تحقیق در مورد نساجی یزد

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 14 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

مقدمه

درقرون اولیه اسلامی کارگاه های پارچه بافی ساسانی در شوش ، ری و مرو به کار خود ادامه دادند و با همان کیفیت به تولید پارچه پرداختند ، زیرا مراکز نساجی بر مبنای عوامل متعددی پا گرفته بودند ؛ از جمله نزدیک بودن به جاده های تجاری و دسترسی به آب کافی . در این میان پارچه بافی شوشتر به خاطر تولید ابریشمینه های «‌رومی» از شهرت خاص برخورداربود.

« خفتان » که برای دوخت نوعی جوشن به این نام معروف شده بود ،در میان منسوجات صدر اسلام از مرکز ماوراء النهر به نقاط جنوبی و غربی اشاعه یافت . در فسا پارچة پرده ای از ابریشم و پم با حاشیه های ویژه به صورت اختصاصی برای امرای وقت یافته می شد . یکی از این نمونه ها که بسیار آشیب دیده و امروز در موزه منسوجات واشنگتن نگه داری می شود ، مربوط به سال های 127 تا 132 هـ . ق است .

از مراکز دیگر پارچه بافی شهر «‌طراز » بود که در جنوب ترکستان شرقی و شمال افغانستان کنونی قرار داست و «‌دیبای » آن رواج جهانی یافت . در این پارچه ها کتیبه نویسی تزیینی و سوزن دوزی در حاشیة پارچه متداول شد که مشخصه اصلی بسیاری از منسوجات خلافت امویان است .

این پارچه دو نوع داشت ؛ طراز شاهانه که برای پادشاه و امیر و نزدیکانشان بافته می شد و حتی گاهی اوقات کارگاه های آن در کاخ شاهی دایر می شد و تحت نظارت خاندان شاهی کار می کرد . نوع دوم ، طراز عامه که برای دولتمندان تولید می شد . مهمترین و با ارزش ترین مورد مصرف این پارچه های کتیبه دار برای پوشش « کعبه » خانة خدا بود .

در این دوره مراکز پرورش کرم ابریشم بیشتر در ایالات شمالی ایران ، یعنی آذربایجان ، طبرستان و خراسان متمرکز بود . در خراسان هشتاد کارگاه تولید پارچه وجود داشت که برای بازارهای فروش خود در شوش و اهواز ،پارچه های پنبه ای مخصوص عمامه و ابریشمینه هایی برای انواع لباس ، چادر و روسری تولید می کرد .

کازرون در فارس ابریشمینه های محلی ، پیراهن و روسری پنبه ای ، پارچه های کتانی و کرکی از موی بز و نیز قالی و گلیم به اطراف صادر می کرد .

صنایع پارچه بافی به ویژه در شمال شرقی ایران رونق داشت و خراسان ، نیشابور و مرو بهترین پنبه و پارچه با تارهای نخی را تولید م کردند . در مرو به ویژه تهیه پارچه ای سیاه که مورد مصرف عباسیان بود و ابریشمینه های کتیبه دار برای عمامه با شهرت فراوان تولید می شد .

در دورة سامانی ، بخارا به بازار جهانی برای تجارت پارچه ابریشمی بدل شد و پارچه نخی نازکی به نام « چیت موصلی » ونوعی پارچه پنبه ای ضخیم معروف به زندینجی » را به سراسر جهان می فروخت .

نظام پارچه بافی طراز تا آغاز تهاجمات مغولان در سدة هفتم پابرجا بود اما با حمله مغول همه چیز به نابودی کشیده شد . در دوره بعد تیموریان و صفویان کارگاه های پارچه بافی را از نو احیا کردند و به تولید پارچه پرداختند.

ابریشم های اسلامی که در کلیساهای اروپایی به جا مانده است . نشان دهندة تجارت پر رونق و سامان یافته آن دوره است . علاوه بر این برخی از این پارچه ها هدایای شاهانه ای است که از سوی کارگاه های بافندگی ایران به کشورهای اروپایی ارسال می شد . استقبال قابل توجه اروپاییان از این تولیدات سرانجام موجب راه اندازی صنعت ابریشم بافی در قرن چهاردهم میلادی ( هشتم هـ . ق ) در کشورهای مغرب زمین شد . یکی از بهترین نمونه های ابریشمینه های اسلامی در کلیساهای اروپا ، کفن « قدیسی یوسی » باقی مانده در دیر موقوفی آن قدیس است . این پارچه که پس از اولین جنگ صلیبی به فرانسه آورده شده بود ، از جنس ابریشم و با بافت جناغی ضخیم است که شیوة طراحی ایرانی آن چشمگیر و به شیوه قالی های ایرانی است . روی این پارچه دو ردیف فیل که نماد قدرت بود ، خروس که از نشانه های هنر ساسانی است و شترهایی که از سر به دم دیگری متصل هستند ، مشاهده می شود .

کتیبه ای به زبان فارسی نیز بر این پارچه ابریشمی نقش بسته است . این پارچه در موزه لوور نگه داری می شود .

از این مهم می توان دریافت که منسوجات ایرانی نه تنها هویت خود را در طول تاریخ حفظ کرده ، بلکه در صنایع پارچه بافی دیگر ملت های اسلامی و دنیا تأثر گذاشت .

آل بویه ( حدود 320تا 447 هـ ق ) سازمان « طراز شاهانه » را از تصاحب خلافت عباسی بیرون آورده و در تصرف خود گرفتند . از همان زمان نواحی زیر حکومت دیلیمان مراکز مهم پارچه باقی شد و سراسر خاک طبرستان به مرکز پرورش کرم ابریشم تبدیل شد . در این دوره ری نیز صاحب پارچه بافی مهمی بود . خز ابریشمی از شوش ، ردا و جامه بلند زنانه از فارس ، عبا و روپوش از اصفهان ، پارچه حفّی از نیشابور ، پارچه نخی از رو ، ابریشمینه زرد وزی شده از بغداد ، زربفت ها از روم شرقی و… همه به دست بازرگانان شهر ری داد و ستد می شد .

منسوجات سلجوقی به دشواری از منسوجات دیلمیان قابل تفکیک است و در بسیاری موارد نقش غالب در تمامی این پارچه ها ، نقش عقاب و شاهین با کاکل شاخ مانند است . زیرا سلجوقیانی که بر ایران تسلط یافتند، تمامی کارگاه های پارچه بافی آل بویه را به تصاحب خود در آوردند و انواع نقش و نگارهای آنان را به کار بستند .

به مرور تزیینت مرغی با عناصر ریز نقش و ظرافت بسیار ، همراه نگارههای هندسی ، شاخه های پیچیده و برگ های نخل در منسوجات راه یافت و نقش عقاب خود درفش سلجوقیان شد . نقش ابوالهول و تصاویر افسانه ای با سر و گردن زن و بال و دم و چنگال کرمس بر روی ابریشمینههای سلجوقیان ایران و سلجوقیان آسیای صغیر ، سوریه مصر و اسپانیای اسلامی به کار رفت .

منسوجات دوره تیموری بسیار کم به دست آمده است و اطلاعات موجود درباره آنها بیشتر از نوشته هاغی جهانگردانی چون مارکوپولو با تصاویر مینیاتور که انواع جامه را به تصویر کشیده و نقوش و رنگ های به کار رفته در آنها را به دقت ترسیم کرده ، قابل درک است .

درآغاز دوره صفویه شهرهای تبریز ،کاشان ، یزد ، اصفهان و نیز مراکزی از خراسان دارای صنایع بافندگی پیشرفته ای بود و پارچه های جناغی باف نخی ، اطلس ، ابریشمینه گل برجسته چینی ، زربفت و مخمل تولید می شد . برای اولین بار نخملی که با چند لایه بافت تولید می شد ، در دوره صفوی ظاهر شد . از دوره تهماسب ( 930 تا 984 هـ . ق ) کاشان مقام مهمترین مرکز پارچه بافی را به دست آورد و زری و اطلس و مخمل همراه با قالی های ابریشمی به دیگر نقاط صادر شد .

شاه عباس صنایع بافندگی را به چنان پایه ای رساند که به عنوان پشتوانه سیاست های وی مطرح شد . در این دوره پرورش ابریشم در مازندران رواج داشت و ابریشم خام به روسیه و اروپا صادر می شد .

در دوره صفویه تخیلات شاعرانه و افسانه پردازی هایی که در مینیاتور تجسم یافته بود ، بر پارچه های نفیس و مخمل جای گرفت . بافته های نقش دار یا رنگی علاوه بر لباس ، در تزیین اثاثیه خانه و پوشش اسب ها نیز به کار می رفت و در خیابان آویخته ، یا در مراسم تشریفاتی در زیر پا گسترده می شد.

پارچه ها در شکل گیری خیمه ها نیز کاربرد ویژه می یافت و رنگ ها و بافت های گوناگون درکنار هم به کار می رفت . در ترکیب مخمل های نقش برجسته با اطلس طلایی و بافته های مروارید دوزیشده و قالی های طرح ترنجی ،خیمه هایی افسانه ای به پا می شد .

در منسوجات قرندهم هجری صحنه های توصیفی با الهام از مینیاتورها شدیداً راه یافت و عناصر تصویری پیشین توسط هیکل های شکارچی ، امیر زاده و… اشغال شد .

یزد از دیدگاه جهانگردان و صاحب نظران

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 22

یزد از دیدگاه جهانگردان و صاحب نظران :

1- پروفسور کازولا: « یزد از نظر بناهای خشنی و گلی در دنیا بی نظیر است»

2- سفرنامه فردریچاردز : « احساسات مذهبی در شهر یزد، خیلی جدی تر از اغلب شهرهای ایران است»

3- سفرنامه پولاک – یاکوب ادوارد پولاک: « ایرانیان با مهارت هر چه تمامتر، شیرینی تهیه می کنند و قنادهای ایرانی در رشته خود از هنرمندان طراز اول جهان به شمار می روند. بهترین نوع شیرینی در اصفهان و یزد تهیه می شود.

4- حدائق السیاحه- زین العابدین شیروانی : « یزد شهری است مشهور و درالسنه و افوا مذکور...بارندگی در آن دیار کم می شود و مسکن اهال تجارت و ارباب دولت است و کوچه و بازارش پاکیزه است ... فواکه سردبیرش فراوان و اکثر آن ممتاز... و مردمش عموماً شیعه امامیه اند »

5- سفرنامه مارکوپولو : « یزد شهر بزرگی است که از لحاظ تجارت و رفت و آمد نقطه مهمی به شمار می رود یک نوع پاچه ابریشمی و طلایی در آنجا بافته می شود که موسوم است به ( پارچه یزدی) و به همه جای دنیا صادر می شود»

6- سفرنامه اورسال : « در حال حاضر قسمت اعظم زردشتیان در شهر یزد- که آنجا را موطن اصلی خود میدانند- سکونت دارند حرفه اغلب آنان کشاورزی یا تجارت است»

وجه تسمیه یزد:

واژه یزد: نامی است باستانی که ریشه در ( یشت yast) یا ( یزت yast) و ( یسن yasn) دارد، با مفاهیمی چون ستایش، نیایش، پرستش، ایزد، و ...

یکی از فصول پنجگانه اوستا هم به یکی از این نامها یعنی یشت خوانده شده است. اما اینکه کدامیک از عوامل انسانی، محیطی و جغرافیایی بیشتر در نامگذاری آبادیها و شهرها تأثیر داشته، به نظرمی رسد عامل انسانی و قومی نخستین و بیشترین تأثیر را بر جای نهاده است. شواهد تاریخی نشان می دهد، قومی که در یک سرزمین خالی از سکنه ساکن می شده ، نام قوم خود یارتیس خود یا نام محل سکونت پیشین را بر آن نهاده است، نژاد آریا از همین نمونه است. فلرافتی که در انتخاب این نامها با مفاهیم متعالی وجود دارد- بویژه در مورد اماکن- از نخستین جاذبه های فرهنگی است که زندگی یک ملت به آن قوام می یابد و چنین است یزد و آبادیهای آن استان عبدالحسین آیتی در « آتشکده یزدان» روایتی را باز گفته است که گویا شهر باستانی یزد را ادساتیس می نامید اند. کثه هم نام دیگری است که به این ناحیه داده شده بود. نوشته اند که در زمان اسکندر یزد را کثر می نامیدند و آن اولین عمارت و آبادی یزد بود و به زندان ذوالقرنین شهرت داشت. اما یزد آخرین نامی است که به ما رسیده و در دوره ساسانی بوده که به آن یزدان می گفتند که این خود ریشه دینی دارد. و در پاره ای از متون قدیمی یزد را دارالعباده گفته اند. احمد کاتب مورخ یزد در قرن نهم نوشته است، درسال 504 هجری ملکشاه سلجوقی حکومت یزد را به علاء الدوله کالنجار واگذار کرد و آنرا دارالعباده نامید.

بررسی تاریخی و سیاسی یزد: 1 یزد در دروه های پیش از اسلام: یزد از سرزمینهای باستانی ایران است. در بررسی یزد باستانی، نه تنها به شهر یزد، بلکه به جلگه یزد یا واحد اراضی بزرگترین نظر داریم که از شمال غرب تا حوالی اصفهان، از جنوب شرق تا استان کرمان، تا غرب تا منطقه ابرکوه گسترده است. این که در افسانه های تاریخی بنای اولیه مناطقی از یزد، مثلاً میبد را به سلیمان نبی و یزد را به ضحاک و اسکندر و ابرکوه را به ابراهیم پیامتبر نسبت داده اند، خود از نشانه های دیرینگی تاریخ و فرهنگ این سرزمین کهن است. هر چند که در بیان تاریخ نمی شود به این روایتهای افسانه وار تکیه کرد، اما مجموعه اسناد پراکنده مجود در یزد نیز به سهم خود میراث شایان توجهی از فرهنگ و تمدن کهن و ریشه دار را در این سرزمین معرفی می کند، برای مثال دست افزارهای سنگی یافته شده در دره های شیرکوه، نگاره های روی تته سنگ کوه « ارنان» و قطعات سفال نقش دار یافت شده در نارین قلعه میبر- که اهل تحقیق آن را متعلق به دوره ایلامی می دانند- و نیز غارهای متعد استان و مساکن باستانی و آثار معماری و شهر سازی باستانی و یادگارهای آیین های کهن ایرانی که در گوشه و کنار این استان پراکنده است

مدنیت یزد در دوره ای که کشاورزی آغاز می شود، در چهار کانون عمده پا گرفته است، که عبارتند از کانونهای « مهریز و فهرج»، « یزد» ، « رستاق» ، « میبد» که البته به یک اعتبار می توان منطقه ابرکوه را نیز به این چهار کانون افزود. منطقه یزد به گمان قوی در دوره هخامنشی دارای راههای معتبر و موسسات راهداری و مراکز پستی و چاپاری بوده است. « بار تولد» نویسنده « تذکره جغرافیایی تاریخی ایران» ، یزد را عمدتاً دارای اهمیت بازرگانی گذر می داند. علاوه بر این پاره ای یادمانهای مادی و غیر مادی منطقه که تا امروز نگهداری می شود سررشته ای از آیین های کهن ایرانی را بدست می دهد که قرنها پیش از ترویج مذهب « نو زردشتی» ساسانی مردم منطقه بدان پای بند بوده اند، از آن جمله می توان از « مهرپرستی» و نیایش « آناهیتا» نام برد. در این باره از پاره ای نمادهای باستانی به ویژه چند نیایش گاه کهن الهام « آناهیتا» که دیر زمانی در این منطقه پایدار بوده است می توان نام برد که از آن جمله است: « پارس بانو» ، « پیرسبز»، «‌پیر نارکی» و ...

تاریخ نویسان قدیم یزد به اتفاق مطالبی درباره حضور و دخالت شاهان ساسانی بویژه قابد و انوشیروان و یزدگردها در نقطه یزد نوشته اند و آبادانی مناطقی از یزد، از جمله شهر یزد را به آن نسبت داده اند. همچنین در بررسی های تاریخی، سکه هایی معرفی شده است که در دوره پوراندخت ساسانی در شهر قدیم میبد ضریب می شده است. منطقه یزد، به دلیل موقعیتی که در یکی از شاهراه های اصلی شرقی – غربی ایران داشته، در نخستین سده اسلامی به تصرف مسلمانان در آمد. از آن پس تاریخ دوره اسلامی یزد آغاز می شود.

2- یزد در صدر اسلام : از نیمه دوم قرن اول هجری، قبایل متعدد عرب جهت اسکان رهسپار ایران شدند و گروهی از آنها در یزد سکونت گزیدند. اعرابی که وارد یزد شدند عمدتاً

معرفی مکان های مذهبی در یزد

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

معرفی مکان های مذهبی در یزد

مجموعه امیر چخماق

امیر جلال الدین چخماق از سرداران و امرا شاهرخ تیموری و حاکم یزد با همکاری همسر خود فاطمه خاتون در جهت آبادانی یزد مجموعه ای شامل تکیه، میدان، حمام، کاروانسراها، خانقاه، قنادخانه، چاه، آب سرد . از همه مهمتر مسجد امیر چخماق را بنیان نهادند. سنگ نصب شده در کرباس مسجد به طرف میدان و نثر وقفنامه بر آن به خط نسخ، شبکه های ظریف از کاشی های معرق دور خارجی گنبد محراب صفه اصلی با طاقنمای مقرتس کاری و این مسجد را از نظر مرتبه زیبایی بعد از مسجد جامع قرار داده است. این بنا مسجد جامع نو نیز نامیده شده است. این مجموعه در قرن هشتم هجری قمری بنا نهاده شده است

مسجد جامع کبیر

این مسجد یکی از باارزشترین میراث تاریخی هنری و گنجینه ای  معماری اسلامی است. بانی ساختمان اصلی مسجد را علاء الدوله گرشاسب آل بویه – قرن ششم هجری – می دانند ولی مسجد کنونی مربوط به آل مظفر و تیموریان قرن هشتم و نهم هجری است. از امتیازات هنری و معماری این مسجد می توان قدرت و استواری کاشیکاریهای نفیس و جالب، سر در بلند، دو کتیبه نفیس یکی به خط کوفی و دیگری به خط ثلث بر روی کاشی لاجوردی معرق در کنار سر در باشکوه، دو مناره زیبا و تزئینات کاشی کاری شده دیوارهای داخلی شبستان و زیر گنبد و خارج گنبد را نام برد. ارتفاع مناره های آن حدود 48 متر و ارتفاع سر در آن در حدود 24 متر می باشد

مسجد ریگ

این مسجد که کاروانسرای مخروبه بوده است، توسط امیر معین الدین اشرف بنا گردید. منار گلی مزین به کاشی با خطوط و نقوش مهندسی، قفسه ای چوبی در بالای منار کتیبه خط ثلث بر کاشی معرق در سه طرف در، در کنده کاری دو لنگه ای کاشی های شش ضلعی فیروزه ای و آبی با حاشیه های سیاه سفید مرسوم قرن نهم هجری در بدنه محراب و طاقنمای محراب با گچکاری مقرنس از برجستگیهای مهم این مسجد به شمار می رود

تحقیق در مورد یزد

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 18 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

استان یزد

یزد مرکز استان یزد در کشور ایران است و در فاصله ۶۷۷ کیلومتری تهران قرار دارد.

یزد به شهر بادگیرها معروف است. به شهر دوچرخه‌ها و شهر شیرینی نیز شهرت دارد.

میدان امیرچخماق، باغ دولت آباد، زندان اسکندر (مدرسه ضیاییه)، آتشکده زرتشت، ساعت مارکار و مسجد جامع یزد از اماکن دیدنی شهر است.

پیشینه تاریخی

برخی از مورخین بنای اولیّه ی شهر یزد را به زمان اسکندر مقدونی نسبت می دهند که وی زندانی ساخته و نام آن را چنین نهاده است و به اعتقاد عده‌ای دیگر از تاریخ نویسان در دوره‌ی ساسانیان به فرمان یزد گرد اول (421-339 م) در این محل شهری بنام «یزدان‌گرد» بنا گردیده است. نام یزد از همین عنوان گرفته شده است و به معنی مقدس، فرخنده و در خور آفرین می باشد.

مورخین یونانی شهر کهن و باستانی را ایساتیس خوانده‌اند که احتمالا بعد از ویرانی شهر کهن «کته» پدید آمده است. پس از ظهور اسلام و گرایش مردم ایران به دین اسلام به یزد لقب «دارالعباده» داده شد.

یزد به معنای پاک و مقدس و یزد گرد به معنای داده خدایی است. شهر یزد نیز به معنای شهر خدا و سرزمین مقدس است.

اولین بار نام یزد در کنار اسم چینی تخمه یکی از همرزمان داریوش آورده شد.

فرهنگ، زبان و گویش مردم یزد

مردم یزد به زبان فارسی رایج با پاره‌ای ویژگی‌های گویشی سخن می گویند و بسیاری از واژه‌ها و ترکیبات زیبای فارسی را در گویش خود حفظ کرده‌اند. در استان یزد برخی ویژگیهای گویشی میان شهرستانهای مختلف محسوس است. معتقدان به آیین زرتشتی در میان خود هنوز به زبان نیاکانشان سخن می‌گویند و بویژه مراسم مذهبی خود را با این زبان انجام می‌دهند. گویش یزدی بخشی از فارسی دری (فارسی خالص و اولیه ی ایرانیان) است.

از دبیرستان‌های قدیمی یزد می‌‌توان به دبیرستان مارکار، دبیرستان ایرانشهر و دبیرستان کیخسروی اشاره کرد.

محله های قدیم استان یزد

بادگیر

مشخص‌ترین وجهه شهر معماری خاص کویری آن است. بادگیرها، مناره‌ها و گنبدها مشخص‌ترین جنبه ظاهری معماری شهر است. در این معماری از بادگیر برای گرفتن جریان باد و خنک‌کردن فضای ساختمان به کار می‌‌رفته است. بافت و ساخت معماری ویژه‌ی منطقه‌ی یزد از بارزترین نمونه‌های معماری خاص اقلیم‌های گرم و خشک در جهان است. تناسب آن با نیازها و شرایط اقلیمی- فرهنگی مردم منطقه، گذشته از زیبایی خاص این معماری، از ویژگی‌های آن است. در مرکز هر محله معمولاً حمام، بازارچه، آب انبار، مسجد، حسینیه، لرد، کارگاه های کوچک، جوی آب (برای دسترسی به قنات) قرار دارد که بسیاری از این امکانات هنوز پا برجا هستند.

مقاله درمورد.. بنا های اوّلیه مسجد جامع کبیر یزد

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 107

بنا های اوّلیه مسجد جامع کبیر یزد

" بررسی تاریخچه مسجد جامع کبیر یزد"

پیشگفتار

وجود ویژگی های متنوّع در دوره های تاریخ تکوین معماری مسجد جامع کبیر یزد از یکسو و تضادّ در نوشته ها واقوال از دیگر سو،تاریخچه ای پیچیده و مبهم از این بنای مهم را در پیشرو قرار داده است.این امر موجب آنن شد تا با هدف رفع ابهامات تاریخی مسجد و معرفی ان در دوره های تاریخی پژوهش حاضر شود.

بنای مسجد جامع کبیر یزد طی قرون متمادی بر بقایاو یا در کناربناهای متنوعی بنا گردیده که در متون تاریخی تحت عناوین مسجد جمعه شهرستان ،مسجد جامعع عقیق،مسجد جمعه قدیم در درده،مسجد جامع نو وبناهای الحاقی آن با اسامی گوناگون از آنها یاد شده است .

در بررسی حاضر از بناهایی که در قرون اولیه اسلامی تا نیمه قرن ششم ه.ق.در این مکان احداث شده تحت عنوان »بناهای اولیه مسجد جامع کبیر یزد« یادد شده است که آثار بسیار اندکی از آن باقی است.نکته جایز اهمیت در رفع ابهامات تاریخچه مسجد آن است که هر ساخت و ساز و اقدام تازه ای در بنا،با تعمیرات و نوسازی آثار قبلیو به عبارتی با ابقاء و احیای آثار گذ شته توام است و این امر نه تنهادر بنا به طور خاص اتفاق می افتد،بلکه همواره با تغییر و تحولات محیطی مسجد نیز همراه است تاسازمان ،فضایی شهرراکه خود نیز به آن وابسته است ،تبلور و انتظام بخشد.

این مهم در بررسی تاریخی مسجد رهنمودی است تا نهوه برخورد پیشینیان با آثار گذ شته راروشن سازد،نگرش آن ها در قالب بنای منفرد نبوده،بلکه به عنوان یک فضای شهری، با هدف پرهیزاز تخریب و انهدام محیط عمل می کرده اند تا این اقدام به بی هویتی بنا و تزلزل در نظم اندامواره بافت های قدیمی شهرها منجر نگردد.

روش پژوهش

بررسی های اولیه بیانگر این حقیقت بودند که نه تنها تعدد و تنوع بنا ها یاولیه مسجد زیر سئوال است بلکه بانیان بناها و تاریخ بنیان آنها نیز درپرده ای از ابهام قرار دارد.

مهمترین و پیچیده ترین بخش یافتن شجره نامه ای آل کاکویه یزد (قرون 5

و6 ه.ق )بود که در منابع تاریخی از بانیان بناهای اولیه بشمار می رود. دقت در تمامی آثار و مقایسه منابع موجود و همچنین یافتن نسبتهای فامیلی حکام کاکویی با سلاطین وقت ایران، چون کلافی سر در گم زمانی طولانی این پژوهش را متوقف ساخت که در نهابت با پژوهش های مکرر این امر میسر گردید.

منابع مورد استفاده

در میان مورخین، مورخین قرن نهم ه.ق جعفر بن محمد حعفری مولف تاریخ یزد به سال 844 ه. ق و احمد بن حسین بن علی کاتب مولف تاریخ جدید یزد پس سال 862 ه. ق اطلاعات ارزنده ای از مسجد را ارائه داده اند. همچنین آثار دیگر مورخینی چون محمد مستوفی بافقی، وطرب نائینی را در زمره مورخین متأخر می توان بر شمارد. مقالات و آثار