض که بهزاد و دیگر هنرمندان جوان ، طهماسب را از هرات تا تبریز همراهی کرده باشند لزوما می توان انتظار داشت که در مسیر سبک نقاشی های صفوی تغییری ایجاد شده باشد .این حقیقت که نقاشی " رستم در خواب است " که منسوب به سلطان محمد ، یکی از نقاشان برجسته دربار شاه اسماعیل و شاه طهماسب محسوب می شود ، سرانجام به شاهنامه شاه طهماسب اظافه نشد بی تردید بیلنگر این