تحقیق درباره| وحدت ملی و انسجام اسلامی از دیدگاه آیات و روایات

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 41

عنوان مطلب

وحدت ملی وانسجام اسلامی از دیدگاه آیات و روایات

مقدمه

وحدت تپش هماهنگ قلبهاست و آهنگ حرکت دستها، وحدت اسلامی عامل اقتدار اسلام در برابر کفر و نفاق و اختلاف، آفت بزرگ عزت و استقلال مسلمین است. آرمان و امید همة دوستان عظمت اسلامی ، وجدائی و تفرقه آرزوی شوم دشمنان دیرینة ماست. وحدت ، کشتی نوح است و تفرقه، تازیانة عذاب الهی.

امید است در روزگاری که شیاطین، بذر نفاق و تفرقه می‌پاشند قادر سرزمین مقدس اسلام، درخت دشمن پرورش دهند، با بیداری و یادآوری سخنان وحدت بخش رسول خدا و ائمه معصومین(ع) نقشه‌های شوم استکبار، نقش برآب گردد و خداجویان وحدت اندیش برگرد قرآن و سُنّت هماهنگ شوند و با رهبری عترت(ع)پرچم استقلال و آزادی را در سراسر گیتی به اهتزاز درآورند. ان شاءالله

این حدیث نیز ، به خوبی نشان می دهد که امت وادیان س ابق نیز دچار اختلافو چند دستگی شدند و امت اسلام هم دچار اختلاف خواهد شد ولی فرق بین این دو مکتب «اسلام وغیر اسلام» ان اس ت که دین اسلام ، ابزار وراه کارهایی برای رهایی از تفرقه گذاشته است مانند روایات ، برخلاف ادیان دیگر که در صورت اختلاف با مراجعه کردن به کتابهای آسمانی یا علمای خودشان ، بیشتر گمراه می شوند.

اتحاد و انسجام در قرآن و روایات

در ابتدای ورود به بحث، سزاوار است که اتحاد و انسجام را، از دیدگاه قرآن و روایات بررسی کنیم، تا به حقیقت این دو واژه، آشنا شده و اهمیت آن را از لسان قرآن و احادیث بشنویم و با دقت و توضیح، پیرامون آنها، به یک جمع بندی کلی برسیم، و در نتیجه ملتی بزرگ و گروهی آگاه، یعنی اسلام و مسلمین، به آرامش و امنیت مطلق برسند زیرا قرآن کریم، کتابی است که خداوند متعال، برای هدایت بشر فرستاده است و کتابی که بخواهد هدایت گر باشد، باید جامعیت داشته باشد وگرنه، آن مجموعه، نمی تواند به خواسته ها و نیازهای بشری، پاسخ دهد و صرفاً، نوشته ای خواهد شد که خالی از هرگونه محتوا است و البته روایات پیامبر و اهل بیت ایشان نیز چنین خاصیتی دارند.

الف ) اتحاد وانسجام از نقل قرآن

در قرآن، از لفظ اتحاد و انسجام استفاده نشده است، اما کلماتی که با این واژه همخوانی داشته و از یک خانواده هستند، وجود دارد و بعضی دیگر از واژگان، از نظر محتوایی، با بحث مورد نظر، تطابق و هماهنگی دارند.

شش آیه در قرآن وجود دارد که از کلمه ی «وحده» استفاده شده است که همگی به معنای «یکی بودن» و به «تنهایی» می باشد و پنج آیه از تفرقه و جدایی سخن می گوید و همان طور که می دانید، تفرقه، ضد اتحاد و انسجام است و در این قسمت به این آیات اشاره کرده و ترجمه و توضیح آن را بیان خواهیم کرد.

1- قالُوا أَجِئتَنا لِنَعبُدَ اللهَ وَحدَهُ وَ نَذَرَ ما کانَ یَعبُدُ آباؤُتنا فَأتِنا بِما تَعِدُنا اِن کُنتَ مِنَ الصّادِقِینَ1

«قوم حضرت هود به او گفتند: آیا تو به نزد ما آمده ای که خدای یگانه را بپرستیم و از خدایانی که پدران ما می پرستند دوری کنیم. پس تو اگر راست می گویی عذابی را که به ما وعده داده ای بفرست «زیرا ما به خدای تو ایمان نمی آوریم.»

نکته ای که از این آیه برداشت می شود این است که رمز اتحاد و انسجام، پرستش خدای یگانه و شناخت خدای واقعی از میان خدایان گوناگون و ساختگی است. نکته قابل دقت در آیه ی مذکور آن است که تعصب و تقلید بی جا مانع شناخت حقیقت انسان می شود و انسان را به دشمنی و کنیه می کشاند.2

پس اگر قوم حضرت هود (ع) خدایان متعدد را رها می کردند و به گرد خدای واحد جمع می شدند و در پرستش خدای متعال متحد بودند به طور یقین سعادت دنیا و آخرت نصیب آنها می شد.

2- وَجَعَلنا عَلی قُلُوبِهِم أَکِنَّهً اَن یَفقَهُوهُ وَ فِی آذَانِهِم وَ قراً وَ إذَا ذَکَرتَ رَبَّکَ فِی القرآنِ وَحدَهُ وَلَّوا عَلَی أَدبارِهِم نُفُوراً 3

تحقیق درباره| زیبایی شناسی از دیدگاه قرآن

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 58

زیبایی شناسی از دیدگاه قرآن

ضرورت توجه به هنر و تبیین حدود و مرزهای ان با عنایت به سه نکته بیشتر روشن می شود .

قدرت هنر:

چنان که در ادامه - در ضمن یاد کرد عناصر اثر هنری بیان خواهیم کرد- هنراز رسایی ، پذیرش بیشتر وسرعت در انتقال پیام برخوردار بوده و به خاطر جهانی بودن زبان ان در میان راههای مختلف پیام رسانی پذیرفته ترین راه می باشد

توجه قدرتهای باطل کیش به قدرت جایگاه هنر:

دریافت نقش هنر درهدایت یا ضلالت مردم امری نیست که بتازگی روشن شده ، باشد لیکن در عین حال به نظر می رسد در عصرهای اخیر قدرتهای جهانی به نقش هنر در تحقق منابع پلید خود ، بیش از پیش پی برده اند . بی تردید یکی از نمودهای ان جایگزین تهاجم فرهنگی به جای تهاجم سیاسی و نظامی و ... برای توسعه قلمرو سیطره و نفوذ استعماری می باشد . تهاجم به گونه فرهنگی نیز ، بیش از هر چیز دیگر برعنصر هنر و مولفه های ان تکیه دارد .

سرمایه گذاری میلیاردها دلاری در توسعه و رونق هالیوودها ، ساختن فیلمهای خشن و ضداخلاقی ، توسعه برنامه های ویدئویی و ماهواره ای ، رمانهای منحرف کننده و .. همگی حکایت از این توجه خطر افرین به نقش منفی هنر دارد .

ظهور نهضت اسلامی و عدم بازیافت مرزهای بایسته هنر:

انقلاب اسلامی به دو دلیل به هنر نیازمند است :

◄ ابلاغ پیام

◄ مقابله با شبیخون فرهنگی

زیرا تنها راه مقابله با فرهنگ ، خود فرهنگ است .

از سوی دیگر ، هنر دارای مولفه های مختلف بوده ، مرزهای بایسته و نبایسته ای دارد که عدم بازیافت این مرزها سبب فروغلتیدن دران چیزی می گردد که به دنبال اجتناب از ان بودیم . با این حال ، از سوی دانشوران اسلامی ، تحقیق بسیار کمرنگ و ضعیفی درباره ان انجام شده است ، به گونه ای که به زحمت می توان به برخی از آراء ان هم در چند مقوله محدود هنری دست یافت .

از این رو ، روشن نبودن مرزبندیهای هنر مقبول و مردود ، مسولان فرهنگی جامعه را با مشکلات بنیادینی در جهت سیاستگذاری مناسب روبرو ساخته است .

سینما ، برنامه های رادیو و تلویزیون ، موسیقی ، مجسمه سازی ، نقاشی و ... از جمله مقوله های هنری است که داوری در مورد انها پس از انقلاب با فراز و نشیب روبرو بوده است . گاه با پذیرش انها بر مبنای احتیاط و به شکل کم رنگ کردن

گزینش های ما در عشق از دیدگاه روانشناسی 12ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 13

گزینش های ما در عشق از دیدگاه روانشناسی

عشق پدیده ای است که از دیر باز ذهن انسان را به خود مشغول کرده است. دانشمندان حوزه های گوناگون به نوعی به تحلیل این پدیده در انسان پرداخته اند.مطلبی که در زیر آمده است سعی دارد به طور اجمالی یک سری از فاکتور های روانی را که در ایجاد این حس نقش بازی می کنند را باز شمارد.

معشوق انعکاسی ازعاشق

جستجوی فردی که انعکاسی از ما باشد از شایع ترین تئوری هایی است که به عنوان دلیل انتخاب معشوق بیان می شود. به این مفهوم که در فرد مقابل چیزی که در خودمان نیز وجود دارد، ما را به طرف او جذب می کند. در حقیقت در این نوع عشق انسان در جستجوی "منی دیگر" است. منی که بتواند تصویر مرا چون آیینه در خود انعکاس دهد. منی که برایم آشناست و برایم امنیت به همراه می آورد.

گاهی نیز در جستجوی آیینه ای هستیم که "من ایده آل " را به ما باز گرداند. اگر به عنوان مثال "سخت کوش بودن" جزو ایده آل های ما باشد، اینکه بتوانیم عشق فردی سخت کوش را به خود معطوف کنیم، برایمان تائیدی است از تصویری که می خواهیم از خودمان داشته باشیم.

در حقیقت، ما در این نوع عشق، در جستجوی نگاهی هستیم که ما را در آن تصویری که دوست داریم از خودداشته باشیم تائید کند.هر چه تردید در صحت این تصویراز خود بیشتر باشد، حضور این دیگری به عنوان عاملی اطمینان بخش برای ما حیاتی تر می شود.

البته باید گفت در اغلب عشق ها، به میزانی این بعد به چشم می خورد. هر فردی در رابطه با معشوق تا حدی در جستجوی بازسازی نگاهی است که از خود دارد. نگاه تائید کننده ی دیگری برای ما نمودی است که چقدر با"ایده آل هامان"منطبق هستیم. ولی زمانی که عشق تنها به این جنبه خلاصه شود، می تواند نمودی از شخصیت شکننده فرد عاشق باشد که بدون نگاه مثبت معشوق تمام روانش متزلزل می شود.

یکی دیگر از مشخصاتی که این عشق دارد،ایده آلیزه کردن فرد معشوق است. زیرا که شخص برای اینکه بتواند دیگری را بعنوان آیینه ای که تصویرش را به او باز می گرداند مورد تائید قرار دهد،باید از او در ذهنش شخص "معتبری" بسازد.

معشوق به عنوان موجودی مکمل

در این عشق تفاوت های فرد است که ایجاد کننده ی این احساس کشش بین دو نفر می شود. در اینجا دیگر شخص در جستجوی همتای خود نیست، بلکه در جستجوی کسی است که جایگزین یک سری فقدان های وجودی اش شود. به عنوان مثال فرد منزوی عاشق فردی بسیار اجتماعی می شود.عامل اصلی این کشش یافتن ابعادی است که فرد در خود نمی تواند ایجاد کند. به گفته ی روانشناسان در بسیاری موارد این تفاوت نه تنها می تواند با زمان جذابیتش را از دست بدهد، بلکه بصورت عامل اختلاف طرفین بروز کند. یعنی جنبه هایی که در اول ارتباط عامل اصلی انتخاب فرد بوده اند، به مرور زمان برای فرد عاشق به صورت ضعف هایی غیر قابل تحمل در می آیند تا جایی که می توانند جدایی دو فرد را باعث شوند. به عنوان مثال در نمونه ی بالا اجتماعی بودن فرد به "سبک بودن" یا "فضا گیر بودن" تعبیر شود.

می توان گفت در نوع اول عشق( جستجوی فرد مشابه خود) نیز سیر رابطه می تواند به همین جا ختم شود. یعنی با مرور زمان شخص مقابل انعکاسی می شود از ضعف هایی که فرد درخود تحمل دیدنشان را ندارد و به این صورت عشق کمرنگ تر و کمرنگ تر می شود. زیرا فرد از حضور مداوم کسی که او را پی در پی به یاد ضعف های خودش می اندازد احساس راحتی نمی کند.

برخلاف چیزی که می توانیم تصور کنیم، این دو نوع گرایش( کشش به فرد مشابه و یا متفاوت ) می توانند به طور هم زمان در یک فرد وجود داشته باشد. در حقیقت روان انسان به دلیل پیچیدگی که دارد، قادر است در خود تناقضات بسیاری را جا بدهد. در روانشناسی احساسات متناقض، حضور یکدیگر را همیشه نفی نمی کنند.سیاه و سفید می توانند هم زمان با هم وجود داشته باشند و همین تناقضات هستند که دینامیک روانی ما را باعث می شوند.

روانشناسان معتقدند یک سری از دلایل انتخاب عشقی از ناخود آگاه و بخش دیگرش آگاهانه می باشد.

به عقیده "وینچ"[1]، ما در خیلی مواقع در بخش "خود آگاه ذهن مان" برای انتخاب در جستجوی شباهت های فرد مقابل هستیم."ارزش ها و علائق مشترک"در این انتخاب نقش بازی می کنند. در صورتی که بخش"مکمل" عشق را تا حدود زیادی "ساختار شخصیت" افراد و نیاز های عاطفی و عمیق و در خیلی موارد ناخود آگاه شان عامل می شوند. اساس این نظر وینچ عقاید فروید در این زمینه است. در حقیقت فروید در کتاب "مقدمه ای بر نارسیسیسم"[2]، عنوان می کند که در تجربیات بالینی اش مشاهده نموده است که افراد خود شیفته گرایش زیادی به انتخاب اشخاص وابسته و مطیع دارند.

در حقیقت وینچ در کاری تحقیقی، می خواست صحت و سقم این گفته ی فروید را به محک آزمایش بگذارد. او با استفاده از متدهای آماری(

تحقیق درباره| بررسی نقش عمل در رستگاری انسان از دیدگاه امام خمینی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 40

بررسی نقش عمل در رستگاری انسان از دیدگاه امام خمینی «ره»

پیشگفتار

موضوع این تحقیق (( بررسی نقش عمل در رستگاری انسان از دیدگاه امام خمینی «ره» می باشد. این موضوع از طرف کانون قرآن و عترت داشنگاه آزاد اسلامی ارائه شده است . اما از یک طرف بسیار کلی و دریایی از مطلب پیرامون آن در کلام و پیام مکتوب امام «ره» یافت می شود . از سوی دیگر وقت انجام کار محدود بوده است . و همچنین امکانات رایانه ای مخصوص کلام امام «ره» نیز در شهرستانها یافت نمی شود .

از این رو آنچان که شایسته و بایسته و در برنامه کاربردی و مورد علاقه ام بوده کار صورت نگرفت و با این وجود ، این کار با شیوه ای علمی و پژوهشی و با رعایت مبانی و مراحل آن انجام پذیرفت . و در پنج فصل تنظیم و فصل بندی گردید.

در فصل اول موضوع تحقیق و خلاصه ای از مرور مطالعاتی ، اهداف ، سئوالات تحقیقاتی و تعریف مفاهیم کلیدی آمده است . ناگفته نماند ، بدلیل اینکه در نظر بود سیر پژوهشی علمی طی گردد ،‌در فصل دوم مرور مطالعاتی و مبانی نظری تحقیق بصورت مفصل هم از دیدگاه مکاتب الهی مطرح گردید .

اگر در این طرح حدود و اهداف طرح نیز از سوی ارائه دهندگان آن مشخص می شد شاید کار ما از مزیت های بیشتری برخوردار می شد . ولی با آن آزادی که در انتخاب اهداف و روش تحقیق داده شده بود ما را برآن داشت تا آنچه را که خود احساس کرده و علاقه مند آن هستیم بررسی نماییم که این نیز البته مزیت ویژه ای است . . .

و از میان سؤالات زیادی که پیرامون مسأله مورد نظر گردآوری شد بخاطر تمدید موضوع فقط شش سؤال انتخاب شد . و اهدا ف تحقیق نیز با توجه به مبانی فکری و نظری تحقیق مشخص گردید.

در فصل سوم ، روش تحقیق ، شیوه و تکنیک اجرایی و تحلیل داده آورده شده است. روش تحقیق تاریخی و موردی و فن گردآوری یافته‌ها کتابخانه ای و استادی است ،‌جامعه آماری تحقیق کتب مربوط به حضرت امام خمینی«ره» می باشند ، اگرچه عدم وجود آن کتب در دانشگاه مانند صحیفة نور یکی از مشکلات کاری بوده است . در این فصل همچنین مراحل کار تا پایان آورده شده است.

در فصل چهارم یافته های تحقیق بصورت خوشه بندی و طی مراحلی منطقی ارائه گردیده اند شاید در همین فصل بتوان به راحتی جواب همه سؤالات تحقیق را یافت چرا که به وضوح استنادهای مربوط جوابی برای پرسشهای مطرح شده می باشند . ولی جهت افاده بیشتر در فصل پنجم نتیجه تحقیق نیز بصورت خلاصه آمده است .

آنچه را که خود در این رهیافت ، درک عمیق نمودم آن است که یگانه راه تقویت و پیش بردن ایمان و رسیدن به کمال انسانی و سعادت اخروی از دیدگاه امام «ره‌‌» عمل است. و حقایقی که امام «ره» در این خصوص مطرح می نماید ومنبعث از حقیقت دین و رسالت انبیاء و ائمه اطهار (ع) می باشد. واقعیت دیگری که در خلال این کار هویدا شد این است که امام خمینی «ره» خود دارای یک سیره ای عملی که در واقع اصولی پایدار و تعیین کننده سبک رفتار در یک حوزه دینی و آن هم در این دوران و قرون می باشد . که آن اصول در رفتار افراد کمی پیدا می شوند.

اما آنچه مهم است یافتن آن اصول و پایبندی به آنها ، فرد و جامعه را صاحب یک منطق عملی می‌سازد و امیدواریم این اصول سرنوشت ساز فردی و اجتماعی با کارهای پژوهشی و علمی از سیره و کلام و پیام امام «ره» استنتاج و در اختیار جامعه قرار گیرد که یقیناً آن اصول و پایبندی به آنها ، حافظ سلامت و صلابت فرد و جامعه و در نهایت رستگاری انسان هم در این دنیا و هم در آن عالم خواهد شد .

والاسلام

فصل اول

کلیات

1.موضوع تحقیق

بررسی نقش عمل در رستگاری انسان از دیدگاه امام خمینی «ره»

2.تاریخچه مطالعاتی

در بررسی که پیرامون موضوع مورد نظر در آثار مکتوب مربوط به دیدگاهها و اندیشه های حضرت امام «ره» صورت گرفت . هیچ پژوهشی که مستقیماً به بحث مورد نظر این تحقیق بپردازد یافت نشد. اما در آثاری ، باستناد به کلام امام از نقش اعمال انسان صحبت به میان آمده است ، و ما در فصل دوم در مبانی نظری و مرور مطالعاتی به آنها اشاره ای کوتاه خواهیم نمود.

در خصوص نقش عمل و آثار دنیوی و اخروی و ارتباط آن با سعادت و شقاوت بشر ، از منظرها و دیدگاههای متنوع و متفاوتی بحث شده است ، شاید بتوان گفت بهترین پیامها و گفتارهای منطقی و علمی و کلامی را در این خصوص می توان در قرآن کریم و احادیث و روایات یافت . مسائلی همچون اصالت عمل ، ناقص بودن ایمان منهای عمل ، رابطه نیت و عمل ، آثار دنیوی و اخروی آن و تبین کاملی از عمل ، بهشت و جهنم در این آثار ممتاز می باشند که ما در بحث مبانی نظری و فکری تحقیق مفصل بحث خواهیم نمود.

3.بیان مسأله

آیا عمل بعنوان یک فعل اختیاری که با عقل و اندیشه انجام گرفته است در سرنوشت دنیوی و اخروی یا سعادت و شقاوت او تأثیر دارد ؟ در این تحقیق سعی شده است تأثیر عمل بعنوان یک فعل اختیاری در سعادت دنیوی و اخروی که همان رسیدن به کمال انسانی در دنیا و بهشت موعود و رضایت حق است از منظر امام «ره» بررسی گردد. از آنجایی که عنوان پژوهش بسیار کلی است و دقت و امکانات ویژه ای را طلب می‌کند ، تا همه جانبه و از ابعاد مختلف و عمیق مورد بحث و تحقیق قرار گیرد . لذا در این پژوهش تلاش شده است اعمال و افعال جوانحی و جوارحی که امام «ره» بیشترین تأکید را روی آنها داشته است و مستقیماً پاداش و جزای اخروی و دنیوی را بعد از آنها بیان نموده است .

وقتی یک مسلمان به سخنی همچون ‘‘ الایمان عقد بالقلب ولفظ باللسان عمل بالجوارح ‘‘ می اندیشد در ذهنش سؤالی برانگیخته می شود که این عمل که لازمه ایمان و بلکه اگر نباشد ایمانی نیست چگونه وچه کمیت و کیفیتی دارد ، شرایط آن کدامند ؟ از سوی دیگرکسی در این دنیا و در این برهه از زمان قدعلم کرد که همه اش عمل بود ، و خود عامل به گفتار و اندیشه و نیات خود در چارچوب قوانین دینی و عامل به احکام اسلام و دستورات و اوامر الهی و انبیاء و ائمه است . پس براین انسان ضعیف النفس قرن بیستم و بیست و یکم و مابعد آن لازم است تا نگاه امام عامل را ( هرچند به قدر قطره ای از آن باشد ) پیرامون این اصل سرنوشت ساز بشر دریابد.

4. پرسشهای تحقیق

از آنجایی که تحقیق درصدد تأیید و پاسخ مثبت یا منفی با سؤلات مطروحه می باشد ، لذا دارای پایگاه اثباتی است . و سؤلاتی که در این پژوهش در جهت پاسخ به آنها هستیم عبارتند از :

الف . آیا ایمان و عمل لازم و ملزوم یکدیگرند ؟

ب . آیا از دید گاه امام «ره» سعادت دنیوی و اخروی حاصل اعمال انسان است ؟

ج . ویژگیها و خصوصیات اعمال صالحه از دیدگاه امام خمینی «ره» کدامند ؟

د . از نظر امام «ره» آثار دنیوی و اخروی اعمال چگونه ظاهر می شوند؟

ه . از دیدگاه امام «ره» چه اعمالی موجب تکفیر اعمال سیئه می گردند ؟

5. اهداف مطالعاتی

الف . برسی دیدگاههای امام «ره» در خصوص عمل و نتایج آن .

ب . بررسی نقش اعمال و آثار آنها در حیات دنیوی و اخروی انسانها از دیدگاه امام «ره» .

ج . بررسی دیدگاههای امام «ره» در خصوص تجسم اعمال در بهشت و جهنم.

د . بررسی آراء امام «ره» در خصوص اعمالی که باعث احباط یا تکفیر اعمال دیگر می شوند.

6. حدود مطالعاتی

این تحقیق فقط در آثار مکتوب امام «ره» صورت می گیرد . وچون موضوع تحقیق “ رابطه عمل و سعادت “ است . و عمل به معنی فعل اختیاری و سعادت به معنای رسیدن فوز و خوشبختی در دنیا و آخرت است لذا مسائلی همچون معاد جسمانی یا روحانی و کیفیت سؤال و جواب و چگونگی کیفر و جزای اعمال و عالم برزخ و . . . . که در ارتباط با موضوع تحقیق بصورت مستقیم نیستند ، از حوزه تحقیق خارج می باشند . بنابراین حدود مطالعاتی این پژوهش منحصراً خصوصیات و ویژگیهای اعمال و نتایج حسنه یا سیئه آنهاست ، که از دیدگاه حضرت امام «ره» مورد بررسی قرار می گیرند .

7. اهمیت و ضرورت تحقیق

یکی از اصول جهان بینی اسلامی که از ارکان ایمانی و اعتقادی دین اسلام و بلکه سایر ادیان آسمانی است اصل ایمان به پاداش و کیفر اعمال انسان است ، و بدون شک

تحقیق درباره: اآزادی بیان از دیدگاه اسلام 11 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 11

آزادی بیان از دیدگاه اسلام:

آزادی همزاد انسان است. پس انسان فطرتاً آزاد است. خداوند او را آزاد آفریده است و هیچ کس نمی تواند این ویژگی را از او بزداید. آزادی یک ارزش انسانی است. به همین جهت اعتقاد داریم که در انسان، آزادی اصالت دارد. چه آزادی عقیده و ... محدود کردن آزادی یک استثناء است که نیازمند دلیل و توجیه عقلانی و وحیانی می‌باشد. بنابراین طبیعی است که بگوئیم تمام ادیان آسمانی، عهده دار حفظ آزادی انسان بوده‌اند و در برابر به بردگی کشاندن انسان قاطعانه ایستادگی کرده‌اند و فرقی ندارد که این به بردگی کشیدن جنبه مادی داشته باشد یا معنوی و امثال ذلک.

اسلام نه تنها به عنوان آخرین دین آسمانی نیز از این قاعده خارج نیست بلکه همیشه بر آزادی انسان تأکید کرده و آن را تضمین کرده است و در برابر همه انواع سوء استفاده و به بردگی کشاندن انسان ایستادگی نموده است. امام علی (ع) می‌فرماید: «لاتکن عبد غیرک وقد خلقک الله حراً». عمر بن خطاب خلیفه دوم نیز کسانی را که مردم دیگر را به بردگی می‌کشاندند مورد خطاب قرار داد و به ایشان گفت: «تا کی مردم را به بردگی می‌کشید در حالی که مادرانشان ایشان را آزاد به دنیا آورده‌اند».

یکی از انواع آزادی‌های مورد نظر اسلام، آزادی بیان است. یعنی انسان بتواند آزادانه اندیشه‌ها، اعتقادات، احساسات و عواطف خود را به صورت طبیعی و مرسوم بیان کند. زیرا انسان جامد نیست بلکه موجودی متحرک است و وجود او نیاز دارد که نسبت به پیرامون خود واکنش نشان دهد و مکنونات درونی خود را ابراز نماید. اسلام – به عنوان یک دین و با صرف نظر از عملکرد بعضی از وابستگان آن – هیچگاه برای ساکت کردن نَفَس‌ها و کشتن روح ابداع و ابتکار در مردم کاری صورت نداده است. از این رو تاریخ اسلامی ما سرشار از ابداع گران عرصه ادب و هنر و موسیقی است. می‌بینیم گروههای بسیاری بودند که با آزادی تمام اندیشه های مخالف خود را بیان می‌نمودند و اسلام هیچگاه آنان را تحت فشار قرار نداد. بلکه عکس آن دیده می‌شود.

قرآن مجید اشاره می‌کند بودند کسانی پیامبر گرامی اسلام(ص) را ساحر و دروغگو و شاعر و کاهن می‌گفتند یا در مسأله معاد تردید می‌کردند و در بسیاری دیگر از مفاهیم و احکامی اسلامی تشکیک می‌نمودند.

ولی ویژگی نظام آزادی‌ها در اسلام این است که دیدگاه خاصّی نسبت به هستی و زندگی دارد، به غیب ایمان دارد و به روز قیامت باورمند است. پس آزادی‌ها نیز باید در همین راستا حرکت کنند. اسلام ایده «آزادی برای آزادیت» را ترویج و تشویق نمی‌کند، بلکه اعتقاد دارد که آزادی باید در خدمت پیشرفت و تحول و ابداع و حرکت تاریخ باشد. پس آزادی بیان نیز باید در راستای همین نظام بشری باشد با توجه به این دیدگاه انسانی، آزادی بیان یک ارزش اساسی در مجموعه ارزشهای انسانی است ولی شمامل همه ارزشهای بشری نمی‌شود. کرامت انسانی و حرمت بشری نیز وجود دارد. خطایی غیرقابل توجیه است اگر تحت عنوان آزادی بیان، کرامت و حرمت انسانهای دیگر را زیر پا بگذاریم. پس اگر نظام آزادی‌ها در اسلام مبتنی بر ایمان به خداوند است، طبیعی است که نهایت آزادی نیز هیچگاه از این نظام نباید فراتر برود و به توهین به خداوند و کتابهای آسمانی او و پیامبران گرامی‌اش بینجامد.

با توجه به آن چه بیان گردید، دور از انتظار نیست که آزادی بیان بعضی ضوابط و شرایط و محدوده‌هایی داشته باشد که مصالح نوعی و عمومی آن را ایجاب می‌نماید. مهمترین این ضوابط این است که آزادی بیان هیچگاه نباید به حریم خصوصی افراد وارد شود. تحت عنوان آزادی رسانه‌ای ورود به این منطقه برای هیچ ‌کس جایز نیست. نباید اسرار مردم را بیرون ریخت و آنان را رسوا کرد. ضابطه دیگر به عامل اخلاق مربوط است. یعنی جایز نیست که آزادی بیان مرزهای اخلاقی جامعه را زیر پا بگذارد و جوانان و کودکان و زنان جامعه را دچار فساد و تباهی نماید. ضابطه دیگر این است که آزادی باید در چارچوب مصالح ملّی و میهنی حرکت کند. هیچ نویسنده یا روزنامه‌نگاری حق ندارد اسرار نظامی کشور خود را فاش کند. این کار خیانت بزرگی است. همه کشورها در مجازات کردن کسی که این کار را انجام دهد، متفق القولند.

از این رو همیشه برای کسانی که آزادی بیان را یک مسأله غیرقابل مناقشه می‌دانند تأکید می‌کنیم که ویژگی‌ها و خصوصیت‌های ملّت‌های دیگر را بشناسند و وارد عرصه‌هایی که توهین به دیگران محسوب می‌شوند نگردند. اگر تعدی به تمامیت ارضی یا موجودیت یک دولت خیانت بزرگی به شمار می‌آید، از نظر ما مسلمانان، تعدی و توهین نسبت به همه پیامبران الهی و پیامبر گرامی اسلام(ص) بسیار خطرناک‌تر و بزرگ‌تر از آن است. زیرا پیامبران الهی نقش بس ارزنده‌ای برای همه انسانها داشته‌اند. پیامبران بودند که بشر را از ظلمت‌ها و تاریکی‌ها به سوی نور و روشنایی بیرون بردند. اهداف اصلی غرب که پشت نقاب آزادی بیان خود را پنهان کرده‌اند به تدریج رو می شود. لذا ما از این بابت بسیار احساس خطر می‌کنیم. در جایی که به اسلام و پیامبر گرامی آن توهین می‌شود، آزادی رنگ تقدس به خود می‌گیرد. چندی پیش مورخ انگلیسی به خاطر تحقیق در مسأله یهودی‌سوزی محاکمه شد. پیش از این نیز روژه‌ گارودی اندیشمند مسلمان فرانسوی به محاکمه کشیده شد.

ما عمیقاً اعتقاد داریم که دارند نقشه می‌کشند که آزادی بیان، هرچیزی را که نام اسلام بر خود دارد به لجن بکشند. نزدیک است آزادی بیان به نفاق سیاسی و فکری نیز بینجامد. دولت‌های غربی در رابطه با اعراب و مسلمانان و اعتقادات و نمادهای دینی و تاریخی آنها گرفتار نفاق سیاسی و فکری