واضی فایل

دانلود کتاب، جزوه، تحقیق | مرجع دانشجویی

واضی فایل

دانلود کتاب، جزوه، تحقیق | مرجع دانشجویی

اوقات فراغت جدید

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 19

 

پیشینه و سیر تحولی :

در گذشته اگر چه از دیشرباز اوقات فراغت مورد توجه بوده است و انسانها پس از فراغت از کار و تلاش روزانه ، اوقات فراغت را به انواع گوناگون می گذرانده اند . چه آن تعلیم و تربیت انحصاری بدوره ساسانی که قشر خاصی از آن برخوردار بودند و در اوقات فراغت به اسب سواری و تیراندازی و ورزشهای بدنی دیگر می پرداختند و چه آن افرادی که اوقات خویش را در قهوه خانه ها گذرانده و با گوش دادن به شاهنامه خوانی و قصیده سرایی و … می گذراندند ، همه و همه به نحوی اوقات فراغت را می گذراندند . البته قبل از شکوفایی صنعت به گونه ای که ما شاهد آن هستیم انسانها اغلب توان خویش را صرف تلاش کار بی وقفه می نمودند و پس از این کار توانفرسا ، اوقاتی را که از کار فارغ می شدند پس از برآورده کردن نیازهای فیزیولوژیکی بدنی برای تجدید قوا و ادامه به استراحت می پرداختند . ولی بتدریج نیروی فکر انسان جایگزین بازوان گشت و این روند تدریجی استفاده از نیروی عقل موجبات پیشرفت صنعت و تمدن را فراهم آورد و در این راستا آسایش بیشتر جسم و فراغت بیشتر در واقع جایگزین بازوان انسانها گشت . و این سیر تدریجی ادامه یافت تا زمانی که انسانها به عنوان نظاره گر و مدیر تولید در آمدند و با پیدایش کامپیوتر نقطه عطفی در زندگی بشریت حاصل آمد و امروزه ما شاهد هستیم که گاهی دانشمندان به تمدن فراغت از آن یاد می کنند .

مطالعات مورخین نشان دهنده آن است که عهد باستان در بسیاری از تمدنهای قدیم ، اوقات بیکاری صرف ورزشها و فعالیتهای رزمی می شده تا قدرت دفاعی جوامع ، همواره آماده مقابله با هجوم دشمنان خود باشند .

در یونان باستان پهلوانی منزلت و جایگاه ویژه ای داشت و برعکس با انحطاط قدرت سیاسی در روم ، فراغت خاص توانگران شده و عیش و عشرت شدید ، رواج یافت .

بقول هردوت ایرانیان قدیم از سن پنج سالگی به فرزندان خود اسب سواری و راستگویی را می آموختند . مصریان به بازیهای قهرمانی علاقه وافر داشتند . تماشای بازیها ، پهلوانیها ، نمایشات مختلف ، اوقات قابل توجهی از شبانه روز افراد جامعه را بخود اختصاص می داد .

نویسنده تاریخ فرهنگ ایران می نویسد که ایرانیان اوقات فراغت خود را به چوگان بازی ، زوبین اندازی ، شکار و کشتی می گذرانیده اند .

علیرغم وجود برنامه های تفریحی و سرگرمی در بسیاری از جوامع قدیم ، برخی از اسناد و مدارک در خصوص زندگی اجتماعی جوامع مختلف نشان می دهد که مزایای فراغت بیشتر به طبقات ممتاز جامعه اختصاص داشته است و مردم عادی برای تأمین معیشت خود مجبور به کار طاقت فرسای شبانه روزی بوده اند .

با شروع انقلاب صنعتی بتدریج تفریح و سرگرمی در اوقات بیکاری زندگی انسانها مورد توجه قرار گرفت .

اتحادیه های کارگری بتدریج شکل گرفت و جنبشهای کارگری در برخی از کشورها آغاز شد و رفاه اجتماعی برای کارگران و مزدبگیران جامعه مطرح گردید .

کاهش ساعت کار شبانه روزی ، منظور کردن مرخصی های سالانه ، تأمین برخی از نیازمندیهای تفریحی و ورزشی برای کارکنان از مواردی بود که در این حرکتهای اجتماعی در ردیف خواسته ها قرار گرفت . از نیمه دوم قرن نوزدهم و بخصوص طی قرن بیستم ، سدهای موجود بین اشراف و عامه مردم شکسته شد . بتدریج تفریح و سرگرمی بعنوان بخشی از کار افزایش یافت .

و بالاخره طی چند دهه اخیر ، دولتها ناگزیر به اتخاذ تصمیمات جدی و سرمایه گذاری در خصوص اوقات فراغت برای اقشار مختلف بویژه کارکنان بخشهای مختلف و کارگران و جوانان شدند . اختراع رادیو ، تلویزیون از یکسو ، صنعت سینما از سوی دیگر و رشد فزاینده مطبوعات تحول عظیمی را در چگونگی گذراندن اوقات فراغت پدیدار ساخت و به طور کلی اوقات فراغت از محدوده امتیازات طبقات ممتاز جامعه خارج و جنبه عمومی و همگانی گرفت . بقول نویسنده ای در قرن بیستم ، نوعی نهضت اجتماعی با همت اتحادیه های کارگری برای کاستن ساعات کار تحت عنوان «نهضت تفریحات سالم» پدید آمد تا وسایل یک زندگی خلاق و مسرت بخش را برای کارگران در اوقات فراغت بعد از یک کار طولانی و خسته کننده روزانه مهیا سازد .

اولین رساله در طرفداری از اوقات فراغت برای کارگران اروپا «با عنوان حق تنبل بودن» توسط «پل لامارک» تدوین شد .

در آمریکا «تورستون وبلن» با تدوین کتاب «نظریه طبقه ، فارغ از کار» جامعه شناسی اوقات فراغت را پایه گذاری کرد . و در سال 1924 دفتر بین المللی کار نخستین کنفرانس بین المللی را درباره وقت آزاد کارگران بر پا کرد که نظر عمومی اهمیت دادن به اوقات فراغت بود . فراغت به مفهوم جدید ، پدیده حاصل از پیشرفت صنعت و تکنولوژی است و در مسیر تحول آن حالت انفعال بطور وضوح دیده می شود . یعنی همراه با همگانی و عمومی شدن بتدریج حالت تحرک و فعالانه خود را از دست می دهد .

بازیهای عمومی ، پهلوانی و ورزشهای باستانی جای خود را به ورزشهای حرفه ای داد .

عده قلیل ورزشکار ، دیگران را سرگرم می کنند و بقول «رابرت لیند» اوقات بیکاری در حوالی سال 1925 به تلاش جمعی و تحرک و محاوره می گذرد ولی از سالهای 1945 به بعد رادیو و تلویزیون بر اوقات مردم تسلط پیدا می کند بگونه ای که بیشترین و بهترین ساعات فراغت در پای تلویزیون سپری می شود .

بطور خلاصه می توان گفت که در قرن حاضر بویژه از نیمه دوم قرن بیستم ، توجه به اوقات

فراغت اقشار مختلف مردم و سیاستگذاری در این خصوص از وظایف دولتها محسوب شده و در

اغلب کشورهای جهان سازمانها و نهادهای مختلفی در این خصوص ایجاد شده اند .

در کشور ما نیز اوقات فراغت از سوی دولت ، از زمان قاجار مورد توجه قرار گرفته و رژیم با ایجاد سازمانها و مؤسسات مختلفی نظیر سازمان تربیت بدنی ، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ، وزارت فرهنگ و هنر و … بطور مستقیم و مؤسساتی چون نخست وزیری با ایجاد کاخهای جوانان ، جمعیت شیر و خورشید سابق با ایجاد خانه های جوانان ، جمعیت گروههای مختلف وابسته به دربار ، بطور غیر مستقیم در مورد اوقات فراغت گروهها مختلف بویژه نوجوانان و جوانان مشغول سیاستگذاری بوده اند . علاوه بر آن بخش خصوصی . بطور گسترده ای با ایجاد مراکز ظاهراً تفریحی ، ورزشی ، فرهنگی رسالت خود را در انحراف نسل جوان بخوی ایفا می کرد .

مقایسه اماکن و مراکز مختلف گذران اوقات فراغت در بعد منفی و مثبت در سالهای پایان عمر طاغوت بخوبی بعد فاجعه را نشانگر است ؛ که نمونه ای از آن را در کلام امام راحلمان شنیده ایم که «تعداد مشروب فروشی ها چندین برابر تعداد کتابخانه ها و حتی کتابفروشی ها بوده است» . با پیروزی انقلاب اسلامی در زمینه اماکن مربوط به اوقات فراغت از یک سو و سیاستگذاریهای اوقات فراغت از سوی دولت از طرف دیگر تحولاتی پدیدار شد مراکز فساد و فحشاء و تخریب کننده نسل جوان برچیده شد و با تدابیر مهم از مکتب اسلام سازمان تربیت بدنی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و … جانی تازه گرفتند و تلاشهای گوناگون در بهره برداری مطلوب از اوقات فراغت بخصوص برای نسل جوان آغازیدن گرفت . ولی محدودیت امکانات و افزایش جمعیت بگونه ای است که توازنی بین برنامه های مختلف مربوط به اوقات فراغت با جمعیت موجود وجود ندارد . و این مسئله در حال تداوم بوده و یک بسیج عمومی و سرمایه گذاری همه جانبه دولتی و ملی را طلب می کند .



خرید و دانلود  اوقات فراغت جدید


اوقات فراغت جدید

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 19

 

پیشینه و سیر تحولی :

در گذشته اگر چه از دیشرباز اوقات فراغت مورد توجه بوده است و انسانها پس از فراغت از کار و تلاش روزانه ، اوقات فراغت را به انواع گوناگون می گذرانده اند . چه آن تعلیم و تربیت انحصاری بدوره ساسانی که قشر خاصی از آن برخوردار بودند و در اوقات فراغت به اسب سواری و تیراندازی و ورزشهای بدنی دیگر می پرداختند و چه آن افرادی که اوقات خویش را در قهوه خانه ها گذرانده و با گوش دادن به شاهنامه خوانی و قصیده سرایی و … می گذراندند ، همه و همه به نحوی اوقات فراغت را می گذراندند . البته قبل از شکوفایی صنعت به گونه ای که ما شاهد آن هستیم انسانها اغلب توان خویش را صرف تلاش کار بی وقفه می نمودند و پس از این کار توانفرسا ، اوقاتی را که از کار فارغ می شدند پس از برآورده کردن نیازهای فیزیولوژیکی بدنی برای تجدید قوا و ادامه به استراحت می پرداختند . ولی بتدریج نیروی فکر انسان جایگزین بازوان گشت و این روند تدریجی استفاده از نیروی عقل موجبات پیشرفت صنعت و تمدن را فراهم آورد و در این راستا آسایش بیشتر جسم و فراغت بیشتر در واقع جایگزین بازوان انسانها گشت . و این سیر تدریجی ادامه یافت تا زمانی که انسانها به عنوان نظاره گر و مدیر تولید در آمدند و با پیدایش کامپیوتر نقطه عطفی در زندگی بشریت حاصل آمد و امروزه ما شاهد هستیم که گاهی دانشمندان به تمدن فراغت از آن یاد می کنند .

مطالعات مورخین نشان دهنده آن است که عهد باستان در بسیاری از تمدنهای قدیم ، اوقات بیکاری صرف ورزشها و فعالیتهای رزمی می شده تا قدرت دفاعی جوامع ، همواره آماده مقابله با هجوم دشمنان خود باشند .

در یونان باستان پهلوانی منزلت و جایگاه ویژه ای داشت و برعکس با انحطاط قدرت سیاسی در روم ، فراغت خاص توانگران شده و عیش و عشرت شدید ، رواج یافت .

بقول هردوت ایرانیان قدیم از سن پنج سالگی به فرزندان خود اسب سواری و راستگویی را می آموختند . مصریان به بازیهای قهرمانی علاقه وافر داشتند . تماشای بازیها ، پهلوانیها ، نمایشات مختلف ، اوقات قابل توجهی از شبانه روز افراد جامعه را بخود اختصاص می داد .

نویسنده تاریخ فرهنگ ایران می نویسد که ایرانیان اوقات فراغت خود را به چوگان بازی ، زوبین اندازی ، شکار و کشتی می گذرانیده اند .

علیرغم وجود برنامه های تفریحی و سرگرمی در بسیاری از جوامع قدیم ، برخی از اسناد و مدارک در خصوص زندگی اجتماعی جوامع مختلف نشان می دهد که مزایای فراغت بیشتر به طبقات ممتاز جامعه اختصاص داشته است و مردم عادی برای تأمین معیشت خود مجبور به کار طاقت فرسای شبانه روزی بوده اند .

با شروع انقلاب صنعتی بتدریج تفریح و سرگرمی در اوقات بیکاری زندگی انسانها مورد توجه قرار گرفت .

اتحادیه های کارگری بتدریج شکل گرفت و جنبشهای کارگری در برخی از کشورها آغاز شد و رفاه اجتماعی برای کارگران و مزدبگیران جامعه مطرح گردید .

کاهش ساعت کار شبانه روزی ، منظور کردن مرخصی های سالانه ، تأمین برخی از نیازمندیهای تفریحی و ورزشی برای کارکنان از مواردی بود که در این حرکتهای اجتماعی در ردیف خواسته ها قرار گرفت . از نیمه دوم قرن نوزدهم و بخصوص طی قرن بیستم ، سدهای موجود بین اشراف و عامه مردم شکسته شد . بتدریج تفریح و سرگرمی بعنوان بخشی از کار افزایش یافت .

و بالاخره طی چند دهه اخیر ، دولتها ناگزیر به اتخاذ تصمیمات جدی و سرمایه گذاری در خصوص اوقات فراغت برای اقشار مختلف بویژه کارکنان بخشهای مختلف و کارگران و جوانان شدند . اختراع رادیو ، تلویزیون از یکسو ، صنعت سینما از سوی دیگر و رشد فزاینده مطبوعات تحول عظیمی را در چگونگی گذراندن اوقات فراغت پدیدار ساخت و به طور کلی اوقات فراغت از محدوده امتیازات طبقات ممتاز جامعه خارج و جنبه عمومی و همگانی گرفت . بقول نویسنده ای در قرن بیستم ، نوعی نهضت اجتماعی با همت اتحادیه های کارگری برای کاستن ساعات کار تحت عنوان «نهضت تفریحات سالم» پدید آمد تا وسایل یک زندگی خلاق و مسرت بخش را برای کارگران در اوقات فراغت بعد از یک کار طولانی و خسته کننده روزانه مهیا سازد .

اولین رساله در طرفداری از اوقات فراغت برای کارگران اروپا «با عنوان حق تنبل بودن» توسط «پل لامارک» تدوین شد .

در آمریکا «تورستون وبلن» با تدوین کتاب «نظریه طبقه ، فارغ از کار» جامعه شناسی اوقات فراغت را پایه گذاری کرد . و در سال 1924 دفتر بین المللی کار نخستین کنفرانس بین المللی را درباره وقت آزاد کارگران بر پا کرد که نظر عمومی اهمیت دادن به اوقات فراغت بود . فراغت به مفهوم جدید ، پدیده حاصل از پیشرفت صنعت و تکنولوژی است و در مسیر تحول آن حالت انفعال بطور وضوح دیده می شود . یعنی همراه با همگانی و عمومی شدن بتدریج حالت تحرک و فعالانه خود را از دست می دهد .

بازیهای عمومی ، پهلوانی و ورزشهای باستانی جای خود را به ورزشهای حرفه ای داد .

عده قلیل ورزشکار ، دیگران را سرگرم می کنند و بقول «رابرت لیند» اوقات بیکاری در حوالی سال 1925 به تلاش جمعی و تحرک و محاوره می گذرد ولی از سالهای 1945 به بعد رادیو و تلویزیون بر اوقات مردم تسلط پیدا می کند بگونه ای که بیشترین و بهترین ساعات فراغت در پای تلویزیون سپری می شود .

بطور خلاصه می توان گفت که در قرن حاضر بویژه از نیمه دوم قرن بیستم ، توجه به اوقات

فراغت اقشار مختلف مردم و سیاستگذاری در این خصوص از وظایف دولتها محسوب شده و در

اغلب کشورهای جهان سازمانها و نهادهای مختلفی در این خصوص ایجاد شده اند .

در کشور ما نیز اوقات فراغت از سوی دولت ، از زمان قاجار مورد توجه قرار گرفته و رژیم با ایجاد سازمانها و مؤسسات مختلفی نظیر سازمان تربیت بدنی ، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ، وزارت فرهنگ و هنر و … بطور مستقیم و مؤسساتی چون نخست وزیری با ایجاد کاخهای جوانان ، جمعیت شیر و خورشید سابق با ایجاد خانه های جوانان ، جمعیت گروههای مختلف وابسته به دربار ، بطور غیر مستقیم در مورد اوقات فراغت گروهها مختلف بویژه نوجوانان و جوانان مشغول سیاستگذاری بوده اند . علاوه بر آن بخش خصوصی . بطور گسترده ای با ایجاد مراکز ظاهراً تفریحی ، ورزشی ، فرهنگی رسالت خود را در انحراف نسل جوان بخوی ایفا می کرد .

مقایسه اماکن و مراکز مختلف گذران اوقات فراغت در بعد منفی و مثبت در سالهای پایان عمر طاغوت بخوبی بعد فاجعه را نشانگر است ؛ که نمونه ای از آن را در کلام امام راحلمان شنیده ایم که «تعداد مشروب فروشی ها چندین برابر تعداد کتابخانه ها و حتی کتابفروشی ها بوده است» . با پیروزی انقلاب اسلامی در زمینه اماکن مربوط به اوقات فراغت از یک سو و سیاستگذاریهای اوقات فراغت از سوی دولت از طرف دیگر تحولاتی پدیدار شد مراکز فساد و فحشاء و تخریب کننده نسل جوان برچیده شد و با تدابیر مهم از مکتب اسلام سازمان تربیت بدنی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و … جانی تازه گرفتند و تلاشهای گوناگون در بهره برداری مطلوب از اوقات فراغت بخصوص برای نسل جوان آغازیدن گرفت . ولی محدودیت امکانات و افزایش جمعیت بگونه ای است که توازنی بین برنامه های مختلف مربوط به اوقات فراغت با جمعیت موجود وجود ندارد . و این مسئله در حال تداوم بوده و یک بسیج عمومی و سرمایه گذاری همه جانبه دولتی و ملی را طلب می کند .



خرید و دانلود  اوقات فراغت جدید


پاورپوینت درباره سیر تغییرات و تحولات خانواده

پاورپوینت درباره سیر تغییرات  و تحولات خانواده

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل :  .ppt ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید : 10 اسلاید

 قسمتی از متن .ppt : 

 

سیر تغییرات و تحولات خانواده

خانواده مؤثرترین عامل انتقال فرهنگ و رکن بنیادی جامعه است که در شرایط مختلف در تأثیر و تأثر متقابل با فرهنگ و عوامل اجتماعی است. انسان‌ها در خانواده به هویت و رشد شخصیتی دست می‌یابند و در خانواده‌های سالم و رشید به تکامل معنوی و اخلاقی نائل می‌شوند. لذا خانواده عامل کمال بخشی، سکونت، آرامش و بالندگی به اعضای خویش است که در تحولات اساسی جوامع نقش عمده‌ای ایفا می‌کند. البته خانواده متأثر از عملکرد مذهب، آموزش و حکومت نیز می‌باشد و این تأثر به صورت متقابل باعث ایجاد تغییرات اساسی می‌گردد. اگر خانواده محیط سالم و سازنده‌ای داشته باشد و نیازهای جسمی و روحی افراد خویش را برآورده سازد، کمتر به خدمات جانبی و جبرانی برای خانواده نیاز است. در تعریف خانواده، بیان شده: خانواده گروهی است متشکل از افرادی که از طریق نسب، سبب و رضاع با یکدیگر به عنوان شوهر، زن، مادر، پدر، برادر و خواهر در ارتباط متقابلند و فرهنگ مشترکی پدید آورده و در واحد خاصی زندگی می‌کنند. (ساروخانی( 1375) جامعه‌شناسی خانواده، ص135)

طرح مسئله

اسلام برای خانواده قداست و منزلت خاصی قایل است؛ به نحوی که بنا و نهادی با آن قابل مقایسه نیست. تعبیراتی که در قرآن و روایات در باره خانواده به کار رفته است، به خوبی این مدعا را روشن می نماید. وقتی که این تکریم را از کانون خانواده را در معتبرترین متون دینی، یعنی در قرآن و سنت می بینیم و فواید و کارکرد های آن را می شناسیم ، متوجه می شویم که حراست از خانواده امری لازم و مقدس و تلاش در جهت تقویت و تحکیم پیوندهای خانوادگی قابل ستایش است؛ به گونه ای که اسلام برای آن، پاداشی معادل جهاد در را خدا قایل شده است... در اینجا این پرسش مهم مطرح می گردد که چگونه می توان نظام خانواده را تحکیم و تقویت نمود و از سستی و انحلال آن جلوگیری کرد؟ برای این کار باید چهاراقدام روشن انجام دهیم : 1. شناخت وضعیت گذشته به منظور شناسایی نقاط قوت و ضعف و ارزیابی آنها ؛ 2. شناخت وضعیت فعلی برای سنجش رضایت مندی گروه هدف (زنان و خانواده) ؛ 3. ترسیم چشم انداز آینده یا آینده پژوهی به این معنا که رفع مشکلات گذشته و حال را مبنای برنامه ریزی آینده قرار دهیم ؛ 4. تدوین و اجرای سیاست های تحکیم و تقویت خانواده برای رسیدن به چشم انداز مطلوب خانواده .

در گذار از سنت به مدرنیته و به همراه تغییرات فرهنگی جامعه ما، خانواده ایرانی دگرگونی های گسترده ای را تجربه می کند. بزرگترین مشکل خانواده امروزی گذار از دوره سنت به مدرنیته است، که دراین فرایندبخشی از هنجارها و ارزش های نظام فرهنگی سنتی برایش کارکردی ندارد و بدیهی است که در توزیع وظایف، نقش ها و اهداف هم کارکردی نخواهد داشت و از طرفی هم خانواده امروزی هنوز تمام ارزش های نظام خانوادگی مدرن را نپذیرفته و به همین دلیل تعارضاتی میان خانواده های گذشته و فعلی وجود دارد. وضعیت کنونی نشانه هایی دارد که بیانگر ایجاد یکسری تغییرات در ساختار خانواده است. نشانه های این تغییرات از همسرگزینی تا تشکیل، دوام و نوع فرزندآوری خانواده دیده می شود و در نهایت هم به مشکلاتی که با طلاق و جدایی ها همراه است، دامن می زند.درک این دگرگونی و پیش بینی آثار و عواقب آن، از ابعاد مختلف حائز اهمیت است.

1-تغییر در ارزشها و هنجارها



خرید و دانلود پاورپوینت درباره سیر تغییرات  و تحولات خانواده


اوقات فراغت جدید

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 19

 

پیشینه و سیر تحولی :

در گذشته اگر چه از دیشرباز اوقات فراغت مورد توجه بوده است و انسانها پس از فراغت از کار و تلاش روزانه ، اوقات فراغت را به انواع گوناگون می گذرانده اند . چه آن تعلیم و تربیت انحصاری بدوره ساسانی که قشر خاصی از آن برخوردار بودند و در اوقات فراغت به اسب سواری و تیراندازی و ورزشهای بدنی دیگر می پرداختند و چه آن افرادی که اوقات خویش را در قهوه خانه ها گذرانده و با گوش دادن به شاهنامه خوانی و قصیده سرایی و … می گذراندند ، همه و همه به نحوی اوقات فراغت را می گذراندند . البته قبل از شکوفایی صنعت به گونه ای که ما شاهد آن هستیم انسانها اغلب توان خویش را صرف تلاش کار بی وقفه می نمودند و پس از این کار توانفرسا ، اوقاتی را که از کار فارغ می شدند پس از برآورده کردن نیازهای فیزیولوژیکی بدنی برای تجدید قوا و ادامه به استراحت می پرداختند . ولی بتدریج نیروی فکر انسان جایگزین بازوان گشت و این روند تدریجی استفاده از نیروی عقل موجبات پیشرفت صنعت و تمدن را فراهم آورد و در این راستا آسایش بیشتر جسم و فراغت بیشتر در واقع جایگزین بازوان انسانها گشت . و این سیر تدریجی ادامه یافت تا زمانی که انسانها به عنوان نظاره گر و مدیر تولید در آمدند و با پیدایش کامپیوتر نقطه عطفی در زندگی بشریت حاصل آمد و امروزه ما شاهد هستیم که گاهی دانشمندان به تمدن فراغت از آن یاد می کنند .

مطالعات مورخین نشان دهنده آن است که عهد باستان در بسیاری از تمدنهای قدیم ، اوقات بیکاری صرف ورزشها و فعالیتهای رزمی می شده تا قدرت دفاعی جوامع ، همواره آماده مقابله با هجوم دشمنان خود باشند .

در یونان باستان پهلوانی منزلت و جایگاه ویژه ای داشت و برعکس با انحطاط قدرت سیاسی در روم ، فراغت خاص توانگران شده و عیش و عشرت شدید ، رواج یافت .

بقول هردوت ایرانیان قدیم از سن پنج سالگی به فرزندان خود اسب سواری و راستگویی را می آموختند . مصریان به بازیهای قهرمانی علاقه وافر داشتند . تماشای بازیها ، پهلوانیها ، نمایشات مختلف ، اوقات قابل توجهی از شبانه روز افراد جامعه را بخود اختصاص می داد .

نویسنده تاریخ فرهنگ ایران می نویسد که ایرانیان اوقات فراغت خود را به چوگان بازی ، زوبین اندازی ، شکار و کشتی می گذرانیده اند .

علیرغم وجود برنامه های تفریحی و سرگرمی در بسیاری از جوامع قدیم ، برخی از اسناد و مدارک در خصوص زندگی اجتماعی جوامع مختلف نشان می دهد که مزایای فراغت بیشتر به طبقات ممتاز جامعه اختصاص داشته است و مردم عادی برای تأمین معیشت خود مجبور به کار طاقت فرسای شبانه روزی بوده اند .

با شروع انقلاب صنعتی بتدریج تفریح و سرگرمی در اوقات بیکاری زندگی انسانها مورد توجه قرار گرفت .

اتحادیه های کارگری بتدریج شکل گرفت و جنبشهای کارگری در برخی از کشورها آغاز شد و رفاه اجتماعی برای کارگران و مزدبگیران جامعه مطرح گردید .

کاهش ساعت کار شبانه روزی ، منظور کردن مرخصی های سالانه ، تأمین برخی از نیازمندیهای تفریحی و ورزشی برای کارکنان از مواردی بود که در این حرکتهای اجتماعی در ردیف خواسته ها قرار گرفت . از نیمه دوم قرن نوزدهم و بخصوص طی قرن بیستم ، سدهای موجود بین اشراف و عامه مردم شکسته شد . بتدریج تفریح و سرگرمی بعنوان بخشی از کار افزایش یافت .

و بالاخره طی چند دهه اخیر ، دولتها ناگزیر به اتخاذ تصمیمات جدی و سرمایه گذاری در خصوص اوقات فراغت برای اقشار مختلف بویژه کارکنان بخشهای مختلف و کارگران و جوانان شدند . اختراع رادیو ، تلویزیون از یکسو ، صنعت سینما از سوی دیگر و رشد فزاینده مطبوعات تحول عظیمی را در چگونگی گذراندن اوقات فراغت پدیدار ساخت و به طور کلی اوقات فراغت از محدوده امتیازات طبقات ممتاز جامعه خارج و جنبه عمومی و همگانی گرفت . بقول نویسنده ای در قرن بیستم ، نوعی نهضت اجتماعی با همت اتحادیه های کارگری برای کاستن ساعات کار تحت عنوان «نهضت تفریحات سالم» پدید آمد تا وسایل یک زندگی خلاق و مسرت بخش را برای کارگران در اوقات فراغت بعد از یک کار طولانی و خسته کننده روزانه مهیا سازد .

اولین رساله در طرفداری از اوقات فراغت برای کارگران اروپا «با عنوان حق تنبل بودن» توسط «پل لامارک» تدوین شد .

در آمریکا «تورستون وبلن» با تدوین کتاب «نظریه طبقه ، فارغ از کار» جامعه شناسی اوقات فراغت را پایه گذاری کرد . و در سال 1924 دفتر بین المللی کار نخستین کنفرانس بین المللی را درباره وقت آزاد کارگران بر پا کرد که نظر عمومی اهمیت دادن به اوقات فراغت بود . فراغت به مفهوم جدید ، پدیده حاصل از پیشرفت صنعت و تکنولوژی است و در مسیر تحول آن حالت انفعال بطور وضوح دیده می شود . یعنی همراه با همگانی و عمومی شدن بتدریج حالت تحرک و فعالانه خود را از دست می دهد .

بازیهای عمومی ، پهلوانی و ورزشهای باستانی جای خود را به ورزشهای حرفه ای داد .

عده قلیل ورزشکار ، دیگران را سرگرم می کنند و بقول «رابرت لیند» اوقات بیکاری در حوالی سال 1925 به تلاش جمعی و تحرک و محاوره می گذرد ولی از سالهای 1945 به بعد رادیو و تلویزیون بر اوقات مردم تسلط پیدا می کند بگونه ای که بیشترین و بهترین ساعات فراغت در پای تلویزیون سپری می شود .

بطور خلاصه می توان گفت که در قرن حاضر بویژه از نیمه دوم قرن بیستم ، توجه به اوقات

فراغت اقشار مختلف مردم و سیاستگذاری در این خصوص از وظایف دولتها محسوب شده و در

اغلب کشورهای جهان سازمانها و نهادهای مختلفی در این خصوص ایجاد شده اند .

در کشور ما نیز اوقات فراغت از سوی دولت ، از زمان قاجار مورد توجه قرار گرفته و رژیم با ایجاد سازمانها و مؤسسات مختلفی نظیر سازمان تربیت بدنی ، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ، وزارت فرهنگ و هنر و … بطور مستقیم و مؤسساتی چون نخست وزیری با ایجاد کاخهای جوانان ، جمعیت شیر و خورشید سابق با ایجاد خانه های جوانان ، جمعیت گروههای مختلف وابسته به دربار ، بطور غیر مستقیم در مورد اوقات فراغت گروهها مختلف بویژه نوجوانان و جوانان مشغول سیاستگذاری بوده اند . علاوه بر آن بخش خصوصی . بطور گسترده ای با ایجاد مراکز ظاهراً تفریحی ، ورزشی ، فرهنگی رسالت خود را در انحراف نسل جوان بخوی ایفا می کرد .

مقایسه اماکن و مراکز مختلف گذران اوقات فراغت در بعد منفی و مثبت در سالهای پایان عمر طاغوت بخوبی بعد فاجعه را نشانگر است ؛ که نمونه ای از آن را در کلام امام راحلمان شنیده ایم که «تعداد مشروب فروشی ها چندین برابر تعداد کتابخانه ها و حتی کتابفروشی ها بوده است» . با پیروزی انقلاب اسلامی در زمینه اماکن مربوط به اوقات فراغت از یک سو و سیاستگذاریهای اوقات فراغت از سوی دولت از طرف دیگر تحولاتی پدیدار شد مراکز فساد و فحشاء و تخریب کننده نسل جوان برچیده شد و با تدابیر مهم از مکتب اسلام سازمان تربیت بدنی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و … جانی تازه گرفتند و تلاشهای گوناگون در بهره برداری مطلوب از اوقات فراغت بخصوص برای نسل جوان آغازیدن گرفت . ولی محدودیت امکانات و افزایش جمعیت بگونه ای است که توازنی بین برنامه های مختلف مربوط به اوقات فراغت با جمعیت موجود وجود ندارد . و این مسئله در حال تداوم بوده و یک بسیج عمومی و سرمایه گذاری همه جانبه دولتی و ملی را طلب می کند .



خرید و دانلود  اوقات فراغت جدید