نقش والدین و مردمان در رشد زبانی کودک 12 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 12

«نقش والدین و مردمان در رشد زبانی کودک»

«آیا به نوای دیگران به ترنم می آییم»

گویند مرا چو زاد مادر پستان به دهان گرفتن آموخت

دستم بگرفت و پا به پا برد تا شیوه ی راه رفتن آموخت

یک حرف و دو حرف بر زبانم الفاظ نهاد و گفتن آموخت

«ایرج میرزا»

تا مدتی نه چندان پیش عقیده ی عامه و بعضی از خواص همنوا با شاعر خوشکدام و بذله گوی تما ایرج میرزا بود که «زبان» نیز در راستای دیگر مهارت ما یاد دادنی است یعنی مادر با گذاشتن الفاظ بر زبان کودک او را به ترنی وا می دارد همچون جوجه پرندگان که به نوای مادر به ترنم در می آیند .

نظریه ی تقلید یا رفتارگرایی :

از نظر رفارگرایان کودکان زبان را به عنوان فرآیندی تقلید و تقویت می آموزند . کودک با تقلید کردن گفته های شنیده شده از اطرافیان و با تقویت پاسخ هایشان ، با تکرار و تصحیح این شنیده ها و از طریق عکس العمل هایی که بزرگترها نسبت به آن ها نشان می دهند زبان را فرا می گیرند . از نظر آن ها کودک با لوحی پاک به دنیا پا می گذارد ؛ یعنی با ذهنی عاری از تصورات قبلی راجع به جهان یا زبان . کودک سپس ، به وسیله ی محیط خود به زبان شکل می دهد و آرام آرام به کمک عوامل تقویت کننده نسبت به محیط خود شرطی می شود . این نظریه از چندین جهت مورد چالش قرار گرفته است .

شیوه ی فطرت گرایانه :

طرف مقابل رفتارگرایی مدعی است که طفل همراه با دانش فطری خاصی به دنیا می آید ، دانشی که نه تنها شامل آمادگی های قبلی و گرایشهای کلی بلکه شامل علم بر ماهیت زبان و جهان است . سپس ، طفل از طریق اعمال اراده ی خود و با تکامل بخشیدن بدین مجموعه های دانش ، بر محیط خویش تأثیر می گذارد .

یکی از منتقدین رفتارگرایی نوام چامسکی زبان شناسی آمریکایی است که ادعا کرد که کودکان با توانائی ذاتی رشد زبان به دنیا می آیند . یعنی مغز انسان آماده ی فراگیری است به طوری که وقتی در معرفی زبانی خاصی قرار می گیرد اصول کلی خاص برای کشف ساختار زبان به طور خودکار شروع به عمل می نماید . این اصول «وسیله فراگیری زبان» را تشکیل می دهند . کودک با این وسیله برای فهمیدن گفته های اطراف خود یا درون داد به فرضیه سازی درباره ی ساخت و ساختن سلامت به کار می برد .

شیوه ی شناختی :

ژان پیاژه رشد جامع الاطراف را نتیجه ی کنش متقابل و سن کودک و محیط او /// کنش متقابل و مکمل بین استعدادهای شناختی در حال رشد او از یک طرف و تجربه ی زبانی وی از طرف دیگر می داند . آنچه کودک درباره ی زبان می آموزد ، تابع چیزی است که از قبل درباره ی دنیا می داند . از نظر آنان فراگیری زبان را باید در متن رشد فکری کودک مطالعه کرد . ساختارهای زبانی فقط هنگامی رشد خواهند کرد که مبانی شناختی قبلاً بوجود آمده باشد مثلاً قبل از به کارگیری مفهوم مقایسه کردن کودک باید مفهوم اندازه را آموخته باشد .

شیوه ی همخوان (تداعی) :

در سال 1972 جان مک نامارا مقاله ای متشر کرد که استدلال چامسکی را درباره ی وسیله ی فراگیری زبان واژگون کرد . به جای این ادعا که کودکان یک وسیله ای فراگیری «ذاتی» دارند که محتوی آن خاصی زبان است ، با این نتیجه که کسب زبان زودتر از دیگر مهارت های عقلی جریان می یابد ، مک نامارا گفت که کودکان دقیقاً به این علت قادر به یادگیری زبان هستند که برخی مهارت های دیگر دارند و به ویژه به این علت که کودکان توانایی نسبتاً تکامل یافته ای برای درک کردن برخی از انواع وضعیت های روابط بلافصل و سیستم انسانی دارند . یادگیری زبان بی شک برای مدتی دراز پیوند ناگسستنی بیشتری با عناصر غیرزبانی خواهد داشت تا با هر چیز دیگری که تاکنون گفته شده است .

زبان و رشد فرآیندهای ذهنی کودک :

برای پیوندهای میان و پیشرفت زبانی و رشد کلی ذهن کار آسانی نیست ، زیرا فرآیندهای ذهن کودک ، هم بر اثر نضج و هم بر اثر شرایط زندگی دچار تغییر می گردد و تفکیک این دو عامل از عامل زبان که در تشکیل فرآیندهای ذهنی کودک دخالت دارد ، بسیار دشوار است و غالب محققان در ریشه یابی و پیشرفت های ذهن کودک راه خطا رفته اند .

پیاژه رشد فکری و /// آموزش را دو فرآیند کاملاً مجزا از هم می داند و وظیفه ی آموزشی را صرفاً آشنا ساختن کودک با روش های تفکر اشخاص بزرگ سال می داند ، در صورتی که ویگوتسکی در بررسی تفکر کودک به تأثیر متقابل رشد و آموزش توجه کافی دارد . به عقیده ی ویگوتسکی معنای واژه هنگامی پدیده ی زبانی محسوب می شود که زبان با اندیشه در می آمیزد . او معترف است که تفکر صرفاً در قالب واژه ها بیان نمی شود ، بلکه با استعانت آن ها به وجود می آید .

یکی از پیشاهنگان این نظر که زبان بر اندیشه تأثیر می گذارد ، بنجامین و ورف بود که با ادوارد ساپیر فرضیه ی بسیار مشهور ساپیر ـ ورف درباره ی نسبیت زبانی را مشکل دادند . طبق این فرضیه هر زبان «جهان بینی» خاصی بر گویندگان خود تحمیل می کند .

جروم برونر ، الور ، و گرین فیله (1966) منابع رشد ذهنی را ، که متأثر از زبان است را مشخص نمودند ، منابع مانند : کلمات که مفاهیم را شکل می دهند ، مکالمات میان والدین و کودک ، یا بین معلم و کودک که در جهت دادن به دیدگاه کودک و تربیت وی مؤثر است و نیز منابع دیگر . پژوهشها بدین واقعیت اشاره داشته است که رشد شناختی و رشد زبانی به وجهی تفکیک ناپذیر در هم پیوسته است و وابستگیهای متقابل بین آن ها وجود دارد .

نقش تقلید در زبان آموزی کودک :

براون (1980) اظهار می دارد که عقیده ی شایع این است که کودکان «مقلدهای خوبی» هستند . ما کودکان را مشخصاً تقلید کننده های می دانیم و بعد نتیجه گیری می کنیم که تقلید یکی از استراتژه های مهمی است که کودک در فراگیری زبان به کار می برد . این نتیجه گیری در سطح کلی نادرست نیست . در واقع ، تحقیقات نشان داده است که بازگویی

تحقیق در مورد کودک به چه طریقی تربیت می شود

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 20 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

تحقیق درباره بررسی و ارزیابی روش تربیت کودک

کودک به چه طریقی تربیت می شود .

روش عبارتند از مجموعه ، وسایل وطرقی است که وصول به منظور وهدفی را ممکن می سازد.

در هر کاری داشتن روش واستفاده از آن ضروری است . از کارهای خیلی ساده گرفته تا تحقیقات وسیع علمی بدون توسل به روش ، سعی و کوشش هر اندازه فراوان هم صورت گیرند، نتیجه ای را عاید نخواهند کرد.

الف) تعریف بازی : بازی یک رشته تبادل مکمل با هدف نهفته است که تا حصول به نتیجه ی پیش بینی شده و کاملاً مشخص پیش می رود و جریان پیدا می کند . یعنی ، هر بازی یک رشته تبادل مشخص وغالبا تکراری است ، با ظاهری قابل قبول ودارای انگیزه ی پنهانی ـ یا به زبان عامیانه تر یک رشته حرکت است بادوام یا کلک. با زیها به دو دلیل کاملاًًًًًًً ازرویه ها و منا سک و وقت گذرانیها قابل تشخیص ومتمایزند ـ اولاً به دلیل نهفته بودنشان ثا نیاً به دلیلی که در بر دارند ممکن است رویه ها موفقیت آمیز، مناسک موثرو وقت گذرانیها سود مند باشند ، اما از درگیری اثری نیست درپایان آنها نیز ممکن رقابتی در آنها وجود داشته باشد ویا ممکن است با احساسات شدید توأم باشد ولی تکان دهنده و به اصطلاح دراماتیک نیستند از طرف دیگر ،هر بازی اساساً با خدعه ونیرنگ توأم است و لیک پایان کار هم به جای اینکه فقط تحرک پذیر باشد تکان دهنده است .

اینک لازم است بازیها را از یک نوع رفتار اجتماعی دیگر که هنوز مورد بحث قرار نگرفته تمیز دهیم . (( علم)) ، (Operation) یک تبادل ساده یا یک رشته تبادلهای تعهد شده است که برای منظوری خاص انجام می گیرد . اگر شخص از شخص دیگر تقاضای تأ یید کند و درخواستش برآورده شود و سپس آن تأیید بر ضد تأیید کننده به کار گرفته شود یک بازی انجام شده ، بنابراین بازی ظاهراً شبیه یک رشته عمل است اما پس از برد معلوم می شود که این اعمال درواقع یک رشته مانور بوده اند نه درخواستهای صادقانه بلکه حرکاتی در یک بازی .

امیدواری و شوق یا ابراز علاقه به زندگی که فرد را احاطه کرده است ، نقطه ی مقابل افسردگی است .

خنده نقطه ی مقابل نومیدی است . بنابراین خاصیت لذت بخش درمان به وسیله ی تحلیل بازیها واقعیت پیدا می کند .

مقدمه

کودک و بازی:

از ویژگیهای دوره ی کودکی بازی کردن است. (( روانشناسان دوره ی کودکی را دوره ی بازی کردن نامیده اند)) بازی شیوه ی طبیعی فعالیت دراین دوره است.فعالیت آمیخته به بازی قبل ازسن سه سالگی آغازمی شودبه تدریج گسترش می یابد وحالت ابتکاری وخلاق به خود می گیرد. برهمین اساس است که روانشناسان خردسالی را دوره ی بازیهای خلاق نیز نامیده اند .

یعنی کودک به تدریج با ابتکاراتی که از خود نشان می دهد به بازیهای خودحالت ابداعی می دهد وکودکان باهوشتر معمولا به بازیهای ویژه و خلاق تر روی می آورند . بازیهای این کودکان از پیچیدگی و هدفداری بیشتر برخوردار است .

بازیهای کودک در سنین مختلف ویژگیهای مخصوصی دارد ابتدا بازی او با اشیاء است وسپس شامل انسانها می شود ، از سنین 3 و 4 سالگی بتدریج به بازیهای گروهی و اجتماعی روی می آورند .

در این بازیها کوذک به قواعد و مقررات بازیهای گروهی تن در می دهد و با دیگران همکاری می کند و دراین همکاریست که او رفتار با دیگران را تمرین می کند و با اصول وقواعد زندگی جمعی و چگونگی سلوک با دیگران و مراعات انضباط عملی بتدریج آشنا می شود واین به رشد اجتماعی و اخلاقی او کمک می کند .

هنگام بازی ، کودک با مشکلاتی روبرو شده ناگزیربه حل آنها می شود . به این ترتیب ، هم مقاومت در برابر مشکلات و راه های حل مساله را می آموزد و هم بر اعتماد به نفس او افزوده می شود . علاوه بر این بازی از عوامل موثری است که حس کنجکاوی ، ابتکار وخلاقیت کودک را برمی انگیزد و به رشد و گسترش توان ذهنی او کمک می کند .

نقش والدین و مردمان در رشد زبانی کودک 12 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 12

«نقش والدین و مردمان در رشد زبانی کودک»

«آیا به نوای دیگران به ترنم می آییم»

گویند مرا چو زاد مادر پستان به دهان گرفتن آموخت

دستم بگرفت و پا به پا برد تا شیوه ی راه رفتن آموخت

یک حرف و دو حرف بر زبانم الفاظ نهاد و گفتن آموخت

«ایرج میرزا»

تا مدتی نه چندان پیش عقیده ی عامه و بعضی از خواص همنوا با شاعر خوشکدام و بذله گوی تما ایرج میرزا بود که «زبان» نیز در راستای دیگر مهارت ما یاد دادنی است یعنی مادر با گذاشتن الفاظ بر زبان کودک او را به ترنی وا می دارد همچون جوجه پرندگان که به نوای مادر به ترنم در می آیند .

نظریه ی تقلید یا رفتارگرایی :

از نظر رفارگرایان کودکان زبان را به عنوان فرآیندی تقلید و تقویت می آموزند . کودک با تقلید کردن گفته های شنیده شده از اطرافیان و با تقویت پاسخ هایشان ، با تکرار و تصحیح این شنیده ها و از طریق عکس العمل هایی که بزرگترها نسبت به آن ها نشان می دهند زبان را فرا می گیرند . از نظر آن ها کودک با لوحی پاک به دنیا پا می گذارد ؛ یعنی با ذهنی عاری از تصورات قبلی راجع به جهان یا زبان . کودک سپس ، به وسیله ی محیط خود به زبان شکل می دهد و آرام آرام به کمک عوامل تقویت کننده نسبت به محیط خود شرطی می شود . این نظریه از چندین جهت مورد چالش قرار گرفته است .

شیوه ی فطرت گرایانه :

طرف مقابل رفتارگرایی مدعی است که طفل همراه با دانش فطری خاصی به دنیا می آید ، دانشی که نه تنها شامل آمادگی های قبلی و گرایشهای کلی بلکه شامل علم بر ماهیت زبان و جهان است . سپس ، طفل از طریق اعمال اراده ی خود و با تکامل بخشیدن بدین مجموعه های دانش ، بر محیط خویش تأثیر می گذارد .

یکی از منتقدین رفتارگرایی نوام چامسکی زبان شناسی آمریکایی است که ادعا کرد که کودکان با توانائی ذاتی رشد زبان به دنیا می آیند . یعنی مغز انسان آماده ی فراگیری است به طوری که وقتی در معرفی زبانی خاصی قرار می گیرد اصول کلی خاص برای کشف ساختار زبان به طور خودکار شروع به عمل می نماید . این اصول «وسیله فراگیری زبان» را تشکیل می دهند . کودک با این وسیله برای فهمیدن گفته های اطراف خود یا درون داد به فرضیه سازی درباره ی ساخت و ساختن سلامت به کار می برد .

شیوه ی شناختی :

ژان پیاژه رشد جامع الاطراف را نتیجه ی کنش متقابل و سن کودک و محیط او /// کنش متقابل و مکمل بین استعدادهای شناختی در حال رشد او از یک طرف و تجربه ی زبانی وی از طرف دیگر می داند . آنچه کودک درباره ی زبان می آموزد ، تابع چیزی است که از قبل درباره ی دنیا می داند . از نظر آنان فراگیری زبان را باید در متن رشد فکری کودک مطالعه کرد . ساختارهای زبانی فقط هنگامی رشد خواهند کرد که مبانی شناختی قبلاً بوجود آمده باشد مثلاً قبل از به کارگیری مفهوم مقایسه کردن کودک باید مفهوم اندازه را آموخته باشد .

شیوه ی همخوان (تداعی) :

در سال 1972 جان مک نامارا مقاله ای متشر کرد که استدلال چامسکی را درباره ی وسیله ی فراگیری زبان واژگون کرد . به جای این ادعا که کودکان یک وسیله ای فراگیری «ذاتی» دارند که محتوی آن خاصی زبان است ، با این نتیجه که کسب زبان زودتر از دیگر مهارت های عقلی جریان می یابد ، مک نامارا گفت که کودکان دقیقاً به این علت قادر به یادگیری زبان هستند که برخی مهارت های دیگر دارند و به ویژه به این علت که کودکان توانایی نسبتاً تکامل یافته ای برای درک کردن برخی از انواع وضعیت های روابط بلافصل و سیستم انسانی دارند . یادگیری زبان بی شک برای مدتی دراز پیوند ناگسستنی بیشتری با عناصر غیرزبانی خواهد داشت تا با هر چیز دیگری که تاکنون گفته شده است .

زبان و رشد فرآیندهای ذهنی کودک :

برای پیوندهای میان و پیشرفت زبانی و رشد کلی ذهن کار آسانی نیست ، زیرا فرآیندهای ذهن کودک ، هم بر اثر نضج و هم بر اثر شرایط زندگی دچار تغییر می گردد و تفکیک این دو عامل از عامل زبان که در تشکیل فرآیندهای ذهنی کودک دخالت دارد ، بسیار دشوار است و غالب محققان در ریشه یابی و پیشرفت های ذهن کودک راه خطا رفته اند .

پیاژه رشد فکری و /// آموزش را دو فرآیند کاملاً مجزا از هم می داند و وظیفه ی آموزشی را صرفاً آشنا ساختن کودک با روش های تفکر اشخاص بزرگ سال می داند ، در صورتی که ویگوتسکی در بررسی تفکر کودک به تأثیر متقابل رشد و آموزش توجه کافی دارد . به عقیده ی ویگوتسکی معنای واژه هنگامی پدیده ی زبانی محسوب می شود که زبان با اندیشه در می آمیزد . او معترف است که تفکر صرفاً در قالب واژه ها بیان نمی شود ، بلکه با استعانت آن ها به وجود می آید .

یکی از پیشاهنگان این نظر که زبان بر اندیشه تأثیر می گذارد ، بنجامین و ورف بود که با ادوارد ساپیر فرضیه ی بسیار مشهور ساپیر ـ ورف درباره ی نسبیت زبانی را مشکل دادند . طبق این فرضیه هر زبان «جهان بینی» خاصی بر گویندگان خود تحمیل می کند .

جروم برونر ، الور ، و گرین فیله (1966) منابع رشد ذهنی را ، که متأثر از زبان است را مشخص نمودند ، منابع مانند : کلمات که مفاهیم را شکل می دهند ، مکالمات میان والدین و کودک ، یا بین معلم و کودک که در جهت دادن به دیدگاه کودک و تربیت وی مؤثر است و نیز منابع دیگر . پژوهشها بدین واقعیت اشاره داشته است که رشد شناختی و رشد زبانی به وجهی تفکیک ناپذیر در هم پیوسته است و وابستگیهای متقابل بین آن ها وجود دارد .

نقش تقلید در زبان آموزی کودک :

براون (1980) اظهار می دارد که عقیده ی شایع این است که کودکان «مقلدهای خوبی» هستند . ما کودکان را مشخصاً تقلید کننده های می دانیم و بعد نتیجه گیری می کنیم که تقلید یکی از استراتژه های مهمی است که کودک در فراگیری زبان به کار می برد . این نتیجه گیری در سطح کلی نادرست نیست . در واقع ، تحقیقات نشان داده است که بازگویی

دانلود پروژه آمار کودک به چه طریقی تربیت می شود (word)

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 22

کودک به چه طریقی تربیت می شود .

روش عبارتند از مجموعه ، وسایل وطرقی است که وصول به منظور وهدفی را ممکن می سازد.

در هر کاری داشتن روش واستفاده از آن ضروری است . از کارهای خیلی ساده گرفته تا تحقیقات وسیع علمی بدون توسل به روش ، سعی و کوشش هر اندازه فراوان هم صورت گیرند، نتیجه ای را عاید نخواهند کرد.

الف) تعریف بازی : بازی یک رشته تبادل مکمل با هدف نهفته است که تا حصول به نتیجه ی پیش بینی شده و کاملاً مشخص پیش می رود و جریان پیدا می کند . یعنی ، هر بازی یک رشته تبادل مشخص وغالبا تکراری است ، با ظاهری قابل قبول ودارای انگیزه ی پنهانی ـ یا به زبان عامیانه تر یک رشته حرکت است بادوام یا کلک. با زیها به دو دلیل کاملاًًًًًًً ازرویه ها و منا سک و وقت گذرانیها قابل تشخیص ومتمایزند ـ اولاً به دلیل نهفته بودنشان ثا نیاً به دلیلی که در بر دارند ممکن است رویه ها موفقیت آمیز، مناسک موثرو وقت گذرانیها سود مند باشند ، اما از درگیری اثری نیست درپایان آنها نیز ممکن رقابتی در آنها وجود داشته باشد ویا ممکن است با احساسات شدید توأم باشد ولی تکان دهنده و به اصطلاح دراماتیک نیستند از طرف دیگر ،هر بازی اساساً با خدعه ونیرنگ توأم است و لیک پایان کار هم به جای اینکه فقط تحرک پذیر باشد تکان دهنده است .

اینک لازم است بازیها را از یک نوع رفتار اجتماعی دیگر که هنوز مورد بحث قرار نگرفته تمیز دهیم . (( علم)) ، (Operation) یک تبادل ساده یا یک رشته تبادلهای تعهد شده است که برای منظوری خاص انجام می گیرد . اگر شخص از شخص دیگر تقاضای تأ یید کند و درخواستش برآورده شود و سپس آن تأیید بر ضد تأیید کننده به کار گرفته شود یک بازی انجام شده ، بنابراین بازی ظاهراً شبیه یک رشته عمل است اما پس از برد معلوم می شود که این اعمال درواقع یک رشته مانور بوده اند نه درخواستهای صادقانه بلکه حرکاتی در یک بازی .

امیدواری و شوق یا ابراز علاقه به زندگی که فرد را احاطه کرده است ، نقطه ی مقابل افسردگی است .

خنده نقطه ی مقابل نومیدی است . بنابراین خاصیت لذت بخش درمان به وسیله ی تحلیل بازیها واقعیت پیدا می کند .

مقدمه

کودک و بازی:

از ویژگیهای دوره ی کودکی بازی کردن است. (( روانشناسان دوره ی کودکی را دوره ی بازی کردن نامیده اند)) بازی شیوه ی طبیعی فعالیت دراین دوره است.فعالیت آمیخته به بازی قبل ازسن سه سالگی آغازمی شودبه تدریج گسترش می یابد وحالت ابتکاری وخلاق به خود می گیرد. برهمین اساس است که روانشناسان خردسالی را دوره ی بازیهای خلاق نیز نامیده اند .

یعنی کودک به تدریج با ابتکاراتی که از خود نشان می دهد به بازیهای خودحالت ابداعی می دهد وکودکان باهوشتر معمولا به بازیهای ویژه و خلاق تر روی می آورند . بازیهای این کودکان از پیچیدگی و هدفداری بیشتر برخوردار است .

بازیهای کودک در سنین مختلف ویژگیهای مخصوصی دارد ابتدا بازی او با اشیاء است وسپس شامل انسانها می شود ، از سنین 3 و 4 سالگی بتدریج به بازیهای گروهی و اجتماعی روی می آورند .

در این بازیها کوذک به قواعد و مقررات بازیهای گروهی تن در می دهد و با دیگران همکاری می کند و دراین همکاریست که او رفتار با دیگران را تمرین می کند و با اصول وقواعد زندگی جمعی و چگونگی سلوک با دیگران و مراعات انضباط عملی بتدریج آشنا می شود واین به رشد اجتماعی و اخلاقی او کمک می کند .

هنگام بازی ، کودک با مشکلاتی روبرو شده ناگزیربه حل آنها می شود . به این ترتیب ، هم مقاومت در برابر مشکلات و راه های حل مساله را می آموزد و هم بر اعتماد به نفس او افزوده می شود . علاوه بر این بازی از عوامل موثری

تحقیق در مورد آیا لجبازی کودک شما یک اختلال است؟ 22 ص (word)

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 23

مبحث مطلب:

آیا لجبازی کودک شما یک اختلال است؟

با شروع فصل پاییز کم‌کم هوا خنک و خنک‌تر می‌شود و با غروب آفتاب سرمای ملایمی بر فضا حاکم. مریم، دختر کوچولوی پنج‌ساله‌ای است که قرار است در یکی از شامگاه‌های سرد پاییزی با مادرش برای خرید به خیابان برود. کشوی لباسش را باز می‌کند و پیراهن صورتی‌اش را بیرون می‌آورد تا بپوشد. اما مادر با او مخالفت می‌کند و می‌گوید: «هوا سرد است». مریم جواب می‌دهد: «نه من سردم نمی‌شود.» پایان این ماجرا به اصرار پرخاش و گریه مریم و عصبانیت مادر ختم می‌شود. تقریبا در بسیاری از موارد چنین مشکلاتی بین مریم و مادرش به وجود می‌آیند و مادر مریم از لجبازی او سخت نگران و ناراحت است. اما چرا مریم لجباز است؟لجبازی در حدود سنین سه تا شش سالگی بروز می‌کند و از ویژگی‌های رشدی بچه‌ها محسوب شده و اختلال نیست. «پریستینه آرزومانیان» روانشناس بالینی می‌گوید: «این ویژگی رشدی همزمان با شکل‌گیری من در کودک به وجود می‌آید و به مرور زمان در سنین بعدی کمرنگ‌تر خواهد شد. کودک در این سنین شروع به کشف خود و محیط پیرامون می‌کند.» «عاطفه فردوسی‌پور» روانشناس تربیتی هم در این مورد می‌گوید: «حدود سنی ۳ تا ۶ سالگی کودک را دوره پیش عملیاتی می‌نامند. توجه کودک در این مرحله فقط به خودش است و به دلیل ظرفیت‌شناختی محدود قادر نیست خودش را جای دیگران بگذارد. در واقع لجبازی برچسبی است که دیگران به کودک می‌زنند و ناشی از عدم تحول شناختی اوست.» آنچه ما تحت عنوان لجبازی کودکان می‌شناسیم عبارت است از نافرمانی کودک از دستورات پدر و مادر، بی‌نظمی و... دکتر «راشل بارلی»، نویسنده کتاب «کودک لجوج شما» و «هشت مرحله برای رفتار بهتر»،‌ اظهار می‌کند: «کودکان در این سنین سرسختانه نسبت به آنچه می‌خواهند اصرار می‌کنند. اما والدین باید بدانند که اگرچه کودکشان سرسختی می‌کند و موجب ناراحتی آنها می‌شود اما او آماده تغییر عقیده نیست.» اگرچه در این سنین مهارت‌های زبانی و گفتاری کودک خوب است اما او هنوز منطق بزرگسالان را درک نمی‌کند. بنابراین بحث و مجادله با او بی‌فایده خواهد بود. والدین باید از مقابله بی‌مورد با کودک خودداری کنند و فقط در مواردی که رفتار کودک مشکلی را ایجاد می‌کند با قاطعیت و به آرامی او را از انجام آن رفتار یا انتخاب باز دارند. آرزومانیان معتقد است: مخالفت‌های زیاد و بی‌مورد باعث افزایش حالت مقابله و ستیزه‌جویی در کودک می‌شود و حتی ممکن است در آینده هم به صورت عادتی که تبدیل به اختلال لجبازی شده است در فرد بروز کند. لجبازی اگر همراه با پرخاشگری شدید باشد و در سنین بالا هم همچنان در فرد وجود داشته باشد، می‌تواند یک اختلال محسوب شود و برای درمان آن باید از یک روانشناس کمک گرفت. پزشک با ارزیابی اینکه فرد در چه موقعیت‌هایی لجبازی می‌کند، دستورات لازم برای رفع این رفتار را به والدین خواهد داد. یکی از راه‌های از بین بردن این رفتار بی‌توجهی نسبت به موقعیت لجبازی است به طور مثال کودکی که هنگام غذا خوردن لجبازی و از غذا خوردن امتناع می‌کند با کمی بی‌توجهی مادر و عدم اصرار او در این مورد اصلاح خواهد شد. البته هرگز نباید نقش تشویق را فراموش کرد با تشویق‌های به موقع و درست می‌توان رفتارهای صحیح را جایگزین رفتارهای نادرست کرد. تشویق باید بلافاصله بعد از انجام رفتار درست و به اندازه میزان خوبی رفتار باشد. برای یک رفتار کوچک مثلا جمع کردن اسباب‌بازی‌ها نباید تشویق خیلی بزرگی در نظر گرفت در این مورد می‌توان ساعت بازی با دوستان را افزایش داد. عاطفه فردوسی‌پور، روانشناس تربیتی در مورد علل تشدید لجبازی می‌گوید: امر و نهی‌های مکرر و فرمان‌های غیر‌علمی به کودک باعث تشدید لجبازی در کودکان می‌شود، به طور مثال اینکه همیشه و تحت همه شرایط از کودک بخواهیم هر روز سر ساعت معینی بخوابد و بیدار شود. تبعیض بین کودکان، دادن قول‌هایی که هرگز به آنها عمل نمی‌شود، بی‌توجهی و خشونت والدین، مخالفت‌های مکرر با رفتارهای کودک و استفاده نابجا از تنبیه و تشویق باعث افزایش لجبازی در کودکان خواهد شد. گاهی بر اثر عوامل یاد شده کودک دست به پرخاشگری می‌زند، اما والدین پرخاشگری او را با لجاجت اشتباه می‌گیرند. لجاجت پدیده‌ای طبیعی‌تر از پرخاشگری است و متعلق به کودک است. او در ادامه یادآور می‌شود: «گاهی علت پرخاشگری و لجاجت کودک در رفتار ما نهفته است، در واقع گاهی ما مقصر اصلی هستیم. در سنین بالاتر و بعد از ورود به پیش‌دبستانی و دبستان هم اولیای مدرسه و قوانین آنها در این زمینه نقش مهمی خواهند داشت.

لجاجت و کج خلقی در کودکان

در قسمت قبل به سه مشکل از اختلالات رفتاری کودکان یعنی جویدن ناخن ، مکیدن شست و شب ادراری پرداختیم . اینک در ادامه می خوانیم...

مشکلات اجتماعی

وقتی که کودک راه رفتن و تکلم را بیاموزد، روش های بیان مشکلات هیجانی وی توسعه می یابد. در این حال ممکن است مشکلات هیجانی خود را از راه  تخریب و عدم تحرک و مخالفت جویی و منفی کاری و مانند اینها ابراز کند.در دو تا سه سالگی کودک گاهی رفتارهایی دارد که مورد قبول خانواده نیست. والدین باید پیروی از مقررات اجتماعی را به کودک بیاموزند . اگر خواسته والدین عاقلانه و متناسب باشد و نیاز کودک به محبت را ارضاء کند ، کودک به تدریج تحت کنترل درخواهد آمد. اما اگر الزام والدین شدید و ابراز محبت آنها به صورت صحیحی نباشد ، طفل ممکن است که رفتارهای ناهنجار این دوره را تشدید کند و امکان دارد که این ناهنجاری ها در او تثبیت شوند. طفل خردسالی که از او انتظارات زیادی دارند و یا نسبت به وی محبت کمی ابرازشده به دو شکل واکنش نشان می دهد : اولاً ممکن است نهایت کوشش خود را با توانایی محدودی که دارد، برای انجام تقاضاهای والدین به کار برد و به یک کودک در خود فرو رفته مبدل شود . ثانیاً امکان دارد کودک سرکشی بار آید. سرکش بودن طفل ممکن است به شکل غیر فعال و یا به صورت پرخاشگری باشد. هرگاه  از طفلی که به شکل غیر فعال سرکش باشد بخواهند تا کاری را انجام دهد، با خوشرویی قبول می کند ولی  به حدی در انجام آن کار تعلل می ورزد که هرگز آن کار انجام نمی شود. در صورتی که بیشتر اطفال سرکش مهاجم آشکارا از دستورات سرپیچی می کنند . ولی در هر دو حال ، والدین نمی توانند به انتظارات خود در مورد کودکشان جامه ی عمل بپوشانند. کودک سرکش مهاجم  در مورد هر چیز که از وی خواسته شود، مخالفت شدید نشان می دهد و به نظر می رسد که مجازات برای چنین کودکی مؤثر نخواهد بود.

او در قبال کوشش هایی که برای اصلاحش به کار می رود، مقاومت نشان می دهد و ظاهراً در برابر خشم والدین بی اعتناست. منفی کاری او به صورت فعالیت های خرابکارانه خود نمایی می کند. به